Իրան-Հայաստան-Հունաստան եռակողմ փոխգործակցություն

Նախագահ Սերժ Սարգսյանը Աթենքում հանդիպել է Հունաստանի վարչապետ Ալեքսիս Ցիպրասի հետ: Նրանք կարևորել են փոխշահավետ մի շարք ոլորտներում՝ առևտրատնտեսական, գյուղատնտեսության, մշակույթի, կրթության, առողջապահության, զբոսաշրջության և այլն, համագործակցությունը խորացնելու, խրախուսելու փոխադարձ ներդրումները և շփումները գործարար համայնքի ներկայացուցիչների միջև՝ այդ աշխատանքներում մեծ դեր վերապահելով միջկառավարական հանձնաժողովի աշխատանքին:
Վարչապետ Ցիպրասը հեռանկարային է համարել Իրան-Հայաստան-Հունաստան եռակողմ փոխգործակցության զարգացումը՝ նկատի առնելով Իրանի հետ Հայաստանի ջերմ, բարեկամական հարաբերությունները: Նա նշել է, թե նման եռակողմ համագործակցության լավ փորձ իր երկիրն ունի` Հունաստան-Կիպրոս- Իսրայել և Հունաստան-Կիպրոս-Եգիպտոս ձևաչափերով, որոնք, նրա գնահատմամբ, գործում են արդյունավետ: Վարչապետը նշել է, որ Հունաստանը հնարավորություններ է տեսնում նաև ԵՄ-ի և ԵԱՏՄ-ի միջև համագործակցության հաստատման առումով և ցանկություն ունի ըստ անհրաժեշտության նպաստել այդ գործին: Հունաստանի վարչապետը իր երկրի անունից պատրաստակամություն է հայտնել սատարելու ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների զարգացմանը՝ հաջողությամբ ավարտին հասցնելու ՀՀ-ԵՄ համագործակցության նոր իրավական փաստաթղթի բանակցությունները:
ՀՀ նախագահը և Հունաստանի վարչապետը, երկկողմ օրակարգի հարցերի քննարկումից բացի, մտքեր են փոխանակել միջազգային արդի խնդիրների, մարտահրավերների, տարածաշրջանային զարգացումների շուրջ:
Ալեքսիս Ցիպրասը, ներկայացնելով իր երկրի դիրքորոշումը միջազգային հարթակներում եղած խնդիրների լուծման վերաբերյալ, ընդգծել է, որ դրանք պետք է կարգավորվեն խաղաղ ճանապարհով և միջազգային իրավունքի նորմերի հիման վրա: Նա ևս ընդգծել է, որ Հունաստանը սատարում է ԼՂ հիմնախնդրի խաղաղ բանակցային ճանապարհով լուծման գործընթացին՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, ցանկություն ունենալով տեսնել տարածաշրջանի զարգացումը խաղաղության, անվտանգության և կայունության պայմաններում:
ՀՀ նախագահի և Հունաստանի վարչապետի առանձնազրույցից հետո կայացել են պաշտոնական պատվիրակությունների մասնակցությամբ ընդլայնված կազմով բանակցություններ: Քննարկումների ավարտին ստորագրվել են մի շարք ոլորտներում հայ-հունական համագործակցության զարգացմանն ու խորացմանն ուղղված փաստաթղթեր: Մասնավորապես ստորագրվել են` Հայաստանի և Հունաստանի առողջապահության նախարարությունների միջև առողջապահության և բժշկական գիտության բնագավառներում 2016-2018 թթ. համագործակցության ծրագիր, Հայաստանի և Հունաստանի կառավարությունների 2016-2020-ին մշակույթի ոլորտում համագործակցության գործնական ծրագիր, Հայաստանի և Հունաստանի կառավարությունների միջև 2016-2020 թթ. կրթության և հետազոտությունների բնագավառում համագործակցության ծրագիր:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանը և Հունաստանի վարչապետ Ալեքսիս Ցիպրասը
բանակցությունների արդյունքներն ամփոփել են զանգվածային լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների առջև համատեղ հայտարարություններով:
Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը ԶԼՄ-ների առջև` Հունաստանի վարչապետ Ալեքսիս Ցիպրասի հետ հանդիպումից հետո
Նախ և առաջ թույլ տվեք երախտագիտություն հայտնել անձամբ Ձեզ, պարոն վարչապետ, նախագահ Պավլոպուլոսին և, իհարկե, եղբայրական հույն ժողովրդին՝ առանձնահատուկ ընդունելության համար: Ամեն անգամ Հունաստան այցելելիս մեծ ջերմությամբ եմ լցվում: Այդ ջերմության հիմքում, անկասկած, մեր ժողովուրդների՝ դարերի փորձություն անցած բարեկամությունն է, ինչն այսօր մեր ամուր միջպետական հարաբերությունների հիմնաքարն է: Գոհունակությամբ պետք է նշեմ, որ այցելության ընթացքում շատ բաց ու կառուցողական քննարկումներ ունեցա իմ հույն գործընկերների՝ նախագահ Պավլոպուլոսի և վարչապետ Ցիպրասի հետ: Քննարկեցինք հայ-հունական հարաբերությունների ողջ օրակարգը, համագործակցության հեռանկարները: ՈՒրախությամբ արձանագրեցինք, որ մեր մոտեցումները թե երկկողմ, թե տարածաշրջանային և միջազգային օրակարգի խնդիրների շուրջ առավելապես համընկնում են: Միաժամանակ համաձայնեցինք, որ պետք է անենք ավելին՝ ինչպես երկկողմ, այնպես էլ բազմակողմ հարթակներում մեր համագործակցությանը նոր որակ և դինամիկա հաղորդելու համար։
Երկուստեք կարևորեցինք սույն այցի շրջանակներում ստորագրվող փաստաթղթերը, որոնք միտված են առողջապահության, բժշկագիտություն, մշակույթի, կրթության ու հետազոտությունների բնագավառներում մեր համագործակցության խորացմանը: Սրանք այն ոլորտներն են, որտեղ մեր երկրները մրցակցային առավելություն ունեն, ուստի պետք է առավելագույնս աշխատենք օգտագործել դա։
Համաձայնեցինք, որ մեր հարաբերությունների օրակարգում ամենաթույլ օղակը, ցավոք, առևտրատնտեսական կապերն են, ինչը, անշուշտ, պայմանավորված է նաև օբյեկտիվ գործոններով։ Պարոն Ցիպրասին ասացի, որ մենք ուշադրությամբ հետևում ենք խնդիրների հաղթահարմանն ուղղված Հունաստանի կառավարության ջանքերին, վստահ ենք, որ ձեր երկրին կհաջողվի հաղթահարել բոլոր փորձությունները: Հայաստանը խորապես շահագրգռված է բարեկամ Հունաստանի տնտեսական և քաղաքական կայունությամբ ու առաջընթացով:
Գոհունակությամբ արձանագրեցինք, որ ռազմական ոլորտը դարձել է մեր համագործակցության ավանդական ուղղություններից, և այսօր էլ մենք շարունակում ենք ընդլայնել մեր գործընկերությունը: Օգտվելով առիթից՝ շնորհակալություն հայտնեցի Հունաստանի կառավարության կողմից Հայաստանին քաղաքացիական և ռազմական կրթության ոլորտներում տարիներ շարունակ ցուցաբերվող աջակցության համար։ Վերջին 20 տարիների ընթացքում ավելի քան 200 հայ զինծառայող և սպա կրթվել են Հունաստանում։ Սա է այն հիմքը, որը թույլ է տալու ապագայում նորանոր հաջողություններ արձանագրել այս ոլորտում։ Մենք երբևէ չպետք է հեռանանք այն գիտակցումից, որ մեր երկու ժողովուրդների անվտանգությունը փոխշաղկապված է:
Անշուշտ, Հունաստանի հետ համագործակցությունը կարևորվում է նաև Հայաստան-ԵՄ համապարփակ համագործակցության համատեքստում, քանզի ԵՄ-ն շարունակում է մնալ Հայաստանի կարևորագույն գործընկերներից մեկը թե բարեփոխումների իրականացման առումով, թե որպես տնտեսական խոշոր գործընկեր։ Շնորհակալ ենք նաև այս առանցքում մեզ ցուցաբերվող աջակցության համար։
Առանձնահատուկ կարևորում ենք ԼՂ հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման հարցում Հունաստանի հավասարակշռված դիրքորոշումը և աջակցությունը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների շարունակական ջանքերին։
Անշուշտ, հայ-հունական բարեկամության հարատևման գործում մեծ դեր է վերապահված հունահայ համայնքին: Մենք երբեք չենք մոռանա ցեղասպանությունը վերապրած հայերին օգնության ձեռք մեկնած եղբայրական հույն ժողովրդի աջակցությունը և նոր հայրենիքում արարելու և ստեղծագործելու հնարավորության ընձեռումը: Բարձր եմ գնահատում նաև Հունաստանի սկզբունքային դիրքորոշումը այդ ծանրագույն հանցագործության ճանաչման և դատապարտման հարցում: Մեր ազգային ողբերգության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ Հունաստանը վերահաստատեց այդ հարցում իր հանձնառությունը՝ ընդունելով Ռասիզմի և այլատյացության դեմ օրինագիծը (2014 թ. սեպտեմբերի 9-ին), որով քրեականացվեց նաև Հայոց ցեղասպանության ժխտումը՝ օրինակելի ուղերձ հղելով համաշխարհային քաղաքակրթությանը: Հայաստանի ԱԺ-ն էլ իր հերթին 2015-ին միաձայն ընդունեց Օսմանյան կայսրության կողմից իրականացված հույների և ասորիների ցեղասպանությունը դատապարտելու հայտարարությունը: Սա վառ վկայությունն է նրա, որ համերաշխության ոգին դարեր շարունակ միավորել է ու միավորելու է մեր ժողովուրդներին:
Մեր երկրների բազմադարյա հոգևոր և մշակութային ընդհանրությունների մասին է վկայում նաև իմ այցի շրջանակներում Աթենքի Բյուզանդական և քրիստոնեական թանգարանում բացված «Հայաստան. Արարատի ոգի» խորագիրը կրող ցուցահանդեսը: Նման միջոցառումները կարևոր են բարեկամության ոգին պահպանելու և հաջորդ սերունդներին փոխանցելու տեսանկյունից:
Բարեկամության ոգին պահպանելու տեսանկյունից նաև շատ կարևոր համարեցինք բարձրաստիճան փոխայցելություններն ու հենց այս համատեքստում ես պարոն Ցիպրասին հրավիրեցի Հայաստան: Շատ ուրախ եմ, որ նա ընդունեց հրավերը, և մեկ անգամ ևս մենք անդրադարձանք այն խնդրի կարևորությանը, որ պետք է մշտապես աշխատել բարեկամության օգտին: Բարեկամությունը պետք է սնել, խթանել, որի ձևերից մեկն էլ հաճախակի հանդիպումներն են:
Մեկ անգամ ևս շնորհակալ եմ ջերմ ընդունելության համար:

Մեկնաբանություններ