Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Թուր­քիան` մշա­կու­թա­յին ցե­ղաս­պան

Թուր­քիան` մշա­կու­թա­յին ցե­ղաս­պան
23.10.2020 | 00:50
«...Հա­յե­րին պատ­կա­նող գույ­քի թա­լա­նը տե­ղի էր ու­նե­նում տեղ­նու­տե­ղը. գոր­գե­րը, ար­ծա­թյա և ոս­կե ի­րե­րը, հա­գուս­տը վերց­նում էին ոս­տի­կան­ներն ու ժան­դարմ­նե­րը, մանր կահ­կա­րա­սին` տե­ղի խու­ժա­նը»։
Ա­նուշ ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
«Քե­մալ Ա­թա­թուր­քը և
հա­յե­րի ու­նեզ­րկ­ման գոր­ծըն­թա­ցը»
ՇԻՐ­ՄԱ­ՔԱ­ՐԸ` ՍԱ­ԼԱ­ՀԱ­ՏԱԿ, ԽԱՉ­ՔԱ­ՐԸ` ՇԻ­ՆԱ­ՆՅՈՒԹ
Սե­բաս­տիա­յի հայ բնակ­չու­թյա­նը կո­տո­րե­լով, մնա­ցա­ծին էլ աք­սո­րե­լով, յա­թա­ղա­նը մի փոքր բթա­ցավ։ (Գե­նե­տիկ խաշ­նա­րա­ծը ժա­մա­նա­կին բռ­նա­զավ­թե­լով Հայ­կա­կան լեռ­նաշ­խար­հը մինչև իր թա­րա­խա­պա­լար ոսկ­րա­ծու­ծի վեր­ջին հյու­լեն ու մինչև դարչ­նա­գույն ա­րյան կա­թի­լը վեր­ջին պա­րուր­վում էր դժո­խա­յին նա­խան­ձով, նրա ա­ռաջ ամ­րոց­ներ էին հառ­նում և տա­ճար­ներ էին խո­յա­նում, խո­յա­կա­շեն ու գմ­բե­թա­զարդ քա­ղաք­ներն էին խո­չըն­դո­տում սև և կար­միր, բր­դա­տու և մսա­տու ոչ­խա­րա­հո­տի խա­ղաղ ա­ռա­ջըն­թա­ցը։ Կո­տո­րել էր պետք, անհ­րա­ժեշտ էր ոչն­չաց­նել, և ա­զա­տագ­րել սե­փա­կան պարզ­սիրտ և կեն­դա­նա­միտ էթ­նո­սի պատ­մա­կան ա­ռա­քե­լու­թյա­նը խան­գա­րող հայ­կա­կան ամ­րոցն ու տա­ճա­րը, քա­ղաքն ու ա­վա­նը։ Քան­զի դրանք բռ­նա­զավ­թել էին նախ­նյաց կեն­սա­կան տա­րածք­նե­րը, ուր խոտ էր ա­ճում և մո­լա­խոտ։ Խաշ­նա­րա­ծը դի­վա­հար­վել ու կանգ­նել էր խո­յա­կա­կերտ շեն­քի դի­մաց... Ի՞նչ ա­նել, նա­հանջն անհ­նար էր, մնում էր զավ­թել, հր­կի­զել և կքա­նիստ դիր­քից մի­զել Տա­ճա­րի բե­կոր­նե­րի վրա)։
Սե­բաս­տիան ան­մար­դաբ­նակ էր։ «Բնակ­ված» էր միայն քա­ղա­քի հայ­կա­կան գե­րեզ­մա­նա­տու­նը։ Գե­րեզ­մա­նա­տան շիր­մա­քա­րե­րով սա­լա­պատ­վե­ցին Սե­բաս­տիա սր­բա­տաշ քա­ղա­քի փո­ղոց­ներն ու մայ­թե­րը։
1916-ի նո­յեմ­բե­րի 3-ին Թա­լեա­թը Մա­լա­թիա քա­ղա­քում էր։ Նա շր­ջեց քա­ղա­քում, հաշ­վա­ռեց ա­մեն բան և հրա­հան­գեց հիմ­նա­վո­րա­պես վե­րաց­նել հայ­կա­կան հի­նա­վուրց հետ­քե­րը հա­յոց քա­ղա­քից։ Կա­ռուց­վող թուր­քա­կան զո­րա­նոց­նե­րի հա­մար որ­պես խիստ ո­րա­կյալ և միան­գա­մայն անվ­ճար շի­նա­նյութ ծա­ռա­յե­ցին քա­ղա­քի գե­րեզ­մա­նա­տան հու­շա­կո­թող­նե­րը, տա­պա­նա­քա­րե­րը, խաչ­քա­րե­րը։ Ե­լու­զա­կա­յին ան­գութ ե­ռան­դով հափշ­տակ­վե­ցին բազ­մա­թիվ ձե­ռա­գիր մա­տյան­ներ, կի­րա­ռա­կան ար­վես­տի ան­հա­մար նմուշ­ներ, ոչն­չաց­վե­ցին և պղծ­վե­ցին ե­կե­ղե­ցի­նե­րի որմ­նան­կար­ներն ու սր­բա­պատ­կեր­նե­րը։
Թերևս դր­վա­գենք տիար Ա­րա­րատ Ա­ղա­սյա­նի հե­ղի­նա­կած աշ­խա­տու­թյու­նը, ա­վե­լի հս­տակ պատ­կե­րաց­նե­լու հա­մար, թե կի­րա­ռա­կան ար­վես­տի ինչ­պի­սի նմուշ­ներ ա­վա­րառ­վե­ցին ու ոչն­չաց­վե­ցին. «Ա­ռան­ձին խումբ են կազ­մում ծի­սա­կան նպա­տակ­նե­րով կամ ե­կե­ղե­ցա­կան կեն­ցա­ղում ու հան­դի­սա­վոր ա­րա­րո­ղու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ գոր­ծած­վող ազ­նիվ մե­տաղ­նե­րից` ոս­կուց և ար­ծա­թից, ինչ­պես նաև պղն­ձից պատ­րաստ­ված սր­բա­զան ի­րերն ու ա­ռար­կա­նե­րը` սա­փոր­ներ, սկիհ­ներ, մա­տու­ցա­րան­ներ, մյու­ռոն օրհ­նե­լու կաթ­սա­ներ, տար­բեր չա­փեր ու ձևեր ու­նե­ցող խա­չեր, փղոսկ­րյա գլ­խիկ­նե­րով վար­դա­պե­տա­կան գա­վա­զան­ներ, եր­կար կո­թե­րի վրա ամ­րաց­ված քշոց­ներ, ջա­հեր, կան­թեղ­ներ, մո­մա­կալ­ներ, խն­կա­ման­ներ, Ա­վե­տա­րան­նե­րի ար­ծա­թե, եր­բեմն ոս­կե­զօծ կող­քեր, սր­բա­տու­փեր, մաս­նա­տու­փեր, գո­տի­ներ, ճար­մանդ­ներ, սո­վո­րա­կան և թան­կա­գին քա­րե­րով ա­գուց­ված մա­տա­նի­ներ և այլն։ Մեկ այլ խմ­բի մեջ են մտ­նում ա­սեղ­նա­գործ կամ ձե­ռա­գործ ար­վես­տի նմուշ­ներ` ե­պիս­կո­պո­սա­կան թա­գեր, սա­ղա­վարտ­ներ, եր­կե­րես խաչ­վառ­ներ, նր­բա­հյուս շուր­ջառ­ներ, վա­կաս­ներ, ու­րար­ներ, շա­պիկ­ներ, վա­րա­գույր­ներ, ծած­կոց­ներ, սփ­ռոց­ներ, սր­բիչ­ներ, վար­շա­մակ­ներ, ժա­նյակ­ներ և այլն։ Որ­պես կեր­պար­վես­տի ու կի­րա­ռա­կան ար­վես­տի ա­ռան­ձին տե­սակ­ներ են դիտ­վում հայ­կա­կան վան­քե­րում ու ե­կե­ղե­ցի­նե­րում ե­ղած որմ­նան­կար­ներն ու սր­բա­պատ­կեր­նե­րը, գոր­գերն ու կար­պետ­նե­րը, փայ­տից պատ­րաստ­ված քան­դա­կա­զարդ դռ­նե­րը, գա­հե­րը, գրա­կալ­նե­րը, խա­չա­փայ­տե­րը, նվի­րա­կան սուրբ մա­սունք­նե­րի պահ­պա­նակ­ներն ու տա­պա­նակ­նե­րը, վա­նա­կան գե­րեզ­մա­նատ­նե­րում ու սր­բա­րան­նե­րում տե­ղադր­ված քան­դա­կա­գեղ վի­մա­փոր տա­պա­նա­քա­րե­րը, խաչ­քա­րերն ու խա­չար­ձան­նե­րը և այլն»։
ՈՒղ­ղա­կի մթագ­նում է ու­ղեղդ, և հո­գիդ վի­րա­վոր­վում է ա­լե­կո­ծուն ծովն ըն­կած մա­կույ­կի պես, երբ մտա­ծում ես, թե ի՜նչ ան­չա­փե­լի կեր­պար­վես­տա­յին հարս­տու­թյուն են կոր­զել և ոչն­չաց­րել բո­րե­նիա­սիրտ և վի­շա­պակ­լան այս նա­խա­մար­դիկ նա­խորդ դա­րե­րի ըն­թաց­քում։
Ե­րիտ­թուր­քա­կան կա­ռա­վա­րու­թյու­նը բուն հայ­կա­կան հարս­տու­թյու­նը ա­վա­րա­ռում էր քիչ թե շատ քա­ղա­քա­կիրթ ե­ղա­նա­կով։ Ա­հա թե ինչ է նշում ձեզ ար­դեն ծա­նոթ Ֆա­յես էլ Ղո­սեյնն իր «Հե­րո­սա­կան հա­յու­թյան ան­ցյա­լից. ջար­դե­րը Հա­յաս­տա­նի մեջ» հու­շագ­րու­թյու­նում. «Հա­յե­րի ոչն­չա­ցու­մից հե­տո կա­ռա­վա­րու­թյու­նը ձեռ­քը դրեց նրանց ողջ ու­նեց­ված­քի վրա, ո­րը կա­րո­ղա­ցան գտ­նել նրանց բնա­կա­րան­նե­րում և խա­նութ­նե­րի մեջ։ Ամ­բող­ջը ցու­ցադ­րե­ցին ե­կե­ղե­ցի­նե­րի կամ մեծ բնա­կա­րան­նե­րի մեջ և հանձ­նախմ­բեր կազ­մե­ցին կազ­մա­կեր­պե­լու այն ի­րե­ղե­նի վա­ճառ­քը, ինչ­պես որ կվա­ճա­ռեին վա­ճա­ռա­կան մե­կի գույ­քը։ Տար­բե­րու­թյամբ միայն, որ այս ու­նեց­ված­քի գի­նը սո­վո­րա­բար հան­ձն­վում է սե­փա­կա­նա­տի­րոջ ժա­ռանգ­նե­րին, մինչ­դեռ հա­յոց ու­նեց­ված­քի գի­նը փո­խանց­վում է թուր­քա­կան գան­ձա­րա­նը։ Ա­ներևա­կա­յե­լի գնե­րով կա­յա­ցավ վա­ճառ­քը. ոչ պա­կաս 30 ոս­կի ար­ժե­ցող մի գե­ղե­ցիկ գորգ ա­ճուր­դի էր դր­ված 5 ոս­կով։ Ինչ վե­րա­բե­րում է դրա­մին և զար­դե­ղե­նին, ա­պա դրանք... Կ. Պո­լիս տա­րան, ան­ձամբ Թա­լեաթ փա­շա­յին հանձ­նե­լու նպա­տա­կով»։
Տաս­նյակ հրա­պա­րա­կում­ներն ան­գամ չեն բա­վա­րա­րի ի ցույց դնե­լու այս զար­հու­րե­լի ցե­ղա­տե­սա­կի մշա­կու­թաս­պան վայ­րա­գու­թյուն­նե­րը միայն նա­խորդ դա­րաս­կզ­բին։ Իսկ առ­հա­սա­րակ սել­ջու­կա-թուր­քա­կան ներ­կա­յու­թյու­նը Հայ­կա­կան բարձ­րա­վան­դա­կում մշա­կու­թաս­պան­դի բազ­մա­հա­տոր երևույթ է։ «Արևմտյան Հա­յաս­տա­նում հայ­կա­կան մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թյան, ազ­գա­յին այ­լա­կեր­պու­մը և յու­րա­ցու­մը շա­րու­նակ­վել են 1923 թվա­կա­նից հե­տո` ընդ­հուպ մինչև մեր օ­րե­րը, չնա­յած որ պատ­մա­կան ու մշա­կու­թա­յին ար­ժեք ներ­կա­յաց­նող ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի և հու­շար­ձան­նե­րի պահ­պա­նու­թյան պար­տա­վո­րու­թյունն ամ­րագր­վել է Թուր­քիա­յի Հան­րա­պե­տու­թյան ինչ­պես նախ­կին (1924 և 1961 թվա­կան­նե­րին ըն­դուն­ված), այն­պես էլ ներ­կա (1982 թվա­կա­նից գոր­ծող) հիմ­նա­կան օ­րեն­քի` Սահ­մա­նադ­րու­թյան մեջ», կար­դում ենք Ա­րա­րատ Ա­ղա­սյա­նի գր­քում։
Թուրք և Սահ­մա­նադ­րու­թյու՞ն, գե­նե­տիկ ա­վա­րա­ռուն իր հո­գու խոր­քում սպան­դա­նոց էր կրում, զին­վում էր սր­բա­պիղծ ար­շավ­նե­րի պատ­մա­կան հի­շո­ղու­թյամբ ու լո­գանք էր ըն­դու­նում ան­մեղ ա­րյան բյուր լճե­րում։
ԺԱՆ-ՄԻ­ՇԵԼ ԹԻԵ­ՐԻԻ ՎԿԱ­ՅՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ
1974-ին ՅՈՒ­ՆԵ­ՍԵ­ԿՕ-ն հրա­պա­րա­կում, քա­ղա­քա­կիրթ աշ­խար­հին է հրամց­նում հետևյա­լը. 1923-ին ինչ-որ հրաշ­քով փրկ­ված ու դեռ կան­գուն ե­կե­ղե­ցի­նե­րից և այլ կրո­նա­կան 913 հայ­կա­կան կա­ռույց­նե­րից 464-ը բնաջ­նջ­վել են երկ­րի ե­րե­սից, 252-ը ա­վե­րակ­վել են, 197-ը ան­հա­պաղ վե­րա­նո­րոգ­ման կա­րիք ու­նեն։ Մի՞­թե պարզ չէ, որ Թուր­քիա­յի հա­մար ՅՈՒ­ՆԵՍ­ԿՕ-ն բնավ հե­ղի­նա­կու­թյուն չէ։ Հե­ղի­նա­կու­թյուն չեն ո՛չ ՄԱԿ-ը, ո՛չ էլ աշ­խար­հի հե­ղի­նա­կա­վոր այ­րաց ու տիկ­նանց ա­հա­զան­գե­րը։ Եվ ար­դեն այ­սօր մի՞­թե դույզն-ինչ կաս­կած չկա, որ ե­թե ան­գամ Մեծ Բրի­տա­նիա­յի թա­գա­ժա­ռանգ­ներն ու ԱՄՆ նա­խա­գա­հը, Վլա­դի­միր Պու­տինն ու ՌԴ-ի ներ­կա ողջ մշա­կու­թա­յին վեր­նա­խա­վը, առ­հա­սա­րակ Եր­կիր մո­լո­րա­կի ոչ թյուր­քա­լե­զու եր­կր­նե­րի խոր­հր­դա­րան­նե­րը, հա­մաշ­խար­հա­յին սպոր­տի, կի­նո­յի, գրա­կա­նու­թյան ու թատ­րո­նի ողջ աստ­ղա­բույ­րը հա­ցա­դու­լի նս­տի և պա­հան­ջի ՆԱ­ՏՕ-ի ան­դամ Թուր­քիա­յի Հան­րա­պե­տու­թյու­նից դա­դա­րեց­նել հայ­կա­կան ինք­նու­թյան որ­դան կար­միր և քա­րա­գիր հետ­քե­րի ոչն­չա­ցու­մը և պղ­ծու­մը, ո­չինչ էլ չի փոխ­վի։ Թուրք տե­սակն ա­հա ար­դեն հա­զար տա­րի իր ո­գե­ղեն զար­թոնքն է ապ­րում, վե­րապ­րում է, հար­բում է ինք­նա­բավ հրճ­վան­քից, կո­տո­րում է, պղ­ծում է, այ­լա­կեր­պում է, ա­նե­րեր և ա­մե­նուր։
1970-ին ֆրան­սիա­ցի բժիշկ, ար­վես­տա­բան և հայ­կա­կան միջ­նա­դա­րյան կեր­պար­վես­տի ու ճար­տա­րա­պե­տու­թյան գի­տակ Ժան-Մի­շել Թիե­րին ա­կա­նա­տես­վում է, թե ինչ­պես է ա­վեր­վում Կա­պուտ­կո­ղի Սուրբ Հա­կոբ վան­քը, 10-րդ դա­րի մե­ծա­թիվ որմ­նան­կար­նե­րով հան­դերձ, ա­վեր­վում է մղա­նով (այ­սինքն` բուլ­դո­զե­րով), ա­վեր­վում է կից ճա­նա­պարհն ըն­դար­ձա­կե­լու նպա­տա­կով։ Նման դեպ­քերն ու ե­ղե­լու­թյուն­նե­րը ՅՈՒ­ՆԵՍ­ԿՕ-ի ան­դամ պե­տու­թյուն Թուր­քիա­յի կյան­քում ոչ միայն ան­հա­մար, այլև ա­ռօ­րեա­կան են։ Իսկ ՅՈՒ­ՆԵՍ­ԿՕ-ն նման դեպ­քե­րում բա­վա­րար­վում է ան­դեմ պար­սա­վան­քով. թուր­քա­կան ոս­կին ա­մե­նուր ճա­նա­պարհ­ներ է հար­թում։
«Turkish Daily News» Օ­ՐԱ­ԹԵՐ­ԹԻ ԱՐ­ՁԱ­ԳԱՆ­ՔԸ
Այս զար­հու­րե­լի պե­տու­թյու­նը ա­վար­տուն է իր բո­լոր մո­լա­գար ոտ­նձ­գու­թյուն­նե­րում։ ՈՒ­նի թուրք ար­վես­տա­բան­նե­րի և նկա­րիչ­նե­րի մի հոծ բա­նակ, Ստամ­բու­լում պար­բե­րա­բար մի­ջազ­գա­յին ցու­ցա­հան­դես­ներ է կազ­մա­կեր­պում, հայ­կա­կան և այլ ազ­գե­րի մշա­կույ­թի և ար­վես­տի ա­վան­դույթ­նե­րը թուր­քաց­ման են­թար­կե­լով։ Իսկ, կնե­րեք, ին­չու չա­նի։ Եվ, բնա­կա­նա­բար, սրանց հա­մար դա­տարկ և ժա­մա­նա­կավ­րեպ հն­չյուն­ներ են քա­ղա­քա­կիրթ աշ­խար­հի ա­հա­զանգ­ե­րը, ի մաս­նա­վո­րի գեր­մա­նա­ցի ցե­ղաս­պա­նա­գետ, հա­յա­գետ և պատ­մա­բան Տես­սա Հոֆ­մա­նի այս անդ­րա­դար­ձը. «...մինչ օրս Թուր­քիա­յում ոչ մի հայ­կա­կան հու­շար­ձան չի վե­րա­նո­րոգ­վել ա­ռանց փո­խե­լու իր հայ­կա­կան բնույ­թը»։
2007-ին Ախ­թա­մա­րի Սբ Խաչ ե­կե­ղե­ցին, ան­վե­րա­պա­հո­րեն հա­մաշ­խար­հա­յին ար­վես­տի ճար­տա­րա­պե­տա-կեր­պար­վես­տա­յին գլուխ­գոր­ծոց­նե­րից մե­կը, նախ խնամ­քով վե­րա­նո­րոգ­վեց, այ­նու­հետև թուր­քաց­վեց։ Հե­ռաց­վե­ցին ե­կե­ղե­ցու զանգն ու վեր­նա­խա­չը, վե­րա­փոխ­վեց ա­նու­նը, և հա­զա­րա­մյա գա­զա­նը մռլ­տաց` Ակ­դա­մար, այն է` «Սպի­տակ ե­րակ»։ Զար­մա­նա­լի էր թուր­քա­կան «Turkish Daily News» օ­րա­թեր­թի ար­ձա­գան­քը. «Ան­վա­նա­փո­խու­թյան հետ կապ­ված այս մո­լուց­քը, ե­կե­ղե­ցու խա­չի ու զան­գե­րի նկատ­մամբ մշա­կու­թա­յին և կրո­նա­կան այս­պի­սի ան­հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյու­նը պետք է աշ­խար­հում ըն­կալ­վեն որ­պես «մշա­կու­թա­յին ցե­ղաս­պա­նու­թյուն»։ Չզար­մա­նանք, ե­թե դա հենց այդ­պես էլ լի­նի»։
ՔԱ­ՂԱ­ՔԱԿՐ­ԹԱ­ԿԱՆ ՊԱ­ՏԵ­ՐԱԶՄ` Ի ՏԵՍ ԱՇ­ԽԱՐ­ՀԻ
Ե­կեք այ­սօր խոս­տո­վա­նենք. ար­դյո՞ք քա­ղա­քա­կիրթ աշ­խարհն ըն­կա­լում և ճա­նա­չում է Թուր­քիան որ­պես հա­մաշ­խար­հա­յին քա­ղա­քակր­թու­թյան մե­ծա­գույն հա­կա­քա­ղա­քակր­թա­կան պա­տու­հաս։ Որ­պես ա­րյու­նար­բու պե­տա­կա­նու­թյուն։ Ա­րյու­նար­բու, այն է` ա­րյամբ հար­բող, ա­հա ար­դեն 1000 տա­րի։ Հրե­շը վերս­տին փոր­ձում է ներ­խու­ժել Տա­ճար և հր­կի­զել այն, խո­յա­կը ոս­կե­տաշ փո­խա­րի­նել է կա­մե­նում մո­լա­խո­տով, կա­մե­նում է խե­ղել վե­հա­նիստ խո­րա­նը և այն վե­րա­ծել ոչ­խա­րա­գո­մի գոր­շա­հոտ դար­պա­սի, ինչ­պես որ ա­րել է 10 դար շա­րու­նակ։ Աշ­խարհն այ­նինչ մինչ օրս կա­մա-ա­կա­մա հիա­նում է թուր­քա­կան հա­մա­քա­ղա­քակր­թու­թյամբ, նկա­րա­հա­նում է «Հրա­շա­լի դար» (նվիր­ված սուլ­թան Սու­լեյ­մա­նին) բազ­մա­սե­րիա­լը, ան­զուսպ գո­վեր­գե­լով մինչև ա­կան­ջի բլ­թակ­նե­րը նախ­ճի­րի մեջ թաղ­ված սուլ­թա­նին և այլն։
Մեր խն­դիրն այլ է` Թուր­քիան հան­րահռ­չա­կել Եր­կիր մո­լո­րա­կում որ­պես`
ա) ՀԱՅ­ԿԱ­ԿԱՆ ԲԱՐՁ­ՐԱ­ՎԱՆ­ԴԱ­ԿԻ ԵԿ­ՎՈՐ-ԲՌ­ՆԱ­ԶԱՎ­ԹԻՉ
բ) ՀԱՅ ԷԹ­ՆՈ­ՍԻ ՊԱՐ­ԲԵ­ՐԱ­ԿԱՆ ՈՉՆ­ՉԱՑ­ՄԱՆ ՊԱ­ՏԱՍ­ԽԱ­ՆԱ­ՏՈՒ
գ) ՏՆ­ՏԵ­ՍԱ­ԿԱՆ ԵՎ ՄՇԱ­ԿՈՒ­ԹԱ­ՅԻՆ ՑԵ­ՂԱՍ­ՊԱՆ­ԴԻ ՀԱ­ԶԱ­ՐԱ­ՄՅԱ ԿԱԶ­ՄԱ­ԿԵՐ­ՊԻՉ
ԳԻ­ՏԱՄ­ՇԱ­ԿՈՒ­ԹԱ­ՅԻՆ ԱՐ­ՇԱ­ՎԱԽՄ­ԲԵ­ՐԻ ԶՈ­ՐԱ­ՀԱ­ՎԱՔ
«Հա­յաս­տան» հա­մա­հայ­կա­կան հիմ­նադ­րա­մի և ՀՀ գի­տու­թյուն­նե­րի ազ­գա­յին ա­կա­դե­միա­յի կող­մից հենց այ­սօր անհ­րա­ժեշտ է աղ­բյուր առ աղ­բյուր հե­տա­զո­տել և հայտ­նա­բե­րել Թուր­քիա­յի սան­ձա­զեր­ծած մշա­կու­թա­յին ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը։ Այ­նու­հետև ֆիլ­մա­շա­րե­րով և մի քա­նի լեզ­վով դրանք պետք է ներ­կա­յաց­նել հա­մայն մարդ­կու­թյա­նը։ Եվ Հայ­կա­կան աշ­խար­հը Եր­կիր մո­լո­րա­կում ի հայտ կգա իր ողջ ա­ռա­քե­լա­կան մե­ծա­գոր­ծու­թյամբ։
Եվ Թուր­քիա­յի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը կլու­սար­ձակ­վի իր ողջ դի­վա­յին դի­մա­պատ­կե­րով։
Վրեժ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՅԱՆ
Դիտվել է՝ 58448

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ