1915 թվականի ապրիլն է։
Կ.Պոլիսը արթնանում է սովորականի պես։ Հայերը առավոտ կանուխ բացում են իրենց ոսկերչական զարդերի խանութները, գործավորներին սուրճի ետևից ուղարկում, հանգիստ, ծանր ու մեծ նստում փափուկ բազմոցներին ու մատները թքոտելով թերթում առևտրի մատյանները։
Գիտեմ, որ այսօրն ու ժամը այլ հրամայականներ ունեն, և մեր գրառումներն ու մտահոգությունները բացառապես Արցախն ու արցախահայերը պիտի լինեին, բայց նաև մի հարցի շուրջ կուզեի խոսել:
Այսօր ուսուցիչները օտար լեզուներից կամավոր ատեստավորման էին մասնակցում...
Աֆորիզմ դարձած այս արտահայտության հեղինակը Հայաստանի հզորագույն իրավաբաբաններից երջանկահիշատակ Վլադիմիր Նազարյանն է: Ավելի դիպուկ բնութագրել իրավաբանական մտքից բոբիկ, արհեստավարժության թոփալությամբ տառապող իրավաբաններին հնարավոր չէ և չի եղել:
Արցախը Հարավային Կովկասի ռազմավարական մեծ կարևորություն ունեցող տարածք է: Դեռևս 19-րդ դարի սկզբներին, գիտակցելով այս հանգամանքը, Այսրկովկաս մտած ռուսական զորքերի առջև ռուսական արքունիքի կողմից դրվեց առաջնահերթ խնդիր՝ գրավել Ղարաբաղի խանություն կոչվող վարչական միավորը...