Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Թող ան­տե­րու­թ­յան մատն­ված մեր ար­ժեք­նե­րը դր­սում օ­տար­նե­րը ա­վե­րակ­նե­րի վե­րա­ծեն, ներ­սում էլ մենք նպաս­տենք՝ մեր հան­ցա­վոր և ան­հաս­կա­նա­լի դիր­քո­րոշ­մամբ»

«Թող ան­տե­րու­թ­յան մատն­ված մեր ար­ժեք­նե­րը դր­սում  օ­տար­նե­րը ա­վե­րակ­նե­րի վե­րա­ծեն, ներ­սում էլ մենք նպաս­տենք՝  մեր հան­ցա­վոր և ան­հաս­կա­նա­լի դիր­քո­րոշ­մամբ»
31.01.2020 | 12:02
Զրու­ցում են գրող, հրա­պա­րա­կա­խոս ԴԱ­ՎԻԹ ՄԿՐ ՍԱՐԳՍՅԱ­ՆԸ և հա­յա­գետ, Հա­յաս­տա­նի մշա­կույ­թի վաս­տա­կա­վոր գոր­ծիչ, ՀՀ նա­խա­գա­հի 2011 թ. մր­ցա­նա­կի դափ­նե­կիր ԱՐ­ԳԱՄ ԱՅՎԱ­ԶՅԱ­ՆԸ:
Դ. Մ. Ս. -Ե­թե հի­շո­ղու­թյունս չի դա­վա­ճա­նում, ժա­մա­նա­կին լույս էր տես­նում «Հու­շար­ձան» տա­րե­գիր­քը, որ­տեղ ար­ծարծ­վում էին հու­շար­ձան­նե­րին առ­նչ­վող բազ­մա­թիվ հիմ­նախն­դիր­ներ… Եվ այդ ամ­սա­գի­րը կապ­վում էր Ձեր ան­վան հետ:
Ա. Ա. -Ա­յո, 1979 թ., աշ­խա­տան­քի անց­նե­լով Հա­յաս­տա­նի հու­շար­ձան­նե­րի պահ­պա­նու­թյան գլ­խա­վոր վար­չու­թյու­նում, ո­րոշ ժա­մա­նակ անց, 1981-82 թթ. կազ­մա­վո­րե­ցի և ղե­կա­վա­րե­ցի հրա­տա­րակ­չա­կան բա­ժի­նը, հիմ­նադ­րե­ցի «Հու­շար­ձան» տա­րե­գիրքն ու կազ­մա­կեր­պե­ցի լույ­սըն­ծա­յու­մը։ Կու­զեի նշել, որ հրա­տա­րակ­չա­կան գոր­ծու­նեու­թյու­նը հա­րա­զատ է ինձ: Մինչև 1978 թ. աշ­խա­տել եմ ՀՀ ԳԱԱ, ՀՀԿ կենտ­կո­մի հրա­տա­րակ­չու­թյան տպա­րան­նե­րում, որ­տեղ գրա­շա­րից հա­սել եմ պա­տաս­խա­նա­տու պաշ­տոն­նե­րի: Հե­տա­գա­յում՝ 2007 թ. աշ­խա­տան­քի անց­նե­լով այժ­մյան «Հու­շար­ձան­նե­րի պահ­պա­նու­թյան ծա­ռա­յու­թյուն» ՊՈԱԿ-ում (տնօ­րե­նի գի­տա­կան գծով տե­ղա­կալ, բաժ­նի վա­րիչ), մինչև 2015 թ. կազ­մա­կեր­պել եմ հրա­տա­րակ­չա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը։ Ինչ­պես այս ՊՈԱԿ-ում, այն­պես էլ հու­շար­ձան­նե­րի պահ­պա­նու­թյան գլ­խա­վոր վար­չու­թյու­նում նա­խա­ձեռ­նել ու գլ­խա­վո­րել եմ մեր նյու­թա­կան ժա­ռան­գու­թյա­նը վե­րա­բե­րող բազ­մա­թիվ գի­տա­կան ու գի­տա­հան­րա­մատ­չե­լի գր­քե­րի և բուկ­լետ­նե­րի, պլա­կատ­նե­րի տպագ­րու­թյու­նը, ի­րա­կա­նաց­րել հրա­տա­րակ­չա­կան այլ աշ­խա­տանք­ներ։
Դեռևս 1981 թ. հու­շար­ձան­նե­րի պահ­պա­նու­թյան հա­մա­կար­գում կազ­մա­վո­րել ու գլ­խա­վո­րել եմ աշ­խար­հաս­փյուռ հա­յոց նյու­թա­կան մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թյան քար­տա­րան-շտե­մա­րան ստեղ­ծե­լու աշ­խա­տանք­նե­րը։ Մշա­կել եմ այդ աշ­խա­տանք­նե­րի սկզբ­նա­կան և վերջ­նա­կան փու­լե­րի սկզ­բունք­նե­րը, կազ­մել ու­սում­նա­սիր­վող գիր ու գրա­կա­նու­թյան ցան­կե­րը։ Իր տե­սա­կի մեջ ե­զա­կի այդ քար­տա­րա­նը կազմ­վել և հա­մալր­վել է հա­յե­րեն, ռու­սե­րեն, անգ­լե­րեն, ֆրան­սե­րեն, թուր­քե­րեն, ա­րա­բե­րեն, գեր­մա­նե­րեն և այլ լե­զու­նե­րով տա­րա­տե­սակ պատ­մա­կան և աղ­բյու­րա­գի­տա­կան գրա­կա­նու­թյու­նից քաղ­ված տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի հի­ման վրա։ Ընդ ո­րում, անխ­տիր քար­տա­վոր­վել են ինչ­պես կան­գուն ու ա­վե­րակ և մեր օ­րե­րը հա­սած, այն­պես էլ աղ­բյուր­նե­րում հի­շա­տակ­ված և դա­րե­րի ըն­թաց­քում ա­վեր­ված-ան­հե­տա­ցած տա­րա­տե­սակ բո­լոր հու­շար­ձան­նե­րը։ Այդ հա­մա­պար­փակ ու ե­զա­կի ծրագ­րի շնոր­հիվ, երբ ար­դեն քար­տա­վոր­վել էր հրա­պա­րա­կի վրա ե­ղած անհ­րա­ժեշտ գրա­կա­նու­թյու­նը և հըն­թացս լրաց­վում էր նաև նոր հրա­տա­րա­կու­թյուն­նեով, 2012 թվա­կա­նից սկ­սել էինք ար­դեն ըստ տա­րածք­նե­րի ցու­ցակ­ներ կազ­մե­լու աշ­խա­տանք­նե­րը, հրա­տա­րակ­ման էր պատ­րաստ Բիթ­լի­սի տա­րա­ծաշր­ջա­նի հու­շար­ձան­նե­րի ցու­ցա­կը, և մի քա­նիսն ըն­թաց­քի մեջ էին, «Հու­շար­ձան­նե­րի պահ­պա­նու­թյան ծա­ռա­յու­թյուն» ՊՈԱԿ-ի նախ­կին տնօ­րե­նու­թյան տգի­տու­թյան և ՀՀ մշա­կույ­թի նա­խա­րա­րու­թյան հա­մա­ձայ­նու­թյամբ ու նրա նա­խա­րար Հ. Պո­ղո­սյա­նի թեթև ձեռ­քով այդ բա­ժի­նը 2014 թ. լու­ծար­վեց։ Ա­սել է՝ գո­նե մի քա­նի կե­տե­րով ցան­կագր­ված որևէ ցանկ ու ցու­ցակ պետք չէ Հա­յաս­տա­նին և պետք էլ չէ գո­նե այդ­պի­սով տե­ղե­կա­նալ, թե հայ ժո­ղո­վուրդն իր գո­յու­թյան հա­զա­րա­մյակ­նե­րի ըն­թաց­քում որ­տեղ և ինչ է կա­ռու­ցել-ստեղ­ծել, ինչն է ա­վեր­վել և ին­չը պահ­պան­վել՝ ա­վե­րակ, կի­սա­վեր կամ կան­գուն վի­ճա­կում… Նման երևույթ­նե­րից խու­սա­նա­վե­լու հա­մար են հա­վա­նա­բար ա­սել, որ հա­ցը հաց­թու­խին պետք է տալ, վարձն էլ՝ մի բան ա­վե­լին։ Դե ինչ, թող ան­տե­րու­թյան մատն­ված մեր ար­ժեք­նե­րը դր­սում օ­տար­նե­րը ա­վե­րակ­նե­րի վե­րա­ծեն, ներ­սում էլ մենք նպաս­տենք՝ մեր հան­ցա­վոր և ան­հաս­կա­նա­լի դիր­քո­րոշ­մամբ։
Դ. Մ. Ս. -Այ­սօր­վա սե­րուն­դը չի պատ­կե­րաց­նում կամ ա­ղոտ գի­տի, թե մինչ հա­մա­կարգ­չա­յին տեխ­նի­կա­յի կի­րա­ռու­մը, գր­քե­րը, թեր­թերն ու ամ­սագ­րե­րը և, առ­հա­սա­րակ, տպա­գիր ար­տադ­րանքն ինչ­պի­սի տա­ժա­նա­կիր աշ­խա­տան­քով են ստեղծ­վել։ Քա­ջա­տե­ղյակ չէ, որ Հա­յաս­տա­նում և առ­հա­սա­րակ աշ­խա­րաս­փյուռ հա­յոց բազ­մա­թիվ գաղ­թօ­ջախ­նե­րում, բազ­մա­հա­զար հա­յոց գիր-գրա­կա­նու­թյու­նը ստեղծ­վել է ձեռ­քի գրա­շա­րու­թյամբ։ Պատ­կե­րաց­նել է պետք, թե ինչ­պի­սի նվի­րում է անհ­րա­ժեշտ այդ բարդ և աշ­խա­տա­տար գործն ի­րա­կա­նաց­նե­լու հա­մար :
Ա. Ա. -Ես ա­նա­սե­լի ցավ եմ ապ­րում, որ այ­սօր­վա մեր ինք­նիշ­խան երկ­րում՝ գրա­սեր ու գրա­պաշտ մեր ժո­ղո­վուր­դը ինչ-ինչ պատ­ճառ­նե­րով ե­րես է թե­քել գիր ու գրա­կա­նու­թյու­նից։ Այդ ուղ­ղու­թյամբ մոր­մոք­ներս ա­ղի ու դառ­նա­համ են նաև այն պատ­ճա­ռով, որ վեր­ջին ե­րե­սուն տա­րում՝ մեր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րի ե­սա­սի­րա­կան ու ա­պազ­գա­յին մտա­ծե­լա­կեր­պի պատ­ճա­ռով՝ բա­ռիս լայն ի­մաս­տով, ա­վե­րակ­նե­րի վե­րած­վե­ցին առ­հա­սա­րակ մեր ազ­գա­յին հի­շո­ղու­թյան շատ բա­ղադ­րիչ­ներ, նաև գյու­ղա­կան բնա­կա­վայ­րե­րի գրա­դա­րան­ներն ու մշա­կու­թա­յին օ­ջախ­նե­րը։ Այդ տա­րի­նե­րին, օ­րի­նակ, Երևա­նում օ­տար­վե­ցին շուրջ 60-ից ա­վե­լի գրա­խա­նութ­ներ, կի­նո­թատ­րոն­ներ, մշա­կու­թա­յին տներ, հան­րա­պե­տու­թյու­նում փակ­վե­ցին հա­րյու­րա­վոր գրա­դա­րան­ներ։ Ոչն­չա­ցան և շար­քից դուրս ե­կան հա­զա­րա­վոր գր­քա­յին հա­վա­քա­ծու­ներ: Եվ այ­սօր, չն­չին տպա­քա­նակ­նե­րով լույս ըն­ծայ­վող մա­մուլն ու գրա­կա­նու­թյու­նը ի­րաց­վում են մեծ դժ­վա­րու­թյամբ։ Այս ա­մե­նը և բազ­մա­թիվ այլ տագ­նա­պա­լի մշա­կու­թա­յին ի­րո­ղու­թյուն­ներ, ա­ռանց չա­փա­զան­ցու­թյան, նման են սե­փա­կան մշա­կույ­թը մի­տում­նա­վոր կեր­պով վան­դա­լիզ­մի են­թար­կե­լու հան­ցա­գոր­ծու­թյան, ո­րի պատ­ճա­ռով հայ մար­դը օր օ­րի կտր­վում է իր ազ­գա­յին ու պատ­մա­կան հի­շո­ղու­թյու­նից և գո­յատևում-ապ­րում միայն իր տն­տե­սա­կան-կեն­ցա­ղա­յին հոգ­սե­րը հո­գա­լու խն­դիր­նե­րով։ Իսկ այդ­պի­սի ի­րա­վի­ճակ­նե­րը փոք­րա­թիվ ժո­ղո­վուրդ­նե­րի և միա­տարր բնակ­չու­թյուն ու­նե­ցող եր­կր­նե­րի հա­մար, ո­րոնց թվում է Հա­յաս­տա­նը, ուղ­ղա­կի կոր­ծա­նա­րար են։
Դ. Մ. Ս. -Նույն­պի­սի տագ­նապ­ներ ու­նեմ նաև ես: Վեր­ջերս ու­սա­նո­ղու­թյու­նը և ոչ միայն նրանք, ի­րա­վա­ցիո­րեն բո­ղո­քի ցույ­ցեր են անց­կաց­նում բու­հե­րի ոչ հու­մա­նի­տար ֆա­կուլ­տետ­նե­րուն հա­յոց լե­զուն ու գրա­կա­նու­թյու­նը, պատ­մու­թյան ա­ռար­կա­նե­րը ոչ պար­տա­դիր դարձ­նե­լու ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան նա­խա­տես­վող ո­րոշ­ման դեմ։ Զար­մա­նա­լիո­րեն խն­դի­րը թողն­ված է գլ­խա­վո­րա­պես ու­սա­նո­ղու­թյանն ու դա­սա­խո­սա­կան կազ­մին, մինչ­դեռ վե­րոն­շյալ և մի շարք ա­ծան­ցյալ հար­ցեր, ո­րոնց ներդ­րու­մը մեր ի­րա­կա­նու­թյան մեջ լուրջ վտանգ­ներ է պա­րու­նա­կում և կա­րող է հան­գեց­նել մեր տե­սա­կի գի­տակ­ցա­կան ինք­նաոչն­չաց­ման, ան­հա­րիր և ան­հա­մա­տե­ղե­լի է մեր հո­գե­կերտ­ված­քին ու մտա­ծե­լա­կեր­պին, մեր կեն­ցա­ղին ու նկա­րագ­րին…
Ա. Ա. -Կար­ծիքս այդ ո­րոշ­ման նա­խագ­ծի վե­րա­բե­րյալ միան­գա­մայն կտ­րուկ է՝ բա­ցա­սա­կան։ Պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րը, ե­թե ի մո­տո ծա­նոթ լի­նեին այդ խնդ­րին, ա­պա կտես­նեին որ ոչ հու­մա­նի­տար ֆա­կուլ­տետ­նե­րի ու­սա­նող­նե­րը հա­յե­րե­նից գրե­թե բո­բիկ են։ Քան­զի նրանց հա­յե­րեն գրա­վոր խոսքն ա­ղա­ղա­կող թե­րու­թյուն­ներ և սխալ­ներ ու­նի։ Չն­չին բա­ցա­ռու­թյուն­նե­րով, դրան­ցում առ­կա են ուղ­ղագ­րա­կան, շա­րա­հյու­սա­կան, կե­տադ­րա­կան և ո­ճա­բա­նա­կան սխալ­ներ։ Այն­պես որ, անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն կա թե՛ դպ­րո­ցա­կան և թե՛ բու­հա­կան ծրագ­րե­րում ե­ղած բա­ցերն ու թե­րու­թյուն­նե­րը վե­րաց­նե­լու և ոչ թե աղ­ճա­տե­լու լիա­կա­տար կր­թու­թյու­նը և ոչ պար­տա­դիր հա­մա­րե­լու ինք­նա­ճա­նա­չումն ու մայ­րե­նիի ի­մա­ցու­թյու­նը հայ ու­սա­նո­ղու­թյան հա­մար։ Ա­մենևին չպետք է ան­տե­սել այն հան­գա­ման­քը, որ Հա­յաս­տան աշ­խար­հը մինչ մեր օ­րե­րը հա­սել և աշ­խար­հին ճա­նա­չե­լի է դար­ձել նախ և ա­ռաջ մեր լեզ­վի ու գրա­կա­նու­թյան, պատ­մու­թյան ու ե­կե­ղե­ցու, հոգևոր ու նյու­թա­կան հա­րուստ, հա­զա­րա­մյակ­նե­րով չափ­վող-կշռ­վող ժա­ռան­գու­թյան շնոր­հիվ։ Այդ ա­ռար­կա­նե­րի ի­մա­ցու­թյունն ու խո­րա­թա­փանց տի­րա­պե­տու­մը ցան­կա­ցած հա­յի հա­մար մշ­տա­պես անհ­րա­ժեշտ ու պար­տա­դիր են, և անհ­րա­ժեշտ է, որ մայ­րե­նի լե­զուն, գրա­կա­նու­թյունն ու պատ­մու­թյու­նը մշ­տա­պես գտն­վեն պե­տա­կան հո­գա­ծու­թյան ներ­քո։
ՈՒ­զում եմ շեշ­տել հայտ­նի ճշ­մար­տու­թյու­նը, որ բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րում Հա­յաս­տա­նի դեմ ար­շա­վող­նե­րի ա­ռաջ­նա­հերթ խն­դի­րը ե­ղել է հա­յոց ե­կե­ղե­ցի­ներն ու վան­քե­րը ա­վե­րելն ու կո­ղոպ­տե­լը, հա­յոց գր­չա­գիր մա­տյան­նե­րը հր­դե­հելն ու գե­րե­վա­րե­լը, ո­րից հե­տո սրի էին մատ­նում ժո­ղովր­դին, ա­վե­րակ­նե­րի վե­րա­ծում և ոչն­չաց­նում բնա­կա­վայ­րե­րը։ Այ­սինքն, հայ մար­դուն զր­կում էին իր ան­ցյա­լի պատ­մա­կան հի­շո­ղու­թյու­նը պա­հող-ա­վան­դող աղ­բյուր­նե­րից` գրա­դա­րան­նե­րից ու մա­տյան­նե­րից։ Հի­մա այն­պի­սի տպա­վո­րու­թյուն է ստեղծ­վում, որ մենք դաս չենք քա­ղել մեր դառն ու դժ­նի պատ­մու­թյու­նից։ Ա­վե­լին, երբ քիչ թե շատ ինք­նիշ­խան ենք, օ­տար կո­ղոպ­տիչ­նե­րի նման, ա­սես նրանց օ­րի­նա­կին հետևե­լով, պաշ­տոն գրա­ված պա­տա­հա­կան մե­կը սկ­սում է զա­նա­զան մե­քե­նա­յու­թյուն­ներ բա­նեց­նե­լով սուր ճո­ճել սե­փա­կան ազ­գա­յին հարս­տու­թյուն­նե­րի և սր­բու­թյուն­նե­րի վրա։ Գաղտ­նիք չէ, որ մեր ժո­ղո­վուր­դը չա­փա­զանց զգաց­մուն­քա­յին, նաև օ­տա­րա­մոլ է: Մեր ազ­գա­յին գո­վե­լի ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն­նե­րի հետ մենք ժա­ռան­գել և ստ­վե­րի նման ան­բա­ժան մեր մեջ կրում ենք նաև մեր հո­գե­բա­նու­թյան ու բնա­վո­րու­թյան բա­ցա­սա­կան հատ­կա­նիշ­նե­րը։ Այդ բա­ցա­սա­կան ու ազ­գա­կոր­ծան գծե­րի վե­րաց­ման և ար­մա­տա­խիլ ա­նե­լու, սե­րունդ­նե­րին հա­վուր պատ­շա­ճի դաս­տիա­րա­կե­լու հա­մար ո­չինչ չենք ձեռ­նար­կում, այլ հա­կա­ռակ գոր­ծե­լա­կերպ ենք որ­դեգ­րում։ Միտքս ա­վար­տեմ Ա­վե­տիք Ի­սա­հա­կյա­նի հետևյալ խոս­քով. «Հա­յաս­տա­նում եր­կու սե­րունդ է ա­ճում կողք կող­քի. մե­կը՝ ազ­գա­մերժ, կոս­մո­պո­լիտ, լևան­դին, ա­նի­դեալ, ձուլ­վող, ազ­գու­րաց, մայ­րե­նի լե­զուն ար­հա­մար­հող, կա­րիե­րիստ, մյուս սե­րուն­դը՝ թանձր, թունդ հայ­րե­նա­սեր, հայ­րա­կան օ­ջախ­նե­րին կառ­չած, գրա­բա­րյան: Մի օր այս սե­րունդ­նե­րը՝ հա­յե­րը և այ­լա­սեր­ված­նե­րը, ի­րար փոր պի­տի թա­փեն»: Այս միտքն ըն­դու­նենք որ­պես զգու­շա­ցում Վար­պե­տի կող­մից:
Դ. Մ Ս. -Պա­րոն Այ­վա­զյան, ձեր գոր­ծու­նեու­թյու­նը բազ­մա­բո­վան­դակ է, և շր­ջա­նակ­նե­րը լայ­նար­ձակ, բա­րե­բախ­տա­բար, դուք լց­ված եք գի­տա­կան նոր մտահ­ղա­ցում­նե­րի նա­խա­ձեռ­նու­թյան ե­ռան­դով: Ե­ղել են տա­րի­ներ, երբ մեկ տար­վա ըն­թաց­քում մի քա­նի գիրք եք հրա­տա­րա­կել։ Գի­տա­կան հրա­տա­րա­կու­թյուն­նե­րի հա­մար դա ուղ­ղա­կի հրա­շա­լի է։ Այդ տե­սա­կե­տից չեմ կա­րող չհարց­նել` ա­ռա­ջի­կա­յում ի՞նչ նոր հրա­տա­րա­կու­թյան կա­րող է սպա­սել ըն­թեր­ցո­ղը։
Ա. Ա. -Հար­ցե­րից մե­կին պա­տաս­խա­նե­լիս ար­դեն ակ­նար­կե­ցի, որ ե­կող տա­րի կհ­րա­տա­րակ­վի «Մեզ պետք են մտ­քի զո­րա­վար­նե­րի» եր­րորդ հա­տո­րը։ Այս տա­րի տպագր­ված «Նա­խիջևա­նյան մտո­րում­ներ-էս­քիզ­ներ» ստ­վա­րա­ծա­վալ հա­տո­րից հե­տո խոր­հում էի, որ դրա­նով կսահ­մա­նա­փակ­վեմ։ Սա­կայն չա­րա­չար սխալ­վել էի, քան­զի, մտո­րում­ներս ինձ հան­գիստ չտ­վե­ցին, և այժմ ա­վար­տում եմ հա­ջորդ հա­տո­րը, ո­րը, կար­ծում եմ, կհ­րա­տա­րակ­վի 2020 թվա­կա­նին։
Ինձ հա­մար գեր­խն­դիր է «Նա­խիջևա­նի նյու­թա­կան մշա­կույ­թի ժա­ռան­գու­թյու­նը» ե­ռա­հա­տո­րի հրա­տա­րա­կու­մը։ Պատ­ճառն այն է, որ դրանք բա­վա­կան ծա­վա­լուն և հա­րուստ պատ­կե­րա­զար­դում­նե­րով հա­տոր­ներ են լի­նե­լու և ընդ­գր­կում են Նա­խիջևա­նի տա­րած­քի փաս­տա­վա­վե­րագ­րա­կան բո­լոր նյու­թե­րը մինչև մեր օ­րե­րը, այ­սինքն, մինչև ադր­բե­ջա­նա­կան վան­դա­լիզ­մի են­թարկ­վե­լը։ Ա­ռա­ջին՝ «Գողթն գա­վառ» հա­տորն ար­դեն 4-5 տա­րի պատ­րաստ է տպագր­ման, ո­րը տա­րեց­տա­րի հե­տաձգ­վում է հո­վա­նա­վոր­նե­րի բա­ցա­կա­յու­թյան պատ­ճա­ռով։ Ծախ­սա­շատ այդ հա­տոր­նե­րը ե­ռա­լե­զու և պատ­կե­րա­զարդ են։ Ընդ­հա­նուր պատ­կե­րա­ցում կազ­մե­լու հա­մար նշեմ, որ միայն Գողթն գա­վա­ռին նվիր­ված հա­տո­րը 930 էջ է և ու­նի 1800-ից ա­վե­լի լու­սան­կար, ո­րոն­ցից շուրջ 300-ը՝ գու­նա­վոր։ Փաս­տեմ նաև, որ հայ գրատ­պու­թյան պատ­մու­թյան ըն­թաց­քում մեկ գա­վա­ռի հու­շար­ձան­նե­րի վե­րա­բե­րյալ այդ­պի­սի ծա­վա­լուն փաս­տա­վա­վե­րագ­րա­կան նյու­թե­րով հա­գե­ցած ժո­ղո­վա­ծու դեռևս չի հրա­տա­րակ­վել։ Այն­պես որ, ա­նե­լիք­ներ և լու­ծում­ներ պա­հան­ջող խն­դիր­ներ դեռևս շատ կան։
Դ. Մ. Ս. -Հու­սանք, որ կգտն­վեն հո­վա­նա­վոր­ներ, ով­քեր կարժևո­րեն հա­յա­գի­տու­թյան այն ձեռք­բե­րում­նե­րը, ո­րոնց հա­սել եք Ձեր գի­տա­կան ան­ձն­վեր գոր­ծու­նեու­թյան ըն­թաց­քում, և ո­րոնք անհ­րա­ժեշտ է, որ դառ­նան հան­րու­թյան սե­փա­կա­նու­թյու­նը: Ին­չու՞ եմ շեշ­տում մաս­նա­վո­րա­պես ան­հատ հո­վա­նա­վոր­նե­րի գոր­ծո­նը… Ո­րով­հետև բնավ հույ­սեր չեմ կա­պում ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի, մաս­նա­վո­րա­պես ՀՀ ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան հետ, ո­րով­հետև այլևս գո­յու­թյուն չու­նե­ցող մշա­կույ­թի նա­խա­րա­րու­թյան գոր­ծա­ռույթ­նե­րը ա­ռայ­սօր սահ­մա­նա­փակ­վում են հա­կամ­շա­կու­թա­յին էքս­տա­զով:
Իսկ Ձեզ, պա­րոն Այ­վա­զյան, մաղ­թում եմ տո­կու­նու­թյուն, քան­զի Նա­խիջևանն ու­սում­նա­սի­րե­լու Ձեր տագ­նապ­նե­րը բնավ չեն նա­հան­ջել, այլ փո­խա­կերպ­վել են այդ տք­նա­ջան աշ­խա­տան­քի ար­դյունք­նե­րը ըն­թեր­ցո­ղի և ու­սում­նա­սի­րո­ղի գրա­սե­ղա­նին դնե­լու փոր­ձու­թյան: Լա­վա­տես լի­նենք: Հա­ջո­ղու­թյուն եմ մաղ­թում Ձեր հայ­րե­նան­վեր գոր­ծին:
Դիտվել է՝ 3941

Մեկնաբանություններ