Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Գոր­ծա­տուն պար­տա­վոր է հար­գել աշ­խա­տո­ղի աշ­խա­տան­քա­յին ի­րա­վուն­քը` ա­ռանց գոր­ծա­դու­լա­վո­րի պար­տադր­ման

Գոր­ծա­տուն պար­տա­վոր է հար­գել աշ­խա­տո­ղի աշ­խա­տան­քա­յին ի­րա­վուն­քը` ա­ռանց գոր­ծա­դու­լա­վո­րի պար­տադր­ման
21.02.2020 | 01:07

ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան հա­մա­ձայն՝ «Յու­րա­քան­չյուր աշ­խա­տող, օ­րեն­քին հա­մա­պա­տաս­խան, ու­նի ա­ռողջ, անվ­տանգ և ար­ժա­նա­պա­տիվ աշ­խա­տան­քա­յին պայ­ման­նե­րի, ա­ռա­վե­լա­գույն աշ­խա­տա­ժա­մա­նա­կի սահ­մա­նա­փակ­ման, ա­մե­նօ­րյա և շա­բա­թա­կան հան­գս­տի, ինչ­պես նաև ա­մե­նա­մյա վճա­րո­վի ար­ձա­կուր­դի ի­րա­վունք»:

ՀՀ աշ­խա­տան­քա­յին օ­րենս­գիր­քը սահ­մա­նում է, որ յու­րա­քան­չյուր աշ­խա­տո­ղի աշ­խա­տա­վայ­րը և շր­ջա­պա­տող մի­ջա­վայ­րը պետք է լի­նեն անվ­տանգ, հար­մար և ա­ռող­ջու­թյան հա­մար անվ­նաս, կա­հա­վոր­ված՝ աշ­խա­տող­նե­րի անվ­տան­գու­թյան ա­պա­հով­ման և ա­ռող­ջու­թյան պահ­պա­նու­թյան մա­սին նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի պա­հանջ­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խան։ Այդ ա­մե­նը պար­տա­վոր է ա­պա­հո­վել գոր­ծա­տուն։
Սա­կայն գոր­ծա­տու­նե­րը ոչ միշտ են պահ­պա­նում ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան և «Աշ­խա­տան­քա­յին օ­րենս­գր­քի» այս պա­հանջ­նե­րը՝ մաս­նա­վո­րա­պես Հա­յաս­տա­նի տն­տե­սու­թյան մեջ մեծ կշիռ ու­նե­ցող և ռիս­կա­յին հա­մար­վող հան­քար­դյու­նա­բե­րու­թյան ո­լոր­տում: Ար­դյուն­քում հա­ճա­խա­կի են դար­ձել հան­քա­գործ­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րի խախտ­ման պատ­ճա­ռով նրանց կազ­մա­կեր­պած, եր­բեմն էլ տա­րե­րա­յին բնույթ կրող գոր­ծա­դուլ­նե­րը:
Փետր­վա­րի 10-ից Ախ­թա­լա­յի լեռ­նա­հարս­տաց­ման կոմ­բի­նա­տի հինգ հան­քա­յին տե­ղա­մա­սե­րում 50-60 հան­քա­գործ­ներ գոր­ծա­դուլ էին սկ­սել: Նրանք պա­հան­ջում էին աշ­խա­տա­վար­ձի բարձ­րա­ցում, հան­քա­փո­րի հա­մազ­գես­տի տրա­մադ­րում, հան­քա­յին տե­ղա­մաս հաս­նե­լու հա­մար նա­խա­տես­ված տրանս­պոր­տի ա­պա­հո­վում, հան­քում աշ­խա­տե­լու ժա­մա­նակ սնն­դով ա­պա­հո­վում, հան­քում պայ­թե­ցում­նե­րի հա­մար աշ­խա­տա­վար­ձի տրա­մադ­րում, աշ­խա­տան­քա­յին գոր­ծիք­նե­րի բա­րե­լա­վում, հան­քում օ­դա­փո­խու­թյան խնդ­րի լու­ծում: Իսկ պա­հանջ­նե­րի չկա­տար­ման դեպ­քում ո­րո­շել էին այլևս չաշ­խա­տել, թեև աշ­խա­տան­քա­յին վտան­գա­վոր պայ­ման­նե­րում ան­գամ Ախ­թա­լա­յի բնա­կիչ­նե­րը սերն­դե­սե­րունդ աշ­խա­տել են տե­ղի լեռ­նա­հարս­տաց­ման կոմ­բի­նա­տում:
Ե­ռօ­րյա գոր­ծա­դու­լը դա­դա­րեց աշ­խա­տա­վար­ձի բարձ­րաց­ման և փակ հան­քա­յին տե­ղա­մա­սե­րում աշ­խա­տան­քա­յին ծանր պայ­ման­նե­րի բա­րե­լավ­ման պա­հան­ջով գոր­ծա­դու­լա­վոր հան­քա­փոր­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի և կոմ­բի­նա­տի տնօ­րեն Սամ­վել Խա­չատ­րյա­նի հան­դի­պու­մից հե­տո: Վեր­ջինս խոս­տա­ցել էր ա­ռանց նա­խա­պայ­մա­նի բարձ­րաց­նել հան­քա­գործ­նե­րի աշ­խա­տա­վար­ձը, ա­պա­հո­վել գործող հան­քի նոր­մալ օ­դա­փո­խու­թյան հա­մար անհ­րա­ժեշտ պայ­ման­նե­րով, այդ թվում՝ նոր­մալ աշ­խա­տան­քա­յին գոր­ծիք­նե­րով, ար­տա­հա­գուս­տով, սնն­դով, տրանս­պոր­տով, մյուս պա­հանջ­նե­րը խոս­տա­ցել էր կա­տա­րել ըն­թաց­քում: Բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ հան­քա­գործ­նե­րը զգու­շաց­րել են, որ գոր­ծա­դու­լա­վոր­նե­րից որևէ մե­կին գոր­ծա­դու­լին մաս­նակ­ցե­լու հա­մար պատ­ժե­լու, աշ­խա­տան­քից հե­ռաց­նե­լու դեպ­քում գոր­ծա­դու­լը կվերս­կս­վի, ո­րին հա­ջոր­դել է նրանց պա­հանջ­նե­րի կա­տար­ման մա­սին կոմ­բի­նա­տի տնօ­րե­նի հա­վաս­տիա­ցու­մը:
ԿՈՄ­ԲԻ­ՆԱ­ՏՈՒՄ ԳՈՐ­ԾՈՂ ԱՐՀ­ՄԻՈՒ­ԹԵ­ՆԱ­ԿԱՆ ԿԱԶ­ՄԱ­ԿԵՐ­ՊՈՒ­ԹՅՈՒՆ ՉԿԱ
«Արհ­միու­թյուն­նե­րի մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քի 20-րդ հոդ­վա­ծով սահ­ման­վում է ար­հես­տակ­ցա­կան միու­թյան` գոր­ծա­դուլ­ներ և զանգ­վա­ծա­յին այլ մի­ջո­ցա­ռում­ներ անց­կաց­նե­լու ի­րա­վուն­քը: «Ար­հես­տակ­ցա­կան միու­թյունն ի­րա­վունք ու­նի օ­րեն­քով սահ­ման­ված կար­գով կազ­մա­կեր­պել և անց­կաց­նել հա­վաք­ներ, գոր­ծա­դուլ­ներ և հան­րա­յին մի­ջո­ցա­ռում­ներ, դրանց հետ կապ­ված բա­նակ­ցու­թյուն­ներ վա­րել պե­տա­կան մար­մին­նե­րի, տե­ղա­կան ինք­նա­կա­ռա­վար­ման մար­մին­նե­րի, գոր­ծա­տու­նե­րի, այլ կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի, նրանց պաշ­տո­նա­տար ան­ձանց հետ»:
Քա­նի որ Ախ­թա­լա­յի լեռ­նա­հարս­տաց­ման կոմ­բի­նա­տի հան­քա­գործ­նե­րի գոր­ծա­դուլն ա­վե­լի շատ ինք­նա­բուխ բնույթ էր կրում, «Ի­րա­տե­սը» մի քա­նի հարց ուղ­ղեց լեռ­նա­գործ­նե­րի, մե­տա­լուրգ­նե­րի և ոս­կե­րիչ­նե­րի ար­հես­տակ­ցա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ճյու­ղա­յին հան­րա­պե­տա­կան միու­թյան նա­խա­գահ ԷԴՈՒԱՐԴ ՓԱՀ­ԼԵ­ՎԱ­ՆՅԱ­ՆԻՆ:
-Թեև կոմ­բի­նա­տում գոր­ծող արհ­միու­թե­նա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն չկա, սա­կայն «Արհ­միու­թյուն­նե­րի մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քով (հոդ­ված 16) «Տվյալ գոր­ծա­տուի մոտ ար­հես­տակ­ցա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյան բա­ցա­կա­յու­թյան դեպ­քում, օ­րեն­սդ­րու­թյամբ սահ­ման­ված կար­գով, աշ­խա­տող­նե­րի շա­հե­րի պաշտ­պա­նու­թյան գոր­ծա­ռույթ­նե­րը կա­րող են փո­խանց­վել հա­մա­պա­տաս­խան տա­րած­քա­յին կամ ճյու­ղա­յին ար­հես­տակ­ցա­կան միու­թյա­նը»: Կոմ­բի­նա­տի աշ­խա­տող­ներն այդ­պես էլ վար­վել են՝ ի­րենց ի­րա­վունք­նե­րը պաշտ­պա­նե­լու նպա­տա­կով դի­մել են ինձ»,- ա­սաց մեր զրու­ցա­կի­ցը:
Նրա փո­խանց­մամբ` գոր­ծա­տու-աշ­խա­տող հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի կար­գա­վոր­ման միակ և լա­վա­գույն մի­ջո­ցը կո­լեկ­տիվ պայ­մա­նագ­րի կն­քումն է, ո­րով գոր­ծա­տուն պար­տա­վոր­վում է ճա­նա­չել աշ­խա­տա­վո­րա­կան կո­լեկ­տի­վի օ­րի­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը հան­դի­սա­ցող արհ­միու­թյան լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը. «Ճյու­ղա­յին հան­րա­պե­տա­կան միու­թյու­նը պատ­րաստ­վում է կոմ­բի­նա­տի ղե­կա­վա­րու­թյան հետ կն­քել կո­լեկ­տիվ պայ­մա­նա­գիր, ին­չը կն­պաս­տի ար­ժա­նա­պա­տիվ աշ­խա­տան­քի մի­ջազ­գայ­նո­րեն ըն­դուն­ված նոր­մե­րին հա­մա­պա­տաս­խա­նող պայ­ման­նե­րի ա­պա­հով­մա­նը: Կոմ­բի­նա­տի տնօ­րեն Սամ­վել Խա­չատ­րյա­նը մեզ հետ հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցում հա­վաս­տիաց­րել է, որ մինչև մարտ ամս­վա սկիզբ աշ­խա­տող­նե­րի ներ­կա­յաց­րած պա­հանջ­նե­րը լիո­վին կբա­վա­րար­վեն: Ես զերծ կմ­նամ ե­րաշ­խա­վո­րել նրա խոս­տում­նե­րը, թեև մա­սամբ ի­րա­կա­նաց­վել են դրանք, իմ նպա­տակն է ամ­րապն­դել գոր­ծա­տու-արհ­միու­թյուն երկ­կող­մա­նի հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը»:
Ա­նուշ ՆԵՐ­ՍԻ­ՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 25623

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ