«Կր­թա­կան չա­փոր­ոշիչ­նե­րով զ­բաղ­վում են մար­դիկ, ո­րոնց մեծ մա­սը, չէի ա­սի, թե լա­վա­գույն մաս­նա­գետ­ներ են»

«Է­դիթ Պրինտ» հրա­տա­րակ­չու­թյան հիմ­նա­դիր-նա­խա­գահ ՄԿՐ­ՏԻՉ ԿԱ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱ­ՆԻ հետ զրու­ցել ենք կր­թա­կան ո­լոր­տում ըն­թա­ցող գոր­ծըն­թաց­նե­րի, մաս­նա­վո­րա­պես՝ նոր չա­փո­րո­շիչ­նե­րի մա­սին, ո­րոնք հան­րա­յին դժ­գո­հու­թյան ա­ռիթ դար­ձան։

-Կր­թա­կան չա­փո­րո­շիչ­նե­րի մա­սին քն­նար­կում­ներն այս պա­հին մա­րել են, են­թադ­րա­բար, դժ­գո­հու­թյուն­նե­րի նոր ա­լի­քը կսկս­վի չա­փո­րո­շիչ­նե­րի փո­փոխ­ված տար­բե­րա­կի հրա­պա­րա­կու­մից հե­տո։ Հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի շր­ջա­նում նույն­պես դժ­գո­հու­թյուն կար։ Ի՞նչ մաս­նակ­ցու­թյուն ու­նեն կամ պետք է ու­նե­նա­յին նրանք այս գոր­ծըն­թաց­նե­րում, և ո՞րն էր դժ­գո­հու­թյան հիմ­նա­կան պատ­ճա­ռը։
-Նախ և ա­ռաջ, կր­թա­կան չա­փո­րո­շիչ­նե­րով զբաղ­վում էին մար­դիկ, ո­րոնց մեծ մա­սը, չէի ա­սի, թե լա­վա­գույն մաս­նա­գետ­ներ են։ Երկ­րորդ՝ չա­փո­րո­շիչ­նե­րը չպետք է կի­սատ-պռատ դր­վեին հան­րա­յին քն­նարկ­ման (այս մա­սին ա­սել եմ նաև փոխ­նա­խա­րա­րին)։ Իմ կար­ծի­քով՝ սկզ­բում մաս­նա­գի­տա­կան քն­նար­կում պետք է լի­ներ, լավ ու վատ կող­մե­րը վեր հան­վեին, ո­րից հե­տո, հա­մա­րյա պատ­րաս­տի վի­ճա­կում, ներ­կա­յաց­վեին հան­րա­յին քն­նարկ­ման։ Եր­րորդ՝ ու­զում են ու­սում­նա­կան նյու­թը՝ դա­սագր­քե­րի մի մա­սը փոր­ձար­կեն Տա­վու­շի մար­զում։ Եվ, որ­քան հաս­կա­նում եմ, վերջ­նա­կան նյու­թի փոր­ձարկ­մա­նը հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը չեն մաս­նակ­ցե­լու։ Այն դեպ­քում, որ 1997-1998 թվա­կան­նե­րից սկ­սած, երբ սկս­վեց դա­սագր­քա­յին բու­մը, հս­կա­յա­կան աշ­խա­տանք են ա­րել, մաս­նա­գի­տա­կան և այլ փոր­ձա­ռու­թյուն­ներ ու­նեն այս ո­լոր­տում։ Հիմ­նա­կան դժ­գո­հու­թյու­նը սրա­նով է պայ­մա­նա­վոր­ված։
-Իսկ ին­չու՞ է փոր­ձարկ­ման հա­մար ըն­տր­ված սահ­մա­նա­մերձ Բեր­դը։
-Այդ հար­ցը ես էլ եմ տվել։ Օ­րի­նակ, երբ ան­ցյալ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ո­րո­շե­ցին «Արմ­թա­բը» փոր­ձար­կել Վա­յոց ձո­րում, շատ մեծ դժ­վա­րու­թյուն­ներ ա­ռաջ ե­կան։ Ան­հա­ջող ծրա­գիր էր. նյութ չկար, սար­քե­րը չէին աշ­խա­տում, Wi-Fi չկար, ու մար­դիկ ա­նընդ­հատ գոր­ծուղ­վում էին, մեծ գու­մար­ներ էին ծախս­վում՝ ա­նար­դյունք։ Հի­մա, ին­չու՞ Տա­վու­շի մար­զում, երբ Երևա­նում փոր­ձա­րա­րա­կան դպ­րոց­ներ կան։ Այդ դպ­րոց­նե­րում կա­րե­լի էր փոր­ձար­կել, ծրագ­րի հե­ղի­նակ­նե­րի հե­տո էլ ան­մի­ջա­կան կապ պա­հել։
-Կր­թա­կան ծրագ­րում տեղ գտած ո՞ր փո­փո­խու­թյուն­ներն են Ձեզ մտա­հոգ­վե­լու, զայ­րա­նա­լու ա­ռիթ տվել։
-Ան­հաս­կա­նա­լի է գրա­կա­նու­թյան ցան­կը. ծրագ­րում նե­րառ­ված ա­վե­լի քան 60 հայ ժա­մա­նա­կա­կից հե­ղի­նակ­ներն ընդգրկված են հա­խուռն կեր­պով, շեշ­տը դր­ված է ա­վե­լի շատ ոչ թե ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի ա­սե­լի­քի, այլ հայտ­նիու­թյան վրա, ա­ռանց հաշ­վի առ­նե­լու ե­րե­խա­նե­րի տա­րի­քա­յին նր­բու­թյուն­նե­րը։ Հա­մաշ­խար­հա­յին գրա­կա­նու­թյան պա­րա­գա­յում նույն­պես ան­հաս­կա­նա­լի է՝ ով­քե՞ր են ներ­կա­յաց­ված և ին­չու՞։
Խնդ­րա­հա­րույց է նաև ծան­րա­բեռն­վա­ծու­թյան հար­ցը. պատ­կե­րաց­րեք՝ երկ­րորդ դա­սա­րան­ցին պետք է 11 ա­ռար­կա անց­նի։
Իսկ ա­մե­նամ­տա­հո­գի­չը զին­վո­րա­կան նախ­նա­կան կր­թու­թյան հարցն է, որ պետք է բարձր մա­կար­դա­կի վրա դր­վի։
-«Նախ­նա­կան զին­վո­րա­կան պատ­րաս­տու­թյուն» ա­ռար­կա­յի դա­սա­վան­դու­մը գո­հա­ցու­ցի՞չ է, ա­շա­կերտ­նե­րը լր­ջո­րե՞ն էին վե­րա­բեր­վում այդ ա­ռար­կա­յին։
-Այս­տեղ ար­դեն ու­սում­նա­կան պրո­ցե­սը ճիշտ կազ­մա­կեր­պե­լու հարցն է, նույն անգ­լե­րե­նը 10-12 տա­րի անց­նում են, ա­վար­տում են՝ գրել չի­մա­նա­լով։ Սա ու­րիշ խն­դիր է։ Ա­վե­լի շատ վատն էին ոչ թե ե­ղած դա­սագր­քե­րը, այլ ու­սում­նա­կան պրո­ցե­սը, մե­թո­դա­կան ա­պա­րա­տը, որ կար դրա հիմ­քում։
-Ա­սում են՝ սե­ռա­կան դաս­տիա­րա­կու­թյու­նը դպ­րո­ցում սկս­վե­լու է վաղ տա­րի­քից, կաս­կա­ծե­լի մե­թոդ­նե­րով։ Սա թերևս ա­մե­նա­վի­ճե­լի թե­մա­նե­րից է։ Ի՞նչ կա­սեք այս մա­սին։ Տա­րի­քա­յին շե­մի մա­սին խո­սե­լիս էլ երևի պետք է հաշ­վի առ­նենք այն փաս­տը, թե որ­քան տե­ղե­կաց­ված են այ­սօր ե­րե­խա­նե­րը, վտանգ­նե­րը՝ շատ։
-Մենք դեռ չենք հա­սել եվ­րո­պա­կան չա­փա­նիշ­նե­րին, որ կա­րո­ղա­նանք դպ­րոց­նե­րում 1-ին դա­սա­րա­նից սե­ռա­կան դաս­տիա­րա­կու­թյուն մտց­նել։ Ա­վե­լի տե­ղե­կաց­ված են ե­րե­խա­նե­րը, բայց պատ­րաստ չենք դրան. դպ­րոց­նե­րում բա­ցեի­բաց այդ ա­մե­նը մա­տու­ցե­լը կա­րող է այ­լա­սեր­ման տա­նել։ Ես չէի ու­զե­նա, որ իմ թոռ­նե­րը նման խնդ­րի ա­ռաջ կանգ­նեին։
-Կր­թա­կան ո­լոր­տում ներ­դր­վող փո­փո­խու­թյուն­նե­րում հա­տուկ մի­տում­ներ, պար­տադր­ված ծրա­գիր տես­նու՞մ եք։
-Ա­վե­լի շատ ոչ կոմ­պե­տեն­տու­թյան հետևանք է։ Չեմ կար­ծում, թե իշ­խա­նու­թյու­նը պար­տադ­րում է ներդ­նել նման չա­փո­րո­շիչ­ներ։ ՈՒղ­ղա­կի ի­րենք ա­ռաջ են ընկ­նում, եվ­րո­պա­մետ քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն են ու­զում վա­րել։ Ե­թե այս գոր­ծըն­թաց­նե­րում նե­րա­ռեն փոր­ձա­ռու մաս­նա­գետ­նե­րի, ո­րոնք նախ­կի­նում մաս­նակ­ցել են կր­թա­կան ծրագ­րե­րի մշակ­մա­նը (իսկ ես գի­տեմ, որ նրան­ցից գրե­թե ոչ մե­կը չի ներգ­րավ­վել), կու­նե­նանք լրիվ ու­րիշ պատ­կեր։
-ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րի հրա­ժա­րա­կա­նը պա­հան­ջող ակ­ցիա­ներ են կազ­մա­կերպ­վում. ծայ­րա­հե՞ղ մո­տե­ցում է, թե՞ նմա­նա­տիպ ընդ­վզ­ման կա­րիք, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, կա։
-Ես իմ կար­ծիքն ու­նեմ այս հար­ցում. ցան­կա­ցած մար­դու հա­մար շատ դժ­վար է այդ ամ­բողջ տի­րույ­թը` կր­թու­թյուն, սպորտ, մշա­կույթ, գի­տու­թյուն, հա­մա­կար­գել։ Նա­խա­րա­րի հրա­ժա­րա­կա­նը պա­հան­ջե­լը հար­ցի լու­ծում չէ։ Պետք է հետ գնալ, նա­խա­րա­րու­թյուն­ներն ա­ռանձ­նաց­նել, որ մաս­նա­գետ­նե­րը կա­րո­ղա­նան ղե­կա­վա­րել ա­մեն մի տի­րույ­թը։
-Ի՞նչ են պատ­րաստ­վում ա­նելու հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը։
-Մենք մեր գործն ա­նում ենք, բո­լոր հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը, որ զբաղ­վում են կր­թա­կան ո­լոր­տով, ծա­նոթ են և՛ եվ­րո­պա­կան և՛ հայ­կա­կան ար­ժեք­նե­րին։ Բնա­կա­նա­բար, մաս­նակ­ցե­լու ենք հե­տա­գա մր­ցույթ­նե­րին, հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու ենք այն հե­ղի­նակ­նե­րի հետ, ո­րոնք կպատ­րաս­տեն մեր ե­րե­խա­նե­րին անհ­րա­ժեշտ դա­սագր­քեր։

Զրույցը՝ Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ