Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Այս իշ­խա­նու­թ­յուն­ներն ինչ­պես այլ հար­ցե­րում, նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի պա­րա­գա­յում էլ կրա­կի հետ են խա­ղում

Այս իշ­խա­նու­թ­յուն­ներն ինչ­պես այլ հար­ցե­րում, նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի պա­րա­գա­յում էլ կրա­կի հետ են խա­ղում
17.03.2020 | 00:30
Հա­յաս­տա­նում գնա­լով ա­վե­լա­նում են նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով (COVID-19) վա­րակ­վա­ծու­թյան հաս­տատ­ված դեպ­քե­րը, ին­չը, լի­նե­լով իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հան­ցա­վոր ան­գոր­ծու­թյան հետևան­քը, լիո­վին կան­խա­տե­սե­լի էր: Ե­րեկ ա­ռա­վո­տյան հան­րա­պե­տու­թյու­նում COVID-19-ով վա­րակ­ված­նե­րի թի­վը, պաշ­տո­նա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյան հա­մա­ձայն, ար­դեն հա­սել էր 30-ի: Բա­ցի այդ, հրա­պա­րակ­ված պաշ­տո­նա­կան այլ տե­ղե­կու­թյուն­ներ հիմք էին տա­լիս են­թադ­րե­լու, որ մար­տի 16-ի կամ 17-ի ըն­թաց­քում COVID-2019-ով վա­րակ­վա­ծու­թյան նո­րա­նոր դեպ­քեր կա­րող են հաս­տատ­վել:
Էջ­միած­նից դուրս ե­կող հան­րա­յին տրանս­պոր­տում, Շի­րա­կի մարզ­պե­տի հանձ­նա­րա­րու­թյամբ մար­զի ներ­մար­զա­յին և հա­մայն­քա­յին կա­նո­նա­վոր ուղևո­րա­փո­խադ­րում­ներ ի­րա­կա­նաց­նող կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի եր­թու­ղի­նե­րում շա­հա­գործ­վող տրանս­պոր­տա­յին մի­ջոց­նե­րում, դա­տա­րան­նե­րում, թերևս նաև այ­լուր ի­րա­կա­նաց­վել և ա­ռա­ջի­կա­յում էլ, հնա­րա­վոր է, ի­րա­կա­նաց­վե­լու են ախ­տա­հա­նիչ մի­ջո­ցա­ռում­ներ: Դա վատ չէ, վնաս չէ, բայց նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րա­ծու­մը և վա­րակ­ման նո­րա­նոր դեպ­քե­րը կան­խե­լու ա­ռու­մով, ցա­վոք, ըն­դա­մե­նը չն­չին ար­դյունք կա­րող է տալ: Հա­սա­րա­կա­կան տրանս­պոր­տի ախ­տա­հա­նու­մը չն­չին մխի­թա­րու­թյուն է:
Ախ­տա­հա­նու­մը ոչն­չաց­նում է միայն այն վի­րուս­նե­րը, ո­րոնք միկ­րոավ­տո­բուս­նե­րում և ավ­տո­բուս­նե­րում կա­րող են լի­նել մինչև այդ տրանս­պոր­տա­յին մի­ջոց­նե­րի եր­թու­ղի դուրս գա­լը, բայց եր­թու­ղի դուրս գա­լուց հե­տո, ե­թե նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված որևէ անձ մտ­նի այդ մե­քե­նա­նե­րի մեջ, շն­չի, փռշ­տա, հա­զա, ձեռք տա նս­տա­րան­նե­րի թիկ­նակ­նե­րին, ո­րոնց կա­րող են ձեռք տալ նաև այլ ուղևոր­ներ, մինչև այդ կա­տար­ված ախ­տա­հա­նու­մը որևէ ար­դյունք չի կա­րող տալ: Այս ա­ռու­մով հար­ցեր է ա­ռա­ջաց­նում ու նույ­նիսկ վտան­գա­վոր է Էջ­միած­նի քա­ղա­քա­պետ Դիա­նա Գաս­պա­րյա­նի խոր­հուր­դը: Էջ­միած­նի քա­ղա­քա­պե­տը «Ֆեյս­բուք»-ի իր է­ջում մար­տի 14-ին գրել է
«ԿԱ­ՐԵ­ՎՈՐ
Սի­րե­լի՛ հա­մա­քա­ղա­քա­ցի­ներ,
Հաշ­վի առ­նե­լով նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հաս­տատ­ված դեպ­քե­րի ա­ճը և դրանց հա­մա­ճա­րա­կա­բա­նա­կան կապն Էջ­միած­նի հետ՝ հոր­դո­րում եմ զերծ մնալ Էջ­միա­ծին-Երևան (և հա­կա­ռա­կը) ան­կա­նոն ուղևո­րա­փո­խադ­րում­ներ ի­րա­կա­նաց­նող մաս­նա­վոր տաք­սի մե­քե­նա­նե­րի ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րից օգտ­վե­լուց:
Առ­հա­սա­րակ, խնդ­րում եմ մնալ տա­նը, քա­ղա­քից դուրս գալ ծայ­րա­հեղ անհ­րա­ժեշ­տու­թյան դեպ­քում և սե­փա­կան մե­քե­նա­նե­րով. ե­թե դա հնա­րա­վոր չէ՝ հան­րա­յին տրանս­պոր­տով, քա­նի որ այն պար­բե­րա­բար ախ­տա­հան­վում է:
Եվս մեկ ան­գամ հոր­դո­րում եմ չօգտ­վել այն­պի­սի տաք­սի­նե­րից, ո­րոնց ախ­տա­հան­ված լի­նե­լու փաս­տը ան­հայտ է կամ խիստ կաս­կա­ծե­լի, և որ­տեղ ձեր կող­քին նս­տում են ան­ծա­նոթ մար­դիկ»:
Բնա­կա­նա­բար, հարց է ա­ռա­ջա­նում` Դիա­նա Գաս­պա­րյա­նը, լի­նե­լով Էջ­միած­նի քա­ղա­քա­պետ և նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հետ կապ­ված հայ­տա­րա­րու­թյամբ հան­դես գա­լով, այն էլ այս­պի­սի ի­րա­վի­ճա­կում, մտա­ծե՞լ է, թե ինչ է գրում: Ա­յո, նրա խոր­հուր­դը կամ խնդ­րան­քը` «մնալ տա­նը, քա­ղա­քից դուրս գալ ծայ­րա­հեղ անհ­րա­ժեշ­տու­թյան դեպ­քում և սե­փա­կան մե­քե­նա­նե­րով», միան­գա­մայն ճիշտ է, բայց սխալ է դրան ան­մի­ջա­պես հա­ջոր­դող շա­րու­նա­կու­թյու­նը. «ե­թե դա հնա­րա­վոր չէ՝ հան­րա­յին տրանս­պոր­տով, քա­նի որ այն պար­բե­րա­բար ախ­տա­հան­վում է»:
Վերն ար­դեն նշե­ցինք ու հիմ­նա­վո­րե­ցինք, որ այդ ախ­տա­հա­նու­մից մեծ օ­գուտ հնա­րա­վոր չէ ակն­կա­լել, այն եր­թու­ղի դուրս գա­լուց հե­տո տրանս­պոր­տա­յին մի­ջոց մուտք գոր­ծած վի­րուս­նե­րը չի կա­րող ոչն­չաց­նել: ՈՒ­շադ­րու­թյուն դարձ­նենք Էջ­միած­նի քա­ղա­քա­պե­տի հոր­դո­րի վեր­ջին մա­սին. «Եվս մեկ ան­գամ հոր­դո­րում եմ չօգտ­վել այն­պի­սի տաք­սի­նե­րից, ո­րոնց ախ­տա­հան­ված լի­նե­լու փաս­տը ան­հայտ է կամ խիստ կաս­կա­ծե­լի, և որ­տեղ ձեր կող­քին նս­տում են ան­ծա­նոթ մար­դիկ»: Իսկ ի՞նչ է` հան­րա­յին տրանս­պոր­տում (միկ­րոավ­տո­բուս­նե­րում կամ ավ­տո­բուս­նե­րում) այս կամ այն ուղևո­րի մոտ ծա­նո՞թ մար­դիկ են նս­տում, ա­վե­լի ճիշտ մար­դիկ, ո­րոնք COVID-19-ի թես­տով ստուգ­վել են ու պարզ­վել է, որ վա­րակ­ված չեն: Ի­հա՛ր­կե ոչ: Հա­կա­ռա­կը` հան­րա­յին տրանս­պոր­տում ուղևոր­ներն ան­հա­մե­մատ ա­վե­լի շատ են, քան տաք­սի մե­քե­նա­յում, հետևա­բար նրան­ցից վա­րակ­վե­լու ռիսկն ա­վե­լի մեծ է:
Գո­նե այ­սօր­վա­նից քա­ղա­քա­ցի­նե­րը պետք է սահ­մա­նա­փա­կեն ի­րենց շար­ժը, հան­դի­պում­նե­րը, հան­դիպ­ման դեպ­քում էլ պետք է ոչ միայն ի­րար ձեռ­քով չբարևեն, այլև աշ­խա­տեն 2 մետ­րից ա­վե­լի չմո­տե­նալ մի­մյանց` նույ­նիսկ շն­չա­դի­մակ­ներ օգ­տա­գոր­ծե­լու պա­րա­գա­յում, ո­րով­հետև դրանք ո­րոշ չա­փով օգ­նում են, բայց անվ­տան­գու­թյան բա­վա­րար ե­րաշ­խիք­ներ չեն տա­լիս: Մար­դիկ պետք է աշ­խա­տեն ի­րար հետ խո­սել հե­ռա­խո­սով, սկայ­պով, հա­մա­ցան­ցի մի­ջո­ցով: Ե­րեկ ա­ռա­վոտ­վա դրու­թյամբ պե­տու­թյու­նը հար­սա­նիք­նե­րը դեռ չէր ար­գե­լել, մինչ­դեռ ան­ցած օ­րե­րին բազ­մա­թիվ հար­սա­նիք­ներ են ե­ղել նույ­նիսկ Էջ­միած­նում: Գոր­ծա­տու­նե­րը պետք է ի­րենց աշ­խա­տող­նե­րին ի­րա­վունք տան տա­նից աշ­խա­տե­լու, ե­թե այդ հնա­րա­վո­րու­թյու­նը կա:
Ըստ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վար Էդ­մոն Մա­րու­քյա­նի, հա­սա­րա­կա­կան տրանս­պոր­տը վա­րա­կի տա­րած­ման ա­մե­նա­հիմ­նա­կան մի­ջոցն է: Պետք է տար­բե­րակ գտ­նել և հա­սա­րա­կա­կան տրանս­պոր­տի շար­ժը հնա­րա­վո­րինս սահ­մա­նա­փա­կել, պետք է քիչ լի­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րի շար­ժը: Պետք է գոր­ծեն միայն խա­նութ­նե­րը, դե­ղատ­նե­րը և շր­ջեն այն մե­քե­նա­նե­րը, ո­րոնք սնունդ են ա­պա­հո­վում այդ խա­նութ­նե­րին ու դե­ղատ­նե­րին: Մար­դիկ պետք է գնան խա­նութ­նե­րից սնունդ առ­նեն, բե­րեն տուն ա­ռանց շփում­նե­րի: Հա­մա­ճա­րա­կի դեմ կա­րե­լի է պայ­քա­րել միայն այս մե­թոդ­նե­րով: Պետք է 14 օր մտ­նել այս ռե­ժի­մի մեջ, ով հի­վանդ է, բու­ժել այս ռե­ժի­մի մեջ ու կան­խել տա­րա­ծու­մը:
Նոր փաս­տե­րը վկա­յում են` տա­նից դուրս յու­րա­քան­չյուրս ենք վտանգ­ված քայ­լող կամ նս­տած «կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քի» հետ հնա­րա­վոր հան­դիպ­մամբ:
Մար­տի 14-ին հայտ­նի դար­ձավ, որ Էջ­միած­նում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով (COVID-19) վա­րակ­ված­նե­րից մե­կը` Ի­տա­լիա­յից ե­կած, COVID-19-ով վա­րակ­ված և նշա­նադ­րու­թյան ա­րա­րո­ղու­թյա­նը մաս­նակ­ցած էջ­միած­ինցի հայտ­նի կնոջ ազ­գա­կա­նը, տաք­սի ծա­ռա­յու­թյան սե­փա­կա­նա­տեր է, իսկ այդ տաք­սի ծա­ռա­յու­թյու­նը նույն օր­վա դրու­թյամբ, նույ­նիսկ այն բա­նից հե­տո, երբ հայտ­նի է դար­ձել դրա ղե­կա­վա­րի` COVID-19-ով վա­րակ­ված լի­նե­լու փաս­տը, իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի թողտ­վու­թյամբ աշ­խա­տել ու, թերևս, հի­մա էլ աշ­խա­տում է, ին­չը հու­շում կամ վկա­յում է, որ ծա­ռա­յու­թյան վա­րորդ­նե­րը կա­րան­տի­նաց­ված չեն: Ո՞վ կա­րող է ա­սել կամ ու՞մ է հայտ­նի, թե նրանք քա­նի­սին կա­րող են վա­րա­կած լի­նել և այս պա­հին էլ քա­նի­սին են վա­րա­կում, ե­թե ի­րենք տաք­սի ծա­ռա­յու­թյան ղե­կա­վա­րի կող­մից վա­րակ­ված են:
Ա­վե­լին. կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված էջ­միած­ինցի հայտ­նի կի­նը նշանդ­րե­քի օ­րը վար­սա­վի­րա­նոց է գնա­ցել հի­վանդ վի­ճա­կում: Ճիշտ է, Ի­տա­լիա­յից վե­րա­դար­ձած հի­շյալ կնո­ջը մար­տի 8-ին սպա­սար­կած եր­կու վար­սա­վիր­ներն ու դի­մա­հար­դա­րը մե­կու­սաց­վել են Ծաղ­կա­ձո­րում, սա­կայն մինչ մե­կու­սա­ցու­մը նրանք քա­նի՞ հո­գու են սպա­սար­կել և, ընդ­հան­րա­պես, քա­նի՞ հո­գու հետ շփ­վել, ե­թե ի­րենք նույն­պես վա­րակ­ված են, քա­նի­սի՞ն կա­րող են վա­րա­կած լի­նել… Այս հար­ցե­րը պա­տաս­խան չու­նեն, ա­նո­րո­շու­թյուն է:
ՀՀ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րը մար­տի 14-ին հան­դես գա­լով ֆեյս­բու­քյան ու­ղիղ ե­թե­րով, չբա­ցա­ռեց, որ Էջ­միա­ծին­ցի՝ կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված բնակ­չի հետ շփ­ված և մե­կու­սաց­ված հա­մա­ճա­րա­կա­բա­նա­կան խմ­բից նոր դրա­կան դեպ­քեր, այ­սինքն` COVID-19-ով վա­րակ­ված այլ ան­ձինք կա­րող են լի­նել: Ար­սեն Թո­րո­սյա­նը հայտ­նեց նաև, որ տվյալ պա­հին կո­րո­նա­վի­րու­սի կաս­կա­ծով մե­կու­սաց­ված է մոտ 200 անձ` թե՛ ա­ռան­ձին բնա­կա­վայ­րում, թե՛ շեն­քում` ամ­բող­ջո­վին մե­կու­սաց­ված:
Վե­րոն­շյա­լը, նկա­տենք, վկա­յում է, որ նրան­ցից բո­լո­րը չէ, որ Ծաղ­կա­ձո­րի հայտ­նի հյու­րա­նո­ցում են մե­կու­սաց­ված, մի մա­սը մե­կու­սաց­ված է իր տա­նը, ին­չը չի տա­լիս անվ­տան­գու­թյան, վա­րակ­ված լի­նե­լու դեպ­քում տա­նից դուրս չգա­լու և այ­լոց չվա­րա­կե­լու բա­վա­րար ե­րաշ­խիք­ներ, ա­վե­լին` վա­րակ­ման ան­մի­ջա­կան վտան­գի տակ է դնում հենց նույն մարդ­կանց ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րին:
Նկա­տի ու­նե­նա­լով իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին դեռ ան­հայտ վա­րա­կա­կիր­նե­րի հնա­րա­վոր առ­կա­յու­թյու­նը, Ար­սեն Թո­րո­սյա­նը կոչ ա­րեց օգ­տա­գոր­ծել ա­ռի­թը` ըն­տա­նի­քի հետ ա­վե­լի շատ ժա­մա­նակ անց­կաց­նե­լու հա­մար մեր տնե­րում (այ­սինքն` տա­նը մնալ), քիչ շփ­վել մեր մյուս հա­մա­քա­ղա­քա­ցի­նե­րի հետ, չհա­ճա­խել հան­րա­յին մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի:
Անդ­րա­դառ­նա­լով այն հար­ցին, թե որ դեպ­քում են մե­կու­սաց­վում ան­ձինք, Ար­սեն Թո­րո­սյա­նը նշեց, թե մե­կու­սաց­վող ան­ձինք պետք է պար­տա­դիր սերտ շփում ու­նե­ցած լի­նեն նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հաս­տատ­ված ախ­տո­րո­շու­մով պա­ցիեն­տի հետ, իսկ քիչ հե­տո բա­ցա­հայ­տեց, որ սերտ կամ ան­մի­ջա­կան շփու­մը ձեռ­քով բարևելն է, համ­բուր­վե­լը, գր­կա­խառն­վե­լը` ան­տե­սե­լով, որ ան­ձը կա­րող է «հաս­տատ­ված ախ­տո­րո­շու­մով պա­ցիեն­տից» վա­րակ­ված լի­նել նաև 2 մետր հե­ռա­վո­րու­թյու­նից: Փաս­տո­րեն վեր­ջին­ներս չեն մե­կու­սաց­վել ու չեն մե­կու­սաց­վում, իսկ թե դա ինչ հետևանք­նե­րի կա­րող է հան­գեց­նել, կար­ծում ենք, բա­ցատ­րե­լու կա­րիք չկա:
Ա­վե­լին. ՀՀ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­րած ան­ձի խոս­քից պարզ է դառ­նում նաև, որ կո­րո­նա­վի­րու­սի հաս­տատ­ված ախ­տո­րո­շու­մով պա­ցիեն­տի հետ նույ­նիսկ սեր­տո­րեն շփ­ված, բայց դեռ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հաս­տատ­ված ախ­տո­րո­շում չու­նե­ցող, հնա­րա­վոր է, հի­վան­դու­թյան ին­կու­բա­ցիոն (գաղտ­նի) շր­ջա­նում գտն­վող ան­ձանց հետ ան­մի­ջա­կա­նո­րեն շփ­ված ան­ձինք նույն­պես չեն մե­կու­սաց­վում, մինչ­դեռ նրան­ցից 2 մետր հե­ռա­վո­րու­թյան վրա գտն­ված­ներն էլ ար­դեն պետք է մե­կու­սաց­ված լի­նեին: Հաշ­վի առ­նե­լով այս ա­մե­նը, ա­ռա­ջի­կա­յում միան­գա­մայն հնա­րա­վոր ենք հա­մա­րում Հա­յաս­տա­նում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­ճա­րա­կը, ու ևս մեկ ան­գամ հա­մոզ­վում, որ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը մեր երկ­րի բնակ­չու­թյան հա­մար նույ­նիսկ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սից էլ վտան­գա­վոր են:
Վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ե­րեկ «Ֆեյս­բուք»-ի իր է­ջում հան­դես գա­լով ու­ղիղ ե­թե­րով, ա­սաց. «Գի­տեք, որ Էջ­միած­նի 27 մուտ­քե­րից միայն 3-ն են գոր­ծում»: Իսկ ի՞նչ է` վա­րակն այդ ե­րեք ճա­նա­պարհ­նե­րով (Էջ­միա­ծին-Երևան, Էջ­միա­ծին -Աշ­տա­րակ Էջ­միա­ծին-Մա­սիս) չի՞ կա­րող փո­խանց­վել հան­րա­պե­տու­թյան այլ բնա­կա­վայ­րե­րում ապ­րող­նե­րին, ե­թե այդ նշ­ված ճա­նա­պարհ­նե­րով ե­կող­նե­րից թե­կուզ մի քա­նի­սը վա­րակ­ված են նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով:
«Մենք տե­ղում ջեր­մա­չա­փում կա­նենք, և նրանց, ո­րոնք ջեր­մու­թյուն կու­նե­նան, կխնդ­րենք ինք­նա­մե­կու­սա­ցում ա­նել»,- մար­տի 15-ին ու­ղիղ ե­թե­րում հայ­տա­րա­րեց ՀՀ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը։
NEWS.am-ի թղ­թա­կի­ցը ե­րեկ հա­ղոր­դել է, որ «մինչև քա­ղա­քի մուտ­քը բաց է, քա­ղա­քից դուրս ե­կող քա­ղա­քա­ցի­նե­րը ջեր­մա­չափ­վում են, ջեր­մու­թյուն ու­նե­նա­լու դեպ­քում հոր­դո­րում՝ ինք­նա­մե­կու­սաց­վել»։
Այ­սինքն` նույ­նիսկ ջեր­մու­թյուն ու­նե­նա­լու դեպ­քում մարդ­կանց հետ չեն վե­րա­դարձ­նում, ա­նուն-ազ­գա­նուն, հաս­ցե, հե­ռա­խո­սա­հա­մար ար­ձա­նագ­րե­լուց հե­տո բաց են թող­նում, բու­ժաշ­խա­տող­նե­րը նրանց հետ կապ են հաս­տա­տում և մո­նի­տո­րինգ ի­րա­կա­նաց­նում։
Ոչ միայն ցա­վա­լի, այլև ող­բեր­գա­կան ու չա­փա­զանց վտան­գա­վոր է, որ լի­նե­լով երկ­րի ղե­կա­վա­րը, Փա­շի­նյա­նը նույ­նիսկ ե­րեկ­վա դրու­թյամբ չէր գի­տակ­ցում, որ ինչ­պես տե­ղում ջեր­մա­չա­փում ա­նե­լը, այն­պես էլ մարդ­կանց խնդ­րե­լը, որ ինք­նա­մե­կու­սաց­վեն, անվ­տան­գու­թյան, վա­րա­կի հե­տա­գա փո­խան­ցու­մը կան­խե­լու որևէ ե­րաշ­խիք չի տա­լիս: Ա­պա­ցույ­ցը, թե­կուզ, Ի­րա­նից նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված ու փետր­վա­րի 28-ին Հա­յաս­տան ե­կած 29-ա­մյա ե­րի­տա­սար­դին առ­նչ­վող դեպ­քը, որն այդ օ­րը ջեր­մու­թյուն չէր ու­նե­ցել, ինք­նա­թի­ռում և օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում կա­տար­ված ջեր­մա­չա­փու­մը նոր­մա­յից շե­ղում չէր հայտ­նա­բե­րել, նրա վա­րակ­ված լի­նե­լը չէին հայտ­նա­բե­րել, նույ­նիսկ չէին կաս­կա­ծել ու չէին կա­րան­տի­նաց­րել, իսկ հա­ջորդ օրն ար­դեն մար­դը ջեր­մել էր, «Շտապ օգ­նու­թյան» մե­քե­նա­յով տե­ղա­փոխ­վել «Նորք» ին­ֆեկ­ցիոն հի­վան­դա­նոց, ուր կրկ­նա­կի թես­տա­վո­րու­մից հե­տո մար­տի 1-ին, ժա­մը 3-ին ար­դեն վերջ­նա­կա­նա­պես պարզ էր դար­ձել, որ նա վա­րակ­ված է COVID-19-ով:
Ինչ վե­րա­բերում է ինք­նա­մե­կու­սաց­ման խնդ­րան­քին, քա­նի որ այն խնդ­րանք է, ոչ թե պա­հանջ` վեր­ջինս խախ­տե­լու դեպ­քում սահ­ման­ված պա­տաս­խա­նատ­վու­թյամբ ու հս­կո­ղու­թյան մե­խա­նիզ­մով, մի­ջոց­նե­րով, ա­պա, ինչ­պես ար­դեն փորձն է ցույց տվել, նույ­նիսկ COVID-19-ի տա­րած­վա­ծու­թյան ա­ռու­մով ա­ռա­վել վտան­գա­վոր եր­կր­նե­րից ՀՀ ժա­մա­նած ան­ձինք չեն հար­գել այդ խնդ­րան­քը և ա­ռա­ջի­կա­յում էլ, կյան­քի տար­բեր հան­գա­մանք­նե­րով պայ­մա­նա­վոր­ված, կա­րող են չհար­գել, 14 օր­վա ըն­թաց­քում թե­կուզ 1-2 օր կամ 1-2 ժամ դուրս գալ տա­նից ու… Հնա­րա­վոր հետևան­քը դժ­վար չէ պատ­կե­րաց­նել:
Ե­րեկ հայտ­նի դար­ձավ, որ կո­րո­նա­վի­րու­սի դեպք է ար­ձա­նագր­վել նաև Երևա­նի ար­տադ­րա­կան ձեռ­նար­կու­թյուն­նե­րից մե­կում։ Այս մա­սին «Ֆեյս­բուք»-ի իր է­ջում, ու­ղիղ ե­թե­րում նշել է ՀՀ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը: Ընդ ո­րում, նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով հի­վանդ տվյալ ան­ձը մինչ այդ կա­րան­տի­նաց­ված չի ե­ղել:
«Գի­շերն աշ­խա­տանք­ներ են տար­վել ձեռ­նար­կու­թյան աշ­խա­տա­կից­նե­րի շր­ջա­նում՝ հաս­կա­նա­լու հա­մար, թե ով­քեր են շփ­վել, որ մե­կու­սաց­նենք»:
Իսկ ի՞նչ է` այդ մար­դը միայն ձեռ­նար­կու­թյան աշ­խա­տա­կից­նե­րի՞ հետ է շփ­վել, ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի, ըն­կեր­նե­րի, հա­րա­զատ­նե­րի, բա­րե­կամ­նե­րի, հարևան­նե­րի, ծա­նոթ­նե­րի, խա­նութ­նե­րի վա­ճա­ռող­նե­րի, տաք­սու վա­րորդ­նե­րի և այ­լոց հետ չի՞ շփ­վել, հա­սա­րա­կա­կան տրանս­պոր­տից չի՞ օգտ­վել… Ա­վե­լին. ինչ­պես ար­դեն նշե­ցինք, «շփ­վել» ա­սե­լով, նկա­տի է առն­ված այլ ան­ձանց հետ միայն ան­մի­ջա­կան շփու­մը (ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րի ա­սած` ձեռ­քով բարևե­լը, համ­բու­րե­լը, գր­կա­խառն­վե­լը), ան­տե­սե­լով, սա­կայն, որ վա­րա­կը կա­րող է փո­խանց­ված լի­նել նաև այն ան­ձանց, ո­րոնք 2 մետ­րից ա­վե­լի մոտ են ե­ղել վա­րա­կա­կիր տվյալ ան­ձին:
Ար­դեն պարզ է նաև, որ ՀՀ-ում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­վա­ծու­թյան հաս­տատ­ված դեպ­քե­րից ոչ բո­լո­րի պա­րա­գա­յում է, որ վա­րակ­ված ան­ձինք ե­կել են Ի­րա­նից, Ի­տա­լիա­յից կամ մեկ այլ երկ­րից, ա­վե­լին` նշ­ված դեպ­քե­րից ոչ բո­լորն են կապ­ված Էջ­միած­նի դեպ­քի հետ, օ­րի­նակ, 28-ից հե­տո վեր­ջին եր­կու դեպ­քե­րից մե­կը, ըստ ՀՀ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­րած Ար­սեն Թո­րո­սյա­նի կա­տա­րած ֆեյս­բու­քյան գրառ­ման, կապ­ված է մար­տի 15-ի ե­րե­կո­յան հաս­տատ­ված 2 դեպ­քի հետ։ Սա նշա­նա­կում է, որ վա­րակն ար­դեն չմե­կու­սաց­ված ան­ձանց կող­մից ներ­քին փո­խան­ցում ու տա­րա­ծում է ստա­ցել: Բնավ չենք զար­մա­նա, ե­թե COVID-19-ով վա­րա­կակ­ված­նե­րի քա­նա­կը ՀՀ-ում ա­ռա­ջի­կա­յում ա­վե­լա­նա:
ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը Հա­յաս­տա­նում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րա­ծու­մը կան­խե­լու նպա­տա­կով ե­րեկ ար­տա­հերթ նիս­տում ար­տա­կարգ դրու­թյան մա­սին ո­րո­շում ըն­դու­նեց և ՀՀ-ում մար­տի 16-ի ժա­մը 18:30-ից հայ­տա­րա­րեց ար­տա­կարգ դրու­թյուն: Ե­թե ի­րա­վի­ճակն այս­քան տագ­նա­պա­լի ու վտան­գա­վոր չլի­ներ, վար­չա­պե­տի ե­լույ­թի և կա­ռա­վա­րու­թյան նիս­տի ա­ռան­ձին դր­վագ­ներ նույ­նիսկ զա­վեշ­տա­կան կհա­մա­րեի կամ ա­վե­լին, քան զա­վեշ­տա­կա­նը: Դրանք վկա­յում են իշ­խա­նու­թյա­նը տի­րա­ցած­նե­րի, մեղմ ա­սած, ան­գի­տու­թյան, ան­տե­ղյա­կու­թյան, ան­ճա­րա­կու­թյան և նույ­նիսկ ան­լր­ջու­թյան մա­սին, ե­թե, ի­հար­կե, նրանց մա­սին չմ­տա­ծեմ ա­վե­լի վատ բան… Այս ա­մե­նին ա­ռա­ջի­կա­յում, ի­հար­կե, հա­մա­պա­տաս­խան հիմ­նա­վո­րում­նե­րով, հան­գա­մա­նո­րեն դեռ կանդ­րա­դառ­նամ, այժմ միայն ըն­դգ­ծեմ, որ ըն­դուն­ված ո­րո­շու­մը մի շարք անհ­րա­ժեշտ սահ­մա­նա­փա­կում­ներ պա­րու­նա­կե­լով հան­դերձ, դեռ ա­մենևին բա­վա­րար չէ Հայս­տա­նում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հե­տա­գա տա­րա­ծու­մը կան­խե­լու հա­մար:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 27901

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ