Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Արագ խել­քի գա­լը գերհ­րա­տապ է դար­ձել Հա­յաս­տա­նի ու հա­յե­րի հա­մար

Արագ խել­քի գա­լը գերհ­րա­տապ է դար­ձել Հա­յաս­տա­նի ու հա­յե­րի հա­մար
14.07.2020 | 13:19

Բայց պետք չէ մտա­ծել, թե Արևմուտ­քում միայն Թուր­քիան է ՆԱ­ՏՕ-ի հա­մար լուրջ խն­դիր, ինչ­պես ա­սել է Ֆրան­սիա­յի նա­խա­գահ Մակ­րո­նը։ Ա­վաղ, ամ­բողջ Եվ­րո­պա­յում է ի­րադ­րու­թյու­նը տհաճ։ Եվ խն­դի­րը միայն այն չէ, որ «կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին ռե­ժի­մից» հե­տո սո­ցիալ-տն­տե­սա­կան ի­րադ­րու­թյու­նը ող­բա­լի է։ Ի­տա­լիա­յում քա­ղա­քա­ցի­նե­րը հայ­ցեր են ներ­կա­յաց­նում կա­ռա­վա­րու­թյան դեմ՝ պա­հան­ջե­լով վնաս­նե­րի հա­տու­ցում։ Հար­ցը սոսկ այն չէ, թե ով երբ և ինչ մի­ջոց­ներ է ձեռ­նար­կել կամ չի ձեռ­նար­կել, որ երկ­րում և որ­քան մարդ է մա­հա­ցել և այլն։ Չէ՞ որ հի­մա և՛ Ռու­սաս­տա­նում, և՛ ԵՄ-ի մի շարք եր­կր­նե­րում ամ­փո­փում են կո­րո­նա­վի­րու­սի պատ­ճա­ռով հայ­տա­րար­ված կա­րան­տի­նի մի­ջան­կյալ ար­դյունք­նե­րը։ Մենք դի­տա­վո­րյալ չենք գրում՝ հա­մայ­նա­ճա­րա­կի, թե­կուզ այն պատ­ճա­ռով, որ հա­մաշ­խար­հա­յին մա­մու­լում ար­դեն մե­ղադ­րանք­ներ կան ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան հա­մաշ­խար­հա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյան (ԱՀԿ) հաս­ցեին, իբր հա­մայ­նա­ճա­րա­կի հայ­տա­րա­րու­մը նա­խօ­րոք ծրագր­ված կեղ­ծիք է ե­ղել։ Մեր կար­ծի­քով, ե­կել է ինչ-որ բան հաս­կա­նա­լու, եզ­րա­կա­ցու­թյուն­ներ ա­նե­լու ժա­մա­նա­կը։ Մա­նա­վանդ որ, օ­րի­նակ, հու­նի­սի 18-ի դրու­թյամբ, ՌԴ-ի 54 սու­բյեկտ­նե­րում սկս­ված է կա­րան­տի­նի և «դի­մա­կա­յին ռե­ժի­մի» աս­տի­ճա­նա­կան վե­րա­ցու­մը, ի­րենց հեր­թին են սպա­սում ևս տա­սը, հին­գում պահ­պան­վում է սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րի ռե­ժի­մը և այլն։ Ռու­սաս­տա­նից հետ չեն մնում նաև եվ­րո­պա­կան եր­կր­նե­րը։

Բայց ինչն է աչ­քի զար­նել. ԵՄ-ի եր­կր­նե­րում ա­ղե­տա­լի չա­փե­րով մե­ծա­ցել է այն մարդ­կանց թի­վը, ո­վքեր հան­դես են գա­լիս Եվ­րա­միու­թյու­նը... պահ­պա­նե­լու դեմ։ Հայտ­նի է, որ Ֆրան­սիա­յում դրան ըն­թացք է տվել ազ­գայ­նա­կան հա­յացք­նե­րով հայտ­նի քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ Մա­րին լը Պե­նը։ Դեռ ապ­րի­լին այդ նա է վր­դով­մուն­քով ու դառ­նու­թյամբ հայ­տա­րա­րել. «Եվ­րա­միու­թյու­նը պատ­մու­թյան մեջ կմտ­նի որ­պես աղմ­կա­հա­րույց ձա­խո­ղում»։ Դրա­նից բա­ցի նա հայ­տա­րա­րել է, որ հուն­վա­րի 31-ը պետք է պատ­մու­թյան մեջ հա­վեր­ժաց­վի որ­պես Ան­կախ պե­տու­թյուն­նե­րի Եվ­րո­պա­յի ձևա­վոր­ման սկզ­բի օր։ Հի­շեց­նենք, որ 2020 թ. հուն­վա­րի 31-ին Մեծ Բրի­տա­նիան պաշ­տո­նա­պես դուրս է ե­կել ԵՄ-ից։ Լը Պե­նը, ի­հար­կե, եվ­րա­թե­րա­հա­վատ է։ Բայց տե­սեք, թե Եվ­րո­պա­յում ինչ էր տե­ղի ու­նե­նում գար­նա­նը։ Ա­հա այդ դի­մակ­նե­րի հետ կապ­ված ի­րադ­րու­թյու­նը։ Դա ԵՄ-ի կա­յու­նու­թյան և ու­ժի իս­կա­կան լակ­մու­սի թուղթ էր։ Ինչ­պե՜ս էին հափշ­տակ­վում այդ բժշ­կա­կան դի­մակ­նե­րով բեռ­նե­րը։ Մեկ Գեր­մա­նիան էր բռ­նագ­րա­վում Ֆրան­սիա­յի բա­ժին բե­ռը, մեկ Ֆրան­սիան՝ Ի­տա­լիա­յի։ Ընդ­հան­րա­պես Ի­տա­լիան ԵՄ մյուս եր­կր­նե­րի այդ «օ­ժան­դա­կու­թյու­նից» շատ ու­ժեղ տու­ժեց։ Նրա հա­մար նա­խա­տես­ված դի­մակ­ներն ի­րենց են վերց­րել և՛ Լե­հաս­տա­նը, և՛ Չե­խիան, և՛ Գեր­մա­նիան, և՛ Ռու­մի­նիան։ ԱՄՆ-ի մա­սին խո­սելն էլ ա­ռան­ձին թե­մա է։ Մենք հաս­կա­նում ենք, ի­հար­կե, որ դժ­վար պա­հե­րին ա­մեն մեկն իր մա­սին է մտա­ծում, բայց ոչ այդ աս­տի­ճա­նի... Եվ ա­հա Մա­րին լը Պե­նը խո­սել է ան­կախ պե­տու­թյուն­նե­րի եվ­րո­պա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյան մա­սին։ Գու­ցե նա ճիշտ է, գու­ցե Եվ­րո­պա­յում երկ­րորդ «միու­թյու­նը» պետք չէ։ Մեկ ԱՊՀ (կարևոր չէ՝ լավ, թե վատ) ար­դեն կա, իսկ Եվ­րո­պա­յում խո­սակ­ցու­թյուն է սկս­վել սե­փա­կան ԱՊՀ-ի մա­սին։


Վեր­ջերս այս նյու­թի հե­ղի­նա­կը նա­յում էր «Lino Polimeni» հո­լո­վա­կը (դե­րա­սա­նու­հի Պատ­րի­ցիա Բեուչ­չիի ձայ­նով)։ Այն ուղ­ղա­կի հո­գու ճիչ է։ Եվ դա­ռը կշ­տամ­բանք. «Շնոր­հա­կա­լու­թյուն, որ մեզ լքե­ցիք, երբ մենք այն­քա՜ն կա­րիք ու­նենք օգ­նու­թյան»։ Իս­կա­պես, ինչ­պես կա­րե­լի էր խլել այդ դի­մակ­նե­րը, ո­րոնց հա­մար Ի­տա­լիան ար­դեն վճա­րել էր։ Հո­լո­վա­կում խոս­վում է ի­տա­լա­ցի­նե­րի մա­սին՝ աղմ­կոտ, ան­կա­ռա­վա­րե­լի, զվար­ճա­լի, կեղ­տոտ­ված, բայց միա­ժա­մա­նակ նրանց, ով­քեր ճա­նա­պարհ­ներ ու դպ­րոց­ներ են կա­ռու­ցել, բա­ցատ­րել օ­րենք­ներն ու ի­րա­վա­կան նոր­մե­րը, աշ­խար­հին տվել բազ­մա­թիվ հե­ղի­նակ­նե­րի, ո­րոնց ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րով լց­ված են թան­գա­րան­նե­րը, բազ­մա­թիվ գյու­տե­րի ու գր­քե­րի հե­ղի­նակ­նե­րի։ Դե­րա­սա­նու­հու սր­տա­հույզ ձայ­նը հի­շեց­նում է եվ­րո­պա­ցի­նե­րին ու ողջ Արևմուտ­քին, որ, ի վեր­ջո, հենց Ի­տա­լիան է տվել այն ար­վեստն ու մշա­կույ­թը, ո­րոնց վրա հիմն­ված է «մեր և ձեր քա­ղա­քակր­թու­թյու­նը»։ «Այդ մենք՝ ի­տա­լա­ցի­ներս ենք ստեղ­ծել պար­մե­զա­նը, մո­ցա­րե­լան, ա­պուխ­տը, մոր­տա­դե­լան, սա­լյա­մին, ռա­վիո­լին, տոր­տե­լի­նին, լա­զա­նյան, պաղ­պա­ղա­կը, պից­ցան և այլ բա­ներ։ Մենք նրանք ենք, ով­քեր խա­ղո­ղի այ­գի­ներ են բե­րել Ֆրան­սիա և ձեզ սո­վո­րեց­րել գի­նի և խա­ղո­ղի օ­ղի պատ­րաս­տել»։ Իսկ Թրամ­փին հի­շեց­նում է, որ ե­թե չլի­նեին ի­տա­լա­ցի­նե­րը, ա­պա ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը մինչև հի­մա քաղ­ցած կլի­նեին ի­րենց նախ­նի­նե­րի հո­ղում, ոչ թե փո­ղեր շաղ կտա­յին Ա­մե­րի­կա­յում։ Նա (դե­րա­սա­նու­հի Պատ­րի­ցիա Բեուչ­չին) նաև խոր­հուրդ է տա­լիս, որ հե­տա­գա­յում «չգ­նաք աշ­խար­հի ա­մե­նա­գե­ղե­ցիկ եր­կի­րը, ե­թե ո­րո­շել եք դա­նակ խրել նրա թի­կուն­քը։ Մենք ու­րա­խու­թյամբ կըն­դու­նենք նրանց, ով­քեր մեզ օգ­նել են, երբ մենք դրա կա­րիքն ու­նեինք»։


Շատ սր­տա­ռուչ հո­լո­վակ է, նույ­նիսկ հարցն է ինչ-որ ման­կա­կան. «Ին­չու՞ դուք մեզ հետ այդ­պես վար­վե­ցիք»։ Բայց, ըստ էու­թյան, ա­մեն ինչ ճիշտ է։ Բա­ռե­րով ա­մեն ինչ շատ լավ է այդ միու­թյու­նում, այն­պի­սի եվ­րա­չա­փա­նիշ­ներ են, բայց ա­հա դժ­բախ­տու­թյուն է ե­ղել, և ի՞նչ... Բա­րե­կամ­նե­րը ճա­նաչ­վում են դժ­բախ­տու­թյան ժա­մա­նակ. դա բո­լորս փոք­րուց գի­տենք։ Բայց դժ­բախ­տու­թյուն է ե­կել։ Ես չգի­տեմ, թե հե­տո ինչ կլի­նի Եվ­րա­միու­թյան հետ, բայց չէ՞ որ դժ­վա­րու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ է ա­մեն ինչ ստուգ­վում։ Հաս­տատ հա­մո­զում է ա­ռա­ջա­ցել, որ մի շարք հետ­խոր­հր­դա­յին եր­կր­ներ, այդ թվում՝ Հա­յաս­տա­նը, ի­զուր են այդ­պես անմ­տած­ված ձգ­տել և ձգ­տում դառ­նա­լու ԵՄ ան­դամ։ Ի­տա­լիան չխղ­ճա­ցին. կո­պիտ ա­սած, բռ­նա­բա­րե­ցին, այն Ի­տա­լիան, ո­րը բա­վա­կան տա­նե­լի (եվ­րո­պա­կան չա­փա­նիշ­նե­րով) տն­տե­սու­թյուն ու­ներ։ Ա­նամպ լի­նե­լուց հե­ռու են ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը։ Եվ խն­դի­րը միայն հր­թիռ­ներն ու ռազ­մա­վա­րա­կան հար­ձա­կո­ղա­կան սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը (ՌՀՍ) կր­ճա­տե­լու պայ­մա­նագ­րե­րը չեն։ Ա­հա վեր­ջին «օ­րի­նակ­նե­րից» մե­կը։ ԱՄՆ-ի և Ռու­սաս­տա­նի միջև նոր սկան­դալ է հա­սու­նա­նում։ Ի դեպ, Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը նույնպես հիմ­քեր և ի­րա­վունք ու­նեն կոշտ կեր­պով նա­խազ­գու­շաց­նե­լու այն եր­կր­նե­րի դես­պա­նու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք Երևա­նում լկ­տիո­րեն ու բա­ցեի­բաց կա­խում են հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րի և մյուս տա­կանք­նե­րի քա­րոզ­չա­կան խոր­հր­դա­նիշ­նե­րը։ Նախ՝ Ռու­սաս­տա­նում ե­ղած մի­ջա­դե­պի մա­սին։ Հու­նի­սի 25-ին Մոսկ­վա­յում ԱՄՆ-ի դես­պա­նա­տու­նը բարձ­րաց­րել է, այս­պես կոչ­ված, «ԼԳԲՏ հան­րու­թյան» դրո­շը։ Ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի լպիրշ գոր­ծո­ղու­թյու­նը հա­րու­ցել է Կրեմ­լի դժ­գոհ ար­ձա­գան­քը։ Նույն օ­րը ՌԴ նա­խա­գա­հի մա­մու­լի քար­տու­ղար Դմիտ­րի Պես­կովն այդ կա­պակ­ցու­թյամբ կարճ ու կոշտ կեր­պով հայ­տա­րա­րել է. «Չի թույ­լատր­վում խախ­տել հա­մա­սե­ռա­մո­լու­թյան քա­րոզ­չու­թյան ար­գել­քի մա­սին օ­րեն­քը. չի թույ­լատր­վում ոչ մե­կին։ Կրեմ­լից մենք չենք տես­նում ա­մե­րի­կյան դես­պա­նու­թյան շեն­քը։ Բայց, ան­կաս­կած, դա տես­նում է մեր ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րարու­թյու­նը։ Ա­մեն դեպ­քում, ոչ ա­վան­դա­կան սե­ռա­կան փոք­րա­մաս­նու­թյուն­նե­րի քա­րոզ­չու­թյան դրսևո­րու­մը մեր երկ­րում օ­րեն­քով ան­թույ­լատ­րե­լի է»։


Մոսկ­վա­յում ա­մե­րի­կյան դես­պա­նա­տա­նը նույն­պես մեկ­նա­բա­նել են հու­նի­սի 25-ի գոր­ծո­ղու­թյու­նը, ա­սե­լով, թե ԼԳԲՏ-ի դրոշն ստեղծ­վել է ա­մե­րի­կա­ցի նկա­րիչ, հա­մա­սե­ռա­մոլ ակ­տի­վիստ Գիլ­բերտ Բեյ­քե­րի կող­մից և ա­ռա­ջին ան­գամ որ­պես հույ­սի և բազ­մա­զա­նու­թյան խոր­հր­դա­նիշ բարձ­րաց­վել 1978 թ. հու­նի­սի 25-ին ի պա­տիվ հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րի ա­զա­տու­թյան օր­վա Սան Ֆրան­ցիս­կո­յում կա­յա­ցած շքեր­թի ժա­մա­նակ։ Իսկ Մոսկ­վա­յում դես­պա­նա­տան վրա այն բարձ­րաց­վել է, քա­նի որ ԱՄՆ-ում հու­նի­սը, գի­տե՞ք, «հպար­տու­թյան ա­միս է», և ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը նշում են այն փաս­տը, որ «յու­րա­քան­չյուր մարդ ար­ժա­նի է ա­տե­լու­թյու­նից, նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րից և հե­տապն­դում­նե­րից զերծ կյան­քի»։ Ի դեպ, հե­տո նաև Մոսկ­վա­յում Մեծ Բրի­տա­նիա­յի դես­պա­նու­թյունն է կրկ­նել «ա­մե­րի­կյան նա­խա­դե­պը»՝ կա­խել է հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րի լա­թը։ Բայց անգ­լիա­ցի­նե­րից ռուս­նե­րը կա­րո­ղա­նում են գլուխ հա­նել. լա­թը եր­կար չէր մնա­ցել կախ­ված...


Տվյալ դեպ­քում ԼԳԲՏ խմ­բե­րի ա­մե­րի­կա­ցի հո­վա­նա­վոր­ներն աշ­խար­հի տար­բեր եր­կր­նե­րում, այդ թվում՝ Ռու­սաս­տա­նում և Հա­յաս­տա­նում, երևի պար­զա­պես պար­տա­վոր են ի­մա­նա­լու, որ ի­րենց խնա­մար­կյալ­ներն ա­վե­լի մեծ վտան­գի գո­տում կհայ­տն­վեն հենց այն պատ­ճա­ռով, որ ԱՄՆ-ը հո­վա­նա­վո­րում է ոչ ա­վան­դա­կան սե­ռա­կան փոք­րա­մաս­նու­թյուն­նե­րին, քան ե­թե դրանք որևէ ա­ջակ­ցու­թյուն չս­տա­նա­յին արտասահմանից։ Հարե­վան Վրաս­տա­նի ո­րոշ տա­րի­նե­րի ի­րա­դար­ձու­թյուն­ներն ակն­հայ­տո­րեն հա­մո­զում են, որ նույ­նիսկ պաշ­տո­նա­կան ե­կե­ղե­ցին պաշտ­պան է կանգ­նում ա­վան­դա­կան ար­ժեք­նե­րին ու հա­վա­տա­ցյալ քրիս­տո­նյա­նե­րին հա­մախմ­բում բո­ղո­քի ե­լույթ­նե­րի՝ ի պաշտ­պա­նու­թյուն Քրիս­տո­նեու­թյան։ ՈՒ­զում ենք ա­հա թե ինչ նշել. Ե­րու­սա­ղե­մում, որ­տեղ գտն­վում է Իս­րա­յե­լում ԱՄՆ-ի դես­պա­նու­թյան շեն­քե­րից մե­կը, քա­ղա­քի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ծած­կել են ԼԳԲՏ-ի դրո­շը և սե­ռա­կան փոք­րա­մաս­նու­թյուն­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րի մա­սին ցու­ցա­պաս­տառ­նե­րը։ Դա հա­րու­ցել է ա­մե­րի­կա­ցի դի­վա­նա­գետ­նե­րի դժ­գո­հու­թյու­նը։ «Մինչ դես­պան Ֆրիդ­մանն ԱՄՆ-ում պաշտ­պա­նում է բռ­նակ­ցու­մը (նկա­տի ու­նի Հոր­դա­նան գե­տի արևմտյան ա­փի հո­ղե­րը բռ­նակ­ցե­լու իս­րա­յե­լա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի պլա­նը, ո­րի հա­մար պա­հանջ­վում է ա­մե­րի­կյան կող­մի հա­մա­ձայ­նու­թյու­նը-Ս. Շ.), դուք ո­րո­շել եք ներ­խու­ժել մեր ինք­նիշ­խան տա­րա՞ծ­քը»,- վր­դով­մունք է հայտ­նել դես­պա­նու­թյան աշ­խա­տա­կից­նե­րից մե­կը։


Ինչ­պես տես­նում ենք, նույ­նիսկ ԱՄՆ-ի «տի­րոջ»՝ Իս­րա­յե­լի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը թքած ու­նեն հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րի հո­վա­նա­վոր­նե­րի վրա։ Հի­շեց­նենք, որ Երևա­նում ար­դեն մի քա­նի տա­րի ա­նընդ­մեջ ԼԳԲՏ-նե­րի դրո­շը մա­յի­սին բարձ­րաց­նում է Մեծ Բրի­տա­նիա­յի դես­պա­նա­տու­նը։ ՈՒ­զում ենք հարց­նել մեր երկ­րի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին ու մեր ե­կե­ղե­ցու բարձ­րա­գույն հոգևոր այ­րե­րին. մինչ ե՞րբ են զա­նա­զան օ­տա­րերկ­րա­ցի­ներ լկ­տիո­րեն ոտ­նա­հա­րե­լու մեր օ­րենք­նե­րը։ Չէ՞ որ Հա­յաս­տա­նում էլ է ար­գել­ված հա­մա­սե­ռա­մո­լու­թյան ու տա­րա­տե­սակ աղ­տե­ղու­թյան քա­րոզ­չու­թյու­նը։ Պատ­շաճ չէ, որ քրիս­տո­նեու­թյունն աշ­խար­հում ա­ռա­ջի­նը պե­տա­կան կրոն հռ­չա­կած եր­կի­րը լուռ նա­յի, թե Արևմուտ­քի ո­րոշ ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ ինչ­պես են ու­զում Հա­յաս­տա­նը դարձ­նել Սո­դոմ-Գո­մոր։ Ի՞նչ է, «նի­կո­լա­կան­նե­րից» որևէ մե­կը հույս ու­նի, որ այս ան­գամ եր­կն­քից Աստ­ծո ցա­սու­մը չի՞ թափ­վե­լու։ Թափ­վե­լու է, ան­հա­վատ­ներ, թափ­վե­լու է։ Ա­հա և դուրս է գա­լիս, որ Ռու­սաս­տա­նում և Հա­յաս­տա­նում ԱՄՆ-ի վեր­ջին հույսն են հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րը, լես­բու­հի­նե­րը, զա­նա­զան սե­ռա­փոխ­ներն ու մյուս այ­լա­սեր­ված­նե­րը։ Բայց Մոսկ­վա­յում այդ ա­մե­նին ար­ձա­գան­քում են նա­խա­գա­հի մամ­լո քար­տու­ղա­րի մա­կար­դա­կով։ Իսկ ու՞ր է Հա­յաս­տա­նի նա­խա­գա­հը, ու՞ր է հայ­կա­կան կա­ռա­վա­րու­թյու­նը։ Ո՞ր պրե­րիա­նե­րում են նրանք մո­լոր­վել ու մնա­ցել։

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Դիտվել է՝ 10648

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ