Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Զա­տում

Զա­տում
20.03.2020 | 01:17
Կա­տար­վողն ընդ­գր­կե­լը գրե­թե անհ­նար է: Բո­լոր չա­փում­նե­րով՝ հոգևոր, մարդ­կա­յին տիե­զե­րա­բա­նա­կան, ինչ խոսք` նաև քա­ղա­քա­կան:
Նախ նկա­տենք, գո­նե հա­յոց հա­մար այս ար­հա­վիր­քը սկս­վեց պահ­քի շր­ջա­նում. ա­նի­մաստ է նշա­նա­յին հա­մա­կար­գը բա­ցա­պար­զե­լը։ Պահ­քը ԶԱ­ՏՈՒՄ է` մեր մարմ­նից դե­պի մեր Աստ­ված:
Նրանք, ով­քեր կյան­քի մեծ դպ­րոց­ներ, հոգևոր փոր­ձու­թյուն­ներ, կո­րուստ­ներ են ապ­րել, գի­տեն` ա­մեն բան բա­րու գոր­ծա­կից է: Նրանք, ով­քեր ա­մեն բա­նի վրա դնում են հոգևո­րի պրիզ­ման, հաս­կա­նում են՝ այդ բո­լոր կո­րուստ­նե­րը բա­րի էին, ո­րով­հետև որևէ մե­կի գլ­խից մազ չի ընկ­նում, ե­թե չի կա­մե­ցել Ա­մե­նա­կա­լը:
Իսկ ին­չու՞` զա­տում. ո­րով­հետև հո­ղի­նը հո­ղին կդառ­նա, լույ­սը կճա­ռա­գի դեպ եր­կիրք` իր բնա­կա­րան: Հո­ղը լույս չի դառ­նում:
«Ա­ռար­կա­յա­նանք»։ Հի­շենք ջր­հե­ղե­ղը. մարդ­կու­թյունն ա­հա­վոր շատ էր հե­ռա­ցել իր բնույ­թի ա­փե­րից, պետք է խեղդ­վեր: Հե­տո Աստ­ված ա­սաց` այլևս եր­բեք ջր­հե­ղեղ չի լի­նի։ Տե­ղյակ ենք, գի­տենք, դա­ժան է: ՈՒ որ­քան էլ ա­վե­լի դա­ժան է` մեղ­քե­րի հա­ջորդ հոս­քին պետք է տիե­զեր­քը դի­մագ­րա­վի կրա­կի մի­ջո­ցով, ո­րով­հետև մար­դը կր­կին հա­տե­լու է ա­րար­չա­կան սահ­մա­նը:
Հենց միայն մեր օ­րի­նա­կով տխուր, օ­րի­նա­չափ ու գրե­թե ող­բեր­գա­կան է այդ դի­տար­կու­մը: Հնա­մե­նի քրիս­տո­նյա ազ­գի գլ­խին կանգ­նում է մի իշ­խող, որն ի­րեն հա­մա­րում է «Քրիս­տոս», ո­րը ստի թա­գա­վո­րու­թյան դռ­ներն այն­քան ա­հար­կու է բա­ցում իր, աշ­խար­հի վրա, որ տարա­կու­սում ես` ինչ կլի­նի: Ա­վե­լին` ինքն ու­նի իր հզոր տե­սա­կը` խա­վա­րա­կա­նու­թյան ա­ռու­մով, ընդ ո­րում` խիստ ծա­վա­լա­յին, ո­րը փա­ռա­բա­նում է իր «ոս­կե հոր­թին»: Ի՞նչ ա­նի Աստ­ված:
ՈՒ սա ըն­դա­մե­նը «մեծ պա­տու­մի» մեկ ֆրագ­մենտն է: Սույն իշ­խո­ղի­կը ին­քը չի ի­րեն կեր­տել։ Կլո­նա­վոր­ման, գե­նո­մո­դի­ֆի­կաց­ման, կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րի այս մեծ ցան­ցում նա ըն­դա­մե­նը մի ա­վա­զա­հա­տիկ է, որ­տեղ մարդն ըն­դա­մե­նը փո­շի, փոր­ձան­մուշ է: Դեռ վա­ղուց, դեռ ա­րիա­ցի­նե­րի ժա­մա­նակ­նե­րից, երբ ատ­լանտ­նե­րը գի­տեին հա­վերժ մնա­լու, չմեռ­նե­լու «գաղտ­նիք­նե­րը», երբ նույն Հիտ­լե­րը, նույն մնա­ցյալք ար­շա­վախմ­բեր էին ու­ղար­կում Շամ­բա­լա՝ վերց­նե­լու գե­նո­մի հատ­կու­թյան կո­դե­րը, լր­ջա­գույն լա­բո­րա­տո­րիա­ներ և ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­ներ փո­ղեր էին դնում այդ «հրաշ­քի» վրա, և ի վեր­ջո, չմո­ռա­նանք, որ հա­մա­կենտ­րո­նաց­ման ճամ­բար­նե­րը ոչ այլ ինչ էին, ե­թե ոչ կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­ներ, որ­տեղ նա­ցիս­տա­կան Գեր­մա­նիան կա­տա­րում էր իր փոր­ձար­կում­նե­րը` մու­տա­ցիոն «կյան­քի ա­պա­հով­ման»:
Շատ բան չի փոխ­վել, պար­զա­պես հա­մա­կենտ­րո­նաց­ման ճամ­բար­նե­րը դար­ձան շատ ա­վե­լի բաց, «բաց հա­սա­րա­կու­թյան հան­գույն», դար­ձան էլ ա­ռա­վել գլո­բա­լիս­տա­կան` «ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան», եր­բեմն հե­ղա­փո­խա­կան, եր­բեմն` այլ ծխա­ծած­կույ­թով առ­լեց­ված:
Ե­թե ան­կեղծ, թվում էր` ջանք էր դր­վե­լու Ի­րան-Չի­նաս­տան-Ռու­սաս­տան-մենք աշ­խար­հագ­րա­կան տա­րածք­նե­րի, կո­դի, գե­նո­մի վրա. և լուրջ ջանք էր թափ­վե­լու` հե­ղա­փո­խու­թյամբ, ազ­գա­յին ար­ժեք­նե­րի, ստի, ա­նա­մո­թու­թյան, այ­լա­սեր­վա­ծու­թյան կո­դե­րով փո­խե­լու, ինչն էլ շատ ժա­մա­նակ կպա­հան­ջեր, հա­վատ­քի-ար­դար­ներն էլ որևէ կեպ ¥չնա­յած` է­լի ու դար­ձյալ ևա­մեն¤ կկա­րո­ղա­նան «կանգ» պար­տադ­րել այդ հա­մաշ­խար­հա­յին նոր հե­ղե­ղին:
Պարզ­վեց` այն­քան էլ ոչ. ըն­տր­վեց հեշտ` է­ժան ճա­նա­պար­հը. չկա մար­դը, չկան խն­դիր­նե­րը, չկան ու­րիշ­նե­րի տա­րածք­ներ, չկան այ­լոց ռե­սուրս­ներ` բո­լոր կար­գի, ա­մեն ին­չին կա­րող են տի­րա­նալ մեծ «մար­դա­կեր-ար­մա­գե­դո­նյան» խա­ղը սկ­սած­նե­րը, ո­րով­հետև և իս­կա­պես պն­դում ենք. նրանք ու­նեն այս վի­րու­սի վակ­ցի­նան, և ի­րենք կար­ծում են, որ կամ­քը ի­րենցն է և ոչ Աստ­ծու­նը:
Կամ­քը Աստ­ծունն է:
Եվ ա­պա` որ­քա­նով ճշգ­րիտ, կեն­սա­բա­նա­կան այդ գու­րու­նե­րին, ըստ ո­րոշ տվյալ­նե­րի, եր­բեք չի հա­ջող­վել հաս­նել հայ­կա­կան ի­րա­կան կո­դին. կոդն այդ, ըստ նույն ա­սա­ցող­նե­րի, ու­նի շատ յու­րօ­րի­նակ հատ­կու­թյուն` այն վե­րա­կանգ­նե­լու կա­րո­ղա­կա­նու­թյամբ է օժտ­ված, և Աստ­ված թույլ չի տա­լիս ա­սե­ղը խր­վի այն­տեղ` հյու­թը վերց­վի:
Պա­տու՞մ է` սի­րուն: Ով` ինչ­պես: Հա­մե­նայն դեպս, հա­վա­տա­ցո­ղին տր­վում է` մեկ:
Եր­կու. այն, ինչ Աստ­ված չի ու­զում մենք ու­նե­նանք, կկտ­րի, կզա­տի:
ՈՒ թող որ դա լի­նի մեղ­մո­րեն, մեր հո­ժա­րու­մով:
Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ
Դիտվել է՝ 4702

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ