Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Ե­թե ա­մեն րո­պե և ա­մեն տեղ թշ­նա­մի­ներ են տես­նում, հա­ջոր­դը հենց իշ­խա­նու­թ­յան մեջ դա­վա­դիր­ներ փնտ­րելն է լի­նե­լու»

«Ե­թե ա­մեն րո­պե և ա­մեն տեղ թշ­նա­մի­ներ են տես­նում, հա­ջոր­դը հենց իշ­խա­նու­թ­յան մեջ դա­վա­դիր­ներ փնտ­րելն է լի­նե­լու»
08.05.2020 | 00:27
«Ի­րա­տե­սի» զրու­ցա­կիցն է «Այ­լընտ­րան­քա­յին նա­խագ­ծե­րի խումբ» նա­խա­ձեռ­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ, ԱԺ նախ­կին պատ­գա­մա­վոր ՎԱ­ՀԵ ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱ­ՆԸ:
-Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նող Է­րիկ Գրի­գո­րյանն ա­զատ­վել է զբա­ղեց­րած պաշ­տո­նից: Ին­չի՞ հետ եք կա­պում Գրի­գո­րյա­նի պաշ­տո­նան­կու­թյու­նը, իշ­խա­նու­թյու­նը վե­րա­դա­սա­վո­րում­նե՞ր է ա­նում, թե՞ ա­զատ­վում է, Փա­շի­նյա­նի բա­ռու­բա­նով ա­սած, «Սեր­ժի մնա­ցուկ­նե­րից»: Իշ­խա­նու­թյան տար­բեր թևե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ չեն բա­ցա­ռում, որ ա­ռա­ջի­կա­յում այլ պաշ­տո­նան­կու­թյուն­ներ կլի­նեն: Փա­շի­նյա­նը չի՞ վս­տա­հում թի­մա­կից­նե­րին, ու ար­դյո՞ք ե­կող նո­րեկ­նե­րը շատ ա­վե­լի կոմ­պե­տենտ ու սր­տա­ցավ կլի­նեն:
-Ցան­կա­ցած իշ­խա­նու­թյան մեջ լի­նում են վե­րա­դա­սա­վո­րում­ներ, կադ­րա­յին փո­փո­խու­թյուն­ներ. սրա­նից լուրջ հետևու­թյուն­ներ ա­նել, կար­ծում եմ, ճիշտ չէ։ Շատ ա­վե­լի կարևոր է իշ­խա­նու­թյան ընդ­հա­նուր ո­րա­կը. այն ու­նա՞կ է մեծ բա­րե­փո­խում­նե­րի, այն ու­նի՞ պե­տու­թյան զար­գաց­ման տես­լա­կան­ներ, կա՞ն ռե­ֆոր­միս­տա­կան թի­մեր և ան­հատ­ներ, դժ­վար ռե­ֆորմ­նե­րի գնա­լու բա­վա­րար կամք և քա­ղա­քա­կան մո­տի­վա­ցիա առ­կա՞ է։ Ե­թե այս հար­ցե­րի պա­տաս­խան­նե­րը վս­տահ դրա­կան չեն, մնա­ցած կադ­րա­յին տե­ղա­շար­ժե­րը էա­կան ազ­դե­ցու­թյուն չեն կա­րող ու­նե­նալ։ Ինչ վե­րա­բե­րում է իշ­խա­նու­թյան մեջ ի­րար վս­տա­հել-չվս­տա­հե­լուն, ա­պա դա նույն­պես ու­նի իր տրա­մա­բա­նա­կան բա­ցատ­րու­թյու­նը։ Ե­թե երկ­րի բարձ­րա­գույն ղե­կա­վա­րու­թյու­նը ա­մեն րո­պե և ա­մեն տեղ փնտ­րում է թշ­նա­մի­ներ և դա­վա­դիր­ներ, ա­մեն ա­ռա­ջար­կի և խոր­հր­դի մեջ տես­նում է հա­կա­հե­ղա­փո­խու­թյուն, դրա հա­ջորդ փու­լը լի­նում է հենց իշ­խա­նու­թյան մեջ թշ­նա­մի­ներ և դա­վա­դիր­ներ տես­նե­լը։ Սա շատ վատ մի­տում է և բե­րում է իշ­խա­նու­թյան է­ֆեկ­տի­վու­թյան կտ­րուկ անկ­ման։ Հա­մա­կար­գը սկ­սում է չաշ­խա­տել, ո­րով­հետև պատ­վում է կաս­կա­ծամ­տու­թյան ամ­պով։
-Փա­շի­նյա­նի աշ­խա­տաո­ճը՝ «լայ­վե­րի» մի­ջո­ցով ա­մե­նա­մանր հար­ցե­րին ար­ձա­գան­քե­լը, հայտ­նի է բո­լո­րիս, բայց, օ­րի­նակ, Սուրբ ա­թո­ռում ՀՀ նախ­կին դես­պան Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րից մե­կին՝ կապ­ված գու­մար ա­ռա­ջար­կե­լու ու դրա դի­մաց լռե­լու հետ, Փա­շի­նյա­նը զար­մա­նա­լիո­րեն չի ար­ձա­գան­քել։ Ին­չու՞։
-Չար­ձա­գան­քե­լը պա­տաս­խա­նի տար­բե­րակ­նե­րից մեկն է։ Չեմ կա­րող ա­սել՝ լավ կամ վատ, բայց տար­բե­րակ է։ Չեմ բա­ցա­ռում, որ եր­կար ժա­մա­նակ կա­րող են այդ տե­սաու­ղերձ­նե­րը ան­պա­տաս­խան թողն­վել։ Շատ բան կախ­ված է Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նի հե­տա­գա ու­ղերձ­նե­րի բո­վան­դա­կու­թյու­նից։ Ե­թե դրանք հե­տա­գա­յում վե­րա­փոխ­վեն ա­վե­լի ծրագ­րա­յին ու ա­վե­լի հա­մա­պե­տա­կան բո­վան­դա­կու­թյան, այդ դեպ­քում չպա­տաս­խա­նե­լը կլի­նի դժ­վար։ Իշ­խա­նու­թյան լռու­թյու­նը կաշ­խա­տի իշ­խա­նու­թյան դեմ։
-Ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րար Զոհ­րաբ Մնա­ցա­կա­նյա­նը չի հեր­քում՝ հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում խու­թեր կան: Դա բա­ցա­ռա­պես տն­տե­սա­կա՞ն, թե՞, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, քա­ղա­քա­կան հիմք էլ ու­նի:
-Ի­րա­կա­նում ոչ թե հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­ներն են վա­տա­ցել, այլ՝ ՌԴ և Հա­յաս­տա­նի ներ­կա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի։ Թե՛ Ռու­սաս­տա­նը, թե՛ Հա­յաս­տա­նը, որ­պես պե­տու­թյուն­ներ, ու­նեն ստ­րա­տե­գիա­կան շա­հեր և խն­դիր­ներ, ո­րոնք չեն չե­ղարկ­վում իշ­խա­նու­թյան փո­փո­խու­թյամբ։ Ե­թե իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի միջև չկա վս­տա­հու­թյուն, չկան մշ­տա­կան բազ­մա­շերտ շփում­ներ, ի­հար­կե, շատ խն­դիր­ներ կլուծ­վեն ա­վե­լի դան­դաղ, շա­տե­րը կմ­նան թղ­թի վրա։ Ի­հար­կե, կն­կատ­վի ո­րո­շա­կի սառ­նու­թյուն, բայց դա դեռևս չի նշա­նա­կում հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի խոր­քա­յին վատ­թա­րա­ցում։ Մյուս կող­մից, Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ վս­տա­հու­թյան ոչ բա­վա­րար մա­կար­դակն ուղ­ղա­կիո­րեն կա­րող է ազ­դել մեր պե­տու­թյան վրա։ Դա կա­րող է դրսևոր­վել ա­մե­նա­տար­բեր ո­լորտ­նե­րում՝ գա­զի գնից մինչև այլ ի­րա­վա­պայ­մա­նագ­րա­յին կար­գա­վո­րում­ներ։
-Փա­շի­նյա­նը «հե­ղա­փո­խու­թյու­նից» հիաս­թափ­ված­նե­րի ցու­ցակ է կազ­մել: Իշ­խա­նա­փո­խու­թյու­նից ան­ցել է եր­կու տա­րի, ըստ Ձեզ, ով­քե՞ր են ի­րա­պես հիաս­թափ­ված­ներն ու ին­չի՞ց են հիաս­թափ­վել: Եվ, առ­հա­սա­րակ, ե­թե ամ­փոփ թվար­կենք, ի՞նչ ձեռք­բե­րում­ներ ու բաց­թո­ղում­ներ է ու­նե­ցել իշ­խա­նու­թյունն այս եր­կու տար­վա ըն­թաց­քում:
-Իշ­խա­նու­թյան ա­մե­նա­մեծ բաց­թո­ղու­մը ե­ղավ 2018-ի հան­րա­յին ահ­ռե­լի դրա­կան սպա­սում­ներն ի­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րի վե­րա­ծե­լու ան­կա­րո­ղու­թյու­նը։ Ա­մե­նա­մեծ խո­չըն­դո­տը, թերևս, նոր իշ­խա­նու­թյան պար­զու­նակ պատ­կե­րա­ցում­ներն էին՝ պե­տու­թյան և հա­սա­րա­կու­թյան մա­սին։ Սրա ար­դյուն­քը պետք է լի­ներ հա­սա­րա­կու­թյան տար­բեր շեր­տե­րի հիաս­թա­փու­թյան մի­տու­մը, ո­րը կա և շա­րու­նակ­վում է։ ՈՒ­րիշ տե­սու­թյուն­ներ կամ մո­դել­ներ պետք չէ հո­րի­նել։
-Տե­սա­կետ կա, որ իշ­խա­նու­թյու­նը ՍԴ կազ­մի լու­ծար­ման հա­մար նոր հան­րաք­վե չի նա­խա­ձեռ­նի, քան­զի հաս­կա­նում է՝ հատ­կա­պես հա­մա­վա­րա­կից հե­տո վս­տա­հու­թյան մեծ ան­կում է ու­նե­նա­լու:
-Ե­թե պարզ­վի, որ իշ­խա­նու­թյունն այս պա­հին դեռ մտա­ծում է ՍԴ-ի կամ հան­րաք­վեի մա­սին, ա­պա դա կխո­սի ի­րա­կա­նու­թյան բա­ցար­ձակ ա­ղա­վաղ­ված ըն­կալ­ման մա­սին։ Ես ու­զում եմ հա­վա­տալ, որ գոր­ծող կա­ռա­վա­րու­թյու­նը, գո­նե ո­լոր­տա­յին պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րի մա­կար­դա­կով, ի­րա­կա­նում պատ­կե­րաց­նում է այն դժ­վա­րու­թյուն­ներն ու ծանր խն­դիր­նե­րը, ո­րոնց Հա­յաս­տա­նը բախ­վե­լու է հաշ­ված շա­բաթ­նե­րի, ա­միս­նե­րի ըն­թաց­քում։ Մեզ ուղ­ղա­կիո­րեն կա­րող է սո­ցիա­լա­կան, հու­մա­նի­տար ա­ղետ սպառ­նալ, երբ ու­նե­նանք հա­զա­րա­վոր սնան­կա­ցած բիզ­նես­ներ և հա­րյուր­հա­զա­րա­վոր նոր գոր­ծա­զուրկ­ներ։ Այս պայ­ման­նե­րում որևէ իշ­խա­նու­թյուն չի կա­րող շա­րու­նա­կել ապ­րել 2018-ի պատ­կե­րա­ցում­նե­րով։
-Շատ է խոս­վում, թե 7-րդ գու­մար­ման խոր­հր­դա­րա­նը նոր, դրա­կան ո­րա­կի խոր­հր­դա­րան է: Որ­պես նախ­կին խոր­հր­դա­րա­նա­կան՝ այդ տե­սա­կե­տի՞ն եք:
-Ես եր­կու ան­գամ ըն­տր­վել եմ պատ­գա­մա­վոր (4-րդ և 5-րդ գու­մա­րում­ներ) և, ան­կեղծ ա­սած, ո՛չ այն ժա­մա­նակ էր հիա­ցած խոր­հր­դա­րա­նի ո­րա­կով, ո՛չ այ­սօր։ Խոսքն ընդ­հա­նուր տե­սա­կա­րար ո­րա­կի մա­սին է, թե՛ այն ժա­մա­նակ, թե՛ հի­մա բո­լոր խմ­բակ­ցու­թյուն­նե­րում էլ կան գրա­գետ և լուրջ մար­դիկ։ Ի­հար­կե, դրանք տար­բեր փու­լեր էին, տար­բեր խոր­հր­դա­րան­ներ։ Հայ­հո­յե­լը, դա­տարկ դահ­լի­ճը երևույթ­ներ են, որ միշտ էլ կա­յին, բայց գոր­ծող ԱԺ-ում ինձ ապ­շեց­նում է մի բան. մար­դիկ, ո­րոնք մինչ պատ­գա­մա­վոր դառ­նա­լը ու­նեին կար­ծիք, տե­սա­կետ, չէին վա­խե­նում հրա­պա­րա­կայ­նո­րեն դրանք ար­տա­հայ­տե­լուց և պաշտ­պա­նե­լուց և հենց այդ հատ­կու­թյան շնոր­հիվ էին վաս­տա­կել ա­նուն և հար­գանք, այ­սօր ինք­նա­ձայ­նազ­րկ­վել են, չեն տես­նում, չեն լսում ա­նօ­րի­նա­կա­նու­թյուն­նե­րի մա­սին։ Լուռ են, վախ­վո­րած։ Ար­դյո՞ք մի ման­դա­տը հա­սուն մար­դուն կա­րող է ստի­պել այդ աս­տի­ճա­նի փոխ­վել որ­պես մարդ և քա­ղա­քա­ցի։
Զրույ­ցը՝
Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱ­ՆԻ
Դիտվել է՝ 5396

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ