Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Սուրբ տեղը թափուր չի մնում

Սուրբ տեղը թափուր չի մնում
29.12.2020 | 09:34

Հայ ժողովրդական ասացվածք է՝ «Ճտերն աշնանն են հաշվում»: Մենք չհաշվեցինք, մեզ հաշվեցին: Ու մենք ավելի քիչ էինք՝ քան պիտի լինեինք: Մեր ունեցածն էլ ավելի քիչ էր, քան պիտի լիներ: Իսկ վերջանահաշվում՝ շատ ավելի քիչ մնաց: Որովհետև 2020-նն էր, նահանջ տարի էր, մկան տարի էր… Կորոնավիրուսի տարի էր:
Ու հիմա իշխանությունը պաշտպանվում է ու հարձակվում, ընդդիմությունը՝ հարձակվում ու պաշտպանվում: Երկուսն էլ միմյանց վրա: Իսկ Բաքվում արդեն քննարկում են ռուս խաղաղապահներին «Ադրբեջանից» վտարելու ու թուրքական զորք բերելու, Հայաստանի տարածքի հաշվին 10-20 կիլոմետրանոց անվտանգության գոտի ստեղծելու մասին: Ինչու՞ ոչ: Չէ՞ որ մենք զբաղված ենք իրար ուտելով ու իրար թշնամի կարգելով: Իսկ համատեղ՝ Ռուսաստանին փրկիչ նշանակելու սակրալ գործընթացով:


Նոյեմբերի կեսերից՝ դեկտեմբերի վերջ՝ ընդդիմությունը արժանապատվության երթեր արեց, անհնազանդության ակցիաներ, ՔՊ-ի պատգամավորների մեքենաների ու պատգամավորների վրա ձվեր նետեց ու «դավաճան» բղավեց: Ու՝ ի՞նչ: Ոչինչ: Վազգեն Մանուկյանը համարում է, որ արդեն հաղթել են՝ արթնացրել են պարտության շոկի մեջ գտնվող ժողովրդին: Գուցե արթնացել է, բայց մեկ է՝ տնից դուրս չի գալիս: Ու Նիկոլ Փաշինյանն էլ հարցնում է՝ ինչու՞ պիտի անտեսվի այն ժողովուրդը, որ ընդդիմության տեսակետը չի ընդունում: Իրավունք ունի: Ինքն անտեսում է իրեն չընդունող ժողովրդին, ընդդիմությունը անտեսում է իրեն ընդունող ժողովրդին: Իսկ ո՞վ է ու ի՞նչ է մտածում այդ քաշքշվող «ժողովուրդը»: Ոչ ոք արդեն չի հավատում սոցիոլոգիական հարցումներին Հայաստանում՝ ով պատվիրում է, նա էլ ստանում է իր ցանկալի տոկոսները: Հասկանալու միակ տարբերակը մնում է ընտրությունը՝ արտահերթ ընտրությունները: Հենց դա է փորձաքարը՝ ո՞վ է կազմակերպելու արտահերթ ընտրությունները: Կողմերը, մեղմ ասած, փոխադարձ անվստահության ալիքների մեջ՝ գտնում են, որ միայն ու միայն իրենք պիտի ընտրությունները կազմակերպեն:

Ու եթե Նիկոլ Փաշինյանն առաջարկում է 2021-ին և խորհրդակցությունների է հրավիրում խորհրդարանական ու արտախորհրդարանական ուժերին, Վազգեն Մանուկյանը հայտարարում է, որ ոչ մի ընտրություն Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնավարման օրոք չի լինելու: Ավելին՝ նա նույնիսկ դեմ է արտահերթ ընտրություններին. «Այս պահին ընտրություններ կամ մի ամիս հետո ընտրություններ, երկու ամիս հետո ընտրություններ, նշանակում է՝ նորից տրոհել Հայաստանը, որովհետև ընտրությունը նշանակում է պայքար, բոլոր կուսակցությունները պետք է սկսեն իրար հետ պայքարել, այս վիճակում իմաստ ունի՞, որ այդ պրոցեսի մեջ մտնենք։ Մինչև ուշքի չգանք, չի կարելի այդպիսի բան անել»։ Իսկ թե որքան կարող է տևել մեր «ուշքի գալը», եթե Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարական տա, ու ինչ-որ ձևով Վազգեն Մանուկյանը դառնա վարչապետ, դժվար չէ պատկերացնել՝ ձգելու է ինչքան կարող է: Դժվար չէ պատկերացնել, որ Վազգեն Մանուկյանն էլ կարճ ժամանակից հրաժարական է տալու, որովհետև դե ֆակտո չի ստացվելու բանակցել Ադրբեջանի հետ՝ Բաքու-Անկարա-Մոսկվան նրան եռակողմ պատասխան են տալու, որ ժամանակավոր կառավարության հետ ժամանակավոր պայմանավորվածությունների չեն գնա: Տնտեսական վիճակում էլ փոփոխություններ չեն լինելու, որովհետև ժամանակավորի հետ ոչ մի լուրջ ներդրող հույսեր չի կապելու: Իսկ առանց ներդրումների տնտեսական ճգանաժամը խորանալու է: Ու քանի որ մենք վերջնականապես կախվել ենք Ռուսաստանի վզից, Արևմուտքը, հարգելով մեր ընտրությունը, ուղարկելու է ռուսական ջրերում ազատ նավարկության: Իսկ այդ պայմաններում քաղաքական կայունությունը ապրիորի է:
Ու՝ ի՞նչ: Ո՞վ է հասկանալու, որ այսպես շարունակել չի կարելի, ո՞վ է կանգ առնելու, ո՞վ է պետության մասին մտածելու:


Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Իսկ Արցա՞խը: Արդեն ակնհայտ է, որ թեև Մոսկվան չի բարձրաձայնում ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելու իր ցանկությունը՝ Արցախի հարցը Մոսկվա-Անկարա ձևաչափով լուծելու հեռանկարով, Արևմուտքը դեմ է Մինսկի խմբի լուծարմանը: Ֆրանսիայի, Բելգիայի խորհրդարաններում Արցախի ճանաչումից, այլ երկրների խորհրդարանների՝ Ադրբեջանին դատապարտող բանաձևերից հետո մնում է եզրակացնել, որ եթե Արցախի կարգավիճակի հարցը չի լուծվում ԵԱՀԿ մանդատ ունեցող Մինսկի խմբի շրջանակում, սկսվելու է Արցախի միջազգային ճանաչումը:


Ակնհայտորեն՝ ԼՂԻՄ-ի կամ նախկին սահմաններով: Բայց՝ 2021-ի հունվարից հետո:
Մոսկվային Արցախի կարգավիճակը ընդհանրապես չի հետաքրքրում և չի հետաքրքրելու նվազագույնը 5 տարի՝ մինչև լրանա իր խաղաղապահների տարածաշրջանում գտնվելու ժամկետը: Եվ Արևմուտքի ցանկացած քայլ որակելու է՝ իր դեմ ուղղված, որ տարածաշրջանում նվազեցնի ռուսական ազդեցությունը: Ստացվում է՝ մենք պատանդ ենք Մոսկվայի ազգային շահին, ռուս-թուրքական խաղերին ու խաղիկներին տարածաշրջանում ու աշխարհում:
Իսկ ընդհանրապես՝ ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն է համոզված, որ իրենից բացի ոչ ոք չի կարող վարչապետ լինել, այնպես էլ փողոց դուրս եկած ընդդիմությունն է միայն Վազգեն Մանուկյանին տեսնում վարչապետ, ու բոլորը միասին մոռանում են, որ սուրբ տեղը թափուր չի մնում:

Դիտվել է՝ 21754

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ