Անցած մրցաշրջանում իտալական ֆուտբոլում միջին հաճախելիությունը կազմել է 25,5 հազար մարդ: Ինչ խոսք, որ սա Եվրոպայում թիվ մեկ ցուցանիշը չէ, սակայն հետին շարքերից էլ չէ: Սակայն միջին իտալականի համեմատ կտրուկ տարբերություն է տալիս միլանյան հռչակավոր «Սան Սիրո» ստադիոնի հաճախելիությունը. «Ինտերի» դեպքում՝ 61,4, «Միլանի» պարագայում՝ 54,7 հազար հանդիսական:
ԹՇՆԱՄԻՆԵՐԸ՝ ՀԱՄԱԽՈՀՆԵՐ
2019-ի սեպտեմբերի 22-ի միլանյան դերբին «Սան Սիրո» բերեց 70 հազար հանդիսական: Մրցաշրջանի մեկնարկային փուլի համար սա ռեկորդային ցուցանիշ է, և այսուհանդերձ «Միլանը» ներկայացնող Իվան Գազիդիսը չորս օր անց հայտարարեց, որ մարզադաշտը չի համապատասխանում ակումբի ներկայիս պահանջներին:
Գազիդիսին համամիտ է «Ինտերից» նրա գործընկեր Ալեսանդրո Անտոնելին: Խաղադաշտում միլանյան թիմերը կատաղի թշնամի են, սակայն մարզադաշտի հետագայի հարցում, ինչպես տեսնում ենք, համախոհներ են և պատրաստ են համագործակցության: Նրանց տեսլականում «Սան Սիրոն» ժամանակի բոլոր պահանջներին համապատասխանող տուն պիտի լինի, ոչ թե թեպետ լեգենդար, սակայն անհուսալիորեն ծերացող մարզադաշտ:
ՎԵՐԱԿԱՌՈՒՑԵԼՆ ԻՄԱՍՏ ՉՈՒՆԻ
1990-ի աշխարհի առաջնությանն ընդառաջ «Սան Սիրոն» հիմնավորապես վերափոխվեց: Կառուցվեց երրորդ յարուսը, փոխվեց ծածկը: Վերակառուցման վրա ծախսվեց 60 միլիոն դոլար: 1925-ին կառուցված մարզադաշտի համար սա թվով երրորդ վերակառուցումն էր: Երկու ակումբների ղեկավարներն էլ կարծում են, որ հնարավոր չորրորդն իմաստ չունի՝ պարզապես անշահավետ կլինի ու վերջ:
Հօգուտ նոր մարզադաշտի կառուցման բերվում են հետևյալ փաստարկները.
. վերակառուցման վրա կծախսվի 5-6 տարի, նորի կառուցման՝ 3, վերակառուցվողը կպահանջի 510 միլիոնի ծախս, նորը՝ 650, սակայն դրա փոխարեն մոտ կրկնակի կավելացվի վիպ տեղերի քանակը, նոր հանգույցները կլինեն ըստ վերջին խոսքի,
. նոր մարզադաշտի շինարարությանը զուգահեռ թիմերը կկարողանան ելույթ ունենալ «Սան Սիրոյում», մինչդեռ վերակառուցելու դեպքում տարեկան մոտ 115 միլիոն կկորցնեն տնային հանդիպումներն այլ մարզադաշտերում անցկացնելու վրա,
. նոր մարզադաշտից ակնկալելիք շահույթն ավելի մեծ կլինի, քան հնի դեպքում:
Նկատենք, որ վերջին գործոնն ամենագլխավորներից է: Մեկ խաղային օրվա կտրվածքով անցած մրցաշրջանում «Միլանի» եկամուտը կազմել է 36,9, «Ինտերինը»՝ 35,3 միլիոն եվրո:
«Նոր մարզադաշտը կլինի քաղաքի ու ակումբների հպարտությունը, այն ճանաչելի կլինի ողջ աշխարհին, - ասում է Իվան Գազիդիսը:- Այն կլինի աշխարհին ուղղված մեր այցեքարտը: Անգլիայում նոր մարզադաշտերի հայտնվելը փոխեց պրեմիեր լիգան, ֆուտբոլը դարձավ անվտանգ, ընտանիքները նորից սկսեցին հաճախել խաղերին: Ֆուտբոլը հասարակությանը վերափոխելու հզոր գործիք է: Ես վստահ եմ՝ նոր մարզադաշտը կարևոր քայլ է իտալական ֆուտբոլի ու ամբողջության մեջ Իտալիայի համար: Կարևոր է հասկանալ, որ այն կօգնի մեզ ֆինանսապես մոտենալ թոփ ակումբներին»:
Նախնական հաշվարկներով` նոր մարզադաշտն ու դրա շուրջը ստեղծվելիք ենթակառուցվածքները ակումբներից յուրաքանչյուրին տարվա կտրվածքով կբերեն 100 միլիոն եվրո: Ակումբները քաղաքային խորհրդին ներկայացրել են երկու նախագիծ: Երկուսն էլ ենթադրում են «Սան Սիրոյի» քանդում ու դրա կողքին նոր մարզադաշտի կառուցում:
ԵՐԿՈՒ ՏԱՐԲԵՐԱԿ
Ակումբներին ներկայացված նախագծերից երկուսի վրա է կանգ առնել ընտրությունը: Երկուսն էլ ամերիկյան Populous և Manica ճարտարապետական ընկերություններն են հեղինակել: Երկուսում էլ «Սան Սիրոյի» տեղը նախատեսվում է բազմաֆունկցիոնալ կառույց` մարզական, զվարճանքի, առևտրի բաղադրիչներով: Երկու նախագծի արժեքն էլ գրեթե նույնն է՝ շուրջ 1,2 միլիարդ եվրո: Այս 1,2 միլիարդը, բնականաբար, նշանակում է երկու հանրահայտ ակումբների ներդրումների համատեղում, քանզի նրանցից և ոչ մեկն ի վիճակի չէ առանձին մարզադաշտ ունենալու:
Populous ֆիրմայի մարզական կառույցների նախագծերից են բեյսբոլի տասնյակ մարզադաշտեր, բասկետբոլի ազգային լիգայի 8, ֆուտբոլի՝ 14 ակումբի արենաներ, «Էմիրեյթսը», վերակառուցված «ՈՒեմբլին», «Տոտենհեմի» նոր մարզադաշտը, «Պարկ Օլիմպիկը», «Լիոնը», «Դա Լուշը», «Կազան արենան», տասը օլիմպիադաների գլխավոր արենաները, ՈՒիմբլդոնի կորտերը: Ընկերությունը մասնակցություն է ունեցել ֆուտբոլի աշխարհի 1998, 2002, 2010 և 2014 թթ. առաջնությունների մարզադաշտերի շինաշխատանքների կոորդինացմանը:
Manica-ի ռեզյումեն ավելի համեստ է: Ընկերությունը Չինաստանի համար նախագծել է «Գուանչժոու մարզական արենան», Լուսաիլի (Կատար) ազգային մարզադաշտը (այստեղ են անցկացվելու աշխարհի 2022 թվի առաջնության հանդիպումները), Մոսկվայի «ՎՏԲ արենան»: Manica-ն նաև զբաղվելու է «Կամպ Նոուի» վերակառուցմամբ, որը նախատեսված է 2020-ի ամռանը:
Populous-Ի «ՏԱՃԱՐ» ՆԱԽԱԳԻԾԸ
Քրիստոֆեր Լիի խոսքերով (եղել է «Տոտենհեմի» մարզադաշտի ծրագրի տնօրենը)` ներշնչված է Միլանով, Դուոմո տաճարով ու Վիկտոր Էմանուել 2-րդի պատկերասրահով. «Մարզադաշտը պիտի ներկայիս «Սան Սիրոյի» պես դառնա սրբապատկեր: Մարդիկ մարզադաշտի տարածքում ու նրա շուրջը կկարողանան ժամանակ անցկացնել տարվա 365 օրը: Այն ամբողջովին նոր թաղամաս է լինելու` մեծ այգիով:
Ներկայիս մարզադաշտի տեղը լինելու է թանգարան: Արենայի ճակատային մասի գույնը, կախված խաղից, կարող է դառնալ կարմիր կամ կապույտ: Մարզասերներն ավելի մոտիկ կլինեն խաղադաշտին, քան ներկայումս է: Ներսում ամեն ինչ կլինի ինչպես թատրոնում՝ իդեալական լսողությամբ: Ոչ մի խնդիր չի առաջանա շրջակա բնակելիների առնչությամբ՝ ձայնամեկուսացումը կլինի իդեալական: Արտաքինից այն կլինի ունիկալ մարզադաշտ, այդպիսին չկա աշխարհում»:
Manica-Ի «ՕՂԱԿՆԵՐ» ՆԱԽԱԳԻԾԸ
«Մենք նախագծի հիմք ենք ընդունել իրար հատվող երկու օղակը՝ որպես համագործակցող երկու ակումբների խորհրդանշան,- ասում է ընկերության գլխավոր ճարտարապետը:- Մարզադաշտը լինելու է այգում, նոր թաղամասում: Մեր նախագծում 10 հեկտար կանաչ տնկի կլինի, իսկ «Սան Սիրոյի» խաղադաշտը ամբողջովին կպահպանվի կոմերցիոն զոնայում: Տրիբունաները կլինեն ավելի ուղղահայաց ու խաղադաշտին մոտ: Շինության ճակատային մասը կունենա գունափոխման հնարավորություն` հանրահայտ մարդկանց ու շարքային երկրպագուների բազմաթիվ լուսանկարներ պատկերելու հնարավորությամբ»:
Այս ամենից զատ` Principioattivo ճարտարապետական խումբը «Սան Սիրոյի» ներկայիս տեղում, լոնդոնյան «Հայբերիի» օրինակով, մշակել է խանութների, ռեստորանների, թանգարանների ցանց: Գաղափարն այն է, որ պահպանվի մարզադաշտի կոնստրուկցիան, սակայն հիմնովին փոփոխվի միջուկը: Սակայն սա դեռևս գաղափար է, որն առայժմ չի դիտարկվել ակումբների կողմից:
«Միլանի» նախկին փոխնախագահ Ադրիանո Գալիանիին ավելի շատ դուր է գալիս Populous-ի «Տաճար» նախագիծը, քանի որ դրանում հիշատակվում են Դուոմոն ու պատկերասրահը: Ի տարբերություն Սիլվիո Բեռլուսկոնիի, Գալիանին ամբողջովին աջակցում է «Սան Սիրոն» քանդելու քաղափարին: «Ցնցող է «Սան Սիրոն»: Սակայն երբ արտասահմանյան ներդրողները պատրաստ են ներդնելու 1,2 միլիարդ եվրո, ինձ թվում է, որ ցանկացած քաղաքում նրանց կընդունեն գրկաբաց: Ես չեմ հասկանում նրանց, ովքեր դեմ են նոր մարզադաշտին: Ցավոք, մենք ապրում ենք մի երկրում, որը 67-րդ տեղն է զբաղեցնում բիզնես հնարավորություններով: Այսինքն՝ 66 երկրում ավելի հեշտ է բիզնես անել, քան Իտալիայում: Մեզ մոտ միշտ պայքարում են ամեն նորի դեմ»:
ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԸ
«Միլանն» ու «Ինտերը» քաղաքային իշխանություններին ներկայացրել են նախագծերը: Միլանի իշխանությունները նոր մարզադաշտի կառուցմանն իրենց հավանությունը տվել են, սակայն պահանջում են նախագծում անել փոփոխություններ ու չքանդել «Սան Սիրոն»:
«Նախագիծը (նկատի են առնված թե՛ «Տաճարը», թե՛ «Օղակները») իր ներկայիս տեսքով անընդունելի է,- հայտարարել է քաղաքապետ Սալան:- Ես քվեարկել եմ հօգուտ նոր մարզադաշտի, սակայն ակումբների հետ մեզ հիմա պետք է աշխատել իրադարձությունների զարգացումների տարբերակների վրա: Ներկայացված նախագիծը չափազանց մասշտաբային է, այն հնարավոր չէ իրագործել: Բացի այդ, այն ուղղված է ակումբների շահերին, իսկ մենք պետք է այնպես անենք, որ այն ավելի շատ օգուտ բերի քաղաքին»:
Պաշտոնական փաստաթղթում նաև նշվում է, որ «Սան Սիրոն» քանդելու մտքից պիտի հրաժարվել ու այն հարմարեցնել նոր գործառույթներին: «Ինձ սխալ է թվում «Սան Սիրոն» քանդելը: Ես կարծում եմ, որ շատ ավելի լավ է այն վերակառուցելը: Սակայն բոլոր դեպքերում մենք պետք է ականջալուր լինենք ակումբների կարծիքին: Բացի այդ, անհրաժեշտ է վստահ լինել, որ նոր թաղամասի նախագիծը կիրականացվի, ոչ թե կես ճանապարհից կլքվի»:
Ծրագրի իրականացումը պահանջում է նաև առողջապահության վարչության հավանությունը, որն իր պայմաններն է առաջ քաշում՝ մարզադաշտը պիտի օգտագործվի միայն մարզական միջոցառումների անցկացման նպատակով, ու երաշխիքներ պիտի ներկայացվեն, որ այն քանդելը (եթե դա լինելու է) լինելու է բացարձակապես անվտանգ:
Այսպես թե այնպես, լեգենդար «Սան Սիրոն», հավանականության շատ ավելի մեծ տոկոսով, չորս տարի անց կա՛մ ընդհանրապես կանհետանա երկրի երեսից, կա՛մ կվերափոխվի:
Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ