Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը կա­րող էր լի­նել և կեն­սա­բա­նա­կան զենք

Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը կա­րող էր լի­նել և կեն­սա­բա­նա­կան զենք
07.02.2020 | 02:05

Նոր` 2019-nCoV կո­րո­նա­վի­րու­սը կա­րող է ու­նե­նալ ար­հես­տա­կան ծա­գում, իսկ Չի­նաս­տա­նում դրա ի հայտ գա­լը կա­րող է լի­նել ՉԺՀ-ի դեմ ԱՄՆ-ի կող­մից կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քի կի­րառ­ման կամ կեն­սաա­հա­բեկ­չու­թյան ար­տա­հայ­տու­թյուն: Այս կաս­կած­նե­րի հա­մար ար­դեն իսկ կա­յին ո­րոշ հիմ­քեր, իսկ հե­տո ար­տերկ­րյա ԶԼՄ-նե­րում հրա­պա­րակ­վե­ցին ո­րո­շա­կի տե­ղե­կու­թյուն­ներ, ո­րոնք ե­թե ճիշտ են, նշ­ված կաս­կած­նե­րը թերևս ար­դեն վե­րա­ծում են հա­մոզ­մուն­քի:

ԱՄՆ-ը կամ Չի­նաս­տա­նին ոչ բա­րե­կամ որևէ այլ պե­տու­թյուն նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը կա­րող էր ստա­նալ մինչ այդ բնու­թյան մեջ գո­յու­թյուն ու­նե­ցող կո­րո­նա­վի­րու­սի գե­նո­մը կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիա­յում ար­հես­տա­կա­նո­րեն փո­փո­խե­լով` շատ լավ գի­տակ­ցե­լով, որ նոր վի­րու­սի ի հայտ գա­լը դեռ ինք­նին ա­պա­ցույց չէ, որ այն ստաց­վել է ար­հես­տա­կան ճա­նա­պար­հով: Միշտ էլ կա­րե­լի է պն­դել, որ նոր վի­րուսն ա­ռա­ջա­ցել է մինչ այդ ե­ղած վի­րու­սի ոչ ար­հես­տա­կան մու­տա­ցիա­յի հետևան­քով, ին­չը նույն­պես բա­ցառ­ված չէ:
Նախ սկ­սենք վե­րոն­շյալ կաս­կած­նե­րի հիմք հան­դի­սա­ցած փաս­տե­րից մեկ-եր­կու­սը ներ­կա­յաց­նե­լուց: Խն­դի­րը սոսկ գե­նա­յին ին­ժե­նե­րիա­յի, վի­րու­սո­լո­գիա­յի, գո­յու­թյուն ու­նե­ցող վի­րուս­նե­րի գե­նո­մը փո­փո­խե­լով այդ վի­րուս­ներն ար­հես­տա­կա­նո­րեն մու­տա­ցիա­յի են­թար­կե­լու, կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քի նոր տե­սակ­նե­րի ստեղծ­ման ո­լոր­տում ԱՄՆ-ի ու­նե­ցած գրե­թե ֆան­տաս­տիկ կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը չեն, և ոչ էլ այն, որ այդ պե­տու­թյան հա­մար (ի դեպ, նաև այլ պե­տու­թյուն­նե­րի) ընդ­հան­րա­պես գո­յու­թյուն չու­նեն բա­րո­յա­կան սկզ­բունք­ներ, այ­սինքն` նպա­տակն ար­դա­րաց­նում է մի­ջոց­նե­րը:
ՈՒ­շադ­րու­թյուն գրա­վեց այն հան­գա­ման­քը, որ նոր վի­րու­սը, կար­ծես պատ­վե­րով, ի հայտ ե­կավ հենց լուս­նա­յին օ­րա­ցույ­ցով Չի­նաս­տա­նի Նոր տա­րուց ա­ռաջ (25.01.2020)` ու­նե­նա­լով տա­րած­ման ա­վե­լի մեծ հնա­րա­վո­րու­թյուն, քա­նի որ այդ ժա­մա­նակ մի­լիո­նա­վոր մար­դիկ ճա­նա­պար­հոր­դում են երկ­րով մեկ: Սա­կայն վի­րու­սի տա­րա­ծու­մը Չի­նաս­տա­նում այն­քան ա­րա­գո­րեն ե­ղավ և այն­պի­սի մեծ մասշ­տաբ­ներ ու­նե­ցավ (ին­չը երևի հաշ­վարկ­նե­րից դուրս էր…), որ Չի­նաս­տա­նը ստիպ­ված ե­ղավ չե­ղար­կել իր Նոր տար­վա մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը, քա­նի որ ա­ռանց դրանց էլ եր­կիրն ար­դեն ա­ղե­տի մեջ էր հայ­տն­վել վի­րու­սի էլ ա­վե­լի մեծ տա­րած­ման պատ­ճա­ռով: Չի­նաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը հայ­տա­րա­րել են, որ նոր ու մա­հա­ցու` 2019-nCoV կո­րո­նա­վի­րուսն ա­վե­լի ու ա­վե­լի է ձեռք բե­րում ան­ձից ան­ձին փո­խանց­վե­լու ու­նա­կու­թյուն, ուս­տի վա­րա­կա­կիր­նե­րի թի­վը կա­վե­լա­նա:
«Ա­ռողջ հան­րու­թյուն» ՀԿ-ի նա­խա­գահ ՄԱ­ՐԻ­ՆԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի ախ­տա­նիշ­նե­րի, Հա­յաս­տա­նում դրա վտանգ­նե­րի և այլ հար­ցե­րի շուրջ հուն­վա­րի 31-ին հրա­վիր­ված մա­մու­լի ա­սու­լի­սի ըն­թաց­քում նույն­պես այն կար­ծիքն է հայտ­նել, որ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը կա­րող է լի­նել կեն­սա­բա­նա­կան զենք:
Ըստ Մա­րի­նա Խա­չատ­րյա­նի, «Ե­թե Բիլ Գեյթսն իր տիկ­նոջ հետ ինչ-որ հե­տա­զո­տու­թյուն­ներ էին ա­նում, ժո­ղով էին հրա­վի­րում և պայ­մա­նա­կա­նո­րեն կո­րո­նա­վի­րու­սի ազ­դե­ցու­թյամբ 36 մի­լիոն մար­դու մահ էին կան­խա­տե­սում», ա­պա ին­քը հա­մոզ­ված է, որ այդ նույն լա­բո­րա­տո­րիա­յում ար­տադր­ված էր ան­տի­դոտ, ինչ­պես նաև կա­րող էր լի­նել պատ­վաս­տա­նյութ:
Նշե­լով, որ ՁԻԱՀ-ը նույն­պես ար­հես­տա­ծին վի­րուս է, իսկ ո­րոշ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի հա­մա­ձայն, այն դե­ղա­հա­բե­րը, ո­րոնք ար­դյու­նա­վետ են ՁԻԱՀ-ի դեպ­քում, այս վի­րու­սի դեմ ևս ո­րո­շա­կի ար­դյու­նա­վե­տու­թյուն են ցու­ցա­բե­րում, տի­կին Խա­չատ­րյանն ա­սել է, որ դա հան­գեց­նում է այն մտ­քին, որ այս եր­կու վի­րուս­նե­րի միջև ինչ-որ կապ կա:
Կաս­կա­ծի տե­ղիք տվող մյուս հան­գա­մանքն այն է, թե որ­տեղ ի հայտ ե­կավ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը, որ պե­տու­թյանն ու ժո­ղովր­դին հար­վա­ծեց: 2019-nCoV-ի պատ­ճա­ռով Չի­նաս­տա­նի տն­տե­սու­թյունն ար­դեն իսկ ահ­ռե­լի վնաս­ներ է կրել, վնաս­ներ, ո­րոնց ա­ռա­ջի­կա­յում գու­ցե անդ­րա­դառ­նանք մեկ այլ հրա­պա­րակ­մամբ: Խոս­քը մի շարք ա­ռում­նե­րով ԱՄՆ-ի հիմ­նա­կան մր­ցակ­ցի մա­սին է, մի պե­տու­թյան, որն իր տն­տե­սու­թյան մե­ծու­թյամբ աշ­խար­հում երկ­րորդն է, և ո­րը 2019-ին ռազ­մար­դյու­նա­բե­րա­կան ար­տադ­րան­քի ծա­վա­լով ևս Ռու­սաս­տա­նին գե­րա­զան­ցել է` աշ­խար­հում ԱՄՆ-ից հե­տո զբա­ղեց­նե­լով երկ­րորդ տե­ղը: Ի դեպ, նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րած­ման պատ­ճա­ռով նվա­զել է նաև ռու­սա­կան ռուբ­լու փո­խար­ժե­քը, այ­սինքն` այդ հար­վա­ծից Ռու­սաս­տա­նին էլ է բա­ժին հա­սել:
Հի­շենք նաև, որ նոր կո­րո­նա­վի­րուսն ի հայտ է ե­կել 2019-ի դեկ­տեմ­բե­րի 12-ից, երբ ԱՄՆ-ի ու Չի­նաս­տա­նի միջև շա­րու­նակ­վում էր տն­տե­սա­կան թեժ պա­տե­րազ­մը, առևտրա­յին հա­մա­ձայ­նու­թյան շր­ջա­նա­կում փաս­տաթղ­թե­րի ա­ռա­ջին փա­թե­թը ԱՄՆ-ի նա­խա­գահ Դո­նալդ Թրամ­փը և Չի­նաս­տա­նի փոխ­վար­չա­պետ Լյու Խեն Վա­շինգ­տո­նում ստո­րագ­րել են հուն­վա­րի կե­սին: Ի դեպ, ժա­մա­նա­կա­վոր «հրա­դա­դարն» ԱՄՆ-ի հա­մար ա­մենևին զս­պիչ կամ բա­րո­յա­կան գոր­ծոն չէ այդ ըն­թաց­քում հա­կա­ռա­կոր­դին թու­լաց­նե­լու կամ հաղ­թե­լու նպա­տա­կով նրան այլ կերպ չհար­վա­ծե­լու հա­մար:
Չի­նաս­տանը պա­տու­հա­սած ա­ղե­տից ու դժ­բախ­տու­թյու­նից ԱՄՆ-ում ո­մանք ար­դեն ու­րա­խու­թյու­նից ձեռ­քերն են շփում: ԱՄՆ-ի առևտրի նա­խա­րար ՈՒիլ­բուր Ռոսն ան­ցած ուր­բաթ հայ­տա­րա­րել է, որ կո­րո­նա­վի­րու­սը կա­րող է բիզ­նե­սը Չի­նաս­տա­նից վե­րա­դարձ­նել ԱՄՆ: Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րի առևտրի նա­խա­րա­րը «Fox Network News Business» ցան­ցին տված հար­ցազ­րույ­ցում պա­տաս­խա­նե­լով հա­մաշ­խար­հա­յին տն­տե­սու­թյան վրա կո­րո­նա­վի­րու­սի հնա­րա­վոր ազ­դե­ցու­թյան մա­սին հար­ցին, ա­սել է, որ Չի­նաս­տա­նում բժշ­կա­կան և վե­րահ­սկ­ման գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի և թռիչք­նե­րի դա­դա­րեց­ման հետևան­քով գոր­ծա­րար­նե­րը վե­րա­նա­յել են ի­րենց բիզ­նե­սը, և ըն­կե­րու­թյուն­նե­րը ձգ­տում են այլ վայ­րե­րում աշ­խա­տել:
Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի ար­հես­տա­ծին և կեն­սա­բա­նա­կան զենք կամ Չի­նաս­տա­նի նկատ­մամբ կեն­սաա­հա­բեկ­չու­թյան նպա­տա­կով ստեղծ­ված լի­նե­լու հա­վա­նա­կա­նու­թյան առն­չու­թյամբ տո­ղե­րիս հե­ղի­նա­կի և այ­լոց կաս­կած­նե­րին, ինչ­պես նաև «Ա­ռողջ հան­րու­թյուն» ՀԿ-ի նա­խա­գա­հի ա­սած­նե­րին շա­տե­րը կա­րող են թե­րա­հա­վա­տո­րեն վե­րա­բեր­վել, սա­կայն օ­րերս այդ մա­սին ար­տա­հայտ­վե­ցին մե­զա­նից շատ ա­վե­լի ի­րա­զեկ վեր­լու­ծա­բան­ներ, մաս­նա­գետ­ներ, ինչ­պես նաև ՌԴ Պետ­դու­մա­յի փոխ­նա­խա­գահ Վլա­դի­միր Ժի­րի­նովս­կին: Ա­վե­լին, ի հայտ են ե­կել ո­րո­շա­կի փաս­տեր:
Վլա­դի­միր Ժի­րի­նովս­կին դեռ նա­խան­ցած կի­րա­կի հայ­տա­րա­րել է, որ Չի­նաս­տա­նում նոր տե­սա­կի կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րա­ծումն ԱՄՆ-ի ի­րա­կա­նաց­րած սադ­րանքն է, դրա տա­րած­ման պա­տաս­խա­նա­տուն ԱՄՆ-ն է: Նա հա­վե­լել է, որ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը վա­խե­նում են, որ չեն կա­րո­ղա­նա մր­ցակ­ցել Չի­նաս­տա­նի տն­տե­սու­թյան հետ:
Հե­տաքր­քիր է, որ ՈՒ­հան քա­ղա­քում, ո­րը ամ­բող­ջո­վին փակ­վել է նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­րու­ցած հի­վան­դու­թյան բռնկ­ման պատ­ճա­ռով, բա­զա­վոր­ված է չին-ֆրան­սիա­կան ՈՒ­հա­նյան կեն­սաանվ­տան­գու­թյան ազ­գա­յին լա­բո­րա­տո­րիան: Պաշ­տո­նա­կան տվյալ­նե­րի հա­մա­ձայն, լա­բո­րա­տո­րիան զբաղ­վում է «նոր ծա­գող հի­վան­դու­թյուն­նե­րի դեմ պայ­քա­րով և կեն­սա­բա­նա­կան պաշտ­պա­նու­թյամբ»: Միա­ժա­մա­նակ նշ­վում է, որ հաս­տա­տու­թյան ռե­սուրս­նե­րը թույլ են տա­լիս «բա­րե­լա­վել Չի­նաս­տա­նի ու­նա­կու­թյու­նը` ար­ձա­գան­քե­լու կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազմ­նե­րին և ա­հա­բեկ­չա­կան հար­ձա­կում­նե­րին»: Այ­նու­հան­դերձ, նշ­ված կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիան չկա­րո­ղա­ցավ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սից կեն­սա­բա­նա­կան պաշտ­պա­նու­թյուն ա­պա­հո­վել: ՈՒ­հա­նում հի­շյալ կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիա­յի գո­յու­թյան փաս­տին ու­շադ­րու­թյուն է դարձ­րել Շվեյ­ցա­րիա­յից լրագ­րող Սվետ­լա­նա Կել­լերն իր «Swiss Vatnik» բլո­գում: Նա միա­ժա­մա­նակ, չգի­տես ինչ փաս­տի հի­ման վրա, շեշ­տել է, որ այդ լա­բո­րա­տո­րիան զբաղ­վում է կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քի հա­մար վի­րու­սա­յին շտամ­նե­րի մշակ­մամբ:
«Ի­հար­կե, լա­բո­րա­տո­րիան այն­քան էլ աչ­քի չի ըն­կել իր ձեռք­բե­րում­նե­րով ու մշա­կում­նե­րով, բայց ին­չու՞ է այդ հի­վան­դու­թյունն իր տա­րա­ծու­մը մեկ­նար­կել հենց այն­տե­ղից»,- հարց­րել է լրագ­րո­ղը:
Ֆրան­սիան, ի­հար­կե, ԱՄՆ-ի կամ­քը կա­տա­րող, վա­սալ պե­տու­թյուն է, հարկ ե­ղած դեպ­քում չի­նա­ցի մեկ-եր­կու մաս­նա­գե­տի կամ լա­բո­րա­տո­րիա­յի հս­կիչ­նե­րի էլ ի­րենց աչ­քե­րը փա­կե­լու հա­մար կա­րող էին գնել, բայց ա­մենևին պար­տա­դիր չէր, որ նոր վի­րուսն ՈՒ­հա­նում ի հայտ գար հենց այս կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիա­յից:
Փետր­վա­րի 3-ին հայտ­նի դար­ձավ, որ ՉԺՀ-ի գիտ­նա­կան­նե­րը գաղտ­նա­զեր­ծել են նոր` 2019-nCoV կո­րո­նա­վի­րու­սի գե­նո­մը և նրա մեջ գտել ա­մե­րի­կյան «Ravenlab» կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­յի «ինք­նա­գիր»: Մաս­նա­գետ­ներն ի­րենց այս բա­ցա­հայտ­ման մա­սին պատ­մել են Պե­կի­նում կա­յա­ցած մա­մու­լի ա­սու­լի­սում:
Բնու­թագ­րա­կան հետ­քը հայտ­նա­բեր­վել է միա­թել ՌՆԹ-ի (ռի­բո­նուկ­լեի­նաթթ­վի) կա­ռուց­ված­քում: ՌՆԹ-ի հատ­ված­նե­րից մե­կի վեր­ծա­նու­մից հե­տո գիտ­նա­կան­նե­րը տվյալ­նե­րը տե­ղա­փո­խել են սպեկտ­րոգ­րամ, որ­տեղ հս­տակ երևակ­վել են RVNLB տա­ռե­րը: Ըստ մաս­նա­գետ­նե­րի, հա­վա­նա­կա­նու­թյու­նը, որ նրանք հայ­տն­վել են ինք­նա­բուխ, ձգ­տում է զրո­յի:
«Պա­տա­հա­կան մու­տա­ցիա­ներն այս մա­կագ­րու­թյու­նը կա­րող են բա­ցատ­րել միայն տե­սա­կա­նո­րեն: Մաս­նա­գետ­նե­րի շր­ջա­նում հայտ­նի «Ravenlab» լա­բո­րա­տո­րիան գործ­նա­կա­նում օգ­տա­գոր­ծում է ծած­կագր­ման նմա­նա­տիպ մե­թոդ՝ իր ին­ժե­նե­րա­կան նա­խագ­ծե­րը նշե­լու հա­մար. մենք նախ­կի­նում ար­դեն տե­սել ենք նման մի բան և այժմ լիո­վին վս­տահ ենք, որ սա նույն նշագ­րումն է»,- ա­սել է Շենչ­ժե­նի կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­յի ղե­կա­վար Կին Սեու­չե­նը:
Մաս­նա­գե­տը հա­վե­լել է, որ այդ նշագ­րու­մը կա­տար­ված է այն­պի­սի մի հատ­վա­ծում, որն ա­ռանց ա­ռա­ջա­դեմ ա­մե­րի­կյան տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի կի­րառ­ման հնա­րա­վոր չէ կար­դալ: Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, մշա­կող­նե­րը հաշ­վի չեն ա­ռել, որ մինչև 2020 թվա­կա­նի սկիզ­բը, Չի­նաս­տանն ար­դեն ու­ներ նոր ՌՆԹ սկա­ներ («Կար­միր լու­սա­բաց»), որն իր ո­րա­կով չի զի­ջում ա­մե­րի­կյան գոր­ծըն­կեր­նե­րի ու­նե­ցա­ծին:
Վե­րոն­շյալ բա­ցա­հայտ­ման մա­սին տե­ղե­կու­թյու­նը փո­խանց­վել է ՉԺՀ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին: Չի­նա­ցի դի­վա­նա­գետ­ներն ար­դեն ա­սել են, որ մտա­դիր են այդ հար­ցը բարձ­րաց­նել ՄԱԿ-ի Անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի մա­կար­դա­կով: Վի­րու­սի հե­տա­գա ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը շա­րու­նակ­վում է:
Ա­վե­լին, օ­րերս հայտ­նի դար­ձավ սկան­դա­լա­յին մի նոր բա­ցա­հայտ­ման մա­սին. Չի­նաս­տա­նի ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րա­րու­թյունն ԱՄՆ-ից պաշ­տո­նա­պես բա­ցատ­րու­թյուն է պա­հան­ջել ՈՒ­հան քա­ղա­քից տար­հան­ված ԱՄՆ-ի գլ­խա­վոր հյու­պա­տո­սա­րա­նի տա­րած­քում «Կեն­սա­բա­նա­կան վտանգ» մակ­նշ­մամբ կոն­տեյ­ներ­նե­րի հայտ­նա­բեր­ման առն­չու­թյամբ, ո­րոնք ե­ղել են թաղ­ված վի­ճա­կում: Չի­նաս­տա­նի անվ­տան­գու­թյան ու­ժե­րը շր­ջա­պա­տել են երկ­րում ԱՄՆ-ի այլ դի­վա­նա­գի­տա­կան ներ­կա­յա­ցուց­չու­թյուն­ներ:
Չի­նաս­տա­նի ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րա­րու­թյան պաշ­տո­նա­կան հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ նշ­ված է, որ այդ կոն­տեյ­ներ­նե­րը հայտ­նա­բեր­վել են հուն­վա­րի 30-ին, այն բա­նից հե­տո, երբ ՈՒ­հան քա­ղա­քում Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րի գլ­խա­վոր հյու­պա­տո­սու­թյու­նը նոր վի­րու­սի հա­րու­ցած հի­վան­դու­թյան բռնկ­ման առն­չու­թյամբ ամ­բողջ կազ­մով տար­հան­վել է հա­տուկ չվերթ ի­րա­կա­նաց­նող ԱՄՆ-ի ռազ­մաօ­դա­յին ու­ժե­րի ինք­նա­թի­ռով:
Խու­զար­կու­թյունն ի­րա­կա­նաց­վել է չի­նա­կան հե­տա­խու­զու­թյան կող­մից ո­րոշ «ան­հեր­քե­լի նյու­թե­րի» փո­խան­ցու­մից հե­տո, ո­րոնց բո­վան­դա­կու­թյու­նը դեռևս բա­ցա­հայտ­ված չէ:
«Քա­նի որ մի քա­նի օ­րե­րի ըն­թաց­քում պաշ­տո­նա­կան և փակ ու­ղի­նե­րով մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ ստա­նա­լու փոր­ձե­րը չեն հան­գեց­րել հս­տակ պա­տաս­խան­նե­րի, մենք ո­րո­շե­ցինք այս հար­ցը տե­ղա­փո­խել այլ մա­կար­դակ և հրա­պա­րա­կայ­նո­րեն պա­հան­ջել պա­տաս­խան,- հայ­տա­րա­րել է Չի­նաս­տա­նի ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րա­րու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Խուա Չու­նի­նը:- Չի­նաս­տա­նը նաև նա­խա­ձեռ­նում է ՄԱԿ-ի Անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի հրա­տապ նիստ»:
Գե­րա­տես­չու­թյու­նում նշել են, որ հայտ­նա­բեր­վել են «Կեն­սա­բա­նա­կան վտանգ» մակ­նշ­մամբ ութ կոն­տեյ­ներ­ներ, «Սին­խուա» գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը հրա­պա­րա­կել է նաև դրանց լու­սան­կա­րը հյու­պա­տո­սու­թյու­նից ոչ հե­ռու գտն­վող ռազ­մա­կան պա­հես­տում: Տու­փե­րը փա­թաթ­ված են ե­ղել բրե­զեն­տի եր­կու շեր­տով և թաղ­ված գլ­խա­վոր հյու­պա­տո­սա­րա­նի բա­կում ՝ մե­կու­կես մետր խո­րու­թյան վրա: Դրանց բո­վան­դա­կու­թյունն այժմ ու­սում­նա­սի­րում են չի­նա­ցի ռազ­մա­կան կեն­սա­բան­նե­րը:
Թե ՈՒ­հա­նում նոր կո­րո­նա­վի­րուսն ինչ­պես է ի հայտ ե­կել ու փո­խանց­վել մարդ­կանց, դեռ պաշ­տո­նա­պես հաս­տատ­ված չէ, ու վերջ­նա­կան որևէ պա­տաս­խան չկա: Ըստ ՉԺՀ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան հար­ցե­րով պե­տա­կան կո­մի­տեի ղե­կա­վար Մա Սյաո­վե­յի, փոր­ձա­գետ­նե­րը մինչ այժմ դեռ չեն հաս­տա­տել վա­րա­կի աղ­բյու­րը: Են­թադր­վում է, որ վի­րու­սը մարդ­կանց է փո­խանց­վել ՈՒ­հա­նի ծո­վամ­թերք­նե­րի շու­կա­յում վա­ճառ­վող չղ­ջիկ­նե­րի կամ օ­ձե­րի մի­ջո­ցով (ի դեպ, ա­ռա­ջի­նը նման է ու խոր­հր­դան­շում է ա­ռաս­պե­լա­կան վի­շա­պին` դրա­կո­նին, երկ­րոր­դը Սա­տա­նա­յի խոր­հր­դա­նիշն է), սա­կայն ի՞նչ դժ­վար էր այդ կեն­դա­նի­նե­րից մեկ­նու­մե­կին կամ եր­կու­սին էլ նա­խա­պես վա­րա­կել 2019-nCoV կո­րո­նա­վի­րու­սով, շու­կա­յում վի­րու­սի փո­խան­ցու­մը մարդ­կանց կա­րե­լի էր ար­դեն հա­մա­րել ա­պա­հով­ված:
Դեռ փետր­վա­րի 5-ին հրա­պա­րակ­ված տվյալ­նե­րի հա­մա­ձայն, ամ­բողջ աշ­խար­հում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված­նե­րի թի­վը գե­րա­զան­ցել է 24 500-ը, մա­հա­ցել է 492 մարդ; Թե՛ վա­րակ­ված­նե­րից, թե՛ մա­հա­ցած­նե­րից գրե­թե բո­լո­րը Չի­նաս­տա­նից են, փետր­վա­րի 3-ի դրու­թյամբ աշ­խար­հի այլ եր­կր­նե­րում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սից հի­վանդ­նե­րի քա­նա­կը մոտ 150 էր:
Հի­շեց­նենք, որ հի­վան­դու­թյան ախ­տան­շան­նե­րի թվում են ջեր­մաս­տի­ճա­նի բարձ­րա­ցու­մը, հա­զը, հևո­ցը, շն­չա­ռա­կան այլ խն­դիր­ներ, տեն­դը… Կո­րո­նա­վի­րուս­նե­րը, ընդ­հան­րա­պես, ու­նակ են վնա­սե­լու մար­դու շն­չա­ռա­կան, ստա­մոք­սաա­ղի­քա­յին, նյար­դա­յին հա­մա­կար­գե­րը:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 8568

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ