«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՅԵՐԸ ՇԱՏ ԵՆ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ ԻՆՁ, ԲԱՅՑ ՆԱԵՎ ՀԱՎԵԼՈՒՄ ԵՆ, ԹԵ ՊԵՏՔ Է ՓՈԽԵՄ ԱԶԳԱՆՈՒՆՍ»

Թուրքահայ երգչուհի ՍԻԲԻԼ ՓԵՔԹՈՐՈՍՕՂԼՈՒԻ 12 երգերից կազմված առաջին «Սիբիլ» ալբոմը, որտեղ ընդգրկված են «Նամակ», «Տեր ողորմյա», «Կիլիկիա» հայկական երգերը, մեկ տարեկան է:
Թե՛ մեզ մոտ, թե՛ Թուրքիայում լայն քննարկման արժանացավ Հովհաննես Շիրազի «Նամակ» բանաստեղծության հիման վրա գրված առաջին հայերեն երգը, որը հնչեց Թուրքիայի առաջատար երաժշտական հեռուստաալիքներով: Ըստ որոշ լրատվամիջոցների, առաջին հայկական տեսահոլովակը մեծ արձագանք է գտել Թուրքիայում, երգը հնչել է Ստամբուլի կենտրոնական փողոցներում, խանութներում ու հասարակական վայրերում: Երգչուհու երազանքը նույնպես խորհրդանշական է ու մի քիչ ավելի, քան երազանք… Թուրքական «Սաբահ» պարբերականի հետ հարցազրույցում նա ասել է, որ հնարավոր ամեն բան կանի Թուրքիայում հայերենի պահպանման համար, նշել նաև, որ երազում է մի օր Անիի ավերակներում հարյուրամյա հայկական ժողովրդական երգ կատարել: Խոսքը «Տեսնեմ Անին ու նոր մեռնեմ» երգի մասին է:
Համահայկական խաղերի բացմանը Սիբիլը հանդես եկավ այդ երգով: Նրա երկրպագուների բանակն օր օրի մեծանում է:
-Սիբիլ, Ձեր կատարմամբ հայերեն երգերը որտե՞ղ են ավելի մեծ արձագանք գտնում` Հայաստանո՞ւմ, թե՞ Թուրքիայում:
-Այս հարցի ճիշտ պատասխանը ինքս էլ չգիտեմ: Տարվա ընթացքում աշխարհի բոլոր կողմերից նամակներ եմ ստացել` հայաստանցիներից, թուրքահայերից և աշխարհասփյուռ հայերից, ինչը մեծ զարմանք պատճառեց ինձ: Հարցրի ինքս ինձ` ինչպե՞ս են իմ մասին իմացել, ինչպե՞ս է իմ ձայնը հասել նրանց:
-«Սիբիլը» Ձեր առաջի՞ն ալբոմն է։
-«Սիբիլն» իմ առաջին ձայնասկավառակն է: Դրանից առաջ ընդհանուր ալբոմներում երգեր ունեցել եմ, բայց ոչ անձնական:
-Թուրքիայում կա՞ն երգիչներ, որ հետևում են Ձեր օրինակին և փորձում ներկայանալ հայկական երգերով:
-Շատ տաղանդավոր երգիչ-երգչուհիներ ունենք, բայց նրանք հայ համայնքին են ծառայում: Չգիտեմ, գուցե լինեն մարդիկ, որ հետևեն իմ օրինակին:
-Հայազգի մեկ այլ երգիչ վերջերս խոստովանեց, որ հայկական ազգանունը փոխելուց հետո միայն իրեն հաջողվել է ճանաչում ձեռք բերել Թուրքիայում: Ձեզ խանգարո՞ւմ են հայ լինելը և այն, որ երգում եք հայկական երգեր:
-Ցավոք, հայկական ազգանուն չունեմ, և այդ առումով խոչընդոտներ չեն եղել: Եթե հայկական ազգանուն ունենայի, վստահ եմ, չէր խանգարի ինձ անել այն, ինչ արեցի այս տարի: Բայց բոլորն էլ գիտեն, որ հայ եմ ու հայերեն երգում եմ: Ժամանակին ընտանիքս ստիպված է եղել փոխել Թորոսյան ազգանունը Փեքթորոսօղլուի: Հայաստանի հայերը շատ են գնահատում ինձ, բայց նաև հավելում են, թե պետք է փոխեմ ազգանունս: Դա իմ ձեռքին չէ: Կարևորը ազգանունը կամ անունը չէ, այլ մարդ արարածի զգացումն է, հոգին, հայկական մշակույթին, լեզվին, անցյալին պաշտպան լինելը:
-Ժամանակակից հայ երգիչներին ճանաչո՞ւմ եք: Լսո՞ւմ եք: Ի՞նչ կարծիք ունեք:
-Գրեթե բոլոր երգիչ-երգչուհիներին ճանաչում եմ: Մեկը մյուսից տաղանդավոր են: Շատերին եմ հավանում և լսում: Շատ կարևորում եմ այն, որ Հայաստանում ծնողները փոքր տարիքից երեխաներին երաժշտական կրթության են տալիս, կարևորում են ուսումը:
-Կհամագործակցե՞ք հայ երգիչների հետ: Կա՞ն նման առաջարկներ:
-Շատ կուզեի մի օր Անդրեի հետ զուգերգ ունենալ: Հրաշալի երգիչ է, միաժամանակ համեստ անձնավորություն:
-Եթե նոր ալբոմ ունենաք, ի՞նչ հայկական երգեր կլինեն:
-Մի քանիսը կան մտքիս մեջ, բայց ուզում եմ, որ անակնկալ լինի բոլորի համար:
-Երազում եք Անիի ավերակներում երգել: Է՞լ ինչ երազանքներ ունեք:
-Երազանքները չեն լրանում, եթե լրանան, հույսով լցված մեկը չեմ կարող լինել: Շատ երազներ ունեմ, բայց ամենամեծը Շառլ Ազնավուրի հետ ծանոթանալն ու հետը հայերեն երգեր երգելն է:
-Ի՞նչ կարող է անել լավ երգը:
-Լավ երգը պետք է թրթռացնի մարդու սիրտը: Երգը, երաժշտությունը կամուրջ են մարդկանց միջև: Երաժշտությունը, իմ կարծիքով, ազգերի և կրոնների միջև եղած բոլոր տարբերությունները վերացնելու ուժ ունի:
-Մի քիչ սիրո մասին խոսեք:
-Սերը սուրբ է: Եվ եթե մարդիկ կարողանան իրենց սրտի մյուս կեսին գտնել, դա կլինի ամենամեծ երջանկությունը: Սիրելն ու նույնքան սիրվելն ամենամեծ հարստությունն են:
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ