Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Արթուն և ներ­գոր­ծող պա­հենք այդ Հո­գին

Արթուն և ներ­գոր­ծող պա­հենք այդ Հո­գին
21.02.2020 | 00:02
Եվ ո­րով­հետև դուք որ­դի­ներ եք, Աստ­ված մեր սր­տե­րի մեջ ու­ղար­կեց Իր Որ­դու Հո­գին, որ ա­ղա­ղա­կում է` Աբ­բա, Հայր (Գաղ. 4; 6):
Ա­ռա­քյա­լը մեզ Աստ­ծո որ­դի­ներ է կո­չում, քան­զի Աստ­վա­ծոր­դու փրկ­չա­կան զո­հա­գոր­ծու­թյան մի­ջո­ցով որ­դեգ­րու­թյուն ըն­դու­նե­ցինք և կր­կին Աստ­ծո զա­վակ­ներ կոչ­վե­ցինք:
Դրախ­տում մարդն Աստ­ծո կող­մից ար­ժա­նա­ցել էր մե­ծա­գույն փառ­քի ու պատ­վի, բայց չգ­նա­հա­տեց իր ու­նե­ցա­ծը և մեղ­սա­գոր­ծու­թյամբ կորց­րեց այն: Նա զրկ­վեց Աստ­ծո զա­վակ կոչ­վե­լու ի­րա­վուն­քից և մեղ­քի ստ­րուկ դար­ձավ: Եվ մար­դու ա­զա­տագր­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ ե­ղավ Աստ­ծո Որ­դու պա­տա­րա­գու­մը: Ա­րար­չից հե­ռա­ցած, իր աստ­վա­ծա­տիպ պատ­կե­րին ան­հա­վա­տա­րիմ ե­ղած մար­դը Քրիս­տո­սի մար­դե­ղու­թյամբ վե­րա­դար­ձավ Աստ­ծուն, վե­րագ­տավ իր աստ­վա­ծադ­րոշմ բնու­թյան տի­պը: Քրիս­տո­սի աշ­խարհ գա­լով մարդ­կու­թյու­նը Բարձ­րյա­լի կող­մից հնա­րա­վո­րու­թյուն ստա­ցավ իր նախ­կին կար­գա­վի­ճա­կը վե­րա­կանգ­նե­լու. այժմ հեր­թը մարդ ա­րա­րա­ծինն է ընտ­րե­լու` մնա՞լ ստր­կա­կան վի­ճա­կում, թե՞ ա­զա­տու­թյան ու որ­դեգ­րու­թյան ճա­նա­պար­հով գնալ: Այս ընտ­րու­թյան ճամ­փա­բա­ժա­նին Ե­կե­ղե­ցու հայ­րերն Աստ­ծո կամ­քը կա­տա­րե­լու հա­մար ե­րեք տե­սակ մո­տե­ցում են ա­ռանձ­նաց­նում. ստ­րու­կի, ծա­ռա­յի և որ­դու: Երբ մենք Տի­րոջ սուրբ կամ­քը կա­տա­րե­լուն և Նրան ծա­ռա­յե­լուն որ­պես ստ­րուկ­ներ ենք մո­տե­նում, ա­պա դա ա­նում ենք վա­խից դրդ­ված` սար­սա­փե­լով պատ­ժից ու դժոխ­քի տան­ջանք­նե­րի հե­ռան­կա­րից: Սա ստ­րու­կի հո­գե­բա­նու­թյուն է: Ե­թե աշ­խա­տում ենք Աստ­ծո կամ­քը կա­տա­րել երկ­րի վրա կամ եր­կն­քում վարձ­քի ակն­կա­լի­քով, ա­պա այս դեպ­քում Աստ­ծուն մո­տե­նում ենք իբրև ծա­ռա­ներ: Սա­կայն կա­տա­րյալ մո­տե­ցու­մը սի­րող ու հնա­զանդ որ­դու կեց­վածքն է. Քրիս­տոս մեզ սո­վո­րեց­րեց Աստ­ծուն «Հայր» կո­չել, և Մկր­տու­թյան խոր­հր­դով էլ Նրա որ­դե­գիր­նե­րը դար­ձանք, ուս­տի ինք­ներս էլ որ­դու վե­րա­բեր­մունք պի­տի դրսևո­րենք առ Հայ­րը` ա­ռաջ­նորդ­վե­լով սի­րո մղու­մից:
Քրիս­տոս աշ­խար­հին սի­րո մի նոր տե­սակ բե­րեց` անմ­նա­ցորդ նվի­րում ու զո­հո­ղու­թյուն պա­հան­ջող սի­րո տե­սակ: Այս սերն էր, որ Ա­մե­նա­կալ Աստ­ծուն խա­չը բարձ­րաց­րեց, և Նրա հրա­շա­փառ Հա­րու­թյունն էլ ա­պա­ցույց ե­ղավ, որ այդ զո­հա­բե­րու­թյունն ի­զուր չէր: Նրա գա­լուց ա­ռաջ Տե­րը միայն Աստ­ված էր մարդ­կա­յին ցե­ղի հա­մար, իսկ Քրիս­տո­սի շնոր­հիվ մենք Ա­մե­նա­կա­լին «Հայր» կո­չե­լու պատ­վին կր­կին ար­ժա­նա­ցանք: Եվ այլևս ոչ մի ու­րիշ կար­գա­վի­ճա­կի կա­րիք մար­դը չու­նի, և պետք էլ չէ, որ փնտ­րի: Ինչ­պես ա­մեն մի սի­րող հայր պատ­րաստ է նե­րե­լու իր զա­վա­կին, այն­պես էլ մեր Երկ­նա­վոր Հայրն է ո­ղոր­մած ու գթա­ռատ մեր հան­դեպ:
Եվ հի­րա­վի, մենք չէինք կա­րող Աստ­ծուն մեր Հայ­րը կո­չել, ե­թե նախ չլի­նեինք Նրա որ­դի­նե­րը: Ե­թե շնոր­հը մեզ ստ­րուկ­նե­րից վե­րա­ծեց ա­զատ­նե­րի, մա­նուկ­նե­րից` չա­փա­հաս­նե­րի, օ­տար­նե­րից` ժա­ռանգ­նե­րի և որ­դի­նե­րի, ա­պա ար­դյո՞ք ծայ­րա­հեղ անմ­տու­թյուն չի լի­նի թող­նել այդ շնոր­հը և վե­րա­դառ­նալ նախ­կին վի­ճա­կին: Մեր ժա­ռան­գորդ և որ­դի լի­նե­լու ա­մե­նահս­տակ ա­պա­ցույցն այն Հո­գին է, որ մեր մեջ է, ո­րով մեր ողջ նե­րաշ­խար­հը տրա­մադր­վում է դե­պի Աստ­ված հա­յե­լու և ա­ղա­ղա­կե­լու. «Աբ­բա, Հայր»: Եվ Հո­գին չէինք կա­րող ու­նե­նալ, ե­թե որ­դի­ներ չլի­նեինք: Հենց Հո­գին է մեզ որ­դի­ներ դարձ­րել` մեզ վե­րած­նե­լով Իր շնոր­հով: Վե­րած­նե­լով մեզ` Նա հան­գր­վա­նում է մեր սր­տում և պա­հում է մեզ Աստ­ծո որ­դիու­թյան և ժա­ռան­գու­թյան մեջ: Բայց այդ վե­րած­նուն­դը հնա­րա­վոր է միայն վե­րածն­վո­ղի` Աստ­ծո Սուրբ Հո­գու ա­մե­նա­կա­րո­ղու­թյան հան­դեպ ան­կաս­կած հա­վատ­քի պա­րա­գա­յում, ին­չով նա կա­րող է ար­ժա­նա­նալ Աստ­ծո բա­րե­հա­ճու­թյա­նը: Այդ­ժամ գա­լիս է որ­դիու­թյան ժա­մա­նա­կը, երբ հարկ է մի կողմ թող­նել ա­մեն ան­ցո­ղիկ բան և ապ­րել այս խոր­հր­դով: Հո­գին կան­չում է մեր մեջ «Աբ­բա, Հայր», կար­ծես դա ինչ-որ խոր­հր­դա­վոր, սր­բա­զան, գի­տակ­ցու­թյու­նից վեր մի ճշ­մար­տու­թյուն է, որ գոր­ծում է հա­վա­տա­ցյա­լի մեջ, և ո­րը վեր­ջի­նիս հա­մար բո­լո­րո­վին հաս­կա­նա­լի և ըն­դու­նե­լի է: Այդ­պի­սի­նե­րի նե­րաշ­խարհն այն­պես է կար­գա­վոր­վում, որ նրանք խո­րա­պես զգում են ի­րենց որ­դիու­թյունն Աստ­ծո հան­դեպ և ճա­նա­չում են Աստ­ծուն իբրև ի­րենց Հայր: Եվ դա բո­լոր ճշ­մա­րիտ քրիս­տո­նյա­նե­րի ան­քակ­տե­լի ար­ժա­նիքն է: Նրանք, ով­քեր պահ­պա­նում են Մկր­տու­թյամբ ստա­ցած ի­րենց սր­բու­թյան և որ­դեգ­րու­թյան շնոր­հը, մշ­տա­պես զգում են այդ ար­ժա­նի­քը: Որ­դիու­թյան հան­գա­մանքն այն­քան էա­կան է քրիս­տո­նեու­թյան մեջ, որ այդ զգա­ցումն իր մեջ դեռ չու­նե­ցո­ղը չի կա­րող զգալ նաև Սուրբ Հո­գու կեն­սա­գոր­ծող շնորհն իր սր­տի մեջ: Ա­ռանց այդ շնոր­հի մենք չէինք կա­րող այն­քան հան­դգ­նու­թյուն ու­նե­նալ, որ հա­մար­ձակ կո­չեինք Աստ­ծուն «Հայր»: Այդ հա­մար­ձա­կու­թյու­նը մեզ տր­վում է միայն Սուրբ Հո­գու շնոր­հով, ին­չը մենք պար­տա­վոր ենք ճիշտ գնա­հա­տել և գոր­ծադ­րել մեր կյան­քում:
Որ­դիու­թյան կարևո­րու­թյունն ամ­բող­ջու­թյամբ հաս­կա­նա­լու հա­մար վեր­հի­շենք մեկ ա­վե­տա­րա­նա­կան պա­տում. ա­նա­պա­տում, երբ սա­տա­նան փոր­ձում էր Հի­սու­սին, ա­նընդ­հատ մեկ բան էր կրկ­նում. «Ե­թե Աստ­ծո Որ­դի ես...», սրա­նով փոր­ձե­լով կաս­կած հա­րու­ցել Տի­րոջ սր­տում: Բայց Տերն անդ­րդ­վե­լի էր. սա­տա­նա­յի պար­տու­թյունն այն ժա­մա­նակ մեծ ե­ղավ (Մատթ. 4; 1-11):
Այ­սօր էլ սա­տա­նան ցան­կա­նում է նույն հնարքն օգ­տա­գոր­ծել նաև մեր դեմ. ցան­կա­նում է ոչն­չաց­նել որ­դիա­կան հո­գին ու զգաց­մունք­նե­րը մեր մեջ` կաս­կած և թե­րա­հա­վա­տու­թյուն հա­րու­ցե­լով մեր մեջ ևս: Հոգևոր կյան­քի հան­դեպ, հոգևոր ճշ­մար­տու­թյուն­նե­րի առջև, հոգևոր ի­րո­ղու­թյուն­նե­րի դի­մաց գաղջ վի­ճակ է տի­րում մեր մեջ ... ան­հո­գի վի­ճակ: Ներ­կա ժա­մա­նակ­նե­րում, երբ մար­դը, իր ա­զա­տու­թյու­նը բա­ցար­ձա­կու­թյան տա­նե­լով, այն իր աղ­բյու­րից` Աստ­ծուց, կտ­րե­լով, այն իր ան­ձի մեջ և իր ան­ձի հա­մար աստ­վա­ծաց­նե­լով, նյու­թա­կան բա­րե­կե­ցու­թյու­նը կյան­քի գե­րա­գույն ար­ժեք և նպա­տակ հռ­չա­կե­լով, ան­սանձ հա­ճույք­ներն իր ան­կապ­տե­լի ի­րա­վունք նկա­տե­լով, ա­վե­լի ու ա­վե­լի է հե­ռա­նում Աստ­ծո որ­դեգ­րու­թյան Հո­գուց, ա­ռա­վել ևս պար­տա­վոր ենք ար­թուն և ներ­գոր­ծող պա­հել այդ Հո­գին մեր հո­գի­նե­րից ու սր­տե­րից ներս: Մենք այս աշ­խար­հի մա­կե­րե­սայ­նա­ցող կյան­քի մեջ պետք ու­նենք ներ­քին տո­գո­րու­մի, ներ­քին պր­կու­մի: Լց­վենք Հո­գու ու­ժով` գի­տու­թյամբ, ա­ռա­քի­նու­թյամբ, ա­րիու­թյամբ ու ներ­շն­չու­մով, մտ­նենք աշ­խար­հի ծո­վի մեջ, մեր ան­ձե­րը պա­հենք մեղ­քից վեր` թեև հան­դի­պե­լով դրան, բայց... հաղ­թե­լով: Եվ ա­վե­լին` ու­րիշ­նե­րին ևս ա­զա­տե­լով ա­լիք­նե­րի տա­ժան­քից, մա­հա­սար­սուռ ծփան­քից: Ար­թուն և զգաստ լի­նենք, որ­պես­զի չտար­վենք թմ­րեց­նող ու դժ­գու­նաց­նող աշ­խար­հա­կան ո­գուց, որ ան­տար­բե­րու­թյուն կամ գաղ­ջու­թյուն է կոչ­վում և որ տա­նում է դե­պի ա­մա­յու­թյուն և ա­նէու­թյուն: Զգոն լի­նենք և ըստ ար­ժան­վույն գնա­հա­տենք Աստ­ծուց մեզ տր­ված բո­լոր շնորհ­ներն ու ար­ժա­նիք­նե­րը: Իբրև Քրիս­տո­սի հետևորդ­ներ` հա­վա­տա­րիմ մնանք այն Հո­գուն, որ մեր սր­տե­րում ա­ղա­ղա­կում է՝ Աբ­բա, Հայր:
Տեր Պարգև քա­հա­նա ԶԵՅ­ՆԱ­ԼՅԱՆ
Սի­սիա­նի տա­րա­ծաշր­ջա­նի հոգևոր հո­վիվ
Դիտվել է՝ 2121

Մեկնաբանություններ