Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Նի­կոլ Փա­շի­ն­յանն ու նրա թի­մը մեղ­քի զգա­ցում չու­նեն, չեն հաս­կա­նում՝ ինչ են ա­րել»

«Նի­կոլ Փա­շի­ն­յանն ու նրա թի­մը մեղ­քի զգա­ցում չու­նեն, չեն հաս­կա­նում՝ ինչ են ա­րել»
15.12.2020 | 00:04

Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը կորց­րել է իր հա­զա­րա­վոր զա­վակ­նե­րին, հա­զա­րա­վոր­նե­րը հաշ­ման­դամ են դար­ձել, առն­վազն 4000 ըն­տա­նիք չի կազմ­վե­լու, ե­թե ա­մեն ըն­տա­նիք մի­ջի­նը 2 ե­րե­խա էր ու­նե­նա­լու, ա­պա 8000 ե­րե­խա չի ծն­վե­լու, թե՛ ո­րա­կա­պես, թե՛ քա­նա­կա­պես դան­դա­ղե­լու կամ պա­կա­սե­լու է ժո­ղովր­դագ­րա­կան ա­ճը, էլ չա­սած կորց­րած տա­րածք­նե­րի մա­սին, ու այս ա­մե­նից հե­տո Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը շա­րու­նա­կում է պաշ­տո­նա­վա­րել: Սրա­նից ա­ռա­վել նա ի՞նչ է վա­խե­նում կորց­նել, իր ա­թոռն ու պաշ­տո՞­նը: «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում իր զար­մանքն է հայտ­նում «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր ԿԱ­ՐԵՆ ՍԻ­ՄՈ­ՆՅԱՆՆ ու հա­վե­լում։ Ի՞նչ գին ու­նի վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նը, երբ ան­հետ կո­րած­նե­րի ծնող­նե­րին չեն կա­րո­ղա­նում պա­տաս­խա­նել՝ որ­տեղ են նրանց ե­րե­խա­նե­րը՝ ո՞ղջ են, թե՞ մա­հա­ցած, հս­տակ չէ՝ քա­նի՞ գե­րի կա, ու ե՞րբ են նրանք Հա­յաս­տան վե­րա­դարձ­վե­լու: Այս պա­րա­գա­յում խո­սել տն­տե­սա­կան զար­գաց­ման, ա­ռա­ջի­կա քայ­լե­րի մա­սին ոչ միայն ա­նի­մաստ, այլև վր­դո­վեց­նող է: Պե­տու­թյունն այս պա­հին չի շարժ­վում, կանգ­նած է ու ա­ռաջ գնալ չի կա­րող այն­քան ժա­մա­նակ, քա­նի դեռ վե­րոն­շյալ հար­ցե­րին լու­ծում­ներ չեն տր­վել, մարդ­կանց վիշ­տը չի ա­մոք­վել: Ա­նի­մաստ է նաև քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց­ներ ծա­վա­լել, բո­լոր ու­ժե­րի քայ­լե­րը պետք է մեկ բա­նի միտ­ված լի­նեն՝ հաս­նել Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նին, քա­նի որ նա ու իր քա­ղա­քա­կան թի­մը առ­կա ա­ռաջ­նա­յին հար­ցե­րին ու խն­դիր­նե­րին լուծում­ներ տալ չեն կա­րող:

-Փա­շի­նյա­նի թի­մա­կից­ներն այժմ սկ­սել են մի թեզ շր­ջա­նա­ռել, ըստ ո­րի՝ ի­րենք նույն­պես դեմ չեն ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­նե­րին, միայն թե դրա անց­կա­ցու­մը մա­յիս-հու­նիս ա­միս­նե­րին է հնա­րա­վոր:
-Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի ող­ջա­խո­հու­թյա­նը չեմ հա­վա­տում, ե­թե նրանք ող­ջա­միտ լի­նեին, ա­պա հրա­ժա­րա­կան կներ­կա­յաց­նեին նո­յեմ­բե­րի 10-ի կա­պի­տու­լյա­ցիա­յի խայ­տա­ռակ պայ­մա­նագ­րից ան­մի­ջա­պես հե­տո կամ դրա­նից օ­րեր ա­ռաջ՝ մյուս ու­ժե­րին հնա­րա­վո­րու­թյուն տա­լով եր­կի­րը դուրս բե­րե­լու ա­ղե­տա­լի այս ի­րա­վի­ճա­կից: Մինչև մա­յիս մնում են որ ի՞նչ ա­նեն, ճգ­նա­ժամն ա­վե­լի՞ խո­րաց­նեն, Սյու­նիքն ու Տա­վու­՞շը հանձ­նեն: Ե­թե ի­րա­վի­ճա­կը կա­յու­նաց­նե­լու ու­նակ չեն, ա­պա ի՞նչ տար­բե­րու­թյուն՝ հի­մա՞, թե՞ մա­յի­սին կհե­ռա­նան:
-Գու­ցե ո­րո­շա­կի բա­նե՞ր են ցան­կա­նում սր­բագ­րել այդ ըն­թաց­քում:
-Ինչ էլ խմ­բագ­րեն, ինչ էլ սր­բագ­րեն, քրեա­կան հան­ցանք ի­րա­կա­նաց­րած յու­րաք­ան­չյուր ոք դրա հա­մար պետք է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կրի: Հար­ցը ոչ թե մեր՝ քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի, այլ ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րի տի­րույ­թում է: Այս օ­րե­րին ա­մեն ինչ մեր աչ­քի ա­ռաջ է կա­տար­վել, բո­լորն էլ տե­սել են՝ ինչ է կա­տար­վում, ու ե­թե իշ­խա­նու­թյան տար­բեր ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րում քրեա­կան հան­ցա­կազմ կա, ա­պա մար­դիկ դրա հա­մար պատժ­վե­լու են:
-ԼՀԿ-ա­կան­նե­րիդ մե­ղադ­րում են, որ փո­ղոց դուրս չեք գա­լիս, չեք միա­նում ընդ­դի­մա­դիր 16 ու­ժե­րի պայ­քա­րին: Ե­թե այդ ու­ժե­րը, են­թադ­րենք, հա­մա­ձայ­նեն ձեր թեկ­նա­ծուի՝ Էդ­մոն Մա­րու­քյա­նի շուր­ջը հա­մախ­մբ­վե­լուն, կմիա­նա՞ք փո­ղո­ցի պայ­քա­րին:
-Քա­ղա­քա­կան դաշ­տում այս պա­հին կա «կոն­սեն­սուս մի­նուս մեկ», բո­լոր ու­ժե­րը կողմ են Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նին: Այ­սինքն՝ բո­լորս աշ­խա­տում ենք այդ նպա­տա­կի հա­մար, ուղ­ղա­կի ճա­նա­պարհ­ներն են տար­բեր: Ինչ վե­րա­բե­րում է 16 ու­ժե­րին միա­նա­լուն, ա­պա մենք ներ­կա­յաց­րել ենք ճա­նա­պար­հա­յին մեր քար­տեզն ու մեր թեկ­նա­ծուին, ցան­կա­ցած այլ ուժ կա­րող է միա­նալ ԼՀԿ-ին: Բազ­միցս ենք նշել՝ մեկ կու­սակ­ցու­թյուն միայ­նակ ի զո­րու չէ եր­կի­րը ոտ­քի կանգ­նեց­նե­լու, լու­ծե­լու պե­տու­թյան առջև ծա­ռա­ցած խն­դիր­նե­րը, կա­յու­նաց­նե­լու պե­տու­թյան ներ­քին վի­ճա­կը, իսկ ոչ կա­յուն պայ­ման­նե­րում ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­ներ անց­կաց­նել, միան­շա­նակ, հնա­րա­վոր չէ:
-Ի՞նչ տար­բե­րու­թյուն՝ ձե՞զ միա­նան, թե՞ դուք միա­նաք:
-Տար­բե­րու­թյու­նը քա­ղա­քա­կան թի­մի առ­կա­յու­թյան ու դրա պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան մեջ է: Տե­սեք՝ ՀՅԴ-ի, ԲՀԿ-ի, ՀՀԿ-ի հետևում կանգ­նած են մար­դիկ, քա­ղա­քա­կան թի­մեր ու ան­հատ­ներ, ու ե­թե այդ ու­ժե­րից որևէ մե­կի ղե­կա­վա­րը սխալ գոր­ծի, պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կա­րող եք պա­հան­ջել նրա բո­լոր թի­մա­կից­նե­րից: Բայց քա­ղա­քա­կան ի՞նչ թի­մի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ է Վազ­գեն Մա­նու­կյա­նը, ես չու­նեմ այդ հար­ցի պա­տաս­խա­նը: Մյուս կող­մից, Մա­նու­կյա­նը նշում է, որ ա­պա­գա­յում՝ ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ, չի պատ­րաստ­վում ա­ռա­ջադր­վե­լու, հետևա­բար կա­րո՞ղ ենք են­թադ­րել, որ դա ո­րո­շա­կի ա­զա­տու­թյուն­ներ կա­րող է տալ նրան, իսկ շատ ա­զա­տու­թյու­նը տե­սանք, թե ին­չի հան­գեց­րեց:
-Ի՞նչ ա­զա­տու­թյուն­նե­րի մա­սին է խոս­քը:
-Նո­րից քա­ղա­քա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը պետք է շեշ­տեմ: Ո՞վ է լի­նե­լու նրա գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի պա­տաս­խա­նա­տուն, ի՞նչ թիմ է նա ներ­կա­յաց­նում: Ես, օ­րի­նակ, որ­պես քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ ու պատ­գա­մա­վոր, գոր­ծում եմ այն սկզ­բուն­քով, որ իմ քայ­լե­րի հետևան­քով մեր կու­սակ­ցու­թյան այլ ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ ստիպ­ված չլի­նեն պա­տաս­խան տա­լու: Էդ­մոն Մա­րու­քյա­նին ա­ռա­ջադ­րե­լով՝ մենք՝ ԼՀԿ-ի բո­լոր ան­դամ­ներս, մեզ վրա պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն ենք վերց­նում, որ պա­տաս­խա­նա­տու ենք թե՛ մեր թեկ­նա­ծուի, թե՛ կու­սակ­ցու­թյան հա­մար: Բայց նշեմ նաև՝ քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մեջ գոր­ծըն­թաց­ներն այն­պես ա­րագ են զար­գա­նում, որ չեմ կա­րող ա­սել՝ 10 կամ 15 օ­րից ինչ ի­րա­վի­ճակ կլի­նի: Գու­ցե այն­պես լի­նի, որ ո՛չ Վազ­գեն Մա­նու­կյանն ըն­տր­վի, ո՛չ էլ Էդ­մոն Մա­րու­քյա­նը, բո­լո­րո­վին այլ՝ եր­րորդ մարդ լի­նի ՀՀ նոր վար­չա­պե­տը:
-Նա­խորդ շա­բաթ Ազ­գա­յին ժո­ղով-կա­ռա­վա­րու­թյուն հար­ցու­պա­տաս­խանն էր: Գոր­ծադ­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի հետ շփում­նե­րից ի՞նչ հաս­կա­ցաք, պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան, ինչ-որ ա­ռու­մով, զղջ­ման ու մեղ­քի ի­րենց բա­ժինն ըն­կա­լում ու ըն­դու­նու՞մ են:
-Մեղ­քի ու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան զգա­ցում չու­նեն կա­ռա­վա­րու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը: Չեն հաս­կա­նում՝ ինչ են ա­րել ու ինչ վի­ճա­կի են հասց­րել եր­կի­րը: Չեն հաս­կա­նում, որ ի­րենց ան­հետևո­ղա­կան քայ­լե­րի պատ­ճա­ռով հայ­կա­կան եր­կու հան­րա­պե­տու­թյուն­նե­րից մեկն այլևս գո­յու­թյուն չու­նի: Ի­րենց այն­պես են պա­հում, կար­ծես ո­չինչ էլ չի ե­ղել: Ի՞նչ է ե­ղել, որ, ա­սում են, պա­տե­րազմ էր, ան­ցավ-գնաց, իսկ հի­մա կյան­քը շա­րու­նակ­վում է: Բայց ի­րա­կա­նում կյան­քը կանգ է ա­ռել, քա­նի դեռ ան­հետ կո­րած­նե­րի, գե­րի­նե­րի ու դիե­րի վե­րա­դար­ձի հար­ցը չի լուծ­վել, պե­տու­թյան վի­ճակն էլ չի կա­յու­նա­ցել, կյան­քը չի շա­րու­նակ­վե­լու: Սյու­նի­քում ու Գե­ղար­քու­նի­քում գյու­ղա­ցի­նե­րը չեն հաս­կա­նում՝ որ­տե՞ղ է ա­վարտ­վում ի­րենց գյուղն ու սկս­վում նոր սահ­մա­նը, գյու­ղա­ցի­ներն ի­րենք են բա­նակ­ցում հա­կա­ռա­կոր­դի հետ: Քա­ղա­քա­ցին իր տան մեջ անվ­տանգ չի զգում, իսկ ե­թե անվ­տան­գու­թյուն ա­պա­հո­վել չես կա­րող, հարց է ա­ռա­ջա­նում՝ էլ ի՞նչ պե­տու­թյուն ես:
Զրույ­ցը՝ Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱ­ՆԻ
Դիտվել է՝ 9565

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ