Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Այ­սօր հրա­տա­րակ­չա­կան բիզ­նե­սում վեպն ա­վե­լի մեծ պա­հան­ջարկ ու­նի»

«Այ­սօր հրա­տա­րակ­չա­կան բիզ­նե­սում վեպն ա­վե­լի մեծ պա­հան­ջարկ ու­նի»
24.01.2020 | 05:25

«Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» դրա­մաշ­նոր­հա­յին ծրագ­րի շր­ջա­նա­կում հայ հե­ղի­նակ­նե­րի գր­քե­րը հրա­տա­րակ­վում են ար­տերկ­րում: ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան գրահ­րա­տա­րակ­չու­թյան ո­լոր­տի գլ­խա­վոր մաս­նա­գե­տի պաշ­տո­նա­կա­տար ԱՐՄԵՆ ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԻ տե­ղե­կաց­մամբ՝ վեր­ջին ե­րեք տա­րում 30-ից ա­վե­լի գր­քի հրա­տա­րակ­ման պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն է ձեռք բեր­վել, ո­րոնց մի մա­սը հրա­տա­րակ­վել է, մյուս մա­սը ըն­թաց­քում է, և ծրա­գի­րը շա­րու­նա­կա­կան է:

-«Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» ծրա­գիրն ի՞նչ է են­թադ­րում: Ի՞նչ մե­խա­նիզմ­նե­րով է հայ հե­ղի­նա­կը ներ­կա­յաց­վում ար­տերկ­րում:
-Խոս­քը ե­րեք տա­րի ա­ռաջ մեկ­նար­կած դրա­մաշ­նոր­հա­յին ծրագ­րի մա­սին է, ո­րով ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյու­նը ա­ջակ­ցում է ար­տա­սահ­մա­նյան այն հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք ցան­կա­նում են ի­րենց երկ­րում օ­տար լեզ­վով հրա­տա­րա­կել հայ դա­սա­կան և ժա­մա­նա­կա­կից գրա­կա­նու­թյուն: Ծրա­գիրն ի­րա­կա­նաց­վում է գր­քի մի­ջազ­գա­յին ցու­ցա­հան­դես­նե­րին Հա­յաս­տա­նի պար­բե­րա­կան և ակ­տիվ մաս­նակ­ցու­թյան ար­դյուն­քում. հայ­կա­կան տա­ղա­վար­նե­րում նա­խա­րա­րու­թյու­նը, գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյուն­ներն ու հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը ոչ միայն ձեռք են բե­րում օ­տար հե­ղի­նակ­նե­րին հա­յե­րեն հրա­տա­րա­կե­լու ի­րա­վունք­ներ, այլև օ­տա­րերկ­րյա հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րին ա­ռա­ջար­կում են հայ գրա­կա­նու­թյուն: Այ­սօր մենք խո­սում ենք ար­դյունք­նե­րի մա­սին: 2018-ին հրա­տա­րակ­վել է 8 գիրք: 2019-ի դեկ­տեմ­բե­րին կնք­վել են պայ­մա­նագ­րեր 16 գր­քի հրա­տա­րակ­ման հա­մար, ո­րոնք մինչև նո­յեմ­բեր լույս կտես­նեն: Այս տա­րի ակն­կալ­վում են պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­ներ ևս 5-10 գր­քի հրա­տա­րակ­ման հա­մար:
-Կն­շե՞ք ար­դեն լույս տե­սած գր­քե­րի ա­նուն­ներ:
-Թու­մա­նյա­նը լույս է տե­սել լատ­վիե­րեն, լիտ­վե­րեն, գեր­մա­նե­րեն, հո­լան­դե­րեն, Գուր­գեն Խան­ջյա­նի «Ե­նո­քի աչ­քը», Հրա­չյա Սա­րի­բե­կյա­նի «Երկ­վո­րյակ­նե­րի արևը»՝ մա­կե­դո­նե­րեն, Ա­լեք­սանդր Թոփ­չյա­նի «Բանկ Օ­տո­մա­նը»՝ սեր­բե­րեն, Սու­սան­նա Հա­րու­թյու­նյա­նի «Ագ­ռավ­նե­րը Նո­յից ա­ռաջ» վե­պը, Գրի­գի «Հի­սու­սի կա­տուն», Կա­րի­նե Խո­դի­կյա­նի «Դու­ռը թա­կում են» պատմ­վածք­նե­րի ժո­ղո­վա­ծուն՝ անգ­լե­րեն:
-Ինչ­պե՞ս եք ընտ­րում ար­տա­սահ­մա­նյան հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը:
-Նա­խա­րա­րու­թյան գրահ­րա­տա­րակ­չու­թյան ո­լոր­տի նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րը քն­նող մաս­նա­գի­տա­կան խոր­հուր­դը դի­տար­կում է ար­տերկ­րի հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի ներ­կա­յաց­րած հայ­տե­րը, այ­սինքն՝ քն­նում է, թե որ հե­ղի­նակ­նե­րի հա­մար որ հրա­տա­րա­կիչ­ներն են դի­մել, ման­րա­մասն ու­սում­նա­սի­րում հրա­տա­րակ­չու­թյան հե­ղի­նա­կու­թյու­նը և փոր­ձը թարգ­մա­նա­կան գրա­կա­նու­թյուն հրա­տա­րա­կե­լու գոր­ծում: Կարևո­րում ենք նաև թարգ­ման­չի կեն­սագ­րու­թյու­նը, թե մինչ այդ ինչ թարգ­մա­նու­թյուն­ներ է ա­րել և ինչ ո­րա­կի: Անհ­րա­ժեշտ է նաև, որ թարգ­մա­նու­թյու­նը կա­տար­վի բնագ­րից, այս դեպ­քում՝ հա­յե­րե­նից: Նա­խա­րա­րու­թյու­նը հայտ ներ­կա­յաց­րած հրա­տա­րակ­չու­թյա­նը ե­րեք ամս­վա ըն­թաց­քում պա­տաս­խա­նում է. կամ հաս­տա­տում է, կամ մեր­ժում:
-Հրա­տա­րակ­վող գր­քե­րը միայն տվյալ երկ­րու՞մ են շր­ջա­նառ­վում, թե՞ հա­յաս­տա­նյան գրա­շու­կա էլ են մտ­նում:
-Տվյալ երկ­րում: Ժա­մա­նա­կին Հա­յաս­տա­նում օ­տար լե­զու­նե­րով գր­քեր էին հրա­տա­րակ­վում, ին­չը շատ ան­հաս­կա­նա­լի է, ո­րով­հետև մեզ­նում չկա այդ գրա­կա­նու­թյու­նը սպա­ռող ըն­թեր­ցող լսա­րան: Դրա հա­մար ոչ միայն կարևո­րում ենք, որ մեր հե­ղի­նակ­նե­րի գր­քե­րը հրա­տա­րակ­վեն ար­տերկ­րում, այլև հետևում ենք, որ տվյալ երկ­րի գրա­խա­նութ­նե­րում ան­պայ­ման լի­նեն: Դրա ցու­ցի­չը նաև այն է, որ ծրագ­րին ա­ջակ­ցում ենք մաս­նա­կի, այ­սինքն՝ հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը ևս ներդ­րում են ու­նե­նում հրա­տա­րակ­ման գոր­ծում. պետք է այդ գիր­քը վա­ճա­ռեն, որ շա­հույթ ստա­նան: Իսկ վա­ճա­ռե­լու հա­մար պետք է գիր­քը գո­վազ­դեն, ին­չի ար­դյուն­քում ոչ միայն հայ գրա­կա­նու­թյունն է ար­տերկ­րում դառ­նում ճա­նա­չե­լի, այլև Հա­յաս­տա­նը և հայ մշա­կույ­թը:
-Ար­տերկ­րի հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը ո՞ր ժան­րի գրա­կա­նու­թյանն են նա­խա­պատ­վու­թյուն տա­լիս:
-Հիմ­նա­կա­նում նա­խընտ­րում են ար­ձակ գոր­ծեր, հատ­կա­պես՝ վե­պեր: Այ­սօր գրահ­րա­տա­րակ­չու­թյան բիզ­նե­սում ա­վե­լի մեծ պա­հան­ջարկ ու­նի:
-Գրող­նե­րը հո­նո­րար­ներ ստա­նու՞մ են ի­րենց գր­քե­րի վա­ճառ­քից:
-Ի­հար­կե, երբ հրա­տա­րա­կի­չը գրո­ղից գնում է նրա ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նը թարգ­մա­նա­բար օգ­տա­գոր­ծե­լու գույ­քա­յին ի­րա­վուն­քը, վճա­րում է հո­նո­րար, ո­րի չա­փը ո­րո­շում են գրո­ղը և նրա գրա­կան գոր­ծա­կա­լը բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի ար­դյուն­քում:
-Ծրագ­րի շր­ջա­նա­կում ար­դեն հրա­տա­րակ­ված-շր­ջա­նառ­ված գր­քե­րի վա­ճառ­քի ար­դյուն­քի մա­սին ի՞նչ տվյալ­ներ կան:
-Գի­տեմ, որ մեծ հա­ջո­ղու­թյուն են ու­նե­ցել Ա­րամ Պա­չյա­նի գր­քե­րը, հրա­տա­րակ­վել են և՛ ուկ­րաի­նե­րեն, և՛ անգ­լե­րեն: «Գլա­գոս­լավ» հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը հրա­տա­րա­կել է «Ցտե­սու­թյուն, ծիտ» վե­պը, ցան­կա­նում է հրա­տա­րա­կել նաև «Ռո­բին­զոն» պատմ­վածք­նե­րի ժո­ղո­վա­ծուն: Հա­վա­նա­բար, մինչև տա­րե­վերջ լույս կտես­նի: Ի դեպ, հա­ջո­ղու­թյու­նը չափ­վում է ոչ միայն գր­քի վա­ճառ­քի թվով, այլև դրա շուրջ մաս­նա­գի­տա­կան շր­ջա­նակ­նե­րի ծա­վա­լած խո­սակ­ցու­թյամբ՝ քն­նա­դա­տու­թյամբ:
-Ծրագ­րում չընդգրկված գրող­նե­րի շր­ջա­նում դժ­գո­հու­թյուն­ներ չկա՞ն:
-Դր­սում ներ­կա­յա­նա­լու միակ տար­բե­րա­կը գրա­կան գոր­ծա­կալ ու­նե­նալն է: Դրա հա­մար գրող­նե­րին հոր­դո­րում ենք ու­նե­նալ գրա­կան գոր­ծա­կալ­ներ, ո­րոնք կներ­կա­յաց­նեն նրանց մի­ջազ­գա­յին հար­թակ­նե­րում: Նա­խա­րա­րու­թյու­նը ի­րա­վա­սու է ներ­կա­յաց­նե­լու այն գրող­նե­րին, ո­րոնց մա­հից ան­ցել է 70 տա­րի, և ո­րոնց աշ­խա­տանք­նե­րը հան­րա­յին սե­փա­կա­նու­թյուն են, ա­զա­տո­րեն, ա­ռանց ի­րա­վուն­քի ձեռք­բեր­ման հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը կա­րող են հրա­տա­րա­կել՝ հա­մա­ձայն «Հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի և հա­րա­կից ի­րա­վունք­նե­րի մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քի: Հո­բե­լյա­նա­կան տա­րում, օ­րի­նակ, չորս լեզ­վով Թու­մա­նյան ենք հրա­տա­րա­կել, շու­տով Կո­մի­տա­սի «Նա­մակ­ներ»-ը լույս կտես­նի Կա­նա­դա­յում: Իսկ ժա­մա­նա­կա­կից գրող­նե­րի գոր­ծե­րի հան­րահռ­չակ­ման հա­մար մենք ստեղ­ծում ենք պայ­ման­ներ: ՈՒ­նենք դրա­մաշ­նոր­հա­յին ծրա­գիր, մաս­նա­կի ա­ջակ­ցում ենք, պետք է գնալ և գտ­նել գրա­կան գոր­ծա­կալ­ներ:
-Բայց Հա­յաս­տա­նում կա՞ն գոր­ծա­կալ­ներ:
-Հա­յաս­տա­նում կա եր­կու գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյուն՝ «Ա­րի»-ն և «Ա­ռա­ջին գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյուն»-ը: Կար­ծում եմ, որ ու­նենք գրա­կան գոր­ծա­կալ­նե­րի կա­րիք՝ դաշտն ա­վե­լի բազ­մա­զան, մր­ցակ­ցա­յին դարձ­նե­լու և ո­լոր­տը զար­գաց­նե­լու հա­մար: Մենք հի­մա ծրագ­րեր ենք նա­խագ­ծում Հա­յաս­տա­նում գրա­կան գոր­ծա­կա­լի ինս­տի­տու­տը կա­յաց­նե­լու ուղ­ղու­թյամբ: Այդ աս­պա­րե­զում շատ ա­նե­լիք­ներ կան:
Զրու­ցեց
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԸ

Լուսանկարներ

. .
Դիտվել է՝ 5027

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

դների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am