Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Գր­քի հա­ջո­ղու­թ­յու­նը դր­սում պայ­մա­նա­վոր­ված չէ վա­ճառ­քի ցու­ցա­նի­շով»

«Գր­քի հա­ջո­ղու­թ­յու­նը դր­սում պայ­մա­նա­վոր­ված չէ վա­ճառ­քի ցու­ցա­նի­շով»
07.02.2020 | 02:10

Ի՞նչ քայ­լեր են ար­վում հայ գրո­ղին, գրա­կա­նու­թյու­նը հա­յաս­տա­նյան ու մի­ջազ­գա­յին գրա­շու­կա­յում ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար: Ո՞րն է գրա­կան գոր­ծա­կա­լի գոր­ծա­ռույ­թը: Ի՞նչ խո­չըն­դոտ­ներ են հան­դի­պում այդ ճա­նա­պար­հին և ի՞նչ ձեռք­բե­րում­ներ են ար­ձա­նագր­վել: Այս մա­սին է մեր զրույ­ցը «Ա­ՐԻ» գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյան հիմ­նա­դիր տնօ­րեն, գրա­կան գոր­ծա­կալ Ա­ՐԵ­ՎԻԿ ԱՇ­ԽԱ­ՐՈ­ՅԱ­ՆԻ հետ:

-Հա­յաս­տա­նում այս պա­հին գոր­ծում է եր­կու գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյուն, ին­չո՞վ է ա­ռանձ­նա­նում «Ա­ՐԻ»-ն և ի՞նչ գոր­ծա­ռույթ­ներ է ի­րա­կա­նաց­նում ներ­սում ու դր­սում:
-«Ա­ՐԻ» գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը հիմն­վել է 4 տա­րի ա­ռաջ, սա­կայն ես, որ­պես գրա­կան գոր­ծա­կալ, գոր­ծու­նեու­թյունս սկ­սել եմ շուրջ տա­սը տա­րի ա­ռաջ: Գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը, առ­հա­սա­րակ, միջ­նորդ է հե­ղի­նա­կի և հրա­տա­րակ­չի միջև:
-Հա՞յ, թե՞ ար­տա­սահ­ման­ցի հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի հետ է ձեր աշ­խա­տան­քը:
-Գիր­քը ա­ռա­ջին հեր­թին պետք է հրա­տա­րակ­վի Հա­յաս­տա­նում, հե­տո ար­դեն այլ լե­զու­նե­րով հրա­տա­րակ­ման հա­մար պետք է կապ հաս­տա­տես ար­տա­սահ­մա­նյան հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի հետ` փոր­ձե­լով ներ­կա­յաց­նել հե­ղի­նակ­նե­րին, հե­տաք­րք­րու­թյուն ա­ռա­ջաց­նել ու վա­ճա­ռել տվյալ գրա­կան ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյան թարգ­մա­նու­թյան հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը:
-Կա­րո՞ղ ենք խո­սել ար­դյունք­նե­րի մա­սին։
-Ա­րագ չեն գա­լիս ար­դյունք­նե­րը: Գր­քե­րը, որ հի­մա հրա­տա­րակ­վում են ար­տերկ­րում, 3-4 տա­րի ա­ռաջ ար­ված գոր­ծարք­նե­րի, բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի ար­դյունք են, եր­բեմն՝ նույ­նիսկ ա­վե­լի: Դա կախ­ված է ընդ­հա­նուր հրա­տա­րակ­չա­կան դաշ­տից: Կան հրա­տա­րակ­չու­թյուն­ներ, որ քեզ հետ բա­նակ­ցում են, ձեռք են բե­րում ի­րա­վունք, բայց տպագ­րում են մի քա­նի տա­րի հե­տո, քա­նի որ նախ­նա­կան ծրա­գիրն ար­դեն ու­նեն: Բա­ցի այդ, թարգ­ման­չի խն­դիր կա, եր­բեմն տա­րի­ներ են պետք թարգ­մա­նիչ գտ­նե­լու ու նրա հետ աշ­խա­տե­լու հա­մար: Այ­սօր շատ եր­կր­նե­րում չու­նենք թարգ­մա­նու­թյուն­ներ ոչ թե այն պատ­ճա­ռով, որ չկա հե­տաք­րք­րու­թյուն, այլ որ չկա թարգ­մա­նիչ: Ստաց­վում է՝ եր­կր­ներ ես ընտ­րում թարգ­մա­նիչ լի­նե­լու-չլի­նե­լու փաս­տը հաշ­վի առ­նե­լով: Օ­րի­նակ, սկան­դի­նա­վյան եր­կր­նե­րում կա հե­տաք­րք­րու­թյուն, բայց դեռ չենք գտել թարգ­մա­նիչ­ներ: ՈՒ­նենք հա­յե­րե­նից անգ­լե­րե­նի լավ թարգ­մա­նիչ­ներ (նույ­նիսկ դա հեշտ չէր): Իմ ներ­կա­յաց­րած բո­լոր գր­քե­րը թարգ­ման­վել են անգ­լե­րեն, և դրանց մեծ մա­սը հրա­տա­րակ­ված է:
-Կար­ծում եմ՝ ըն­թեր­ցո­ղին կհե­տաք­րք­րի, թե որ հե­ղի­նակ­ներն են ներ­կա­յաց­վել դր­սում:
-Վեր­ջերս հրա­տա­րակ­վե­ցին Սու­սան­նա Հա­րու­թյու­նյա­նի «Ագ­ռավ­նե­րը Նո­յից ա­ռաջ» վե­պը, Կա­րի­նե Խո­դի­կյա­նի պատմ­վածք­նե­րի ժո­ղո­վա­ծուն, մյուս տա­րի կհ­րա­տա­րակ­վի Ա­րամ Պա­չյա­նի «Ռո­բին­զոն» պատմ­վածք­նե­րի ժո­ղո­վա­ծուն: Ֆրան­սե­րե­նում ու­նենք հա­ջո­ղու­թյուն­ներ. հրա­տա­րակ­վել են Հով­հան­նես Թեք­գյո­զյա­նի «Փախ­չող քա­ղա­քը», այս տա­րի կհ­րա­տա­րակ­վի Ա­րամ Պա­չյա­նի «Ցտե­սու­թյուն, ծիտ»-ը: Գոր­ծարք­ներ ու­նենք Մա­կե­դո­նիա­յի հետ, Սեր­բիա­յի: Բուլ­ղա­րիա­յում ու­նենք լավ թարգ­մա­նիչ, ար­դեն հրա­տա­րակ­վել է Ա­րամ Պա­չյա­նի «Ցտե­սու­թյուն, ծիտ»-ը: Այդ ա­մե­նը փոխ­կա­պակց­ված է:
-Ո՞ր ժան­րերն ու թե­մա­ներն են պա­հանջ­ված դր­սի հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րում:
-Կան հրա­տա­րա­կիչ­ներ, ո­րոնց հա­մար ոչ թե կարևոր է՝ ին­չի մա­սին է գիր­քը, այլ՝ ինչ­պես է գր­ված: Այ­սինքն, ու­շադ­րու­թյուն են դարձ­նում լեզ­վին, ո­ճին: Ո­րոշ հրա­տա­րա­կիչ­ներ սյու­ժե­տա­յին, կո­մեր­ցիոն գոր­ծեր են ու­զում, նրանք ա­ռաջ­նա­հերթ հարց­նում են` ին­չի՞ մա­սին է գիր­քը, փնտ­րում են պա­տե­րազ­մին, քա­ղա­քա­կան ի­րա­վի­ճակ­նե­րին վե­րա­բե­րող գրա­կա­նու­թյուն, ին­չը մեզ մոտ գրե­թե բա­ցա­կա­յում է: Վրաս­տանն, օ­րի­նակ, այդ թե­մա­յով ա­ռաջ գնաց. մեծ թվով գրա­կա­նու­թյուն ու­նեն ռուս-վրա­ցա­կան պա­տե­րազ­մի մա­սին:
-Գրա­կան գոր­ծա­կա­լը կա­րո՞ղ է պատ­վի­րել կամ հոր­դո­րել գրո­ղին՝ անդ­րա­դառ­նալ այս կամ այն թե­մա­յին՝ հաշ­վի առ­նե­լով պա­հան­ջար­կը:
-Ի­րա­կա­նում հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը պետք է պատ­վի­րի: Սա­կայն ես այս ա­մեն ին­չի մա­սին պատ­մում եմ գրող­նե­րին, ա­սում եմ, որ ներ­կա­յաց­նում եմ ձեր գր­քերն ու այս­պի­սի խն­դիր­նե­րի եմ բախ­վում: Բայց միան­շա­նակ պատ­վի­րել այն գրող­նե­րին, ո­րոնց հետ ես եմ աշ­խա­տում, հնա­րա­վոր չէ: Ընդ­հա­նուր առ­մամբ, Ձեր ա­սա­ծի մեջ կա ճշ­մար­տու­թյուն, ամ­բողջ աշ­խար­հում դա աշ­խա­տում է. հրա­տա­րա­կի­չը, գրա­կան գոր­ծա­կա­լը կո­մեր­ցիոն թե­մա­յով գիրք են պատ­վի­րում, և այդ գիր­քը մեծ հա­ջո­ղու­թյուն է ու­նե­նում: Հե­տա­գա­յում հի­շու՞մ են այդ գիր­քը, թե՞ ոչ, չեմ կա­րող ա­սել:
-Այ­սինքն, գր­քի գրա­կան ար­ժեքն այն­քա՞ն էլ կապ չու­նի լավ վա­ճառ­քի հետ:
-Շատ մեծ կապ ու­նի, ինչ­քան գե­ղար­վես­տա­կան գոր­ծը բարձ­րա­ժեք է, այն­քան վատ է վա­ճառ­վում, ո­րով­հետև դրա ըն­թեր­ցողն այ­սօր քիչ է: Գր­քի հա­ջո­ղու­թյու­նը դր­սում պայ­մա­նա­վոր­ված չէ վա­ճառ­քի քա­նա­կով: Օ­րի­նակ, հրա­տա­րա­կիչն ա­սում է՝ տա­սը գրաքն­նա­դատ խո­սե­ցին գր­քի մա­սին, ու դա մեծ հա­ջո­ղու­թյուն է, վա­ճա­ռե­ցինք 500 հատ: Սա տա­րած­ված հայ­տա­րա­րու­թյուն է, որ հն­չեց­նում են Գեր­մա­նիա­յի, Ֆրան­սիա­յի ու եվ­րո­պա­կան այլ եր­կր­նե­րի հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը: Ե­թե ու­զում են շատ վա­ճառ­վի, պետք է լի­նի կո­մեր­ցիոն գիրք, ո­րը հեշտ է ըն­կալ­վում ըն­թեր­ցող­նե­րի լայն շր­ջա­նա­կի կող­մից: Իսկ ար­ժե­քա­վոր, ա­վե­լի ծան­րա­մարս գրա­կա­նու­թյան հա­ջո­ղու­թյու­նը ար­ձա­գան­քով է պայ­մա­նա­վոր­ված, ոչ թե վա­ճառ­քի ցու­ցա­նի­շով:
-Մեր օ­րե­րում մեծ դեր ու­նի նաև գո­վազ­դը: Երբ հա­մա­գոր­ծակ­ցում եք որևէ հրա­տա­րակ­չու­թյան հետ՝ հաշ­վի առ­նու՞մ եք հան­րահռ­չակ­ման պայ­մա­նը:
-Մենք ա­մեն ինչ հաշ­վի առ­նում ենք, բայց, ցա­վոք, ընտ­րու­թյուն չու­նենք: Այ­սինքն, այս փու­լում պի­տի աշ­խա­տենք նրա հետ, ով «հե­տաքր­քիր» է, նույ­նիսկ ե­թե տվյալ հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը լա­վա­գույ­նը չէ, ո­րով­հետև լա­վա­գույ­նի հետևից մր­ցա­վազ­քը տա­րի­ներ կտևի, քո գիր­քը կհ­նա­նա և այդ­պես էլ ի հայտ չի գա: Դու այդ հար­ցում գնում ես ո­րո­շա­կի զի­ջում­նե­րի: Մենք շատ նոր ենք այս ո­լոր­տում, մեր լա­վա­գույն վա­ճառ­ված գիր­քը հինգ լեզ­վով է թարգ­ման­ված, ին­չը շատ քիչ է, սա­կայն մեր երկ­րի հա­մար շատ մեծ ցու­ցա­նիշ է:
-Կարևոր է նաև, թե ինչ հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ ու­նես, ֆի­նան­սա­կան ինչ ներդ­րում­ներ ես ա­նում գրա­կա­նու­թյունդ հան­րահռ­չա­կե­լու հա­մար:
-Ա­մեն ինչ նշա­նա­կու­թյուն ու­նի, ա­ռա­ջին կարևոր հար­ցը հետևյալն է. ե­թե դու փոքր եր­կիր ես, պա­կաս հայտ­նի, պի­տի խրա­խու­սես, որ քո գրո­ղին հրա­տա­րա­կեն: Դա ա­նում են բո­լոր եր­կր­նե­րը՝ թարգ­մա­նու­թյան դրա­մաշ­նոր­հի տես­քով: Շատ կարևոր է, որ եր­կիրն իր ա­ջակ­ցու­թյու­նը ցու­ցա­բե­րի՝ ռիս­կե­րի կեսն իր վրա վերց­նե­լով (թարգ­մա­նու­թյան ծախ­սը, եր­բեմն նաև գո­վազ­դը): Հա­յաս­տա­նում մի քա­նի տա­րի է, ինչ գոր­ծում է «Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» դրա­մաշ­նոր­հա­յին ծրա­գի­րը, ո­րով ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյու­նը ա­ջակ­ցում է ար­տա­սահ­մա­նյան հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րին՝ օ­տար լեզ­վով հայ դա­սա­կան և ժա­մա­նա­կա­կից գրա­կա­նու­թյուն հրա­տա­րա­կե­լու հա­մար: Այն­տեղ էլ շատ խն­դիր­ներ կան: Օ­րի­նակ, պետք է թույլ տանք միջ­նորդ լեզ­վից թարգ­մա­նու­թյուն­ներ, ո­րով­հետև շատ լե­զու­նե­րից չկան բնագ­րա­յին թարգ­մա­նիչ­ներ: Կամ՝ ինչ­պե՞ս ենք մենք ներ­կա­յա­նում ար­տա­սահ­մա­նյան գրա­շու­կա­յում: Մի­ջազ­գա­յին ցու­ցա­հան­դես­նե­րի ենք գնում փոքր, ան­շուք տա­ղա­վար­նե­րով, որ­տեղ գրե­թե ո­չինչ չի կա­տար­վում կամ ե­թե կա­տար­վում է, դեռ մենք աչ­քի չենք ըն­կել մեր կա­տա­րա­ծով: Ին­չու՞: Ո­րով­հետև դա մեծ ֆի­նանս­ներ է պա­հան­ջում: Մեր պե­տու­թյու­նը պետք է մշա­կի մշա­կու­թա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն ու հատ­կաց­նի մի­ջոց­ներ գրա­կա­նու­թյու­նը ներ­սում ու դր­սում նե­րկա­յաց­նե­լու, ըն­թեր­ցա­նու­թյու­նը խթա­նե­լու հա­մար: Ոչ թե պետք է գրող­նե­րին ընտ­րի, տպագ­րի, այլ պայ­ման­ներ ստեղ­ծի, որ հայ գրա­կա­նու­թյու­նը պա­հան­ջարկ ու­նե­նա ներ­սի շու­կա­յում, դր­սում էլ ներ­կա­յա­նա­լի լի­նի:
-Խո­սենք ներ­սի գրա­շու­կա­յի մա­սին: Ինչ­պի­սի՞ն է պատ­կերն այս դեպ­քում:
-Շատ տխուր վի­ճակ է: Մեր ըն­թեր­ցո­ղը գնում է այն գիր­քը, ո­րի մա­սին լսել է. կա՛մ խոր­հուրդ են տվել, կա՛մ սոց­ցան­ցում է նկա­տել, կա՛մ հրա­տա­րա­կիչն է լավ գո­վազ­դել: Օ­րի­նակ, վեր­ջերս հրա­տա­րակ­վեց Հա­րու­թյուն Ղու­կա­սյա­նի «Հան­ճար­նե­րի գիր­քը» վե­պը, ո­րը, որ­պես ժան­րա­յին վեպ, մր­ցու­նակ է դր­սի շու­կա­յում: Մեկ ա­միս է վա­ճառ­քում է, սա­կայն ար­դյունք­նե­րը դեռ գո­հաց­նող չեն: ՈՒ ես գի­տեմ՝ ին­չու: Ո­րով­հետև նոր հե­ղի­նակ է, ա­նու­նը ծա­նոթ չէ ըն­թեր­ցո­ղին: «Էջ» հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը նույն­պես նոր է , իսկ գր­քի գո­վազ­դը թանկ հա­ճույք է: Ի՞նչ են ա­նում գրա­խա­նութ­նե­րը, որ այս գիր­քը վա­ճա­ռեն: Կամ լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը, ո­րոնց ար­ձա­գան­քը կուղ­ղոր­դի ըն­թեր­ցո­ղին: Չեն լու­սա­բա­նում, թեև Հա­յաս­տա­նում այս ժան­րի վեպ ա­մեն օր լույս չի ըն­ծայ­վում: Մեր ըն­թեր­ցող­ներն էլ, լսե­լով հայ­կա­կան ֆեն­թը­զիի մա­սին, ա­սե­լու են՝ ո՞նց կա­րող է հա­յե­րեն լավ ֆեն­թը­զի լի­նել: Բայց վե­պը ըն­թեր­ցո­ղին ան­պայ­ման գրա­վե­լու է, երբ հայ­տն­վի նրա ձեռ­քում։
-Գրա­կան գոր­ծա­կա­լին հե­տաք­րք­րում են միայն հայտ­նի՞ գրող­նե­րը՝ ի­րենց քիչ թե շատ գո­վազդ­ված գր­քե­րով, թե՞ նաև ան­հայտ հե­ղի­նակ­նե­րը:
-Ի­հար­կե, ինձ հե­տաք­րք­րում են դեռ ան­հայտ հե­ղի­նակ­նե­րը։ Ա­սեմ, որ շատ գրող­ներ են մեզ ու­ղար­կում ի­րենց գոր­ծե­րը՝ և՛ ա­վագ, և՛ ե­րի­տա­սարդ սերն­դի: Պետք է ժա­մա­նակ տրա­մադ­րես, կար­դաս, դի­տար­կում ա­նես՝ որ­պես գրա­կան գոր­ծա­կալ, հե­տո այլ մաս­նա­գե­տի տրա­մադ­րես կար­դա­լու, բայց մենք չու­նենք այդ նե­րու­ժը բո­լո­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու, հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի հետ կա­պե­լու: ՈՒս­տի շատ զգու­շա­վոր ընտ­րու­թյուն ենք կա­տա­րում, հաշ­վի առ­նե­լով ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյան՝ մի­ջազ­գա­յին շու­կա­յում ներ­կա­յա­նա­լու նե­րու­ժը։
-Ինքս բո­լո­րո­վին վեր­ջերս հան­դի­պել եմ գրո­ղի, ո­րին քիչ ենք ճա­նա­չում: Դրա­կան ար­ձա­գանք կա, բայց նեղ շր­ջա­նա­կում: Խոսքս Ա­րամ Ա­լա­վեր­դյա­նի մա­սին է, ո­րը հե­տաքր­քիր գոր­ծեր է գրում ար­ցա­խյան ա­զա­տա­մար­տի մա­սին՝ ա­կա­նա­տե­սի աչ­քե­րով: Այ­նինչ տևա­կան ժա­մա­նակ խո­սում էինք այն մա­սին, որ չու­նենք պա­տե­րազ­մի մա­սին լավ գրա­կա­նու­թյուն: Գրա­կա­նա­գետ­նե­րը, հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը պետք է տան հիմ­նա­վոր գնա­հա­տա­կան, բայց գոր­ծը չի էլ հաս­նում նրանց:
-Ին­չու՞ է այդ­պես, գրող­նե­րի միու­թյու­նը տաս­նյակ ան­դամ­ներ ու­նի, կար­ծում եք՝ այն­տեղ չկա՞ն լավ գրող­ներ: Ի­հար­կե կան, բայց ի­րենց ա­ռաջ­խա­ղաց­մամբ չեն զբաղ­վում, և մենք եր­բեք չենք ի­մա­նա այդ գրող­նե­րի մա­սին: Տա­րի­ներ շա­րու­նակ ի՞նչ է ա­րել պե­տու­թյու­նը՝ ֆի­նան­սա­վո­րել է, ՀԳՄ հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը տպագ­րել է գրո­ղին, ու վերջ: Ոչ ոք չի կար­դա­ցել այդ գրո­ղին, որ ա­սեն՝ լավն է, թե վա­տը, գրողն էլ կողմ­նո­րոշ­վի ըստ ըն­թեր­ցող­նե­րի, գրաքն­նա­դատ­նե­րի ար­ձա­գան­քի, շա­րու­նա­կի գրե­լը կամ դա­դա­րի գրե­լուց՝ տես­նե­լով, որ ի­րեն կար­դա­ցող չկա:
Մի օ­րի­նակ բե­րեմ. Սու­սան­նա Հա­րու­թյու­նյա­նի «Ագ­ռավ­նե­րը Նո­յից ա­ռաջ» վե­պը պե­տա­կան ա­ջակ­ցու­թյամբ է հրա­տա­րակ­վել, ու կո­րել է այդ գիր­քը, չի հա­սել ըն­թեր­ցո­ղին: Վեր­ջերս «է­դիթ պրին­տը» վե­րահ­րա­տա­րա­կեց: Հո­յա­կապ վեպ է: Ե­թե մենք Սու­սան­նա­յի ան­վան փո­խա­րեն գրեինք, ա­սենք, Խուան Պաբ­լո, նշեինք, որ թարգ­ման­ված է իս­պա­նե­րե­նից, ո­ճա­կան, բո­վան­դա­կա­յին, կա­ռուց­ված­քա­յին ա­ռու­մով չէին տար­բե­րի լա­տի­նաա­մե­րի­կյան վե­պից: Բայց նրան որ­պես լավ հե­ղի­նա­կի գի­տեն գրա­կան նեղ շր­ջա­նա­կում, լայն ըն­թեր­ցո­ղը, որ սի­րում է կար­դալ, չգի­տի:
-Վեր­ջին հար­ցը. դր­սում ներ­կա­յաց­ված գրո­ղը դրա­մա­կան շա­հույթ ու­նե­նու՞մ է:
-Ի­հար­կե, ես չեմ կա­րող ա­սել, թե դրանք մեծ գու­մար­ներ են, բայց դր­սի հրա­տա­րա­կի­չը գնում է հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը: Ես փոր­ձում եմ բա­նակ­ցել, հնա­րա­վո­րինս բարձր գու­մար պա­հան­ջել, բայց գու­մա­րի չա­փը կախ­ված է տպա­քա­նա­կից, գր­քի ար­ժե­քից, երկ­րից… Մենք դեռ այն­քա՜ն ճա­նա­պարհ պետք է անց­նենք:
Զրու­ցեց
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԸ

Լուսանկարներ

. .
Դիտվել է՝ 5773

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ