Կա ինքն իր համար Նիկոլ, ինքն իր համար իշխանություն, ինքն իր համար՝ Աժ, ինքն իր համար՝ ընդդիմություն, ինքն իր համար՝ սուր հարց, իրենք իրենց համար նախկին նախագահներ, ինքն իր համար՝ հասարակություն, նույնիսկ ինքն իր համար՝ քաղբանտարկյալներ։ Ինքն իր համար՝ սահմանին զոհ, ինքն իր համար՝ կորսված Արցախ, ինքն իր համար ապօրինի գույք, ինքն իր համար՝ Բաքվի բանտերում հայեր և լիքը այլ ինքն իր համար իրողություններ։

Ինչքա՜ն պետք է ստոր ու պիղծ լինես, որ խեղաթյուրելով արժեզրկես պատմությունդ, դեպքերն ու իրադարձությունները, սեփական թշվառությունդ ու ապիկարությունդ էլ բարդես իրավիճակի, նախկինների, սրա-նրա վրա: Թե բա՝ «Բանակցային այն իրավիճակում, որ մենք էինք ժառանգել, առաջ գնալու անխուսափելի ճանապարհը ոչ միայն տարածքների հանձնումն էր և այլն, այլև Լեռնային Ղարաբաղում պետական հաստատված կարգի լուծարումն ու զրոյացումը»:

Ինչ լավ է, որ զտարյուն սասունցի ընկերս` Վազգենը, չտեսավ այս օրերը: Բայց ներքին մի վախ ուներ, տագնապ, որ թույլ, ընչաքաղց մարդիկ օր-օրի վեր են բարձրանում:

2018-ին «հեղափոխություն» կոչված խառնակչությունից հետո, երբ իշխանության եկան «քայլող թավիշները», արդեն զգում էի, թե ինչ է սպասվում մեր Հայրենիքին:

Փոքր ժամանակ ինձ թվում էր, թե տրամվայի ռելսերը գնացքի ռելսերից բարակ ու նուրբ են։ Բայց մի օր Կոմիտասի ասֆալտը քանդել էին, ու ես տեսա, որ ռելսերը նույնն են, պարզապես, մեծ մասն ասֆալտի տակ էր թաքնված։ Էդ օրվանից, մի տեսակ, ավելի հարգեցի տրամվային, որ լուրջ ռելսերով էր շարժվում ու գնացքի նման հզոր ազգականներ ուներ, բայց չէր պարծենում, աջուձախ չէր ասում դրա մասին, այլ հանգիստ, իր համար, դանդաղ, զնգզնգալով գնում-գալիս էր քաղաքի փողոցներով։

«Լեռնային Ղարաբաղի լուծարման գործընթացն անխուսափելի էր դարձել 2016 թ-ի օգոստոսին», - ասում է Նիկոլ Փաշինյանը և խոստովանում, որ դա հասկացել է դեռ 2018-ին:

Եթե ռազմական սպառազինությունը խնդիրներ է լուծում տեղում, ապա տեղեկատվական և կենսաբանական զենքերը խնդիրներ են լուծում բազմամակարդակ հարթության վրա։ Սրանք ազդում են ոչ միայն և ոչ այնքան նույն պահին, որքան իրենց ազդեցությունը թողնում են երկարաժամկետ հեռանկարում` քայքայելով տվյալ հասարակության, սոցիալական խավի, հասարակական որևէ շերտի դիմադրողունակությունը և դարձնելով խոցելի ու անօգնական արտաքին մարտահրավերների առաջ։

«Մենք 30 տարի ուղղակի ժամանակ էինք վատնել ու ռեսուրսներ ենք ծախսել մի խնդրի վրա, որն ի սկզբանե անլուծելի էր»:

Շների դեմ պայքարի միջոցը յուրաքանչյուրի անհատական խնդիրն է, հատկապես՝ մեծ քաղաքներում:

Ադրբեջանը, երեք տարի մեր զինծառայողներին գերության մեջ պահելուց, մարդասպան դիվերսանտների հետ փոխանակելուց հետո, տարբեր դերակատարների կողմից խրախուսանքի խոսքեր է ստանում։