Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » «Նավ­թա­յին պա­տե­րազմն» աշ­խար­հում և «թեժ պա­տե­րազմ­նե­րի» ռիս­կե­րը

«Նավ­թա­յին պա­տե­րազմն» աշ­խար­հում և «թեժ պա­տե­րազմ­նե­րի» ռիս­կե­րը

«Նավ­թա­յին պա­տե­րազմն» աշ­խար­հում և «թեժ պա­տե­րազմ­նե­րի» ռիս­կե­րը
08.05.2020 | 00:23
Իսկ ԱՄՆ՞-ը։ Ապ­րի­լի 20-ին ԶԼՄ-նե­րը հա­ղոր­դե­ցին ա­մե­րի­կյան նավ­թա­տե­սակ­նե­րի գնե­րի կտ­րուկ անկ­ման մա­սին։ Եվ ար­դեն ապ­րի­լի 21-ին նավ­թա­շու­կա­յի փոր­ձա­գետ Բա­րա­նի Կրիշ­նա­նը ան­հա­վա­նա­կան բան հայ­տա­րա­րեց.
«Թերևս ոչ ոք այն­քան ու­րախ չէ բա­ցա­սա­կան գո­տի ա­մե­րի­կյան նավ­թի գնե­րի անկ­ման հա­մար, որ­քան Սաու­դյան Ա­րա­բիա­յի թա­գա­ժա­ռանգ Մու­հա­մեդ իբն Սալ­մա­նը և ՌԴ նա­խա­գահ Վլա­դի­միր Պու­տի­նը»։ Ըստ նրա, մո­տա­կա ա­միս­նե­րին հնա­րա­վոր է ԱՄՆ-ի թեր­թա­քա­րա­յին նավ­թի ողջ ար­դյու­նա­բե­րու­թյան փլու­զու­մը։ Կրիշ­նա­նը նշում է, որ ա­մե­րի­կա­ցի նավ­թա­գործ­նե­րին հա­մաշ­խար­հա­յին պա­հան­ջար­կի և գնե­րի փլուզ­ման խն­դիրն ա­մե­նից ա­վե­լի հի­վան­դա­գին է հար­վա­ծում, նախ և ա­ռաջ այն պատ­ճա­ռով, որ «ԱՄՆ-ի պա­հես­տա­րան­նե­րում ա­զատ տեղն ա­վե­լի շուտ է վեր­ջա­նում, քան որևէ այլ տե­ղում»։ Այս­պի­սով, Ա­րա­բիա­յի գա­հա­ժա­ռանգն ու ՌԴ նա­խա­գահը, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, հասց­րե՞լ են ինչ-որ բա­նի մա­սին պայ­մա­նա­վոր­վել։ Չենք բա­ցա­ռում, և, ինչ­պես ա­սում են, կապ­րենք, կտես­նենք...
ԱՄՆ-ը կա­րող է 150-200 մլն բա­րել նավ­թի պա­շար կու­տա­կել, ընդ ո­րում, Քու­շին­գի 90 մլն բա­րե­լա­նոց պա­հես­տա­րան­ներն ար­դեն լիքն են ա­վե­լի քան 2/3-ով։ Ռազ­մա­վա­րա­կան պա­շա­րը լրաց­նե­լու հա­մար, ըստ Թրամ­փի, կա­րե­լի է ա­վե­լաց­նել ևս 75 մլն բա­րել։ «Մինչև հու­նի­սի սկիզ­բը Քու­շին­գի պա­հես­տա­րան­նե­րը պետք է լց­վեն, իսկ 6-8 շա­բաթ հե­տո ԱՄՆ-ը կս­պա­ռի մնա­ցած տար­բե­րակ­նե­րը»,- կար­ծում է Կրիշ­նա­նը։ Մենք չգի­տենք` վս­տա­հե՞լ Կրիշ­նա­նի կար­ծի­քին, թե՞ ոչ։ Չէ՞ որ նավ­թա­յին ո­լոր­տի հետևում կանգ­նած են ԱՄՆ-ի նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նի եր­կու հա­վակ­նորդ­նե­րը` գոր­ծող նա­խա­գահ Թրամ­փը և նախ­կին փոխ­նա­խա­գահ Բայ­դե­նը։ Հատ­կա­պես` թեր­թա­քա­րա­յին նավ­թի ո­լոր­տի։ Ա­սենք բա­ցառ­ված չէ, որ եր­կուսն էլ ըն­դա­մե­նը ԱՄՆ-ի նավ­թա­յին ո­լոր­տի ի­րա­կան տե­րե­րի խա­մա­ճիկ­ներ են։ «Գոր­ծոն­նե­րի հա­մադր­մամբ WTI-ն (ա­մե­րի­կյան նավ­թա­տե­սակ) հեշտ ա­վար է դար­ձել Էր Ռիա­դի և Մոսկ­վա­յի հա­մար, ո­րոնք ծա­րա­վի են հա­մայ­նա­ճա­րա­կից հե­տո ա­վե­լաց­նե­լու շու­կա­յի ի­րենց բա­ժի­նը։ Ռազ­մա­վա­րու­թյու­նը պարզ է. Թրամ­փին խոս­տա­նալ կր­ճա­տել ար­տադ­րու­թյու­նը, բայց չա­նել որևէ գոր­ծո­ղու­թյուն, ո­րից նվա­զեին ի­րենց շու­կա­նե­րը կամ գնորդ­նե­րը»,- ամ­փո­փում է վեր­լու­ծա­բան Կրիշ­նա­նը։
Մենք նա­խազ­գու­շաց­րել ենք մեր ըն­թեր­ցող­նե­րին, որ նավ­թա­յին պա­տե­րազ­մի ել­քից (և ոչ թե կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մայ­նա­ճա­րա­կի դեմ պայ­քա­րի ել­քից) են հիմ­նա­կա­նում կախ­ված լի­նե­լու մո­լո­րա­կի բախ­տը և ու­ժե­րի տե­ղա­բաշ­խու­մը գեր­տե­րու­թյուն­նե­րի միջև, նշե­լով, որ մեր հարևան Ի­րա­նը կար­ծես թե «վեր է կանգ­նած» ԱՄՆ-ի, Սաու­դյան Ա­րա­բիա­յի և Ռու­սաս­տա­նի «գո­տե­մար­տից» և խա­ղում է իր կա­նոն­նե­րով։ Բայց Ի­րանն էլ, Չի­նաս­տա­նի հետ, նավ­թա­յին պա­տե­րազ­մի ակ­տիվ մաս­նա­կիցն է։ Այդ ա­մե­նը Հա­րա­վա­յին Կով­կա­սի, հետևա­բար նաև Հա­յաս­տա­նի կող­քին է։ Հնա­րա­վոր է, որ Երևա­նում հան­րու­թյան բո­լոր խա­վե­րը թե­րագ­նա­հա­տում են ի­րա­վի­ճա­կի լր­ջու­թյու­նը։ Հի­շեց­նենք, որ հենց թեր­թա­քա­րա­յին նավ­թի պատ­ճա­ռով ԱՄՆ-ի հան­րա­պե­տա­կան­ներն ու ժո­ղովր­դա­վար­նե­րը ՈՒկ­րաի­նա­յին հրա­մա­յե­ցին պա­տե­րազմ սկ­սել Դոն­բա­սի դեմ։ Սլա­վյա­նսկ և Կրա­մա­տորսկ քա­ղաք­նե­րի ա­նուն­նե­րը 2014-15 թթ. չէին իջ­նում ԶԼՄ-նե­րի ա­ռա­ջին է­ջե­րից. այն­տեղ մար­տեր էին ըն­թա­նում։ Իսկ ար­դեն 2016-17 թթ. սույն նյու­թի հե­ղի­նակն ան­ձամբ է կար­դա­ցել զա­նա­զան սոց­ցան­ցե­րի քա­րոզ­չու­թյու­նը, որ Հա­յաս­տա­նը «հանձ­նեն» թեր­թա­քա­րա­յին նավ­թի ու գա­զի մշակ­մա­նը, այ­սինքն` ա­մե­րի­կյան ըն­կե­րու­թյուն­նե­րին։ Այս հի­շե­ցու­մը պետք է, որ Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րը չմ­տա­ծեն, թե մեր երկ­րում ինչ-որ սե­փա­կան բան է ըն­թա­նում, ոչ թե «ուկ­րաի­նա­կան տար­բե­րա­կի» նոր տար­բե­րակ։ ՈՒս­տի լավ կլի­նի հաս­կա­նալ, թե ինչ է կա­տար­վում։
ԱՄՆ-ում նավ­թի հա­նույ­թը, չնա­յած մար­տին նավ­թա­հո­րե­րի 35 %-ի «սա­ռեց­մա­նը», օ­րա­կան 12,3 մլն բա­րել ռե­կոր­դա­յին ցու­ցա­նի­շից ապ­րի­լին կր­ճատ­վել է ըն­դա­մե­նը 800 հազ. բա­րե­լով։ Ընդ ո­րում, մա­յի­սի վեր­ջին Սաու­դյան Ա­րա­բիա­յից Լուի­զիա­նա­յի և Տե­խա­սի նա­վա­հան­գիստ­ներ պետք է գան 80 մլն բա­րել նավթ բե­րող 20 նավ­թա­նա­վեր։ Տե­սա­կա­նո­րեն ԱՄՆ-ը կա­րող է նավ­թի ներ­մու­ծու­մը սահ­մա­նա­փա­կող սա­կագ­ներ սահ­մա­նել, բայց Սաու­դյան Ա­րա­բիան կա­րող է 20 նավ­թա­նա­վը բեռ­նա­թա­փել սե­փա­կան գոր­ծա­րան­նե­րում, օ­րի­նակ, ԱՄՆ-ի Պորտ Ար­թուր նա­վա­հան­գս­տի «Մո­թի­վա» խո­շո­րա­գույն նավ­թամ­շակ­ման գոր­ծա­րա­նում։ GLOPEC-ի կամ OPEC-ի կող­մից հա­նույ­թի հա­մա­տեղ կր­ճա­տու­մը, ո­րի մա­սին Թրամ­փը հայ­տա­րա­րել է որ­պես խո­շոր հաղ­թա­նա­կի, ոչ մի կերպ չի փր­կի ի­րադ­րու­թյու­նը. նախ, օ­րա­կան 9,7 մլն բա­րե­լով կր­ճա­տու­մը ներ­կա­յիս պայ­ման­նե­րում բա­վա­րար չէ։ Երկ­րորդ. ան­գամ այդ կր­ճա­տում­նե­րը պետք է ի­րա­կա­նաց­վեն։ Հի­մա ի՞նչ. ԱՄՆ-ը պարտ­վու՞մ է նավ­թա­յին պա­տե­րազ­մում։ Այդ դեպ­քում հնա­րա­վո­րու­թյուն կա, որ Covid-19-ի հա­մայ­նա­ճա­րակն ա­վարտ­վի ա­վե­լի շուտ, քան մինչև ապ­րի­լի 21-ը կան­խա­տե­սում էին մաս­նա­գետ­նե­րը:
Բայց նավ­թա­յին պա­տե­րազ­մում ԱՄՆ-ի պար­տու­թյու­նը ող­բեր­գա­կան կլի­նի, օ­րի­նակ, ՈՒկ­րաի­նա­յի նեո­բան­դե­րա­կան իշ­խա­նու­թյան հա­մար։ Աղ­քա­տա­ցած հա­սա­րա­կու­թյան ղե­կա­վար­ման լծակ­նե­րը պահ­պա­նե­լու հա­մար նա ստիպ­ված կլի­նի ինչ-որ պա­տե­րազմ սան­ձա­զեր­ծե­լու, և նույ­նիսկ կարևոր չէ, թե ում դեմ։ Նեո­բան­դե­րա­կան «հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րի» ողջ խա­ղադ­րույ­քը կապ­ված էր այն բա­նի հետ, որ ՈՒկ­րաի­նան դարձ­րել էին ԱՄՆ-ի կող­մից օ­կու­պաց­ված եր­կիր։ ՈՒ­րիշ ի՞նչ է նշա­նա­կում այն փաս­տը, որ ՈՒկ­րաի­նա­յի անվ­տան­գու­թյան ծա­ռա­յու­թյան (ՈՒԱԾ) բո­լոր ղե­կա­վար պաշ­տոն­նե­րը վե­րահս­կում են ԱՄՆ ԿՀՎ-ի բարձ­րաս­տի­ճան սպա­նե­րը։ Ե­րա­զող­նե­րը «գու­շա­կում են», թե իբր «ՈՒկ­րաի­նան կհար­ձակ­վի Ռու­սաս­տա­նի վրա և կհաղ­թի»։ Հա, բա՛, կհաղ­թի։ Նույ­նիսկ մի­ջու­կա­յին կես հար­վա­ծը, այն էլ` «կեղ­տոտ ու­րա­նով», կոչն­չաց­նի ՈՒկ­րաի­նա­յի այն մա­սը, որ­տեղ ծաղ­կում են նեո­բան­դե­րիզմն ու նեո­ֆա­շիզ­մը, իսկ մնա­ցած մար­զե­րը կա­մա­վոր կեր­պով կդառ­նան ՌԴ-ի մար­զեր։
Միակ եր­կի­րը, որ կհա­մար­ձակ­վի «բռունցք թա­փա­հա­րել» Ռու­սաս­տա­նի ա­ռաջ (ի­հար­կե, լավ կլի­ներ, որ դա լի­ներ գժա­նո­ցի հո­գե­կան հի­վան­դի վատ ե­րազ, ոչ թե որևէ մի­ջու­կա­յին տե­րու­թյան նա­խա­գա­հի կամ վար­չա­պե­տի), ԱՄՆ-ն է։ Ինչ­պես տես­նում ենք Սի­րիա­յի օ­րի­նա­կով, նույ­նիսկ Թուր­քիա­յի ան­հա­վա­սա­րակ­շիռ նա­խա­գահ Էր­դո­ղանն Իդ­լի­բում ռու­սա­կան ՌՏՈՒ-ի մի քա­նի ու­ժա­յին հար­ված­նե­րից հե­տո Սո­չիում (մար­տին) ուղ­ղա­կի սո­ղում էր Պու­տի­նի ա­ռաջ։ Իսկ թուրք զին­վո­րա­կան­ներն սկ­սե­ցին օ­րի­նա­չափ հար­ցեր տալ Էր­դո­ղա­նին, թե ի­րենք ինչ են կորց­րել Սի­րիա­յում և ին­չու պետք է կռ­վեն «հա­նուն Ա­մե­րի­կա­յի»։ Այն­պես որ, կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մայ­նա­ճա­րա­կը Էր­դո­ղա­նին բա­ռա­ցիո­րեն փր­կեց իր իսկ զին­վո­րա­կան­նե­րի ձեռ­քից. նրանք պատ­րաստ էին «պայ­թե­լու», և դա կլի­ներ ոչ թե թա­տե­րա­կա­նաց­ված զին­վո­րա­կան խռո­վու­թյուն, ինչ­պես 2016 թ. ամ­ռա­նը, այլ իս­կա­կան զին­վո­րա­կան հե­ղաշր­ջում` նման այն մե­կին, երբ զին­վո­րա­կան­նե­րը տա­պա­լե­ցին վար­չա­պետ Ա­լի Ադ­նան Մեն­դե­րե­սին, իսկ հե­տո կա­խե­ցին (1960) նրան և մա­հա­պատ­ժի են­թար­կե­ցին նաև ար­տա­քին գոր­ծե­րի, ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան և ֆի­նանս­նե­րի նա­խա­րար­նե­րին։
Ի­հար­կե Թրամ­փը ջղայ­նա­ցած է. նրա թեր­թա­քա­րա­յին ըն­կե­րու­թյու­նը սնան­կա­ցել է. սնան­կաց­ման սպառ­նա­լի­քի տակ է ԱՄՆ-ի ողջ նավ­թա­յին ո­լոր­տը։ Սաուդ­ցի դաշ­նա­կից­նե­րը հան­ձն­վել են Ռու­սաս­տա­նին ու Ի­րա­նին և Ա­մե­րի­կան թո­ղել վեր­ջի­նե­րիս դեմ միայ­նակ։ Իսկ ՌԴ-ն ու Ի­րանն անդ­րդ­վե­լիո­րեն բո­լո­րո­վին վեր­ջերս մեր­ժե­ցին ԱՄՆ-ի նկր­տում­նե­րը «մի­ջու­կա­յին գոր­ծար­քի» շուրջ ցան­կա­ցած բա­նակ­ցու­թյան մաս­նակ­ցե­լու վե­րա­բե­րյալ։ Եվ ա­հա Թրամ­փը կար­գադ­րեց հայ­տա­րա­րել ա­մե­րի­կյան «Թրայ­դենթ-2» սու­զա­նա­վե­րը փոքր հզո­րու­թյամբ մի­ջու­կա­յին լից­քով հր­թիռ­նե­րով վե­րա­զի­նե­լու մա­սին։ Այ­սինքն, ԱՄՆ-ը ցան­կա­նում է «եռ­ման» հասց­նել մի­ջազ­գա­յին ի­րադ­րու­թյու­նը, վա­խեց­նել Ռու­սաս­տա­նին ու Ի­րա­նին, ի­հար­կե` նաև Չի­նաս­տա­նին և այդ «եռ­ման ջեր­մաս­տի­ճա­նը» պահ­պա­նել մինչև հեր­թա­կան նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րու­թյու­նը։
Բայց խն­դիրն այն է, որ ոչ ոք չի ա­ջակ­ցում Թրամ­փին։ Սու­զա­նա­վե­րի մա­սին հա­ղոր­դու­մից հե­տո ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րար Լավ­րո­վը հայ­տա­րա­րեց, որ փոքր հզո­րու­թյամբ W76-2 մի­ջու­կա­յին ար­կե­րի ար­ձա­կումն ի­ջեց­նում է մի­ջու­կա­յին շե­մը, ին­չը չա­փա­զանց վտան­գա­վոր է ամ­բողջ աշ­խար­հի հա­մար։ Նոր մար­տագլ­խի­կի հզո­րու­թյու­նը 5-6 կի­լո­տոն­նա է, իսկ հին W76-1-ի­նը 100 կի­լո­տոն­նա էր։ Լավ­րո­վից մեկ օր հե­տո ՌԴ ԱԳՆ-ի պաշ­տո­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Մա­րիա Զա­խա­րո­վան կոշտ ու վճ­ռա­կա­նո­րեն հայ­տա­րա­րեց. «ԱՄՆ-ի սու­զա­նա­վե­րի ցան­կա­ցած հր­թի­ռա­յին հար­վա­ծին հետևե­լու է Ռու­սաս­տա­նի մի­ջու­կա­յին հար­վա­ծը։ Դա լիո­վին հա­մա­պա­տաս­խա­նում է ռու­սա­կան ռազ­մա­կան դոկտ­րի­նա­յին։ ԱՄՆ-ի գոր­ծո­ղու­թյուն­ներն ուղղ­ված են ռազ­մա­վա­րա­կան և ոչ­ռազ­մա­վա­րա­կան մի­ջու­կա­յին զեն­քե­րի միջև սահ­ման­նե­րը ջն­ջե­լուն, ին­չը կհան­գեց­նի մի­ջու­կա­յին շե­մի ի­ջեց­մա­նը։ Այդ դիր­քո­րոշ­մանն են ե­կել ոչ միայն Ռու­սաս­տա­նը, այլև ողջ աշ­խար­հի ա­կա­դե­միա­կան հան­րու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, նույ­նիսկ ԱՄՆ-ի Կոնգ­րե­սը»։
Հայ հա­սա­րա­կու­թյու­նը կար­ծում է, թե Լավ­րովն ու Զա­խա­րո­վան «կա­տա­կու՞մ» են։ Ա­մենևին։ Նրանք պար­զա­պես կա­տա­րե­ցին ի­րենց գե­րա­գույն գլ­խա­վոր հրա­մա­նա­տա­րի` Պու­տի­նի հրա­մա­նը, ո­րի վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ է տխ­րահռ­չակ «սև ճամպ­րու­կի կար­միր կո­ճա­կը»։ Ոչ միայն Հա­յաս­տա­նը, այլև աշ­խար­հը պետք է հաշ­վի առ­նի, որ Չի­նաս­տանն էլ միշտ պատ­րաստ է սեղ­մե­լու իր «սև ճամպ­րու­կի կար­միր կո­ճա­կը»։ Հե­ղի­նա­կը հիա­նա­լի հի­շում է այն հար­ցը, որ ար­դեն հե­ռա­վոր 2006 թ. Ա­մե­րի­կա­յին տվել էր Չի­նաս­տա­նի բա­նա­կի գլ­խա­վոր շտա­բի պե­տի տե­ղա­կալ­նե­րից մե­կը. «Մենք պատ­րաստ ենք հաղ­թա­նա­կի զո­հա­սե­ղա­նին դնե­լու 500 մլն չի­նա­ցի­նե­րի կյան­քը, իսկ ին­չի՞ եք պատ­րաստ դուք` ա­մե­րի­կա­ցի­ներդ»։ Ով չի հի­շում, հի­շեց­նենք. ԱՄՆ-ի ողջ բնակ­չու­թյու­նը (այս պա­հին) 333 մլն 661 հազ. 885 մարդ է։ Բայց դա էա­կան չէ, էա­կան է այն, որ ԱՄՆ-ում կես մի­լիարդ ժո­ղո­վուրդ չկա։
Պատ­րաստ­վում է նաև Ի­րա­նը, չնա­յած դեռ մի­ջու­կա­յին զենք չու­նի։ Ի­րա­նը շա­րու­նակ սպա­սում է ԱՄՆ-ի ու նրա դաշ­նա­կից­նե­րի կող­մից պա­տե­րազ­մի սան­ձա­զերծ­ման և ակ­տի­վո­րեն պատ­րաստ­վում է։ Այս­պես, ապ­րի­լի 19-ին կա­յա­ցել է «Հա­լիջ-է Ֆարս («Պար­սից ծոց») և «Մո­րա­ղեբ» («Զգոն») ռա­դար­նե­րի շնոր­հան­դե­սը, ո­րին ներ­կա են ե­ղել Ի­րա­նի բա­նա­կի գլ­խա­վոր հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ-մա­յոր Աբ­դոլ­ռա­հիմ Մու­սա­վին և ՀՕՊ ու­ժե­րի բրի­գա­դա­յին գե­նե­րալ Ա­լի­ռե­զա Սա­բա­հի­ֆար­դը։ Միա­ժա­մա­նակ բա­նա­կին են տրա­մադր­վել ե­րեք տաս­նյակ ա­նօ­դա­չու թռ­չող սար­քեր (ԱԹՍ)։ Բայց գլ­խա­վորն այն է, որ այդ ԱԹՍ-նե­րը կա­րող են լի­նել հար­վա­ծա­յին, հար­ձա­կո­ղա­կան։ «Քա­նի որ ԱԹՍ-նե­րը զին­ված են ար­կե­րի ու հր­թիռ­նե­րի զա­նա­զան տի­պե­րով, ու­րեմն կա­րող են զոր­քե­րի կող­մից կի­րառ­վել մար­տա­կան խն­դիր­ներ լու­ծե­լիս»,- ընդ­գ­ծել է Ի­րա­նի պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րար, բրի­գա­դա­յին գե­նե­րալ Ա­միր Խա­թա­մին։ Բա­ցի այդ ա­մե­նից, Ի­րանն ա­վե­լաց­րել է իր ծո­վա­յին հր­թիռ­նե­րի հե­ռա­հա­րու­թյու­նը մինչև 700 կմ, ա­ռանց այլ եր­կր­նե­րի կող­մից որևէ օգ­նու­թյան։ Այդ բո­լոր փաս­տե­րը և ապ­րի­լին ի­րան­ցի զին­վո­րա­կան­նե­րի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը վկա­յում են, որ Ի­րա­նի` հար­ված­ներ հասց­նե­լու պատ­րաս­տու­թյու­նը կզ­գան ոչ միայն ԱՄՆ-ը և նրա դաշ­նա­կից­նե­րը, այլև ԱՊՀ այն եր­կր­նե­րը, ո­րոնք «սպա­սա­վո­րում» են Վա­շինգ­տո­նին։
Ի մի­ջի այ­լոց, նավ­թա­յին պա­տե­րազ­մը սնան­կաց­նում է նաև Ապ­շե­րո­նի խա­նու­թյու­նը` մեր ան­մի­ջա­կան թշ­նա­մուն և ռազ­մա­կան հա­կա­ռա­կոր­դին։ ԶԼՄ-նե­րը հայտ­նել են Ադր­բե­ջա­նի բա­նա­կա­յին ո­լոր­տի հեր­թա­կան փլուզ­ման մա­սին։ Թե դա ին­չի կհան­գեց­նի, նույն­պես պարզ է։ Քա­նի որ հան­ձն­վել է Սաու­դյան Ա­րա­բիան, իսկ ԱՄՆ-ում ա­ճում է նավ­թա­յին ո­լոր­տի խու­ճա­պը, քա­նի որ ՌԴ-ն, Ի­րանն ու ՉԺՀ-ն շա­րու­նա­կում են խո­րաց­նել տա­րա­տե­սակ ճգ­նա­ժա­մե­րը, իսկ Արևմուտ­քին ու սիո­նիստ­նե­րին ան­գամ հա­մայ­նա­ճա­րակն ա­ռանձ­նա­պես չի օգ­նում, ա­պա ոչ մե­կը չի խնա­յի նաև Ապ­շե­րո­նյան խա­նու­թյու­նը, ինչ­պես Ռու­սաս­տանն ու Ի­րա­նը Սի­րիա­յում չխնա­յե­ցին թուր­քե­րին ու թր­քա­մետ ա­հա­բե­կիչ­նե­րին։ Բայց այդ հա­ղոր­դագ­րու­թյուն­նե­րում, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ուղ­ղա­կի սպառ­նա­լիք է թաքն­ված. ա­նե­լա­նե­լիու­թյան զգա­ցու­մից Բաք­վի ֆա­շիս­տա­կան վար­չա­կար­գը կա­րող է փոր­ձել կրկ­նել 2016 թ. ապ­րի­լի ռազ­մա­կան ար­կա­ծախ­նդ­րու­թյու­նը։ Ա­մեն դեպ­քում, Ար­ցա­խի պաշտ­պա­նու­թյան բա­նա­կին և բո­լոր հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րին, սկ­սած ռազ­մա­կան հե­տա­խու­զու­թյու­նից, հարկ է ան­հա­պաղ անց­նել ակ­տիվ կան­խիչ պաշտ­պա­նու­թյան` դի­վեր­սիոն-քայ­քա­յիչ գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ կի­րա­ռե­լով հա­կա­ռա­կոր­դի տա­րած­քում, որ­պես­զի չկրկն­վեն 2016 թ. ապ­րի­լի տի­պի բա­ցա­սա­կան հետևանք­նե­րը։ Իսկ մնա­ցա­ծը զին­վո­րա­կան մաս­նա­գետ­նե­րի գործն է, ոչ թե սոց­ցան­ցե­րում կամ թեր­թե­րում հրա­պա­րա­կա­յին խո­սակ­ցու­թյան։
Հարցն այն է, թե ին­չի են պատ­րաստ «ԱՄՆ-ի գր­պա­նա­յին շնիկ­նե­րը» ողջ աշ­խար­հում, այդ թվում` Հա­յաս­տա­նում։ «ԱՄՆ-ի գր­պա­նա­յին շնիկ­ներ» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը մենք չենք հո­րի­նել. եվ­րո­պա­կան եր­կր­նե­րից մե­կի նա­խա­գա­հի հաս­ցեին այն հն­չեց­րել է ա­յա­թո­լահ Խա­մե­նեիի գլ­խա­վոր քա­ղա­քա­կան խոր­հր­դա­կան, Ի­րա­նի նախ­կին արտ­գործ­նա­խա­րար Ա­լի Աք­բար Վե­լա­յե­թին։ ՈՒ­րեմն «ԱՄՆ-ի բո­լոր գր­պա­նա­յին շնիկ­նե­րը», այդ թվում` մեր երկ­րում, պետք է պատ­րաստ­վեն. կամ կոր­ծան­ման` որ­պես «հա­սա­րա­կա­կան դա­սա­կարգ», կամ «տի­րոջ» ակն­թար­թա­յին փո­փոխ­ման, նոր «գր­պա­նի» ո­րոն­ման։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 8582

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.