Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Իմ վե­պը ոչ միայն հաս­կա­նա­լի, այլև հո­գե­հա­րա­զատ պի­տի լի­նի բալ­կա­ն­յան ժո­ղո­վուրդ­նե­րին»

«Իմ վե­պը ոչ միայն հաս­կա­նա­լի, այլև հո­գե­հա­րա­զատ պի­տի լի­նի բալ­կա­ն­յան ժո­ղո­վուրդ­նե­րին»
06.09.2019 | 01:36
Գրող, գրա­կա­նա­գետ, թարգ­մա­նիչ Ա­ԼԵՔ­ՍԱՆԴՐ ԹՈՓ­ՉՅԱ­ՆԻ հետ մեր զրույ­ցի ա­ռի­թը «Բանկ Օ­տո­ման» վեպն է, ո­րը գրո­ղի՝ ան­կա­խու­թյու­նից հե­տո լույս տե­սած (2008 թ.) եր­կե­րից ա­մե­նա­թարգ­ման­վածն է:
-Պա­րոն Թոփ­չյան, Ձեր վե­պի պարս­կե­րեն թարգ­մա­նու­թյու­նից եր­կու ա­միս էլ չէր ան­ցել, և ա­հա մի նոր թարգ­մա­նու­թյուն, այս ան­գամ՝ սեր­բե­րեն: Ինչ­պես նա­խորդ թարգ­մա­նու­թյու­նը, սա ևս կա­րե­լի է հա­ճե­լի ա­նակն­կալ­նե­րի շար­քին դա­սել:
-Հա­ճե­լի` ա­յո, բայց չէի ա­սի, թե եր­կուսն էլ կա­տա­րյալ ա­նակն­կալ­ներ են, մա­նա­վանդ` Սեր­բիա­յի պա­րա­գա­յում: Ի­րան­ցի­նե­րը հի­մա հե­տաքր­քր­ված են մեր մշա­կույ­թով, և վեր­ջին տա­րի­նե­րին հայ հե­ղի­նակ­նե­րի մի քա­նի գր­քեր լույս տե­սան պարս­կե­րեն ու լավ ըն­դուն­վե­ցին: Ինչ վե­րա­բե­րում է «Բանկ Օ­տո­մա­նի» թարգ­մա­նու­թյա­նը, ա­պա ըն­դու­նե­լու­թյունն իս­կա­պես հրա­շա­լի էր: Գիր­քը, որ­պես բեստ­սել­լեր, ներ­կա­յաց­վեց Թեհ­րա­նի գր­քի տո­նա­վա­ճա­ռում, և տե­ղում էլ փա­ռա­հեղ շնոր­հան­դես ար­վեց` Ի­րա­նի Իս­լա­մա­կան Հան­րա­պե­տու­թյու­նում ՀՀ ար­տա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­տա­շես Թու­մա­նյա­նի ներ­կա­յու­թյամբ: Ինչ վե­րա­բե­րում է Սեր­բիա­յին, ա­պա իմ վեպն իր բո­վան­դա­կու­թյամբ լիո­վին հա­մա­հունչ է այդ երկ­րի և ժո­ղովր­դի պատ­մամ­շա­կու­թա­յին հա­մա­տեքս­տին: Սեր­բե­րը, ինչ­պես բալ­կա­նյան բո­լոր ժո­ղո­վուրդ­նե­րը, դա­րեր շա­րու­նակ տա­ռա­պել են օս­մա­նյան լծի տակ:
-Այ­սինքն, նրանց հա­մար այս վե­պը լիո­վին հաս­կա­նա­լի է, և «թարգ­մա­նել» բա­ռը զուտ լեզ­վա­կան ի­մաստ ու­նի:
-Իս­կա­պես: Նրանք մի ամ­բողջ գրա­կան ժա­ռան­գու­թյուն ու­նեն` նվիր­ված այդ ող­բեր­գա­կան շր­ջա­նին: Բա­վա­կան է հի­շել Նո­բե­լյան մր­ցա­նա­կա­կիր, հան­ճա­րեղ գրող Ի­վո Անդ­րի­չի «Դրի­նա­յի կա­մուր­ջը» և «Տրավ­նի­կյան տա­րեգ­րու­թյուն» փա­ռա­հեղ վե­պե­րը: Գոր­ծեր, ո­րոնք ա­ռայ­սօր, զար­մա­նա­լիո­րեն, թարգ­ման­ված չեն հա­յե­րեն: Կու­զեի հի­շեց­նել նաև պատ­մա­կան մեկ այլ ու­շագ­րավ փաստ, ո­րը վկա­յում է, որ իմ վե­պը ոչ միայն հաս­կա­նա­լի, այլև հո­գե­հա­րա­զատ պի­տի լի­նի բալ­կա­նյան ժո­ղո­վուրդ­նե­րին: 1903 թ., հու­նա­կան Սա­լո­նիկ քա­ղա­քում, մա­կե­դո­նա­ցի հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րը գրա­վե­ցին «Բանկ Օ­տո­մա­նի» բա­ժան­մուն­քը և, ի տար­բե­րու­թյուն հայ հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րի, պայ­թեց­րին:
-Ա­սել է, թե մեր դա­ռը դասն օգ­տա­կար ե­ղավ նրանց հա­մար: Իսկ ո՞վ է թարգ­մա­նի­չը, և ո՞ր հրա­տա­րակ­չու­թյունն է ստանձ­նել Ձեր վե­պի տպագ­րու­թյու­նը:
-Գիր­քը լույս է ըն­ծա­յել Սեր­բիա­յի ա­ռա­ջա­տար հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րից մե­կը` «Ֆի­լիպ Վիշ­նյի­չը»: Վե­պը սեր­բե­րեն է «հն­չեց­րել» փոր­ձա­ռու թարգ­մա­նիչ Մի­լի­վո­յե Բա­չո­վի­չը: Ես, ցա­վոք, սեր­բե­րեն չգի­տեմ, բայց հա­վա­տում եմ, որ թարգ­մա­նու­թյու­նը պի­տի որ բարձ­րա­կարգ լի­նի, քա­նի որ նա ոչ միայն հմուտ և ճա­նաչ­ված թարգ­մա­նիչ է, այլև վե­պում ներ­կա­յաց­ված խն­դիր­ներն ու ի­րա­կա­նու­թյու­նը նրան քաջ ծա­նոթ են:
-Են­թադ­րում եմ, որ վե­պը թարգ­ման­վել է երկ­րորդ լեզ­վից:
-Ա­յո, ռու­սե­րե­նից, և ես, որ սկզ­բուն­քո­րեն չեմ ըն­դու­նում երկ­րորդ լեզ­վից կա­տար­ված թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րը և դա հա­մա­րում եմ մշա­կու­թա­յին ինք­նա­կամ ստր­կու­թյուն, պի­տի ա­սեմ, որ այս դեպ­քում ռու­սե­րե­նը երկ­րորդ լե­զու չէ: Նախ, ես երկ­լեզ­վյան հե­ղի­նակ եմ, բազ­մա­թիվ հոդ­ված­ներ ու­նեմ գր­ված ուղ­ղա­կի ռու­սե­րեն` ռու­սա­կան մա­մու­լի հա­մար: Վե­պը ռու­սե­րեն թարգ­մա­նեց Ա­նա­հիտ Թոփ­չյա­նը` իմ մշ­տա­կան, ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան ներ­կա­յու­թյամբ, և այն­քան ան­թե­րի, որ մոս­կո­վյան հրա­տա­րակ­չու­թյու­նում որևէ դի­տո­ղու­թյուն չե­ղավ: Մի խոս­քով, ռու­սե­րեն տար­բե­րա­կը ա­վե­լի կա­տա­րյալ է և ո­րոշ ա­ռու­մով ա­ռա­վե­լու­թյուն­ներ ու­նի հա­յե­րեն բնագ­րի հան­դեպ:
-Այս­պի­սով, սա ե­ղավ հին­գե­րորդ թարգ­մա­նու­թյու­նը` ռու­մի­նե­րե­նից, ֆրան­սե­րե­նից, ռու­սե­րե­նից և պարս­կե­րե­նից հե­տո: Իսկ վե­ցե­րորդ թարգ­մա­նու­թյա­նը եր­կա՞ր պի­տի սպա­սենք:
-Շատ չէ: Հա­վա­նա­բար մինչև Նոր տա­րի` եվ­րո­պա­կան եր­կր­նե­րից մե­կում:
-Ըստ երևույ­թին, կա­րող ենք ա­սել, որ ձեր «Բանկ Օ­տո­մա­նը» ան­կա­խու­թյու­նից հե­տո լույս տե­սած գե­ղար­վես­տա­կան եր­կե­րից ա­մե­նա­թարգ­ման­վածն է: Ին­չո՞վ եք բա­ցատ­րում այս հա­ջո­ղու­թյու­նը:
-Ես կցան­կա­նա­յի, որ այդ մա­սին խո­սեն ու­րիշ­նե­րը, մա­նա­վանդ որ խո­սե­լու բան կա:
-Պարս­կե­րեն թարգ­մա­նու­թյան ա­ռի­թով մեր թեր­թին տված հար­ցազ­րույ­ցում ա­սել եք, որ դա Ձեր մո­տա­լուտ` ծնն­դյան ութ­սու­նե­րորդ տա­րե­դար­ձի լա­վա­գույն նվերն է: Կա­րո՞ղ ենք ա­սել, որ մի ըն­տիր նվեր էլ ա­վե­լա­ցավ:
-Ի­հար­կե կա­րող ենք, և ոչ թե մե­կը, այլ եր­կուսն ա­վե­լա­ցան` «Չա­րի­քի զա­վակ­նե­րը»` պատմ­վածք­նե­րի ծա­վա­լուն ժո­ղո­վա­ծուն, որ ինքս ինձ նվի­րե­ցի այդ տա­րե­դար­ձի առ­թիվ:
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ
Հ.Գ. Ան­վա­նի մտա­վո­րա­կա­նի հո­բե­լյա­նա­կան տար­վա ա­ռի­թով հրա­տա­րակ­ված «Չա­րի­քի զա­վակ­նե­րը» ժո­ղո­վա­ծուին մեր անդ­րա­դար­ձը՝ «Ի­րա­տե­սի» ա­ռա­ջի­կա հա­մար­նե­րից մե­կում:
Դիտվել է՝ 2083

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ