Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » «Նկարն էլ իր կյանքն ու­նի, չես կա­րող փա­կել ար­վես­տա­նո­ցում, միայն ինքդ տես­նել»

«Նկարն էլ իր կյանքն ու­նի, չես կա­րող փա­կել ար­վես­տա­նո­ցում, միայն ինքդ տես­նել»

«Նկարն էլ իր կյանքն ու­նի, չես կա­րող փա­կել ար­վես­տա­նո­ցում, միայն ինքդ տես­նել»
21.02.2020 | 01:57
«Ի­րա­տե­սի» զրու­ցա­կի­ցը գե­ղան­կա­րիչ ԿԱՄ­ՍԱՐՆ է (ԿԱ­ՄՈ ՍԱ­ՀԱ­ԿՅԱՆ): Զրույ­ցի ա­ռանց­քում նկար­չի ար­վես­տա­նոցն է, դր­սի ու ներ­սի աշ­խար­հը, ար­վես­տի ուժն ու մեզ շր­ջա­պա­տող աշ­խար­հը:
-Մեր նա­խորդ զրույ­ցը ե­րեք տա­րի ա­ռաջ էր: Այս ըն­թաց­քում ի՞նչն է փոխ­վել:
-Ա­վե­լի շատ եմ ար­վես­տա­նո­ցում լի­նում: Ե­թե նույ­նիսկ շատ չեմ նկա­րում, միևնույն է, ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան ըն­թաց­քի մեջ եմ:
-Այ­սինքն՝ ա­վե­լի շատ ար­վես­տա­նո­ցում եք լի­նում, քան տա՞­նը:
-Ա­յո, ի­րա­կա­նում հենց այդ­պես է: Ար­վես­տա­նո­ցը տան վերևի հար­կում է, բայց մեծ մա­սամբ ար­վես­տա­նո­ցում եմ: Նաև դա­սա­վան­դում եմ գե­ղար­վես­տի դպ­րո­ցում:
-Մեր նա­խորդ հար­ցազ­րույ­ցում ա­սել էիք. «Գույ­նը գե­ղան­կար­չի հա­մար և՛ տրա­մադ­րու­թյուն է, և՛ հո­գե­վի­ճակ: Հե­տաքր­քիր հո­գե­բա­նա­կան վի­ճակ հի­շե­ցի. բա­նա­կից զո­րացր­վե­լուց (1982 թ.) հե­տո ա­միս­ներ շա­րու­նակ վառ գույ­նե­րով չէի կա­րո­ղա­նում նկա­րել»: Այս ըն­թաց­քում ի՞նչ գույ­նե­րով էիք նկա­րում:
-Հի­մա շատ ա­զատ եմ, բո­լոր գույ­ներն օգ­տա­գոր­ծում եմ: Դր­սից ու ներ­սից ստաց­ված զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րը փոր­ձում եմ վե­րա­ցարկ­ված ձևով ներ­կա­յաց­նել: Դրանք այ­սօր­վա իմ ապ­րում­ներն են, զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք առ­նչ­վում են մեր ժա­մա­նա­կին: Ես ապ­րում եմ Հա­յաս­տա­նում, այս ի­րա­կա­նու­թյան մեջ, որն ինչ-որ ձևով, ու­զեմ, թե չու­զեմ, ար­տա­ցոլ­վում է իմ կտավ­նե­րում:
-Մի նկա­րից մի քա­նի­սը նկա­րելն ըն­դուն­վա՞ծ է՝ միան­ման կամ մի քիչ փոխ­ված:
-Կա­րող են մի քիչ տար­բեր լի­նել, իսկ նույն հե­ղի­նա­կա­յին կա­տար­մամբ մի քա­նի աշ­խա­տան­քը պետք է հա­մա­րա­կալ­վի, նշ­վի՝ ո­րե­րորդն է:
-Դժ­վար չէ՞ նույ­նու­թյամբ նկա­րե­լը:
-Ո­րոշ նկա­րիչ­ներ ա­նում են: Ես էս­քիզ ու­նեմ, որ հա­ջող­ված եմ հա­մա­րում, բայց մեծ կտա­վի վրա նույ­նու­թյամբ փո­խադ­րե­լիս այլ բան է ստաց­վում: Ան­գամ ար­տան­կար դժ­վա­րու­թյամբ եմ ա­նում, կաշ­կանդ­վում եմ...
-Վե­րա­ցա­կան նկար­նե­րը վեր­նագ­րու՞մ եք, որ ա­սե­լի­քը տեղ հաս­նի:
-Փոր­ձում ես նկա­րել այն, ինչ մտա­ծել ես, բայց եր­բեմն նկա­րե­լիս կամ վերջ­նար­դյուն­քում ինչ-որ բան փոխ­վում է: Կա­րող է մի բան սկ­սես, ու­րիշ բան դառ­նա: Վեր­նագ­րում եմ, բայց այն­պես, որ վեր­նա­գի­րը պար­տադ­րող չլի­նի, դի­տողն իր ա­զա­տու­թյու­նը չկորց­նի:
-88-ի շարժ­մա­նը, Ար­ցա­խյան ա­զա­տա­մար­տին վե­րա­բե­րող աշ­խա­տանք­ներ ու­նեք՝ «Հա­յաս­տան 88» (1988 թ.), «Գո­յա­պայ­քար» (1992 թ.), «Հուն­վար 94» (1994 թ.), «1988» (1994 թ.), «Տագ­նապ» (2016 թ.): Մաս­նակ­ցե՞լ եք շարժ­մա­նը:
-Ե­ղեգ­նա­ձո­րում 88-ին ինք­նա­բուխ խառն­վե­ցի շարժ­մա­նը: Երբ Երևա­նում, Ար­ցա­խում ցույ­ցեր էին, փոքր քա­ղաք­նե­րում իշ­խա­նա­վոր­նե­րը փոր­ձում էին ինչ-որ մարդ­կանց օգ­տա­գոր­ծել՝ շարժ­ման ըն­թաց­քը կա­ռա­վա­րե­լու հա­մար: Ե­ղեգ­նա­ձո­րում ան­կախ հան­րա­հա­վա­քի ա­ռա­ջին կազ­մա­կեր­պի­չը ես եմ ե­ղել: Երբ շար­ժու­մը վե­րած­վեց կու­սակ­ցու­թյան, հե­ռու մնա­ցի այդ ա­մե­նից, բայց ոչ միան­գա­մից. ժո­ղո­վուր­դը դրա­կան էր վե­րա­բեր­վում մեզ ու միան­գա­մից դուրս գա­լը նշա­նա­կում էր ժո­ղովր­դին ա­նո­րո­շու­թյան մեջ թող­նել: Ե­րեք տա­րուց ա­վե­լի այդ գոր­ծըն­թաց­նե­րի մեջ եմ ե­ղել:
-Այ­սինքն՝ այն ժա­մա­նակ մտա­վո­րա­կա­նը ա­ռաջ­նոր­դի դեր էր կա­տա­րում, շա­հում ժո­ղովր­դի վս­տա­հու­թյու­նը, հա­մակ­րան­քը: Հի­մա նույ­նը չենք կա­րող ա­սել: Ի՞նչն է փոխ­վել:
-Երբ ներ­քին ա­րյան կան­չով ես մտ­նում նման «խա­ղի» մեջ, ժո­ղովր­դի վս­տա­հու­թյա­նը, հա­մակ­րան­քին ար­ժա­նա­նա­լու խն­դիր չես դնում քո առջև: Պատ­կե­րաց­րեք ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նի ի­մաս­տով. 80-ա­կան­նե­րի վեր­ջին կու­սակ­ցու­թյուն­ներ գո­յու­թյուն չու­նեին, հի­մա կան կու­սակ­ցու­թյուն­ներ, քա­ղա­քա­կան շար­ժում­ներ, խմ­բա­վո­րում­ներ, դաշ­տը, ի վեր­ջո, ի­րենցն է: Բայց կան մտա­վո­րա­կան­ներ, ար­վես­տա­գետ­ներ, որ հրա­շա­լի վեր­լու­ծում են հա­սա­րա­կա­կան- քա­ղա­քա­կան ի­րադ­րու­թյուն­նե­րը:
-90-ա­կան­նե­րից հե­տո Ձեր ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան կյան­քում ի՞նչ բե­կում­ներ ե­ղան:
-Դե, մինչև 90-ա­կան թվա­կան­ներն էլ մեծ հե­տաք­րք­րու­թյամբ կար­դում էի և ու­սում­նա­սի­րում հայ­կա­կան բարձ­րա­վան­դա­կում ստեղծ­ված ժայ­ռա­պատ­կեր­նե­րի մա­սին հրա­պա­րակ­ված նյու­թե­րը: 92-ից սկ­սե­ցի ժայ­ռա­պատ­կե­րա­յին գծան­կար­նե­րը, խոր­հր­դա­նի­շե­րը օգ­տա­գոր­ծել գե­ղան­կար­չու­թյան մեջ: Պետք է ա­սեմ, որ այդ տա­րի­նե­րին ժայ­ռա­պատ­կե­րա­յին խոր­հր­դա­նի­շե­րի նկատ­մամբ ար­վես­տա­գետ­նե­րի հե­տաք­րք­րու­թյու­նը այդ­քան մեծ չէր, ա­ռա­վել ևս գե­ղան­կար­չու­թյան մեջ չեմ հի­շում, որ որևէ մե­կը օգ­տա­գոր­ծած լի­ներ: Հե­տա­գա­յում դա տա­րած­վեց... Վեր­ջին տա­րի­նե­րին այդ պատ­կեր­նե­րը ա­ռա­վել շատ օգ­տա­գոր­ծում են նաև կի­րա­ռա­կան ար­վես­տի մեջ: Երբ ա­վե­լի տա­րած­վե­ցին այդ դրսևո­րում­նե­րը, ես թո­ղե­ցի դա:
Ո­րոշ ժա­մա­նակ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան դա­դար ու­նե­ցա. ղե­կա­վա­րում էի Ե­ղեգ­նա­ձո­րի երկ­րա­գի­տա­կան թան­գա­րա­նը և շուրջ տա­սը տա­րի ընդ­հան­րա­պես չէի նկա­րում: Երբ նո­րից վե­րա­դար­ձա ար­վես­տա­նոց, նկա­րե­լու այդ տե­սակն ան­ցած փուլ էր ինձ հա­մար, փոր­ձե­ցի նոր բան ա­նել: Չնա­յած եր­բեմն անդ­րա­դառ­նում էի, բայց ինձ հե­տաք­րք­րողն ար­դեն ոչ թե ար­ված գծա­պատ­կեր­ներն էին, այլ տվյալ ժա­մա­նա­կի քան­դա­կա­գործ-նկար­չի ա­զատ ու պլաս­տիկ մտա­ծո­ղու­թյու­նը ի­րեն շր­ջա­պա­տող ա­ռար­կա­յա­կան և ոչ ի­րե­ղեն երևույթ­նե­րի նկատ­մամբ:
-ՈՒ­նե՞ք ա­նա­վարտ նկար­ներ կամ նկար­ներ, որ ոչ ո­քի ցույց չեք տա:
-ՈՒ­նեմ աշ­խա­տանք, որ նկա­րում եմ, բայց իմ ու նկա­րի երկ­խո­սու­թյու­նը չի ստաց­վում, շր­ջում եմ: Ո­րոշ ժա­մա­նակ հե­տո նո­րից անդ­րա­դառ­նում եմ, այդ­պես կա­րող է մի քա­նի ան­գամ կրկն­վել, մինչև ակն­կալ­վող զրույ­ցի կա­յա­նա­լը:
-Եր­կա՞ր եք աշ­խա­տում կտա­վի վրա:
-Շատ տար­բեր է, նկար կա ա­րագ է ծն­վում, նկար կա, որ տան­ջում է քեզ: Երևի՝ ինչ­պես մարդն է ծն­վում…
-Կա՞ն նկար­ներ, ո­րոն­ցից չեք կա­րո­ղա­նում ա­զատ­վել:
-Մի ժա­մա­նակ կա­յին նկար­ներ, որ, այս­պես ա­սած, ար­վես­տա­նո­ցում ու­նեին ի­րենց տե­ղը: Մի նկար կար, շատ էի հա­վա­նում, գնորդ ու­նե­ցավ և գնաց ՝ Ա­մե­րի­կա, լու­սան­կա­րը, որ տես­նում էի, ու­զում էի մոտս լի­ներ, ափ­սո­սում էի, որ վա­ճա­ռե­ցի, բայց հե­տո սկ­սե­ցի այլ կերպ մտա­ծել: Ի վեր­ջո, նկարն էլ իր կյանքն ու­նի, չես կա­րող փա­կել ար­վես­տա­նո­ցում և միայն ինքդ տես­նել: Մե­կը կա­րող է իր տան պա­տից կա­խել, հե­տո վա­ճա­ռել… Նկարն իր կյանքն ու­նի, ե­թե այն լավն է, ապ­րում է:
-Իսկ ի՞նչն է ապ­րեց­նում նկա­րը՝ ար­վես­տի ու­՞ժը, թե՞ պրո­ֆե­սիո­նա­լիզ­մը:
-Ներ­քին է­մո­ցիո­նալ ու­ժը, է­ներ­գե­տի­կան: Ե­թե նկա­րը լավն է, այդ ազ­դե­ցու­թյու­նը լի­նում է:
-Ի՞նչ կա­սեք քա­ղա­քա­շի­նա­կան նո­րու­թյուն­նե­րի մա­սին, հու­շար­ձան­նե­րի, որ զար­դա­րում են մայ­րա­քա­ղա­քը, և ոչ միայն: Թե­կուզ Ե­ղեգ­նա­ձո­րի օ­րի­նա­կով:
-Շատ բա­ներ կան, որ վատ են ար­վում: Ե­ղեգ­նա­ձո­րում մի քա­նի փո­ղոց­նե­րում շեն­քեր են կա­ռու­ցել, բայց շեն­քի ճա­կա­տա­յին մա­սից սկս­վում են գա­զի հաստ խո­ղո­վակ­նե­րը: Ի՞նչ է դա, գա­զա­խո­ղո­վա­կա­յին ճար­տա­րա­պե­տու­թյու՞ն, ո՞նց կա­րող է նման բան լի­նել: Երևա­նում էլ շատ բա­ներ չեմ հա­վա­նում: Օն­լայն հար­թակ­նե­րից եմ տե­ղե­կա­նում, հե­տո երբ Երևա­նում եմ լի­նում, ինքս մո­տե­նում, նա­յում եմ, զգում եմ, որ ինչ-որ բան իր տե­ղում չէ: Ա­սենք՝ Ա­րա­մի ար­ձա­նը:
-Ինձ թվում է՝ երբ ար­ձա­նը լավն է, այն­քան է ձուլ­վում քա­ղա­քին, որ անց­նում, չես նկա­տում, Ա­րա­մի ար­ձա­նի մո­տով անց­նե­լիս միշտ նա­յում եմ, մտա­ծե­լով, ին­չու՞ է այս­տեղ:
-Քան­դակն էլ ինձ դուր չի գա­լիս, բա­ցի այդ, իր տե­ղում էլ չէ, ճիշտ չէ, մեկ ու­րիշ ճար­տա­րա­պե­տու­թյան վրա է դր­վել, ու­րիշ հե­ղի­նա­կի ի­րա­վունքն է խախտ­վել:
-Մյուս կող­մից՝ չէ՞ որ ար­վես­տա­գե­տը մր­ցույ­թում հաղ­թում է և ի­րա­կա­նաց­նում գա­ղա­փա­րը, որ հաս­տա­տել է մաս­նա­գի­տա­կան հանձ­նա­խում­բը:
-Ճիշտ ձևա­վոր­ված մաս­նա­գի­տա­կան հանձ­նա­խում­բը կա­րող է դրա­կան գնա­հա­տել կամ մեր­ժել: Բայց եր­բեմն հանձ­նա­ժո­ղո­վի մաս­նա­գի­տա­կան կար­ծի­քը ան­տես­վում և ինչ-որ մե­կի կամ­քով է տե­ղադր­վում այս կամ այն ար­ձա­նը: Կար­ծում եմ՝ խն­դիր­նե­րը հիմ­նա­կա­նում դրա­նից են ա­ռա­ջա­նում:
-Ի՞նչ խն­դիր ու­նի նկա­րի­չը Հա­յաս­տա­նում:
-Խն­դիր­ներն ա­վե­լի շատ կեն­ցա­ղա­յին են, որ չես կա­րող ան­տե­սել, բայց ժա­մա­նակ են խլում: Ի­րա­կա­նում մանր խն­դիր­ներ են, որ պետք է հեշտ լուծ­վեին, բայց մեր երկ­րում այդ­պես չէ:
-Լուրջ խն­դիր­նե­րից, ծանր ապ­րում­նե­րից, զայ­րույ­թից, կար­ծում եմ, կա­րող է ար­վեստ ծն­վել:
-Ի­հար­կե, ար­վես­տը միայն այն չէ, որ սի­րուն լի­նի ու վերջ: Պի­կա­սո­յի բո­լոր նկար­նե­րը սի­րու՞ն են: Չէ՛: Նկար կա, նա­յում ես, ճն­շող տպա­վո­րու­թյուն է թող­նում: Ար­վես­տը միայն հիա­նա­լու և պայ­ծա­ռա­նա­լու հա­մար չէ, այն պետք է ազ­դե­ցու­թյուն ուե­նա՝ և՛ դրա­կան, և՛ բա­ցա­սա­կան:
-Դուք նկա­րիչ­նե­րի միու­թյան ան­դամ եք: Ի՞նչ կա­սեք միու­թյան գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին: Նոր նա­խա­գա­հը իր հետ կար­ծես նոր փո­փո­խու­թյուն­ներ է բե­րել:
-Ցու­ցա­հան­դես­նե­րը, մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը, հան­դի­պում­նե­րը ա­վե­լի հե­տաքր­քիր են դար­ձել: Հետևում եմ միու­թյան ֆեյս­բու­քյան է­ջին, ե­թե Երևա­նում եմ, ցու­ցա­հան­դես­ներ են լի­նում, մտ­նում եմ, նա­յում: Սա­ֆա­րյա­նը կա­ռու­ցո­ղա­կան աշ­խա­տանք­ներ կա­տա­րեց: Ժա­մա­նա­կին նկա­րիչ­ներ կա­յին, որ չէին էլ մտ­նում միու­թյուն, հի­մա ցու­ցա­հան­դես­նե­րի են մաս­նակ­ցում և այլն: Ա­վե­լի աշ­խու­ժա­ցել է միու­թյան գոր­ծու­նեու­թյու­նը:
-Ձեր ան­հա­տա­կան ցու­ցա­հան­դե­սին ե՞րբ սպա­սենք: Առ­հա­սա­րակ, ի՞նչ նո­րու­թյուն­ներ ու­նեք:
-Ան­հա­տա­կան ցու­ցա­հան­դես դեռ չեմ նա­խա­տե­սել, երբ այդ պա­հը գա, կի­մա­նաք: Հա­մա­գոր­ծակ­ցում եմ «Gala Art Gallery»-ի հետ, որ­տեղ պար­բե­րա­բար հե­տաքր­քիր ան­հա­տա­կան և խմ­բա­կա­յին ցու­ցադ­րու­թյուն­ներ են կազ­մա­կերպ­վում, օ­ժան­դա­կում են ար­վես­տա­գետ­նե­րի գոր­ծու­նեու­թյա­նը, նաև աշ­խա­տանք­նե­րի վա­ճառ­քին: Դրա­կան եմ գնա­հա­տում ի­րենց գոր­ծու­նեու­թյու­նը:
Զրույ­ցը՝
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԻ

Լուսանկարներ

. .
  • DSC_1311 Կոմպոզիցիա, 2018 թ.
  • Կոմպոզիցա, 2018թ.
  • Տաք կեսօր, 2019թ.
Դիտվել է՝ 7196

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.