Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Տա­վուշ` վու՜շ-վու՜շ…

Տա­վուշ` վու՜շ-վու՜շ…
28.07.2020 | 00:12

Նի­կոլ` վու՜շ-վու՜շ: Զո­րիկ` վու՜շ-վու՜շ: ԱԽ քար­տու­ղար` ՖՈՒԼ ԿՈ­ՄԵ­ԴԻԱՆՏ:
Սա է իշ­խա­նա­կան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րի ցան­կը և նրանց պահ­ված­քի գնա­հա­տա­կա­նը տա­վու­շյան դեպ­քե­րից հե­տո:
Եվ այն ժա­մա­նակ, երբ ողջ աշ­խար­հը դեռ քն­նար­կում, գնա­հա­տա­կան­ներ է տա­լիս Հա­յաս­տան-Ադր­բե­ջան շփ­ման գծում տե­ղի ու­նե­ցա­ծին, ի­րա­կա­նում լո­կալ պա­տե­րազ­մին, որն ու­րույն մատ­րի­ցա էր տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին ա­պա­գա զար­գա­ցում­նե­րի, դա­սա­վո­րու­թյուն­նե­րի հա­մար, երբ ա­մեն­քը լուռ, սո­ղա­ցող «հոս­քով» վե­րա­դա­սա­վո­րում­նե­րի ի­րենց ճա­նա­պար­հա­յին քար­տեզն են գծում, հա­յաս­տա­նյան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րից կարևո­րը` պա­տե­րազ­մա­կան շր­ջա­նում «գե­րա­գույն գլ­խա­վոր հրա­մա­նա­տա­րը», իր «կո­մուֆ­լյա­ժը» հագց­րել կնո­ջը, ու­ղար­կել է «ա­ռաջ­նա­գիծ», ին­քը նս­տել տա­նը` ՍԴ-ի ի­լիկն է պտ­տում… Եվ շուն­չը պա­հած սպա­սում է, որ հան­րու­թյու­նը շատ ա­րագ մո­ռա­նա Տա­վու­շում տե­ղի ու­նե­ցա­ծը, շատ ա­րագ ըն­տր­վեն ՍԴ ե­րեք դա­տա­վոր­նե­րը, կո­րո­նա­վի­րու­սից շատ ա­րագ մար­դիկ մա­հա­նան, զի ինքն ա­սե­լիք ու­նի միայն այդ «մա­հե­րի», դի­մակ­նե­րի, «վնգս­տա­ցող դա­տա­վոր­նե­րին» է՛լ ա­վե­լի «վնգս­տա­ցող­նե­րով» փո­խա­րի­նե­լու «խոր­քա­յին» երևույթ­նե­րի մա­սին: Նա որևէ այլ բա­նի ու­նակ չէ:
Ընդ ո­րում, ա­ռա­վել հե­տաքր­քիրն այն է, որ իր «նա­պառ­նիկ» ադր­բե­ջա­նա­կան կիր­թը նույն­պես ֆրուստ­րա­ցիոն վի­ճա­կի մեջ է. լիո­վին ջախ­ջախ­ված կիր­թը նս­տել խա­նու­մի` Մեհ­րի­բա­նի, կող­քին, դի­տում է շատ ակ­տիվ խա­ղի մեջ մտած Թուր­քիա­յի, ա­սել է` էր­դո­ղան­նե­րի պա­սա­ժը` Հա­յաս­տա­նի հար­ցով:


ՈՒ որ­քան էլ Փա­շի­նյան Նի­կո­լը փա­փա­գում է, որ Տա­վու­շի «հի­շո­ղու­թյու­նը» շուտ մա­րի, ո­րով­հետև այն ան­ձե­ռա­կերտ ար­ձան է` իր ոչն­չու­թյան, ան­կա­րո­ղու­թյան, ի­լու­զիո­նե­րու­թյան, Թուր­քիո ա­հա­բեկ­չա­կան էու­թյու­նը, ո­րը դե­ֆակ­տո ե­րեք ուղ­ղու­թյուն­նե­րով այ­սօր պա­տե­րազ­մի մեջ է, Անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի նիստ է ա­նում, ո­րից հե­տո հայ­տա­րա­րում է` ա­մեն գնով տեր է Ադր­բե­ջա­նին, ու, ըստ էու­թյան, Հա­յաս­տա­նը գործ ու­նի ոչ թե ֆրուստ­րաց­ված-«կա­ռու­ցո­ղա­կան» Իլ­հա­մի, այլ մար­դա­կեր, ա­մե­նա­կեր Թուր­քիա­յի հետ:
Ի՞նչ է ա­նում Հա­յաս­տա­նը: Նախ, ոչ մի գնով Անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի նիստ չի հրա­վի­րում, ինչն ուղ­ղա­կի աբ­սուրդ է: Չնա­յած ճիշտ է ա­նում. հրա­վի­րի, որ ի՞նչ ա­սի Փա­շի­նյա­նը. նո­րից պատ­մի ՈՒԱԶ-ի նա՞ղ­լը, լսի գե­նե­րալ տղեր­քի ա՞ս­քը, սուբ­լի­մա՞­ցիա ապ­րի, են­թա­գի­տակ­ցո­րեն ոչն­չա­նա՞:


Չէ՛, հրա­վի­րի, ու ա­պա­գա ճա­նա­պար­հա­յին քար­տե­զը մշա­կի, ո­րով­հետև դիր­քե­րի գրա­վու­մը հիբ­րի­դա­յին խա­ղի այս օ­րե­րում ա­մեն վայր­կյան կա­րող է նոր հիբ­րիդ բե­րել, մա­նա­վանդ որ, գրավ­ված բար­ձուն­քը չա­փից դուրս շատ է «գեո­քա­ղա­քա­կան», և չպետք է թույլ տալ, որ քո թի­կուն­քում կամ գլ­խի վրա­յով գեո­խա­ղա­ցող­նե­րը պայ­մա­նա­վոր­վեն` քո ին­ֆան­տիլ պահ­ված­քի, պո­պու­լիս­տա­կան զրո­յա­կա­նու­թյան, պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ ան­հար­կի խա­ղա­ղու­թյան կո­չեր ա­նե­լու, խա­ղի ոչ մի կա­նո­նին չտի­րա­պե­տե­լու պատ­ճա­ռով:
ՈՒ թե լրիվ ան­կեղծ լի­նենք, ե­թե չլի­նի հա­յոց բա­նա­կի ներ­քին, ինք­նա­բավ, ժա­մա­նա­կի փոր­ձու­թյա­նը դի­մա­կա­յած, պա­տե­րազ­մա­կան դիս­ցիպ­լի­նով ա­ռաջ­նորդ­վե­լու` գե­նե­րա­լի­տե­տա­կան փոր­ձա­ռու­թյունն ու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան ցայս ու­նե­ցած վե­րին սանդ­ղա­կը, կա­րող էինք ար­ձա­նագ­րել՝ «Մեր հայ­րե­նիք` թշ­վառ, ան­տեր…» բա­ռի ա­մե­նաիս­կա­կան ի­մաս­տով, ո­րով­հետև ան­հայտ է, ո՞վ է, ի վեր­ջո, այս երկ­րի տե­րը, ո՞վ է մտա­ծում այս երկ­րի մա­սին, ի՞նչ քայ­լեր են նա­խանշ­վում, ին­չու՞ գլուխ գլ­խի չեն տա­լիս գո­նե երկ­րի խոր­քա­յին տե­րե­րը (թե՞ տա­լիս են, մենք չենք տես­նում. ու տա Աստ­ված այդ­պես լի­նի):


Իսկ ի­րա­կան տե­րե­րը շատ ա­վե­լի վտան­գա­վոր են, քան… Ի դեպ, Թուր­քիա­յի ԱԽ նիս­տից հե­տո բարձ­րա­ձայ­նու­մին հա­յոց բարձ­րա­գույն իս­թեբ­լիշ­մեն­տը դեռ որևէ կերպ չի ար­ձա­գան­քել: Տա Աստ­ված` չար­ձա­գան­քի: Ո­րով­հետև այն կա­րող է շատ նման լի­նել «Ֆրանս-24-ին» տված ԱԳ նա­խա­րար Զոհ­րապ Մնա­ցա­կա­նյա­նի խա­ղա­ղու­թյան մա­սին «վա՜շ-վի՜շ»-ին: Ընդ ո­րում, դա Զո­րիկ Մնա­ցա­կա­նյա­նի երկ­րորդ «պա­լյոտն էր նա լու­նու»` մի­ջազ­գա­յին աս­պա­րե­զում. ա­ռա­ջին ան­գամ «Հարդ թո­քում» էր, երբ մեր ԱԳՆ կո­րի­ֆեյն այդ­պես էլ չխո­սեց Ար­ցա­խի ինք­նո­րոշ­ման մա­սին, իսկ հի­մա, խա­ղա­ղա­սի­րա­կան ան­նա­յա­բա­րո «ֆի­լո­սից» հե­տո, նա բար­բա­ռեց` ող­ջամ­տու­թյան պա­կա­սից էր, որ Ադր­բե­ջա­նը սպառ­նաց Մե­ծա­մո­րի ա­տո­մա­կա­յա­նը պայ­թեց­նել:

ՈՒ քա­նի որ «ող­ջամ­տու­թյան պա­կա­սից» էլ թերևս ժա­մա­նա­կին տե­ղի էր ու­նե­ցել 2 մլն հա­յի կո­տո­րած, Զո­րի­կը խա­ղա­ղու­թյուն ու ող­ջա­խո­հու­թյուն քա­րո­զեց:
Նույ­նը քա­րո­զեց ֆուլ կո­մե­դիան­տը` ՀՀ ԱԽ-ից: Այս մա­սին քիչ անց, այ­նու­հան­դերձ, ին­չու՞ նման պահ­վածք ԱԳՆ ղե­կա­վա­րի դեպ­քում (ԱԽ քար­տու­ղա­րի «պահ­ված­քը» քն­նար­կե­լի չէ այն տրի­վիալ պատ­ճա­ռով, որ «սո­րո­սյան­նե­րը» հայ­րե­նիք չու­նեն` գլո­բա­լիստ­ներ են, Թուր­քիան էլ Սո­րո­սի ա­մե­նա­հա­րա­զատ եր­կիրն է):
Եվ ու­րեմն` ին­չու՞ է այ­նուա­մե­նայ­նիվ փոր­ձա­ռու դի­վա­նա­գե­տի ի­միջ ու­նե­ցող Զոհ­րապ Մնա­ցա­կա­նյանն ի­րեն այդ­պես դրսևո­րում. դա իր ներ­քին բնույթն ու նա­խընտ­րու­թյու՞նն է, թե՞ պար­տադ­րանք` Փա­շի­նյան Նի­կո­լի ՈՒԱԶ-ա­սի­րու­թյան, հա­կա­ռա­կոր­դի կիրթ վի­ճա­կի, խա­ղա­ղու­թյուն մու­րա­լու:


Կար­ծում ենք` բո­լո­րը մե­կում. այ­լա­պես Մնա­ցա­կա­նյա­նը պետք է շրխ­կաց­ներ դու­ռը, ա­սեր` «դու կոր­ծա­նել այս հայ­րե­նիք, Նի­կոլ Փա­շի­նյան», ու հե­ռա­նար:
Ինչ վե­րա­բե­րում է ԱԽՔ-ի­կի «հայտ­նու­թյա­նը», Տա­վու­շի դեպ­քե­րին նրա գրա­վոր գնա­հա­տան­քին (ի՜նչ բարձր է հն­չում), ա­պա` ա­ռա­ջին դա­սա­րան­ցու մտաին­դուկ­ցիոն նրա հո­րին­ված­քում ծի­ծա­ղե­լի ինչ ա­սես կար, բա­ցի գեո­քա­ղա­քա­կա­նից ու անվ­տան­գու­թյան տես­լա­կա­նից, իսկ որ էլ ա­վե­լի կարևոր ու ցա­վա­լի էր` հայ­րե­նի­քի զգա­ցո­ղու­թյու­նից:
Թու՛­րքիա. անվ­տան­գու­թյան ա­մե­նա­մեծ սպառ­նա­լի՞ք… չէ՛, չի՛ լսել, չգի­տի:
Որ ի­րենք, ի վեր­ջո, հա­ջո­ղաց­րին հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը ի­ջեց­նել երբևէ չե­ղած ա­մե­նա­ցածր, ոչ բա­րե­կա­մա­կան մա­կար­դա­կի… չէ՛, չի՛ լսել, չի՛ տե­սել:
Սո­րո­սա­կան­նե­րը սո­վո­րա­բար «քյառ ու քոռ» են. նրանց փո­խա­րեն լսում-տես­նում է Սո­րոս հայ­րի­կը:


Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 8603

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ