Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Էս ի՞նչ խառն եք

Էս ի՞նչ խառն եք
17.01.2020 | 00:21
Տա­րին այն­քան քվան­տա­յին է մեկ­նար­կել, որ ամպ­լի­տու­դել հնա­րա­վոր չէ: Այ­նու­հան­դերձ, Ի­րան-ԱՄՆ «դիս­կուր­սին» հա­յաս­տա­նյան կոն­ցեպ­տի բա­ցա­կա­յու­թյու­նից հե­տո, երբ մեր կող­քին ա­հա­վոր մեծ քայ­լե­րով վե­րա­դա­սա­վոր­վում է ողջ տա­րա­ծաշր­ջա­նը, իսկ մենք երկ­րի թավ­շյա ըն­տա­նի­քի չո­բան­բա­յա­թին ենք «քո­քում», ար­դեն իսկ հաս­կա­նա­լի են դարձ­նում, որ պե­տա­կա­նու­թյան մա­սին պատ­կե­րա­ցում­նե­րը ոչ միայն իշ­խո­ղի, այլև հան­րու­թյան տար­բեր շեր­տե­րում տար­բեր կերպ են հան­գր­վա­նում:
Բո­լոր դեպ­քե­րում, փաս­տը կա­յա­ցավ. Ար­թուր Վա­նե­ցյա­նը ներ­կա­յաց­րեց իր քա­ղա­քա­կան հայ­տը: Ի դեպ, ա­րա­գու­թյան և ար­դյունք­նե­րի ա­ռու­մով հարկ է աչ­քի ա­ռաջ ու­նե­նալ ռու­սա­կան նա­խորդ օր­վա զար­գա­ցում­նե­րը` «Ինչ­պես կա­ռա­վա­րել ար­դյու­նա­վետ» նշա­նա­բա­նով: Կայ­ծակ­նա­յին (այլ կերպ չես բնո­րո­շի պու­տի­նյան ար­դի քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը) հա­ջոր­դա­կա­նու­թյու­նը, ո­րը Ռու­սաս­տա­նում բարձ­րաց­ված է ինս­տի­տու­տի մա­կար­դա­կի` դեռ Ել­ցի­նի ժա­մա­նակ­նե­րից` ոտ­նա­տե­ղի ա­պա­հով­ման մա­սով. կր­կին աշ­խա­տեց: Հի­շենք. Ել­ցի­նը գոր­ծըն­թաց­նե­րը ա­ռա­ջան­ցիկ դարձ­րեց` իր հրա­ժա­րա­կա­նի հաշ­վին, սա­կայն երկ­րի գլ­խին կանգ­նեց­րեց ղե­կա­վար, որն այ­սօր աշ­խար­հը դարձ­նում է բազ­մաբևեռ։ Ռու­սաս­տա­նի այ­սօր­վա մա­նյով­րը թե՛ աշ­խար­հում, թե՛ նրա «կրա­կա­յին կետ» Մեր­ձա­վոր Արևել­քում, ե­թե ա­ռաջ չի ընկ­նում միա­կենտ­րո­նու­թյան ջա­հա­կիր ԱՄՆ-ից, ա­պա հաս­տա­տա­պես հա­վա­սա­րակշ­ռու­մի լուրջ միկ­րոա­լիք­ներ է ար­ձա­կում:
Ի տար­բե­րու­թյուն մեզ: Մե­զա­նում ոչ միայն ար­տա­քուստ ա­րա­գու­թյուն ա­պա­հո­ված, սրըն­թաց (բայց չէ՞ որ Վա­նե­ցյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նից անց­նել է գրե­թե կես տա­րի), սա­կայն գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րում դեռ կոն­ցեպտ չներ­կա­յաց­րած վա­նե­ցյա­նա­կան հայ­տը բա­րե­կեն­դա­նի` «մեկ-եր­կու-ե­րեք»-ի ա­րա­գու­թյան մեջ է, և դեռ պետք է դի­տել, բա­ցի «բա­նա­վոր» հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րից, ո­րոնք, ի դեպ. բա­վա­կա­նին գրա­գետ ու հե­տաք­րք­րա­կան են, ու­րիշ էլ ի՞նչ քայ­լե­րի կաս­կա­դով են օժտ­ված, ո­րով­հետև այ­սօր խոսք` որ­քան ա­սես, գործ` «նիխտ»:
Այս ա­մե­նում Ռու­սիա­յի հետ միակ սինխ­րո­նի­զա­ցիան սահ­մա­նադ­րա­կան բա­րե­փո­խում­ներն են: Հաս­կա­նա­լի է, չէ՞, որ Ռու­սիան դե­տա­լի­զաց­ված պա­րա­դիգ­մա­յով է գնում այդ բա­րե­փո­խում­նե­րին, իսկ մեզ մոտ կր­կին ա­պա­պե­տա­կան և անձ­նիշ­խան հաշ­վարկն է աշ­խա­տե­լու. սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րը մե­զա­նում հաս­տա­տա­պես ծա­ռա­յեց­վե­լու եմ մեկ նպա­տա­կի` սե­փա­կան իշ­խա­նու­թյան և ոչ թե, ինչ­պես Ռու­սիա­յում, պե­տա­կա­նու­թյան ամ­րապ­նդ­ման, ա­սել է` սե­փա­կան իշ­խա­նու­թյան ամ­րա­կայ­ման, նա­խա­գա­հա­կան կա­ռա­վար­ման անց­ման:
Պետք է ու­րա­խու­թյան դե­ժա­վյու ապ­րենք` հի­շե­լով բա­նաս­տեղ­ծու­թյուն­ներ գրող հա­յազ­գի Լավ­րո­վին և նո­րան­շա­նակ վար­չա­պետ, Մի­խա­յիլ Մի­շուս­տին կա­պակ­ցու­թյամբ: ՈՒ ցավ գրան­ցենք. ա­հա թե ին­չու հա­յե­րը դր­սում այս­քան հա­ջո­ղակ են, ներ­սում` մի­մյանց «սակ­րալ» տա­րածք­ներ, ընդ­հուպ մինչև ըն­տա­նիք, «ներ­խուժ­մամբ» են առ­լե­ցուն:
Թերևս պաու­զան ձգենք` «ըն­տա­նի­քի» մա­սով, ո­րը մեզ հա­մար նույն­պես սակ­րա­լա­գույն է, և այ­նու­­հան­դերձ, պետք է հի­շենք ԱԱԾ նախ­կին պե­տե­րից ևս մե­կի` քա­ղա­քա­կան «բե­մին վրա» եր­կար ու ա­հա­վոր ար­դյու­նա­վետ քայ­լող Դա­վիթ Շահ­նա­զա­րյա­նի գրե­թե դե­տո­նա­տո­րա­յին դի­տար­կում­նե­րի վեր­ջին կաս­կա­դը:
Նախ­կին ԱԱԾ պե­տը, որն ին­ֆոր­մաց­ված էր ոչ միայն իր պաշ­տո­նա­վար­ման օ­րե­րին, այլև այ­սօր, նա­խորդ օրն իր հար­ցազ­րույց­նե­րից մե­կում ար­ձա­նագ­րել էր, որ սպաս­վում էր Ան­նա Հա­կո­բյա­նի և Մեհ­րի­բան Ա­լիևա­յի հան­դի­պում, որ­պես ադր­բե­ջա­նա­կան ժո­ղովր­դի հետ «հու­մա­նիս­տա­կան» ծրագ­րի բաղ­կա­ցու­ցիչ (դրա «ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րից» մե­կին ա­կա­նա­տես ե­ղանք Մի­լա­նի հայ­կա­կան ե­կե­ղե­ցում` ադր­բե­ջա­նա­կան հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի աշ­խա­տա­կից-բլո­գե­րի ու Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ)։ Ի դեպ, հան­դիպ­ման ա­ռա­ջար­կը ե­ղել է հայ­կա­կան կող­մից. ա­վաղ, ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մը չէր հա­մա­ձայ­նել:
Ար­ժե՞ շա­րու­նա­կել, թե աս­ված է ա­մե­նը:
Պարզ­վում է` ար­ժե:
Հաս­կա­նա­լի է, չէ՞, հա­յաս­տա­նյան մտա­ծող շեր­տի հա­մար միշտ էլ հա­նե­լուկ է ե­ղել` ին­չու է Նի­կո­լը ոչ միայն կնո­ջը, այլև ե­րե­խա­նե­րին, հատ­կա­պես դս­տե­րը ներ­քա­շում քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մեջ: Դա­վիթ Շահ­նա­զա­րյա­նը տվեց այդ հար­ցի պա­տաս­խա­նը. քա­նի որ Ան­նա-Մեհ­րի­բան հան­դի­պու­մը չկա­յա­ցավ, ըստ ա­մե­նայ­նի, նա­խա­պատ­րաստ­վում է Փա­շի­նյա­նի դուստր-Ա­լիևի դուստր հան­դի­պու­մը։
Ծնն­դատ­ներ, գի­շե­րօ­թիկ­ներ փա­կող, ողջ օ­րը մարդ­կանց ձեր­բա­կա­լող իշ­խա­նու­թյուն­նե­րից կա­րե­լի էր այլ բան սպա­սել և կամ չհա­վա­տալ Դա­վիթ Շահ­նա­զա­րյա­նին: Կար­ծում ենք` եր­բե՛ք ու ո՛չ:
Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ
Դիտվել է՝ 4422

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ