Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Ամբող­ջա­ցու­մը՝ մեկ շա­բա­թից

Ամբող­ջա­ցու­մը՝ մեկ շա­բա­թից
15.09.2020 | 01:43

Եվրո­պա­կան թոփ ա­ռաջ­նու­թ­յուն­նե­րից ևս եր­կու­սը մեկ­նար­կեց՝ «խա­ղի» մեջ մտան իս­պա­նա­կան լա լի­գան ու անգ­լիա­կան պրե­միեր լի­գան։ Պատ­կե­րի ամ­բող­ջաց­ման հա­մար սպա­սենք սեպ­տեմ­բե­րի 18-ին ու 19-ին մեկ­նար­կե­լիք գեր­մա­նա­կան բուն­դես­լի­գա­յին ու ի­տա­լա­կան սկու­դե­տեին, ո­րից հե­տո նոր ողջ էու­թ­յամբ կկա­րո­ղա­նանք ընկղմ­վել կա­տա­ր­յալ վա­յել­քի գիր­կը, քան­զի այն մյուս եր­կու կարևոր բա­նից հե­տո (ա­մեն ին­չի մա­սին չէ, որ պի­տի բարձ­րա­ձայ­նել) ֆուտ­բո­լը տղա­մար­դու, հատ­կա­պես ա­ռողջ տղա­մար­դու զգա­յա­կան գր­գիռ­նե­րի եր­րորդ կարևոր բևեռն է, ո­րի ա­նա­ռար­կե­լիու­թ­յան գի­տակ­ցու­մը պար­տա­վոր է ու­նե­նալ յու­րա­քանչ­յուր կին, ե­թե ի­րա­պես ու­զում է, որ կյան­քը լի­նի ներ­դաշ­նակ­ված ու գե­ղե­ցիկ։ Մի քիչ ընդ­հան­րա­կան, շատ ա­վե­լի փի­լի­սո­փա­յա­կան այս նա­խա­մուտք-խոս­քից անց­նենք կոնկ­րե­տա­ցում­նե­րին։

ՖՐԱՆ­ՍԻԱ
Մեկ­նար­կած­նե­րից «յոթ­նու­կը» դի­վի­զիո­նի ա­ռաջ­նու­թյունն էր, ո­րը հետևում ար­դեն ե­րեք տուր ու­նի թո­ղած (ե­թե հի­շում եք, հա­մա­վա­րա­կի պատ­ճա­ռով այն եվ­րո­պա­կան թոփ ա­ռաջ­նու­թյուն­նե­րից ա­ռա­ջինն ընդ­հատ­վածն ու այդ­պես էլ չվերս­կս­վա­ծը ե­ղավ)։
Արդ՝ ին­չեր ե­ղան եր­րոր­դում։ Ա­ռաջ­նու­թյու­նը եր­կու հաղ­թա­նա­կով սկ­սած «Նից­ցա­յի» բաց­ված ա­խոր­ժա­կը «չա­փի» բե­րեց մեր հայ­րե­նա­կից Մի­շել Տեր-Զա­քա­րյա­նի գլ­խա­վո­րած «Մոն­պե­լիեն»՝ լիու­լի օգտ­վե­լով սե­փա­կան հար­կի ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րից։ Կար­ծում ենք՝ 3։1-ն ա­ռա­վել քան հա­մո­զիչ հա­շիվ է խա­ղի մա­սին ամ­բող­ջա­կան պատ­կե­րա­ցում ու­նե­նա­լու և ա­վե­լորդ ման­րա­մաս­ներ չպա­հան­ջե­լու հա­մար։
Ինչ վե­րա­բե­րում է երկ­րի չեմ­պիո­նին, Լանս գնա­ցած «Պա­րի Սեն Ժեր­մե­նը» տե­ղի հա­մա­նուն թի­մի հետ մր­ցակ­ցու­թյա­նը ներ­կա­յա­ցել էր հիմ­նա­կան կազ­մի յոթ ֆուտ­բո­լիս­տի բա­ցա­կա­յու­թյամբ։ Այդ մա­սին մեր նա­խորդ հրա­պա­րա­կու­մում ա­ռա­վել քան ման­րա­մասն ենք ե­ղել, միայն հի­շեց­նենք, որ պատ­ճա­ռը կո­րո­նա­վի­րուսն է։ Ա­ռանց­քա­յին ֆուտ­բո­լիստ­նե­րի բա­ցա­կա­յու­թյան պա­րա­գան մայ­րա­քա­ղա­քա­յին թի­մի հա­մար ե­ղել է վճ­ռո­րոշ. «Պար Սեն Ժեր­մե­նը» զի­ջել է տան­տե­րե­րին՝ ա­ռաջ­նու­թյու­նը փաս­տո­րեն սկ­սե­լով ոչ միայն ու­շա­ցու­մով, այլև պար­տու­թյամբ։
«Մար­սե­լի» հետ հան­դիպ­մա­նը, ո­րը «Բրես­տի» հետ ա­ռա­ջին տու­րի դի­մա­կա­յու­թյունն ա­վար­տել էր հաղ­թա­նա­կով՝ 3։2, երկ­րի չեմ­պիո­նը հասց­րել էր մար­տի նա­խա­պատ­րաս­տել Նեյ­մա­րին ու դի Մա­րիա­յին, սա­կայն ա­ռա­ջին խա­ղա­կե­սի 31-րդ րո­պեին հյու­րե­րը հաշ­վի մեջ ան­ցել են ա­ռաջ ու կա­րո­ղա­ցել մինչև խա­ղա­վարտ ան­փո­փոխ պա­հել հա­շի­վը, թե­պետ խա­ղի ողջ ըն­թացքն ան­ցել է ՊՍԺ-ի ֆուտ­բո­լիստ­նե­րի տո­տալ վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ։ Նկա­տենք, որ հան­դիպ­ման ա­վար­տին պար­տու­թյան ռեալ վտան­գը հու­նից հա­նել է տան­տե­րե­րին, ին­չը փո­խանց­վել է նաև հյու­րե­րին։ Մր­ցա­վա­րը հինգ խա­ղա­ցո­ղի պատ­ժել է կար­միր քար­տով։ Ինչևէ, փաս­տը մնում է փաստ, որ ա­ռաջ­նու­թյան մեկ­նար­կը չա­փա­զանց ան­հա­ջող էր երկ­րի գոր­ծող չեմ­պիո­նի հա­մար՝ եր­կու հան­դի­պում, եր­կու պար­տու­թյուն, բաց թո­ղած եր­կու և չխ­փած ոչ մի գոլ, մր­ցա­շա­րա­յին ա­ղյու­սա­կում՝ 18-րդ հո­րի­զո­նա­կան։ Ի հա­կակ­շիռ մայ­րա­քա­ղաք­ցի­նե­րի, խփած-բաց թո­ղած­նե­րի 4։2 հա­րա­բե­րակ­ցու­թյամբ մար­սել­ցի­նե­րը եր­կու խա­ղից հե­տո ու­նեն վեց միա­վոր, հին­գե­րորդ հո­րի­զո­նա­կա­նում են:
Ե­րեք տու­րից հե­տո յո­թա­կան միա­վո­րով առջևում են «Ռե­նը», «Մո­նա­կոն», «Լի­լը», ո­րոնք վեր­ջին՝ եր­րորդ տու­րում հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար պար­տու­թյան են մատ­նել «Նի­մին» (4։2), «Նան­տին» (2։1), «Մե­ցին» (1։0)։ Եր­կու խա­ղից հե­տո «Մար­սե­լի» պես բա­ցար­ձակ ար­դյունք ու­նի և «Սենտ Է­տիե­նը», ո­րը նույն 2։0 հաշ­վով պար­տու­թյան է մատ­նել թե «Լո­րիա­նին», թե «Ստ­րաս­բուր­գին»։

ԱՆԳ­ԼԻԱ
Ոչ լրիվ եր­կու տաս­նա­մյակ պրե­միեր լի­գա­յից բա­ցա­կա­յե­լուց հե­տո «Լիդ­սը» երկ­րի բար­ձա­գույ­նում մր­ցե­լույթ­նե­րը սկ­սեց դա­ժան փոր­ձու­թյամբ։ Դա­ժան ենք ա­սում, ո­րով­հետև մր­ցա­կի­ցը երկ­րի չեմ­պիոնն էր։ Ռուս­նե­րը նման դեպ­քի հա­մար հրա­շա­լի խոսք ու­նեն՝ с корабля на бал.
Ի՞նչ ա­րեց «Լիդ­սը»։
Դաշ­տում ոչ լրիվ չորս րո­պե էլ ի­րեն չէր դրսևո­րել՝ չհասց­նե­լով վարժ­վել խո­տա­ծած­կին, երբ «կե­րավ» ա­ռա­ջին գո­լը՝ 11-մետ­րա­նո­ցից դառ­նո­րեն նրա սիր­տը խո­ցեց Մո­հա­մեդ Սա­լա­հը։
Բնա­կա­նա­բար ա­ռա­ջին բա­նը, որ նման մեկ­նար­կից հե­տո ան­ցավ ու պի­տի անց­ներ ֆուտ­բո­լա­սե­րի մտ­քով, լի­նե­լու էր «սկս­վե՜ց» բա­ցա­կան­չու­թյու­նը։
ՈՒ իս­կա­պես էլ սկս­վե՜ց։
ՈՒթ րո­պե պա­հանջ­վեց հյու­րե­րից հաշ­վի հա­վա­սա­րու­թյու­նը վե­րա­կանգ­նե­լու հա­մար։
Ա­ռաջ­նու­թյան նո­րե­կի նման հան­դուգն պահ­ված­քը բնա­կա­նա­բար «Լի­վեր­պու­լի» ինք­նա­սի­րու­թյանն ուղղ­ված լուրջ հար­ված էր։ Չեմ­պիո­նից նույն ութ րո­պեն պա­հանջ­վեց գո­լե­րի հաշ­վար­կով իր ա­ռա­վե­լու­թյու­նը կր­կին հաս­տա­տե­լու հա­մար։ Ըն­դա­մե­նը եր­կու րո­պեի չա­փով խախ­տե­լով ար­դեն կա­յուն ժա­մա­նա­կա­չափ դար­ձած ութ րո­պեն, «Լիդ­սը» հա­վա­սա­րի ի­րա­վուն­քով դի­մեց չեմ­պիո­նին, ո­րը մո­տա­վո­րա­պես կա­րե­լի էր հաս­կա­նալ այս­պես՝ շտա­պում ես, ախ­պերս։
Տան­տե­րերն այս ան­գամ եր­կար չհան­դուր­ժե­ցին նո­րե­կի չա­փեր չճա­նա­չող հան­դգ­նու­թյու­նը. ըն­դա­մե­նը ե­րեք րո­պե պա­հանջ­վեց հաշ­վի մեջ կր­կին ա­ռաջ անց­նե­լու հա­մար։
Այս­քա­նով էլ ա­վարտ­վեց ա­ռա­ջին խա­ղա­կե­սը, սա­կայն ակն­հայտ էր, որ երկ­րոր­դը ոչ պա­կաս փո­թոր­կուն է լի­նե­լու։
66-րդ րո­պեին «Լիդ­սը» նո­րից հաշ­վի մեջ հա­վա­սա­րու­թուն հաս­տա­տեց։ Ժա­մա­ցույ­ցի սլաք­ներն ան­վե­րա­դարձ մո­տեց­նում էին խա­ղա­վար­տին, երբ չեմ­պիո­նը ևս մեկ ան­գամ կար­գի հրա­վի­րեց ա­ռաջ­նու­թյան նո­րե­կին՝ ֆիք­սե­լով վերջ­նա­կան 4։3 հա­շի­վը։ Նկա­տենք, որ «Լի­վեր­պու­լի» կազ­մում հեթ տրի­կի հե­ղի­նակ է դար­ձել Մո­հա­մեդ Սա­լա­հը։ Ինչևէ։ Ա­հա այս­պի­սի գե­ղե­ցիկ, լար­ված, դրա­մա­տիզ­մով հա­րուստ, հան­դգ­նու­թյամբ լի դի­մա­կա­յու­թյուն ու­նե­ցավ պրե­միեր լի­գա­յի ա­ռա­ջին տու­րը՝ միա­ժա­մա­նակ հա­վաս­տե­լով, որ մա­ռախ­լա­պատ Ալ­բիո­նի ա­ռաջ­նու­թյու­նը նա­խորդ տա­րի­նե­րի օ­րի­նա­կով խոս­տա­նում է մնալ ե­թե ոչ լա­վա­գույ­նը, ա­պա առն­վազն լա­վա­գույն­նե­րից մե­կը, թե­պետ լա­վա­գույ­նը մեկն է լի­նում։
Ա­ռա­ջին տու­րի ան­հա­ջո­ղակ­նե­րից ե­ղավ նաև ա­ռաջ­նու­թյան նո­րեկ­նե­րից մյու­սը՝ «Վեստ Բրոմ­վի­չը», ո­րի մր­ցա­կի­ցը «Լես­տերն» էր։ Անգ­լիա­յի եր­բեմ­նի չեմ­պիո­նը ե­րեք ան­պա­տաս­խան գն­դա­կի ա­ռա­վե­լու­թյամբ ա­վար­տեց տան­տե­րե­րի հետ հան­դի­պու­մը։
Ա­ռա­ջին տու­րը հաղ­թա­նա­կով սկ­սեց և «Ար­սե­նա­լը» (մր­ցա­կիցն ե­ղել է 0։3 հաշ­վով պարտ­ված «Ֆուլ­հե­մը»), ո­րը, շնոր­հիվ թի­մի գլ­խին կանգ­նած տա­ղան­դա­վոր, ե­րի­տա­սարդ մար­զիչ Ար­տե­տա­յի, չեմ կաս­կա­ծում, որ փոր­ձե­լու է ե­ղա­նակ ստեղ­ծել ա­ռաջ­նու­թյու­նում՝ վե­րա­դառ­նա­լով իր եր­բեմ­նի ու­նե­ցած ել­ման դիր­քեր։
Ա­ռանձ­նա­կի սպա­սում­ներ էին «Տո­տեն­հեմ»-«Է­վեր­տոն» հան­դի­պու­մից՝ բա­ցա­ռա­պես նկա­տի ու­նե­նա­լով հյու­րըն­կա­լած թի­մի գլ­խին Մոու­րի­նիո­յի կանգ­նած լի­նե­լու պա­րա­գան, սա­կայն Ան­չե­լո­տիի սա­նե­րը շանս չտ­վե­ցին մր­ցակ­ցին։ Թե­պետև հան­դի­պումն ա­վարտ­վել է նվա­զա­գույն հաշ­վով, դրա­նից ո­չինչ չի փոխ­վում այն բա­նում, որ ամ­բի­ցիոզ Ժո­զեի թի­մը սկ­սեց -3-ով։
Ինչ վե­րա­բե­րում է ման­չեստ­րյան գրանդ­նե­րին, նրանց հան­դի­պում­նե­րը հե­տաձգ­վել են։ Մեզ մնում է միայն հի­շեց­նել, որ ար­տագ­նա­յում «Յու­նայ­թե­դը» ու­ժե­րը չա­փե­լու էր «Բյոռն­լիի», «Սի­թին»՝ «Աս­տոն Վի­լա­յի» հետ։

ԻՍ­ՊԱ­ՆԻԱ
Սպաս­վող խո­շո­րա­գույն ինտ­րիգ­նե­րին այս­տեղ ա­կա­նա­տես չե­ղանք, քան­զի «Բար­սե­լոն»-«Էլ­չե», «Ռեալ Մադ­րիդ»-«Խե­տա­ֆե» հան­դի­պում­նե­րը հե­տաձգ­վել են։ Հաս­կա­նա­լի է, չէ՞, որ ինտ­րիգ ա­սե­լով՝ նկա­տի ու­նենք իս­պա­նա­կան ու հա­մաշ­խար­հա­յին ֆուտ­բո­լի այս գրանդ­նե­րի ոչ թե «Էլ­չե» ու «Խե­տա­ֆե» մր­ցա­կից­նե­րով խա­ղե­րը, այլ ընդ­հան­րա­պես նրանց խա­ղե­րը։ Այս ֆո­նի վրա մյուս­նե­րի ու­նե­ցած դի­մա­կա­յու­թյուն­նե­րը, ան­կեղծ ա­սած, գո­նե այս փու­լում ոչ ա­ռանձ­նա­կի նշա­նա­կու­թյան էին, ոչ էլ ա­ռանձ­նա­կի հե­տաք­րք­րու­թյան, որ դրանց անդ­րա­դառ­նա­լը կարևո­րեինք։ Միակ բա­ցա­ռու­թյու­նը, որ ա­նե­լու ենք, վե­րա­բե­րում է «Վա­լեն­սիա»-«Լևան­տե» դի­մա­կա­յու­թյա­նը, որ­տեղ հյու­րե­րը եր­կու ան­գամ հաշ­վի մեջ ա­ռաջ են ան­ցել, սա­կայն այդ­պես էլ չեն կա­րո­ղա­ցել ա­պա­հո­վել ի­րենց հա­մար շա­հե­կան հա­շի­վը։ Ա­վե­լին՝ խա­ղա­վար­տին մոտ նրանք տե­ղի են տվել ու վերջ­նա­հաշ­վում պարտ­վել 2։4 հաշ­վով։

ԳԵՐ­ՄԱ­ՆԻԱ
Տպա­վո­րու­թյուն չս­տեղծ­վի, թե գեր­մա­նա­կան ֆուտ­բոլն այս օ­րե­րին ար­ձա­կուր­դի վա­յելք­նե­րի մեջ էր։ Ոչ։ Այս­տեղ մեկ­նար­կել են երկ­րի գա­վա­թի խա­ղե­րը։ Սա­կայն դրանք ըն­դա­մե­նը սկզբ­նա­կան փու­լում են, 1/32-ում, ու մար­զա­կան ա­ռու­մով դար­ձյալ ա­ռանձ­նա­կի հե­տաք­րք­րու­թյուն չեն ներ­կա­յաց­նում, որ ման­րա­մաս­նենք։ Մեր այս նյու­թի վերջ­նա­մա­սը փոքր-ինչ այլ ե­րանգ­նե­րով ներ­կա­յա­ցավ. նկա­տի ու­նենք ա­ռան­ձան­կի հե­տաքր­քու­թյուն չներ­կա­յաց­նե­լու հան­գա­ման­քը, բայց ինք­ներդ էլ գի­տեք, որ կյան­քում նման բա­ներ էլ են լի­նում։ Այն­պես որ մնանք լա­վա­գույ­նի սպա­սու­մով։

Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ

Դիտվել է՝ 7162

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ