Վերնագիրն իր տխուր հնչերանգով, ինչ խոսք, միայն մեր ընտրանուն չի վերաբերում, որը եվրոպականի այս փուլը դեռ չսկսած էր ավարտված հեքիաթների աշխարհում ապրում, քանզի նման մակարդակ ունեցող ֆուտբոլով տան ոչ թե դռնից կամ լուսամուտից, անգամ օդանցքի նեղ բացված անցքից այն կողմ ծիկրակելու ոչ թե իրավունք, հնարավորություն իսկ չես կարող ունենալ, իսկ ինքնախաբեությունը կեղծ հայրենասիրության պես այս աշխարհում գոյություն ունեցող ամենահիմար բաներից մեկն է։ Ինչ վերաբերում է մնացած հավաքականներին, եկեք խոսքի այս մասն առանձնապես չծանրաբեռնենք, մանավանդ որ խմբայիններով նրանց, այսպես թե այնպես, ներկայացնելու ենք։
J ԽՈՒՄԲ
Հունաստանի հետ աղոտ հույսի դիմակայությունում պարտվեցինք։ Արձանագրվել է 0։1 հաշիվ, ինչը նման ֆուտբոլ ունենալու պարագայում միանշանակ վատ ցուցանիշ չէ, որքան էլ դիմացինդ առանձնապես մի բան չէ։ Վատ ցուցանիշ չէ, բնականաբար, բաց թողած գնդակի հաշվարկով, թե չէ 0։1-ն ու 0։11-ն ու առհասարակ բացասական ելքով ցանկացած արդյունք նույն երեք միավորի կորուստ է նշանակում։
Հետխաղյա ասուլիսում հավաքականի գլխավոր մարզիչ Աբրահամ Խաշմանյանը անկեղծացել է՝ ասելով, որ տղաներն ինչ կարողացել` արել են, հնարավոր ամեն ինչը ներդրվել է այդ խաղում։ Անմխիթար ֆուտբոլ ունեցող երկրի հավաքականի ղեկին կանգնածի համար այս ասածը պարտավորեցնող ոչինչ չունի իր մեջ, մանավանդ որ օրեր առաջ է նշանակվել այդ պաշտոնում, իսկ մի քանի օրվա համար պատասխանատվություն կրե՞լս որն է։ Այս առումով Խաշմանյանը շահեկան վիճակում է, բայց թե հետոն ինչ ցույց կտա, էդ էլ ճիտին պարտք անենք ու կախենք նորանշանակի վզից, մանավանդ որ վիզը կացնի տակ դնելու պատրաստակամությունն իրենից է գալիս։ Մարզչի ասածը մի քիչ չարենցյան է ստացվում՝ «թող ոչ մի զոհ չպահանջվի ինձնից բացի» անձնազոհությամբ, բայց դե։ Համենայն դեպս, նրա կենսագրության մեջ կգրվի, որ եղել է երկրի ընտրանու գլխավոր մարզիչ, եթե, իհարկե, մանկորեն հավատում է, թե իրենից զատ այդ կենսագրությանն ու անցած ուղուն այս երկրում նշանակություն տվող կլինի։
Ընդ որում՝ անկախ ցույց տված արդյունքից։
Որովհետև մեր երկրում ամեն ինչ նույն սվաղով է սվաղվել, իսկ հիմա անգամ այդ սվաղին ուշադրություն չեն դարձնում, քանզի առավելությունը տրվում է գույնին։
Իսկ եթե շատ ավելի պարզ ու հասկանալի՝ գունային գամմային։
Մեր հավատավոր ընթերցողը, որ վարժվել է մեր գրածի տողատակերի ընթերցանությանը, որտեղ բուն ասելիքն է դրվում իր հնարավոր խորքով, հարկավ հասկանում է ինչն ինչոց է, ուստի չմանրանանք, միայն մի հավելում անենք՝ չմոռանալով ընդգծել, որ գոնե ես իսկապես վախենում եմ, որ Խաշմանյանի այս նշանակումը ժողովրդի հիշողության մեջ մնա միայն այն փաստով, որ եղել է երկրում խաշի սեզոնի բացման ժամանակահատվածում։
Խաղից բան չասացի՞։
Է, ի՞նչ անենք, ես չասացի, դուք պարապ ականջ գտեք, ասեք։
Էսքան բան, իրա պապան ֆանֆան տյուլպան՝ կասեր մեր հարևան վարպետ Հրաչը, երբ եղածին չէր կարողանում գտնել հոդաբաշխ բացատրություն։
Բոսնիա և Հերցեգովինա-Իտալիա դիմակայությունից էլ եկեք սկզբունքորեն բան չխոսենք, միայն մի հավելում անենք, որ աշխարհի վերջին առաջնության եզրափակիչ չմտնելու մուռն իտալացիներն ինքնամոռաց հանում են իրենց ճանապարհին հանդիպած ցանկացած մեկից։ Ես թվեր հիշատակեմ, ախն ու վախը կամ անթաքույց հիացքը դուք ապահովեք՝ 9 խաղ՝ 27 միավոր։
Մեր խմբից (ի՜նչ պաթետիկ է հնչում) Եվրոպայի եզրափակչում իտալացիներին կընկերակցի Ֆինլանդիայի ընտրանին, որին ոնց որ թե դուր էր եկել մեզ հետ նախորդ տուրում ունեցած հանդիպման 3։0 հաշիվն ու նույնը կրկնեց Լիխտենշտայնի հավաքականի հետ մրցակցությունում՝ առարկայնորեն հասկացնելով, որ Հայաստանի հավաքական ես, թե Լիխտենշտայնի ընտրանի, իր համար նույն հոդվածով անցնող բան ես։
Մյուս խմբերում գրանցված արդյունքները ներկայացնելուց առաջ ասենք, որ երեկ մերոնք հյուր էին գնացել իտալացիներին, հույներն ընդունել էին ֆիններին, Լիխտենշտայնի ընտրանին՝ Բոսնիայի և Հերցեգովինայի հավաքականին։
A ԽՈՒՄԲ
Օրացուցային գրաֆիկն այնպես էր կառուցված, որ այս խումբը, B-ի ու H-ի հետ, եղավ Եվրո-2020-ի որակավորման փուլի հանդիպումներն առաջինն ավարտածը։ ՈՒ քանի որ հնարավորություն ունենք միանգամից երկու տուրի խաղ ներկայացնելու, այդպես էլ վարվենք։ Չեռնոգորիայի ընտրանու նկատմամբ անգլիացիների հաղթանակը կասկած չէր հարուցում, առավել ևս որ նրանք տանտիրոջ կարգավիճակում էին, սակայն 7:0-ն այնուամենայնիվ չափից ավելի խոշոր հաշիվ է որպես շարքային ընկալելու համար: Երեք գոլ հեղինակել է Հարի Քեյնը: ՈՒթերորդում անգլիացիները հյուր էին գնացել Կոսովոյին ու հաղթել նույնպես խոշոր հաշվով՝ 4։0
Յոթերորդ տուրում շատ ավելի առանցքային էր Չեխիա-Կոսովո դիմակայությունը, որտեղ երկուսն էլ հավակնում էին խմբային երկրորդ ուղեգրին: Հաղթելով 2։1 հաշվով՝ չեխերը պատվով են լուծել իրենց առջև ծառացած խնդիրը: Այս հաղթանակը նրանց համար արդեն չի էլ կարևորել խմբային ավարտական հանդիպումը բուլղարացիների հետ, իսկ արձանագրված նվազագույն հաշվով պարտությունը խոշոր հաշվով տրամադրություն չէր էլ կարող փչացնել։
B ԽՈՒՄԲ
Խմբային առաջին ուղեգիրը վաղօրոք նվաճած (ձեռք է բերվել յոթերորդ տուրում, Պորտուգալիայի ընտրանու հետ պայքարում՝ 2։1) Ուկրաինայի ընտրանին Սերբիայի հավաքականի հետ խաղում կարող էր երկրորդ ուղեգրի նվաճման ինտրիգը պահպանել, եթե հավելյալ ժամանակում չխփեր հաշիվը հավասարեցնող գոլն (2։2) ու սերբերի երազանքները մոխրաթաղ չաներ։ Բնականաբար, անկախ այս հանդիպման ելքից, Լյուքսեմբուրգի հավաքականի հետ մրցակցությունում պորտուգալացիները պիտի փորձեին տեր կանգնել եզրափակիչ հանող երեք միավորին, ինչն էլ արեցին՝ երկու անգամ խոցելով տանտերերի դարպասը, սեփականը պահելով անառիկ։
H ԽՈՒՄԲ
Իր ընդհանրականության մեջ տուրը Թուրքիայի ու Ֆրանսիայի ընտրանիների համար ավելորդ դարձրեց սպասվելիք վերջինը, քանի որ նրանք լուծեցին իրենց առջև դրված գերխնդիրը: Նշենք, որ հատկապես դժվար էր Թուրքիայի հավաքականի համար, քանի որ բաղձալի երկրորդ ուղեգրին տիրանալու շանսեր էր պահպանում նաև նրա օրվա մրցակիցը՝ Իսլանդիայի ընտրանին, որն այդպես էլ չկարողացավ գտնել տանտերերի դարպաս տանող բանալին՝ 0:0:
Շատ ավելի դյուրին էր ներկայանում Ֆրանսիայի լուծելիքը, սակայն աղյուսակը եզրափակող մոլդովացիները որոշել էին կռիվ տալ ու տվեցին՝ բանը հասցնելով նրան, որ ի վերջո հաղթանակը մրցակցի համար դարձավ կամայիններից՝ 2։1 Հաշիվը հավասարեցրել է Վարանը, վճռորոշ գոլը 11-մետրանոցից խփել է Ժիրուն: Խմբային մյուս դիմակայությունում Ալբանիայի ընտրանին ոչ-ոքի է խաղացել անդորացիների հետ՝ 2:2, ինչը, խոստովանենք, անակնկալների շարքից էր:
Ավարտական տուրում Անդորա-Թուրքիա մրցավեճն ավարտվել է 0։2 հաշվով, նույնպիսի արդյունք է գրանցվել Ալբանիա-Ֆրանսիա խաղում, Մոլդովա-Իսլանդիա մրցակցությունում ուժեղ են եղել վերջիններս (1։2)։
C ԽՈՒՄԲ
Խմբային առաջատար Գերմանիայի ընտրանու հաղթանակը Բելառուսի նկատմամբ կասկած չէր հարուցում, հարցը վերաբերում էր լոկ արձանագրվելիք հաշվին։ Չնայած գործադրած ջանքերին՝ հյուրերը չկարողացան խուսափել խոշոր հաշվով պարտությունից՝ 4։0։
Շատ ավելի առանցքայինը խմբային մյուս դիմակայությունում էր, որտեղ եզրափակիչ դուրս գալու հույսերը պահպանելու համար Հյուսիսային Իռլանդիայի հավաքականին իր թիվ մեկ մրցակցի հետ հանդիպումում անպայման երեք միավոր էր պետք երկրորդ ուղեգրի համար։ Ի դժբախտություն տանտերերի, հոլանդացիները սեփական դարպասը պահեցին անառիկ՝ գրանցելով գոլազուրկ ոչ-ոքի։ Գերմանացիներն ունեն 18 միավոր, Հոլանդիայի ընտրանին նրանց զիջում է երկու միավորով։
D ԽՈՒՄԲ
Վրաստանի ընտրանու դեմ տոնած հաղթանակով (1:0) Շվեյցարիայի հավաքականը 14 միավորով հանգրվանեց երկրորդ հորիզոնականում, ու եթե հաշվի առնենք այն, որ հաջորդ մրցակիցը բոլոր մրցամարտերը պարտությամբ ավարտած ջիբրալթարցիներն են լինելու, եզրափակչի ուղեգիր նվաճելու հարցում այս ընտրանին խնդիր չի ունենալու։
ՈՒղեգրի հարցում սկզբունքորեն խնդիր չի կարող ունենալ նաև հաջորդ տուրում 12 միավոր ունեցող իռլանդացիներին հյուր գնացող Դանիայի հավաքականը, որն օրվա հանդիպումը ջիբրալթարցիների հետ ավարտել է հաղթանակով ու 15 միավորով առաջին հորիզոնականում է։ Եթե անգամ ամեն ինչ դնենք մի կողմ (նկատի ունենք լրացուցիչ գործակիցներն իրենց տարբեր ցուցիչներով), անգամ ոչ-ոքին դանիացիներին լիուլի բավարար է առաջադրված խնդիրը լուծած լինելու համար։
E ԽՈՒՄԲ
Երկրորդ ուղեգրի համար պայքարողներից մեկի՝ Սլովակիայի ընտրանու դեմ տարած 3։1 հաշվով հաղթանակով Խորվաթիայի ընտրանին ավարտեց Եվրո-2020-ի որակավորման փուլը՝ հավատարիմ մնալով խմբայինի անառարկելի առաջատարի իր համարումին։ Ադրբեջան-ՈՒելս դիմակայությունում ուժեղ են եղել հյուրերը՝ երկու անպատասխան գնդակ ուղարկելով տանտերերի դարպասը։ Ինքնին հասկանալի է, որ երկրորդ ուղեգրի հարցն այստեղ որոշվելու է վերջին տուրում, ու գրեթե հավասարապես դրան հավակնում են թե՛ Հունգարիայի, թե՛ Ուելսի (իրար հետ են մրցելու), թե՛ Սլովակիայի ընտրանիները։
F ԽՈՒՄԲ
Մալթայի ընտրանու հետ իսպանացիների հանդիպումը դժվար է նախավարժանքից այն կողմ այլ բանով բնութագրել, մանավանդ որ դիմակայությունում արձանագրված 7։0 հաշիվն ավելի քան խոսուն է։ Զուտ վիճակագիրների համար նշենք, որ յոթ գոլն էլ հեղինակել են տարբեր մարդիկ, չկա մեկը, որ գոնե դուբլ ձևակերպած լինի։ Ինչ վերաբերում է ուղեգրին, այն դեռևս նախորդ տուրում էր նվաճված։
Այս խմբում շատ ավելի խոշոր նշանակության դիմակայություն էր ռումինացիների ու շվեդների ընտրանիների բախումը, որտեղ վերջնականապես լուծվեց երկրորդ ուղեգրի հարցը։ Ռումինացիներին չօգնեց անգամ սեփական պատերի գործոնը, նրանք հանդիպումը տանուլ են տվել 0։2 հաշվով ու դուրս մնացել ցանկալիի համար պայքարից։
Խմբային մյուս մրցակցությունը նորվեգացիների ու Ֆարերյան կղզիների ներկայացուցիչների միջև էր, իր նշանակությամբ ավելի շատ վիճակագրական բնույթի իրողություն։ Տանտերերը հաղթել են 4։0 հաշվով ու միավորներով՝ 14, հավասարվել ռումինացիներին։
Խմբային հանդիպումները երեկ այստեղ ավարտվել են Իսպանիա-Ռումինիա, Մալթա-Նորվեգիա, Շվեդիա-Ֆարերյան կղզիներ մրցակցություններով։
G ԽՈՒՄԲ
Եզրափակիչ հանող երկու ուղեգրի հարցում այստեղ ամեն ինչ սկզբունքորեն անցած տուրից էր վճռված, մնում է խմբայինը բարով-խերով հորով-մորով անել։ Լեհաստանի ընտրանին արտագնայում շանս չտվեց իսրայելցիներին (2։1), նմանատիպ հաշվով հաղթանակ տոնեց Հյուսիսային Մակեդոնիայի ընտրանուն հյուրընկալած Ավստրիայի հավաքականը։¬ Սեփական հարկի տակ լատվիացիների նկատմամբ նվազագույն հաշվով հաղթանակ է տոնել Սլովենիայի ընտրանին։
I ԽՈՒՄԲ
Սա այն խմբերից մեկն էր, որտեղ ի դեմս Բելգիայի ու Ռուսաստանի ընտրանիների, եզրափակիչ դուրս եկածների հարցը վաղօրոք լուծված էր, սակայն հետաքրքրությունը մեծապես պահպանել էր այն առումով, որ այս երկուսը հերթականում իրար հետ էին մրցելու։ Հարկավ ռուսները ջանացին կռիվ տալ ու առաջին հանդիպման պարտությանը հաղթանակով պատասխանել, սակայն նրանց ողբերգությունն այն էր, որ հյուրերի ներկայիս ընտրանին համաշխարհային ֆուտբոլի առաջատարներից է, ու այս պահի համար իրենք պարզապես չեն կարող նրանց հետ ոտք մեկնել։ Դեռ լավ է, որ գոնե 0։4 հաշվի պայմաններում կարողացան հեղինակության գոլ խփել։ Խմբային մյուս հանդիպումներում ևս հյուրերը եղել են ուժեղ։ Կիպրոսցիներին պարտության են մատնել շոտլանդացիները (2։1), Սան Մարինոն զիջել է ղազախներին՝ 1։3։
Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ