Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Ինչ դա­սեր է տա­լիս հա­մա­վա­րա­կը

Ինչ դա­սեր է տա­լիս հա­մա­վա­րա­կը
10.04.2020 | 13:46
Լավ խոսք կա՝ չկա չա­րիք ա­ռանց բա­րի­քի։ Այս վտան­գա­վոր վի­րու­սը որ­քան մեծ վնաս­ներ բե­րեց աշ­խար­հին, նույն­քան էլ բա­վա­կան շատ խն­դիր­նե­րի ստի­պեց այլ աչ­քով ու այլ տե­սան­կյու­նից նա­յել։ Այս վե­րա­հաս վտան­գից քիչ կո­րուստ­նե­րով դուրս կգան այն պե­տու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք կկա­րո­ղա­նան ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կը ճիշտ գնա­հա­տել ու դրա­նից դա­սեր քա­ղել։ Նրանք կհաղ­թեն նաև ա­պա­գա­յում, ո­րով­հետև կու­նե­նան պատ­րաստ­ված հա­սա­րա­կու­թյուն և ա­մուր պե­տու­թյուն։ Այս օ­րե­րին մեզ կր­կին օգ­նու­թյան հա­սավ մեր գի­տու­թյու­նը, ո­րը վա­ղուց ան­տե­սել ենք։
Հա­յաս­տա­նի գի­տա­կան նե­րու­ժը տա­րի­ներ շա­րու­նակ ան­տես­վել է, ու­ղեղ­նե­րի ար­տա­հոսք է տե­ղի ու­նե­ցել, երկ­րում մնա­ցած գիտ­նա­կան­ներն էլ հա­վուր պատ­շա­ճի չեն գնա­հատ­վել։ Դեռ ա­վե­լին, այ­սօր էլ փոր­ձում են Գի­տու­թյուն­նե­րի ազ­գա­յին ա­կա­դե­միան լու­ծա­րել։ Մինչ­դեռ այս հա­մա­վա­րա­կի օ­րե­րին Հա­յաս­տա­նի գի­տու­թյու­նից մնա­ցած բե­կոր­նե­րը գոր­ծի դրե­ցին ի­րենց հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը և ստեղ­ծե­ցին ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան հա­մա­կար­գին ա­ռաջ­նա­հերթ անհ­րա­ժեշտ պա­րա­գա­նե­րը։ Երբ ողջ աշ­խար­հը կա­րիք ու­նի օգ­նու­թյան, ա­մեն պե­տու­թյուն ա­պա­վի­նում է իր ներ­քին ռե­սուրս­նե­րին, մե­կու­սա­ցած են բո­լո­րը, յու­րա­քան­չյուր երկ­րի փր­կու­թյունն էլ իր ներ­սի գի­տա­կան միտքն է։ Մինչ­դեռ տա­րի­ներ շա­րու­նակ պետ­բյու­ջեից գի­տու­թյա­նը տր­վող գու­մար­ներն ա­մո­թա­լի են ե­ղել, այս ճյու­ղը ե­ղել է ան­տես­ված ու մո­ռաց­ված։ Դրա փո­խա­րեն շատ գիտ­նա­կան­ներ դր­սի հետ են աշ­խա­տել ու ե­թե որևէ ծրա­գիր կա­րո­ղա­ցել են կյան­քի կո­չել, դր­սի գրանտ­նե­րով են ա­րել։ Նրանց մտ­քի աշ­խա­տան­քը շատ է­ժան գնե­րով վա­ճառ­վել է օ­տա­րին, նրանք են վա­յե­լել դրա պտուղ­նե­րը։ Էլ չենք խո­սում, թե քա­նի գիտ­նա­կան ու նո­րա­րար է մեր երկ­րից ընդ­միշտ հե­ռա­ցել ու ծա­ռա­յում այլ երկ­րի գի­տա­կան մտ­քին, տեխ­նո­լո­գիա­կան զար­գաց­մա­նը։
Այս օ­րե­րը մեզ խոր­հե­լու ա­ռիթ պի­տի տան։ Ոչ թե բար­ձր­տեխ­նո­լո­գիա­կան ար­դյու­նա­բե­րու­թյան նա­խա­րա­րը պի­տի հայ­տա­րա­րի, թե այս կամ այն տե­ղից դուրս գր­ված, մարդ­կանց նկուղ­նե­րում մնա­ցած թո­քե­րի ար­հես­տա­կան օ­դա­փո­խու­թյան հին սար­քեր պի­տի հա­վա­քել, նո­րո­գել, տալ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան հա­մա­կար­գին, այլ այ­սօր ևեթ հայ­տա­րա­րեր, որ ի­րա­վի­ճա­կից ել­նե­լով կա­ռա­վա­րու­թյու­նը ամ­բող­ջա­պես վե­րա­նա­յում է գի­տու­թյա­նը տր­վող գու­մար­նե­րը, ա­ջակ­ցու­թյու­նը և քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը։ Այ­սօր օ­դա­փոխ­ման սար­քեր են պետք, վա­ղը մեկ ու­րիշ հա­մա­վա­րա­կի կամ ճգ­նա­ժա­մա­յին ի­րա­վի­ճա­կում անհ­րա­ժեշտ այլ սար­քա­վո­րում­ներ են հար­կա­վոր, դրանք է՞լ պի­տի փնտ­րել մարդ­կանց նկուղ­նե­րում։
Բայց կար­ծես Փա­շի­նյա­նի կա­ռա­վա­րու­թյու­նից էլ այս ո­լոր­տի հա­մար փո­փո­խու­թյուն­ներ ակն­կա­լել պետք չէ։ Ճգ­նա­ժա­մա­յին ի­րա­վի­ճա­կի հաղ­թա­հար­ման ա­ռա­ջարկ­նե­րի առն­չու­թյամբ ե­րեկ նա հայ­տա­րա­րեց. «Ի­հար­կե, մենք կլ­սենք բո­լո­րին, հաշ­վի կառ­նենք ա­ռա­ջարկ­ներ, բայց մեր քայ­լե­րը տե­ղա­վոր­վե­լու են մեր ռազ­մա­վա­րու­թյան մեջ։ Ընդ ո­րում, մեր ռազ­մա­վա­րու­թյան մր­ցու­նա­կու­թյան ա­ռու­մով, կար­ծում եմ, կարևոր է ար­ձա­նագ­րել, որ ճգ­նա­ժա­մը մեր երկ­րի տն­տե­սու­թյան զար­գաց­ման մեր ռազ­մա­վա­րա­կան պատ­կե­րա­ցում­նե­րի մեջ, ըստ էու­թյան, շատ բան չի փո­խել։ Եվ մեր ռազ­մա­վա­րա­կան ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­նե­րը մնում են նույ­նը, ինչ նախ­կի­նում»։ Այ­սինքն, կա­ռա­վա­րու­թյու­նը նախ­կին տես­լա­կա­նով է ա­ռաջ գնա­լու, իսկ Փա­շի­նյանն ա­սում, էր թե ա­մեն ինչ փոխ­վել է, հին մո­տե­ցում­ներն այլևս ար­դիա­կան չեն, մենք նոր հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նենք տն­տե­սու­թյու­նը հե­ղա­փո­խե­լու։ Ստաց­վում է՝ երբ պետք է, հե­ղա­փո­խում ենք, երբ պետք չէ, մնում է նույ­նը, ինչ նախ­կի­նում։
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ
Դիտվել է՝ 8699

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ