Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Մեզ մոտ հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը դեռևս զար­գաց­ման փու­լում է»

«Մեզ մոտ հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը դեռևս զար­գաց­ման փու­լում է»
29.11.2019 | 03:37
Հա­յաս­տա­նյան գրա­դաշ­տի նո­րու­թյուն­նե­րի, ձեռք­բե­րում­նե­րի ու առ­կա խն­դիր­նե­րի մա­սին զրու­ցել ենք «Զան­գակ» հրա­տա­րակ­չու­թյան թարգ­մա­նա­կան ծրագ­րե­րի ղե­կա­վար և մի­ջազ­գա­յին կա­պե­րի պա­տաս­խա­նա­տու, բա­նաս­տեղծ, թարգ­մա­նիչ, գրա­կա­նա­գետ ԱՐԹՈՒՐ ՄԵՍ­ՐՈ­ՊՅԱ­ՆԻ հետ:
-Օ­րերս ա­վարտ­վեց Գր­քի երևա­նյան փա­ռա­տո­նը՝ Բուք­ֆես­տը: Ի՞նչ է դա՝ գր­քի տո՞ն, տո­նա­վա­ճա՞ռ, թե՞ գրող-ըն­թեր­ցող-հրա­տա­րա­կիչ կա­պը ամ­րաց­նե­լու մի­ջոց, հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան հնա­րա­վո­րու­թյուն: Ձեր տպա­վո­րու­թյուն­նե­րը փա­ռա­տո­նից ինչ­պի­սի՞ն են:
-Բուք­ֆես­տը մեկ­նար­կեց ե­րեք տա­րի ա­ռաջ՝ դրա­կան լիցք հա­ղոր­դե­լով գրա­կան դաշ­տին՝ թե՛ ըն­թեր­ցող­նե­րին, թե՛ հրա­տա­րա­կիչ­նե­րին, թե՛ գրող­նե­րին: Այս տա­րի­նե­րին հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը կա­րո­ղա­ցան Բուք­ֆես­տի մի­ջո­ցով ներ­կա­յաց­նել ի­րենց կա­տա­րած աշ­խա­տան­քը, ու­սում­նա­սի­րել մե­կը մյու­սին, գնա­հա­տել նոր տեն­դենց­նե­րը, ին­չու՝ ոչ, այս փա­ռա­տո­նը նաև մր­ցակ­ցու­թյուն մտց­րեց հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի միջև՝ դրա­կան ի­մաս­տով: Իսկ մր­ցակ­ցու­թյու­նը միշտ անհ­րա­ժեշտ է՝ հրա­տա­րակ­վող գր­քե­րի ծա­վա­լը մե­ծաց­նե­լու կամ նոր ուղ­ղու­թյուն­ներ զար­գաց­նե­լու հա­մար: Այս ա­ռու­մով կար­ծում եմ, որ շատ կարևոր է Բուք­ֆես­տի գո­յու­թյու­նը, և վս­տահ եմ, որ դրա շա­րու­նա­կա­կան ըն­թաց­քը մի­միայն նպաս­տե­լու է հրա­տա­րակ­չա­կան դաշ­տի կա­յաց­մանն ու զար­գաց­մա­նը: Բայց ան­կախ նրա­նից, թե որ­քան հա­ջող­ված է տվյալ տար­վա տո­նա­վա­ճա­ռը՝ լի­նի Ֆրանկ­ֆուր­տի­նը, Բո­լո­նիա­յի­նը, թե Հա­յաս­տա­նի­նը, պետք է հա­ջորդ տա­րի ինչ-որ բան փո­խել, միշտ պետք է մտա­ծել նո­րու­թյուն­նե­րի մա­սին: Այս տա­րի գր­քի երևա­նյան փա­ռա­տո­նում կա­յին ո­րո­շա­կի նո­րա­մու­ծու­թյուն­ներ: Ես դրա­կան եմ գնա­հա­տում, բայց մի փոքր կցան­կա­նա­յի հան­րայ­նա­ցու­մը մե­ծաց­վեր, ֆեյս­բուք սոց­ցան­ցում ակ­տի­վո­րեն գո­վազդ­վում էր, բայց, այս­պես ա­սեմ, շեն­քից դուրս կար­ծես Բուք­ֆես­տի մա­սին ոչ ոք չգի­տեր: Օ­րի­նակ, Ա­բո­վյան փո­ղո­ցում մի քա­նի գրա­խա­նութ կա, թերևս կա­րե­լի էր գրա­կան ձևա­վո­րում տալ, պաս­տառ­ներ փակց­նել։ Քա­ղա­քում մի փոքր տո­նա­կան շուն­չը պա­կա­սում էր: Նաև շեն­քա­յին պայ­ման­նե­րը, կար­ծում եմ, բա­վա­րար չեն:
-Ի՞նչ է պետք՝ գրահ­րա­տա­րակ­չա­կան դաշ­տում հա­վա­սար մր­ցակ­ցու­թյուն ա­պա­հո­վե­լու հա­մար: Գր­քի փա­ռա­տո­նին մաս­նակ­ցել է 35 հրա­տա­րա­կիչ: Բայց ա­ռա­վել հայտ­նի են կամ շր­ջա­նառ­վում են մի քա­նի հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րի ա­նուն­ներ:
-Իմ կար­ծի­քով՝ փա­ռա­տո­նին մաս­նակ­ցող նոր կամ ա­վե­լի փոքր հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը խո­շոր հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րի կող­քին ճնշ­վում են, ո­րով­հետև նրանց տե­սա­կա­նին փոքր է, սահ­մա­նա­փակ է և այլն: Աշ­խար­հում ըն­դուն­ված է՝ նման հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի հա­մար ա­ռան­ձին տեղ հատ­կաց­նել կամ մի փոքր այլ կերպ լու­սա­բա­նել, որ­պես­զի լրաց­վի օ­բյեկ­տիվ բա­ցը (փոքր լի­նե­լը օ­բյեկ­տիվ է): Կար­ծում եմ, կա­րիք կա տար­բեր հնա­րք­ներ կի­րա­ռե­լով՝ նրանց ա­վե­լի խո­շոր պլան բե­րել: Ըստ էու­թյան, ի՞նչ է Բուք­ֆես­տը: Խո­շոր հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը կամ գրա­խա­նու­թը մեծ խն­դիր չու­նեն ի­րենց ապ­րան­քը վա­ճա­ռե­լու, Բուք­ֆես­տը շատ ա­վե­լի կարևոր է նոր սկ­սող գրող­նե­րի, հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի ու գրա­խա­նութ­նե­րի հա­մար: Այս ա­ռու­մով նաև ցան­կա­լի կլի­ներ ա­վե­լի շատ նոր ա­նուն­նե­րի հան­դի­պել մր­ցա­նա­կա­կիր գրող­նե­րի շար­քե­րում:
-Իսկ ընդ­հա­նուր առ­մամբ՝ մե­զա­նում կա՞ն բա­վա­րար պայ­ման­ներ ա­ռողջ մր­ցակ­ցու­թյան հա­մար:
-Ա­յո, կան պայ­ման­ներ, պար­զա­պես պետք է խե­լա­միտ հաշ­վարկ ա­նել: Տա­րեց­տա­րի մր­ցակ­ցու­թյու­նը մե­ծա­նում է, ա­վե­լա­նում են գրա­խա­նութ­նե­րը, հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րը: Վեր­ջին տա­րի­նե­րին նկա­տում ենք՝ ո­մանք շատ ա­րագ մտան շու­կա, ո­մանք քայլ առ քայլ են մտ­նում: Իսկ հա­ջո­ղու­թյան հաս­նե­լը, իմ գնա­հատ­մամբ, պայ­մա­նա­վոր­ված է սե­փա­կան ու­ժե­րը ճիշտ օգ­տա­գոր­ծե­լով, դաշ­տը ու­սում­նա­սի­րե­լով, ա­վե­լի ճկուն լի­նե­լով:
-Ի՞նչ կա­սեք գրահ­րա­տա­րակ­չա­կան ո­լոր­տում առ­կա ձեռք­բե­րում­նե­րի մա­սին, թե­կուզ Ձեր հրա­տա­րակ­չու­թյան օ­րի­նա­կով:
-«Զան­գակ» հրա­տա­րակ­չու­թյու­նը վեր­ջին վեց-յոթ տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում հրա­տա­րա­կել է ար­տա­սահ­մա­նյան շուրջ 100 հե­ղի­նակ­նե­րի, ո­րոնց գր­քե­րը բա­վա­կան մեծ տա­րա­ծում ու­նեն ըն­թեր­ցող­նե­րի շր­ջա­նում, մենք ներ­մու­ծել ենք մի շարք ա­նուն­ներ, ո­րոնք երբևէ հա­յե­րեն թարգ­ման­ված չեն ե­ղել, ընդ ո­րում, հրա­պա­րա­կել ենք հե­ղի­նակ­նե­րի, ո­րոնք բեսթ­սել­լե­րա­յին կեր­պար ու ճա­նա­չում ու­նեն աշ­խար­հում: Իսկ դա նշա­նա­կում է՝ ո­րո­շա­կի չա­փով ա­վե­լի ֆի­նան­սա­կան ներդ­րում: Կար­ծում եմ` մեր ֆոր­մա­տա­յին լու­ծում­նե­րը նույն­պես բա­վա­կան տար­բեր­վող են, օ­րի­նակ, մեծ՝ «ա­մե­րի­կյան» ֆոր­մա­տի գր­քե­րի հա­յե­րեն թարգ­մա­նու­թյու­նը ա­ռա­ջին ան­գամ սկ­սել է կի­րա­ռել «Զան­գա­կը» : «Զան­գա­կի» բո­լոր գր­քե­րը` ձևա­վոր­ման, տես­քի ա­ռու­մով շու­կա­յում ա­ռանձ­նա­նում են: Կարևո­րում ենք թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րի ո­րա­կը. շատ բծախն­դիր ենք աշ­խա­տում, թեև հա­ճախ հան­դի­մա­նու­թյուն ենք լսում, որ դան­դա­ղում է գր­քի հրա­տա­րա­կու­մը:
«Զան­գա­կը» մի շարք խո­շոր հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րի հետ մեծ դեր է ու­նե­ցել հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վունք­նե­րի պահ­պան­ման հար­ցում: Այ­սօր գրա­կան դաշ­տում 90 տո­կո­սով պահ­պան­վում են հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վունք­նե­րը, օն­լայն տի­րույ­թում գու­ցե մե­կու­մեջ խախ­տում­ներ ար­վում են, բայց մենք փոր­ձում ենք այդ մարդ­կանց բե­րել այն գի­տակ­ցու­թյան, որ հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը ոչ թե քմա­հա­ճույք է, այլ հա­կա­ռա­կը, ա­ռանց հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի պահ­պան­ման ըն­թեր­ցո­ղը կա­րող է մեկ-եր­կու գիրք կար­դալ, բայց երբ դր­սից ընդ­հան­րա­պես թույլ չտան ի­րենց հե­ղի­նակ­նե­րին հրա­տա­րա­կել, ի վեր­ջո, է­լի տու­ժե­լու է այդ նույն ըն­թեր­ցո­ղը: Չի լի­նե­լու գիրք՝ գր­քի պատ­շաճ տես­քով, ե­թե չպահ­պան­վի հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը: Եվս մի բան նշեմ, երբ ես էի ու­սա­նող (2007-ին եմ ըն­դուն­վել հա­մա­լա­սա­րան), հա­յե­րեն թարգ­ման­ված գր­քեր գրե­թե չկա­յին կամ մեկ-եր­կուսն էին՝ վատ ո­րա­կի թղ­թով, կաս­կա­ծե­լի թարգ­մա­նու­թյամբ: Այ­սօր­վա ու­սա­նող­նե­րին այն­քան մեծ հնա­րա­վո­րու­թյուն է տր­ված, նրանք կա­րող են մտ­նել գրա­խա­նութ և օ­տար հե­ղի­նա­կնե­րի հս­կա­յա­կան գրա­կա­նու­թյուն գտ­նել՝ տար­բեր ձևա­չա­փե­րի, տար­բեր լե­զու­նե­րից հո­յա­կապ թարգ­մա­նու­թյամբ և հա­ճե­լի տես­քով ու ձևա­վոր­մամբ: Եվ դա տե­ղի է ու­նե­ցել վեր­ջին տա­սը տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում, դեռ տա­սից էլ պա­կաս: Սրանք բո­լո­րը ձեռք­բե­րում­ներ են:
-Իսկ խն­դիր­նե՞­րը:
-Խն­դիր­նե­րը շատ են, բայց հաղ­թա­հա­րե­լի: Այն է, ինչ ամ­բողջ աշ­խար­հում, այ­սինքն, ինչ­պես ըն­թեր­ցող­նե­րի թիվն ընդ­լայ­նել, ըն­թեր­ցող­նե­րին ա­վե­լի մո­տեց­նել գր­քին: Ես կար­ծում եմ՝ մեր այ­սօր­վա կարևոր խն­դիր­նե­րից մե­կը գրա­խա­նու­թա­յին սեգ­մեն­տի ակ­տի­վա­ցումն է, որ ա­վե­լի գրա­վիչ լի­նեն ըն­թեր­ցող­նե­րի հա­մար, մի­ջո­ցա­ռում­նե­րով ներ­կա­յա­նան: Օ­րի­նակ՝ Բուք­ֆես­տի մա­սին խո­սե­ցինք, լի­նեն նաև մի շարք այլ մի­ջո­ցա­ռում­ներ: Հա­ջող օ­րի­նակ­ներ ար­դեն իսկ կան՝ «Գիրք նվի­րե­լու օր», «Գր­քա­խառ­նու­թյուն»: Մեծ խն­դիր ու­նենք մար­զե­րի հետ կապ­ված. գրա­խա­նութ­նե­րը քիչ են, շատ տե­ղե­րում՝առ­հա­սա­րակ չկան: Պետք է քայլ առ քայլ մաս­նա­վոր սեկ­տո­րը՝ գրա­խա­նութ­նե­րը, հրա­տա­րա­կիչ­նե­րը ակ­տի­վա­նան և մտ­նեն մար­զեր, ին­չը նույն­պես կն­պաս­տի ըն­թեր­ցա­նու­թյան զար­գաց­մա­նը:
-Բո­լո­րո­վին վեր­ջերս ըն­թեր­ցո­ղի սե­ղա­նին են դր­վել Սթի­վեն Քին­գի «Փայ­լա­տա­կում», Չաք Փո­լը­նի­քի «Մար­տա­կումբ» գր­քե­րը: Դժ­վար չէ ընտ­րու­թյուն կա­տա­րե­լը, ե­թե մա­նա­վանդ տվյալ հե­ղի­նակն ու­նի մեծ թվով գր­քեր:
-Ընտ­րու­թյուն կա­տա­րե­լը դժ­վար է, բայց կան շատ հայտ­նի ա­նուն­ներ, գր­քեր, ո­րոնք, այս­պես ա­սած ի­րենք ի­րենց խնդ­րում են թարգ­մա­նել հա­յե­րեն: Ընտ­րու­թյու­նը կա­տա­րում ենք՝ հիմն­վե­լով հայտ­նի ա­նուն­նե­րի վրա, միա­ժա­մա­նակ, տար­բեր ա­ռա­ջարկ­ներ ստա­նա­լով ար­տա­սահ­մա­նյան գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյուն­նե­րից, հե­ղի­նակ­նե­րից: Նաև ա­մեն տա­րի մաս­նակ­ցում ենք մի­ջազ­գա­յին տո­նա­վա­ճառ­նե­րի, մեծ տե­սա­կա­նի ենք տես­նում և կա­րո­ղա­նում ենք տար­վա ըն­թաց­քում ընտ­րու­թյուն կա­տա­րել:
-Դուք նշե­ցիք, որ Բուք­ֆես­տը պետք է ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նի նոր հե­ղի­նակ­նե­րի, որ­պես հրա­տա­րակ­չու­թյուն՝ ինչ եք ա­նում այս ա­ռու­մով՝ փոր­ձու՞մ եք նոր ա­նուն­ներ գտ­նել, ներ­կա­յաց­նել մեր հե­ղի­նակ­նե­րին ներ­սում և դր­սում:
-«Զան­գա­կը» հայ հե­ղի­նակ­նե­րին հրա­տա­րա­կե­լու մա­սով ա­վե­լի զգու­շա­վոր է գոր­ծում: Ին­չո՞վ է պայ­մա­նա­վոր­ված, պար­զա­պես ա­մեն հրա­տա­րակ­չու­թյուն շու­կա­յում ու­նի իր աշ­խա­տաո­ճը, աշ­խա­տան­քա­յին ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­ներն ու մար­տա­վա­րու­թյու­նը: Անհ­նար է ա­մեն ինչ ա­նել. յու­րա­քան­չյուր հրա­տա­րակ­չու­թյուն ու­նի ո­րո­շա­կի ուղղ­վա­ծու­թյուն: Աշ­խար­հում ըն­դուն­ված պրակ­տի­կա է. օ­րի­նակ, կան հրա­տա­րակ­չու­թյուն­ներ, որ հրա­տարա­կում են 12-13-է­ջա­նոց ման­կա­կան գր­քեր: Ե­թե դու նրանց նե­ր­կա­յաց­նես քո շատ հան­ճա­րեղ վե­պը, կա­սեն, որ մենք պար­զա­պես դրա­նով չենք զբաղ­վում: Ա­մեն բիզ­նես ընտ­րում է իր ուղ­ղու­թյուն­ներն ու զբաղ­վում դրան­ցով: Այս պա­հին մենք ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյու­նը տա­լիս ենք թարգ­մա­նա­կան գրա­կա­նու­թյա­նը, ման­կա­կան գրա­կա­նու­թյա­նը և դա­սագր­քե­րին: Ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ անդ­րա­դառ­նում ենք ժա­մա­նա­կա­կից հե­ղի­նակ­նե­րի. իմ «Թռ­չող տու­նը» բա­նաս­տեղ­ծու­թյուն­նե­րի գիրքն է հրա­տա­րակ­վել, Հեն­րիկ է­դո­յա­նի, Վա­հե Ար­սե­նի բա­նաս­տեղ­ծա­կան ժո­ղո­վա­ծու­նե­րը, Դիա­նա Համ­բար­ձու­մյա­նի վե­պը: Հնա­րա­վոր է մեկ-եր­կու տա­րի հետ ո­րո­շա­կի փո­փո­խու­թյուն­ներ լի­նեն, ճյու­ղա­վո­րում լի­նի կամ նոր ուղ­ղու­թյուն­ներ զար­գա­նան: Սա­կայն այս պա­հին հայ գրո­ղե­րին ներ­կա­յաց­նում ենք ա­վե­լի սահ­մա­նա­փակ ընտ­րո­ղա­կա­նու­թյամբ:
-Մի վեր­ջին հարց՝ հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի հետ կապ­ված: Մինչ թարգ­մա­նա­կան բու­մը սկս­վե­լը՝ ար­տա­սահ­մա­նյան շատ հե­ղի­նակ­նե­րի ծա­նո­թա­ցել ենք մա­մու­լում ար­ված թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րով: Մեկ-եր­կու գոր­ծով հե­ղի­նա­կին ներ­կա­յաց­նե­լիս նու՞յ­նպես խս­տո­րեն պետք է պահ­պա­նել հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը, և ար­դյո՞ք մատ­չե­լի է դա:
-Հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի կա­յաց­ման հար­ցում ու­րիշ եր­կր­նե­րում տա­րա­տե­սակ վե­ճեր, դա­տա­վա­րու­թյու­ններ են ե­ղել, և այդ հար­ցե­րի պա­տաս­խանն ար­դեն կա: Եր­բեմն շատ պարզ պրո­ցես է. պետք է դի­մել հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի տի­րո­ջը, բա­ցատ­րել, որ շա­հույթ չես հե­տապն­դում, կամ հե­տապն­դում ես նվա­զա­գույն շա­հույթ, հրա­պա­րա­կե­լու ես այս­քան հատ­ված գր­քից կամ այ­սինչ քա­նա­կի գործ: Նման դեպ­քե­րում, ե­թե գոր­ծու­նեու­թյունն ի­րոք գրա­կան/հան­րայ­նաց­ման նպա­տակ է հե­տապն­դում, մեր­ժում հազ­վա­դեպ է լի­նում, թե­պետ դեպ­քեր գի­տեմ, որ մեր­ժել են, բայց ըն­դուն­ված է կար­գը պահ­պա­նել: Դա ա­վե­լի հար­գա­լից վե­րա­բեր­մունք է թե՛ տվյալ պար­բե­րա­կա­նի հան­դեպ, թե՛ հե­ղի­նա­կի, թե՛ ըն­թեր­ցո­ղի և թե՛ օ­րեն­քի: Միևնույն ժա­մա­նակ՝ ձևա­վոր­վում է մշա­կույթ, որ ե­թե մար­դը մի բան ստեղ­ծում է, լի­նի դա երգ, գիրք, հոդ­ված, մեկ ու­րի­շը այդ մար­դու մտա­վոր ար­դյուն­քից, ա­ռանց նրան տե­ղյակ պա­հե­լու կամ փոխ­հա­տու­ցե­լու՝ չվերց­նի պատ­ճե­նի կամ օ­գտա­գոր­ծի: Սա շատ կարևոր է հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ձևա­վոր­ման հա­մար: Մեզ մոտ հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քը դեռևս զար­գաց­ման փու­լում է, երբ խո­շոր խա­ղա­ցող­նե­րը այն պահ­պա­նում են, դաշ­տը կար­գա­վոր­վում է, մյուս­նե­րը հետևում են այդ մի­տու­մին:
-Խախ­տում­նե­րի դեպ­քում եր­կի­րը կա­րո՞ղ է տու­ժել:
-Հնա­րա­վոր է, ո­րով­հետև դու հա­մար­վում ես ռիս­կա­յին եր­կիր, ոչ վս­տա­հե­լի գոր­ծըն­կեր, տու­ժում է երկ­րի հե­ղի­նա­կու­թյու­նը, իսկ սա ի­րոք կարևոր է: Մեր գրա­դաշ­տում ե­ղել են նման դեպ­քեր: Ե­թե ամ­բողջ աշ­խար­հում խա­ղի կա­նոն­ներ կան, պետք է հետևել դրանց: Երբ դու փոքր ես, դեռ ան­տե­սա­նե­լի կա­րող ես լի­նել մեծ մասշ­տա­բի վրա, սա­կայն ե­թե ցան­կու­թյուն ու­նես մե­ծա­նա­լու, լավ կլի­նի ըն­դա­մե­նը մի նա­մակ գրել հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի սե­փա­կա­նա­տի­րո­ջը:
Զրու­ցեց
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԸ
Դիտվել է՝ 5378

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ