«Արցախյան հարցում մեծ պետությունները փորձում են զիջումներ կորզել հիմնականում մեզնից»
06.12.2019 | 01:24
Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները հանդիպել են Բրատիսլավայում։ Սլովակիայի մայրաքաղաքում անցկացվող արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի նիստի շրջանակներում նախատեսված են խորհրդակցություններ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երեք երկրների միջև: «Արևելք» հետազոտական-վերլուծական կենտրոնի տնօրեն, պատմաբան ԳԵՎՈՐԳ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆԸ նշում է‚ որ Բրատիսլավայում փորձ է արվելու Արցախյան հարցի բանակցությունները բերել մինչև 2016 թ. ապրիլյան պատերազմի դրություն. «Ապրիլյան պատերազմի պատճառով բանակցային գործընթացը դադարել էր։ Բրատիսլավայում փորձելու են կողմերին բերել բանակցային սեղանի շուրջ և ոչ թե բանակցություններ վարել բանակցությունների համար»։
Պատմաբանը մտահոգիչ համարեց այն‚ որ հանդիպումից անմիջապես առաջ պաշտոնական Բաքուն շրջանառության մեջ դրեց ղարաբաղյան հակամարտության Ադրբեջանի դիրքորոշումը։ «Ըստ էության‚ Ադրբեջանի դիրքորոշումը չի փոխվել. առաջին հերթին շեշտադրվում է մինչիննսունականների սահմանների վերականգնումը։ Եթե այս սկզբունքով են ընթանալու բանակցությունները‚ կարծում եմ՝ բանակցային գործընթացի սկիզբն արդեն ձախողված է։ Հայկական կողմն այս սկզբունքով բանակցել չի կարող‚ քանի որ սա մեր կողմից կհամարվի միակողմանի զիջում։ Սակայն այստեղ մի կարևոր խնդիր կա. դա Ադրբեջանի կողմից ոչ միայն Մինսկի խմբի համանախագահներին ուղղված փաստաթուղթ էր‚ այլև ներքին լսարանին հղված ուղերձ։ Ադրբեջանում այժմ ներքին լուրջ պրոցեսներ են ընթանում ինչպես իշխանության‚ այնպես էլ ընդդիմության դաշտում, և սա կարելի է համարել որպես ներքին շրջանառության փաստաթուղթ։ Եթե Ադրբեջանի դիրքորոշումը սա է‚ ապա չեմ կարծում‚ թե Բրատիսլավայից լուրջ արդյունքներ կարելի է ակնկալել»‚- ասաց Գևորգ Մելքոնյանը։
Մեր զրուցակիցը մտահոգիչ համարեց այն փաստը‚ որ հայկական կողմից ոչ մի արձագանք չկա այդ փաստաթղթին. «ՀՀ վարչապետը, իհարկե, նշել է‚ որ խնդրի լուծմանը պետք է համաձայն լինեն երեք կողմերն էլ՝ Հայաստանը‚ Ադրբեջանը և Արցախը, ինչը շատ դժվար է։ Տեսականորեն երեք կողմի համար ընդունելի լուծում ունենալը բացառվում է‚ սակայն կարող է լինել երեք կողմերի համար փոխզիջումային լուծում։ Եթե կողմերը իսկապես ցանկանում են լուծել արցախյան խնդիրը‚ պետք է անպայման գնան փոխզիջումների, սակայն հայտնվել ենք այնպիսի իրավիճակում‚ որ մեծ պետությունները զիջումները հիմնականում փորձում են կորզել մեզնից։ Եթե Բրատիսլավայում բանակցություններն ընթանալու են այն ձևաչափով‚ որ շրջանառության մեջ են դրել Ադրբեջանի պաշտոնական շրջանակները‚ ապա պետք է արձանագրենք‚ որ նման ֆորմատը մեզ համար պարունակում է մեծ վտանգներ։ Նույնիսկ լռությունն է վտանգավոր‚ և մեր իշխանությունները‚ արտաքին գործերի նախարարությունն այս հարցում պետք է հստակ‚ պաշտոնապես (ոչ թե լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ‚ թռուցիկ) կետ առ կետ նշեն‚ թե որ հարցերում են պատրաստ զիջումների‚ որ հարցերում են զիջումները բացառվում։ Եթե չեզոք դիրքերից նայենք‚ ապա ստացվում է‚ որ մի կողմն ունի հստակ դիրքորոշում‚ որը հրապարակում է‚ իսկ մյուս կողմը դիրքորոշում չունի։ Մենք գիտենք‚ որ մեր դիրքորոշումը պարբերաբար արտահայտվում է‚ սակայն այն այսօր հստակ չէ։ Այդ պաշտոնական գիծը պետք է մշտապես պահել ու վերահաստատել։ Հակառակ դեպքում հասարակության շրջանում կասկածներ են առաջանում՝ կարո՞ղ է մեր դիրքորոշումը փոխվել է‚ կարո՞ղ է հանկարծ գնանք միակողմանի զիջումների»‚- ասաց պարոն Մելքոնյանը։
Պատմաբանը նաև շեշտեց‚ որ վերջին շրջանում ակնհայտ է Մոսկվայի ակտիվացումը Արցախյան հարցում, այդ ակտիվությունը երևում է ոչ միայն արտգործնախարար Լավրովի‚ այլև այլ մակարդակներում. «Մոսկվան չի ցանկանում նախաձեռնությունը բաց թողնել‚ քանի որ հասկանում է՝ հնարավոր է ինչ-որ մի պահից սկսած զրկվել նախաձեռնողականության հնարավորությունից։ ՈՒստի ՌԴ-ն լրջորեն ու պարբերաբար անդրադառնում է այս խնդրին‚ սակայն դա որքանո՞վ է հանգեցնելու հակամարտության կարգավորմանը‚ դժվար է ասել։ Երկու հասարակություններն այս պահին‚ գուցե նաև առաջիկա տարիներին, պատրաստ չեն խաղաղության»։
Սերգեյ ՍԱՂՈՒՄՅԱՆ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
-
Ասում են
Ադրբեջանը վերսկսել է պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ գնդակոծելով խաղաղ բնակիչներին և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները
-
Ասում են… Մենք առաջարկել ենք համաձայնության գալ Ադրբեջանի հետ այնպես, որ Քելբաջարն ու Լաչինը, նաև ամբողջ Ղարաբաղը, փաստացի մնան Հայաստանի իրավասության ներքո
-
Ասում են Ռուսաստանը գնահատում է Հայաստանի հետ կառուցողական հարաբերությունները, սակայն հնարավոր չէ համաձայնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեզերի հետ՝ ռուս խաղաղապահների առաքելության ձախողման մասին:
-
Ասում են… Ադրբեջանը խնդիր է դրել Արցախն ազատել հայ բնակչությունից, ստեղծել պայմաններ, որ հայերն այնտեղից գնան, ով կմնա՝ տեղահանել կամ կազմակերպել կոտորած Շատ հստակ է ծրագիրը:
-
Ասում են Ավելի քան 30000 երեխաներ և նրանց ընտանիքները Լեռնային Ղարաբաղում արդեն 8 ամիս է՝ գտնվում են շրջափակման և ավերակների մեջ։
-
Ասում են․․․ Թուրքական ցեղերը հայտնվել են 10-րդ դարում, 11-րդ դարում հասել են պատմական Հայաստանի տարածք: Այս հողի վրա հայերն ապրել են մթա 15-րդ դարից:
Տարածաշրջանային
