Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Բնական գազ ու նավթ՝ գլխավորը դա չէ Միջերկրականում

Բնական գազ ու նավթ՝ գլխավորը դա չէ Միջերկրականում
14.12.2019 | 13:15

Թուրքիան շարունակում է բնական գազի ու նավթի հետախուզումը Միջերկրականում՝ չնայած այլ երկրների հարուցած խոչընդոտներին: Փորձագետ Աբդուլա Ագարը գտնում է, որ գլխավորը Միջերկրականի գազահիդրատներն են: Քանի դեռ թուրքական հորատող նավերը շարունակում են որոնումները Միջերկրականում, Թուրքիան շատ կարևոր համաձայնագիր կնքեց Լիբիայի հետ, որի համաձայն իր ձեռքն է վերցրել տարածաշրջանի երկրաբանական հետախուզության վերահսկողությունը և հարուցել է եվրոպական երկրների զայրույթը՝ Հունաստանի գլխավորությամբ: Աբդուլա Ագարը իր թվիթում ուշադրություն է հրավիրում խնդրի մեկ այլ կողմին: Թուրքիան գազ ու նավթ է որոնում, բայց պարզվում է գլխավոր հարցը Միջերկրականի գազահիդրատներն են: «Խոսքը միայն 3,5 տրիլիոն խորանարդ մետր գազը և 2 միլիարդ բարել նավթը չէ, որ ենթադրվում է՝ կա Արևելյան Միջերկրականում: Նույնիսկ այդ պաշարները մոտավորապես 3 տրիլիոն դոլար են գնահատվում: Գլխավորը Արևելյան Միջերկրականում գազահիդրատներն են: Գազահիդրատի մեկ միավորը հավասար է բնական գազի 30 միավորին: Հիմա պատկերացրեք փողի համար պայքարի մասշտաբները: Գազհիդրատը ծովում նույնն է՝ ինչ թերթաքարային գազը ցամաքում»: Գազահիդրատները բյուրեղային ամուր նյութեր են, որ կազմված են թեթև բնական գազերից, ինչպես մեթանը, էթանն ու պրոպանը, որ գտնվում են ջրի մոլեկուլի կառուցվածքի մեջ և ձևավորվում են գերազանցապես ծովի հատակին ու ցամաքի որոշակի հատվածներում:


18-րդ դարի առաջին կեսին գազահիդրատները պատահաբար բացահայտվեցին լաբորատոր պայմաններում: Որ գազահիդրատները կարող են կամայականորեն ձևավորվել բնության մեջ, հայտնի դարձավ, երբ գտնվեցին Ռուսաստանում Մեսսոյախիի շրջանի հավերժական սառույցի գոտում 1960-ականներին:


Գազահիդրատները կարող են ձևավորվել և ծովային նստվածքներում: Վերջին 30 տարվա հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մեկ խորանարդ մետր գազահիդարտում կարող է լինել 164 խորանարդ մետր գազ: Միայն պատկերացրեք՝ 164 անգամ ավելի իր նախնական ծավալից: Այդ առանձնահատկության պատճառով գազահիդրատները համարվում են մերձավոր ապագայի էներգիայի աղբյուր: Գազահիդրատների կոմերցիոն օգտագործման առաջին ուսումնասիրությունները սկսվել են 1982-ին, ԱՄՆ-ում: Գիտնականները հաստատում են, որ Ատլանտյան օվկիանոսի հատակի Բլեյկ լեռնաշղթայի գազահիդրատների պաշարների օգնությամբ կարող է բավարարվել բնական գազի 100 տարվա պահանջը: Որոշ ժամանակ առաջ Չինաստանը սկսել է բնական գազ կորզել գազահիդրատային նստվածքներից Հարավչինական ծովի Շենխու շրջանում: Չինաստանը կարողացել է մուտք գործել 1277 մետր խորությամբ՝ ծովի հատակից 203 մետր ցածր գտնվող գազահիդրատների շերտ և դառնալ աշխարհի առաջին երկրներից մեկը, որ մշտական հիմքով գազ է ստանում գազահիդրատներից:


Թուրքիայում 2000-ականների սկզբին գիտատեխնիկական հետազոտությունների խորհրդի նախագծի (TÜBİTAK) հիման վրա առաջին անգամ սկսեցին հետազոտել գազահիդրատների կազմավորումները Սև ծովում: Իզմիրի Սեպտեմբերի 9-ի անվան համալսարանի ծովային գիտությունների ու տեխնոլոգիաների ինստիտուտը Seislab-ի, ինստիտուտի սեյսմիկ լաբորատորիայի հետ աջակցում են այդ աշխատանքներին, որ վերջին 12 տարիներին ղեկավարում է դոկտոր, պրոֆեսոր Գյունայ Չիֆտչին՝ օգտագործելով «Խոջա Պիրի ռեիս» գիտահետազոտական նավը: Սև, Միջերկրական ու Մարմարի ծովերում գազահիդրատների մեծ պաշարներ կան: Ապագայում այդ պաշարները կարող են լուծել մեր կախվածության հարցը էներգակիրների ներկրումից:
Yeni Akit (Թուրքիա)


Հ.Գ. Դե հիմա հասկացեք՝ ի՞նչ է որոնում Թուրքիան Սիրիայում՝ ինչու՞ է նետվում դեպի Միջերկրական, ինչու՞ է հորատում Կիպրոսի, Հունաստանի ջրային տարածքը: Երբ պետությունը ստեղծվում է ուրիշի հողերի գողության վրա, պետության կենսագործունեությունն էլ շարունակվում է գողության սկզբունքներով: Մենթալիտետի հարց է: Յուրացնել օտարների ունեցվածքը, նրանց սպանել կամ վտարել ու հայտարարել սեփական, հետո նորից մտնել նրանց տուն ու հայտարարել՝ իմն է:


Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 4454

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ