Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Ռուսաստանը շեշտը դնում է Եվրասիայի վրա` իբրև իր իշխանության հենարան

Ռուսաստանը շեշտը դնում է Եվրասիայի վրա` իբրև իր իշխանության հենարան
13.04.2019 | 11:28

Ուկրաինայի հետ կոնֆլիկտի ֆոնին Ռուսաստանը ձգտում է ամրապնդել ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում: Նա դիրքավորվում է իբրև Եվրոպայի ու Ասիայի միջև գտնվող մեծ տերություն` գրում է Neue Zürcher Zeitung-ում պատմաբան, Ցյուրիխի Շվեյցարական բարձրագույն տեխնիկական դպրոցի արևելաեվրոպական հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Իերոնիմ Պերովիչը: Հարևան տարածաշրջաններում իր ազդեցությունը տարածելու համար Ռուսաստանն օգտագործում է 2015-ին հիմնված Եվրասիական տնտեսական միությունը: Ռուսաստանի հետաքրքրվածությունն այդ նախագծով միայն որոշ չափով է հիմնավորված տնտեսությամբ` Ռուսաստանի առևտրի ծավալը միության մյուս 4 պետությունների հետ ընդհանուր առևտրի ընդամենը 6%-ն է: Կենտրոնական դերում աշխարհաքաղաքականությունն է` տարածաշրջանային ալյանսների օգնությամբ Ռուսաստանը ուզում է բարձրացնել իր միջազգային նշանակությունը: Հետխորհրդային տարածքում Մոսկվան ձգտում է պահակի դերին, որ հետևում է իր գոտում շարժումներին ու արգելում որևէ մեկի հեռանալը: Հատուցման վախից Ռուսաստանի հարևանները չեն համարձակվում միությունից դուրս գալ: Նրանք գիտեն` որքան մեծ նշանակություն է Կրեմլը տալիս այդ նախագծին, նրանք պարտադիր թույլ դիրքում են Մոսկվայի համեմատությամբ:

Օրինակ` Բելառուսը ամեն անգամ սպառնում է բոյկոտել ինտեգրացիոն նախագիծը, եթե Մոսկվան բելառուսական տնտեսությանը հումքը ցածր գներով չմատակարարի: Չնայած անդամակցությանը ԵԱՏՄ-ին` Ղազախստանն ու Հայաստանը գործընկերային համաձայնագիր են ստորագրել ԵՄ-ի հետ, Ղազախստանը, ինչպես առաջ, երկկողմ համաձայնագրեր է կնքում Չինաստանի հետ: Նույնիսկ եթե ճանապարհը դեպի լիարժեք տնտեսական հանրություն դեռ հեռու է, առաջին դժվարություններից հետո նախագիծը, ուժ է հավաքում` տնտեսական ցուցիչները վերև են բարձրանում, իսկ առևտուրը զարգանում է դրական ուղղությամբ: Հասարակական կարծիքի հարցումները վկայում են, որ բնակչության գերակշիռ մեծամասնությունը ողջունում է նախկին սովետական հանրապետությունների մերձեցումը:

Եթե ապագայում կնքվի Չինաստանի հետ ազատ առևտրի մասշատաբային համաձայնագիր, ոչ միայն կխթանի առևտրի զարգացումը: Մոսկվայի համար կլինի քաղաքական հաջողություն: Այդպիսով Պեկինը ընդունում է Ռուսաստանի տարածաշրջանային գերակա դերը: Ինչ ուղղությամբ կզարգանա միությունը, ի վերջո կախված է նաև Եվրոպայի դիրքորոշումից: Թեպետ Ասիան մեծացնում է նշանակությունը, ԵՄ-ն առաջվա պես մնում է ԵԱՏՄ-ի կարևորագույն առևտրական գործընկերը: Բրյուսելը ԵԱՏՄ-ն համարում է ռուսական նախագիծ և խուսափում է երկխոսությունից, Ասիայում ԵԱՏՄ-ն ցանկալի գործընկեր է դառնում: Եթե առաջիկայում Եվրոպայի ու Ռուսաստանի հարաբերությունները չկարգավորվեն, առևտրական ճանապարհները եվրասիական մայրցամաքում կտեղաշարժվեն արևելք:
Իրերոնիմ Պերովիչ, Neue Zürcher Zeitung


Հ.Գ. Եթե ԵՄ-ն որոշի երկխոսություն սկսել ԵԱՏՄ-ի հետ` ԵԱՏՄ-ի քաղաքական ու տնտեսական գոյության անհրաժեշտությունը պարզապես կվերանա, ու դա գիտեն բոլոր մայրաքաղաքներում:


Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3435

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ