Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Հույս ունեմ, որ Մի­քա­յել Մի­նա­ս­յա­նը կշա­րու­նա­կի լի­նել ռե­ժի­սոր-սցե­նա­րիստ»

«Հույս ունեմ, որ Մի­քա­յել Մի­նա­ս­յա­նը կշա­րու­նա­կի լի­նել ռե­ժի­սոր-սցե­նա­րիստ»
17.09.2019 | 00:14

Վեր­ջերս ստեղծ­ված «Ա­դեկ­վադ» կու­սակ­ցու­թյան նա­խա­գահ ըն­տր­վեց ԱՐ­ԹՈՒՐ ԴԱ­ՆԻԵ­ԼՅԱ­ՆԸ, ո­րը հա­մա­գու­մա­րում բա­վա­կան ու­շագ­րավ հայ­տա­րա­րու­թյուն ա­րեց։ Այդ և այլ հար­ցե­րի շուրջ զրու­ցե­ցինք նրա հետ։

-Այս պա­հին կու­սակ­ցա­շի­նու­թյան գոր­ծըն­թա­ցը ո՞ր փու­լում է։ Հա­յաս­տա­նում գրանց­ված 100-ից ա­վե­լի կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րի գե­րակ­շիռ հատ­վա­ծի գոր­ծու­նեու­թյան տի­րույ­թը սահ­մա­նա­փակ­վում է Երևա­նով, ձեր պա­րա­գա­յում ինչ­պե՞ս է լի­նե­լու, մար­զե­րում կու­սակ­ցա­կան գրա­սե­նյակ­ներ ու­նե­նա­լու՞ եք։ Քա­նի՞ ան­դամ այ­սօր ու­նի կու­սակ­ցու­թյու­նը։
-Մեր կու­սակ­ցու­թյան հա­մա­գու­մա­րին ներ­կա է ե­ղել 109 պատ­վի­րակ: Օ­րեն­քով նրանք հա­մար­վում են կու­սակ­ցու­թյան ան­դամ­ներ: Ըստ էու­թյան, սա մեր կու­սակ­ցա­շի­նու­թյան ա­ռա­ջին փուլն է, թե­պետ «կու­սակ­ցա­շի­նու­թյուն» բա­ռը ինձ հա­մար մի փոքր վե­րամ­բարձ է հն­չում: Կու­սակ­ցու­թյու­նը մեզ հա­մար զուտ մար­տա­վա­րա­կան գոր­ծիք է, մեր միա­բա­նու­թյան քա­ղա­քա­կան ճյու­ղը: Կու­սակ­ցու­թյու­նը կա այն­քա­նով, որ­քա­նով դա մեզ անհ­րա­ժեշտ է ի­րա­վա­կան հա­մա­չափ հար­թու­թյան վրա գոր­ծըն­կե­րա­կան ցան­ցի հետ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը կա­նո­նա­կար­գե­լու։ Ըստ այդմ, ան­դամ­նե­րի քա­նա­կը և տա­րած­քա­յին կա­ռույց­նե­րի քար­տե­զը պայ­մա­նա­վոր­ված են լի­նե­լու զուտ օ­րեն­քով սահ­ման­ված պա­հանջ­նե­րով: Ո՛չ ա­վե­լի, ո՛չ էլ, հու­սով եմ, պա­կաս:
-Կան խո­սակ­ցու­թյուն­ներ, թե մտա­դիր եք ձեր կու­սակ­ցու­թյու­նը, այս­պես ա­սած, «տե­ղա­փո­խե­լու» Ար­ցախ։ Ճի՞շտ են այդ լու­րե­րը։ Ե­թե ա­յո, ին­չու՞։
-Չգի­տեմ, ինչ է նշա­նա­կում «այս­պես ա­սած» տե­ղա­փո­խու­մը: Ինչ­քան գի­տեմ, նման ի­րա­վա­կան ձևա­կեր­պում ոչ ՀՀ-ն և ոչ էլ Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը չեն նա­խա­տե­սում: Ինչ վե­րա­բե­րում է Ար­ցա­խում մեր միա­բա­նու­թյան օ­րա­կար­գին, այս պա­հին կա­րող եմ ա­սել, որ այդ պե­տու­թյու­նը մենք հա­մա­րում ենք մեր պա­շար­ված ամ­րո­ցի միջ­նա­բերդ, և ըստ այդմ, կարևո­րում ենք այդ «միջ­նա­բեր­դում» և դրա շուրջ տե­ղի ու­նե­ցող ցան­կա­ցած գոր­ծըն­թաց: Սա­կայն ոչ բո­լոր գոր­ծըն­թաց­ներն են, որ մեր մաս­նակ­ցու­թյան կա­րիքն ու­նեն, ա­վե­լին, կան գոր­ծըն­թաց­ներ, մաս­նա­վո­րա­պես ներ­քա­ղա­քա­կան բնույ­թի, ո­րոնց մաս­նակ­ցե­լը կա­րող է ո­րո­շա­կի ռիս­կեր պա­րու­նա­կել Ար­ցա­խի պե­տա­կա­նու­թյան և սու­բյեկ­տայ­նու­թյան տե­սան­կյու­նից: Մեր կու­սակ­ցու­թյու­նը, այս­պես կամ այն­պես ա­սած, «տե­ղա­փո­խե­լը» Ար­ցախ, կար­ծում եմ, այս պա­հին նպա­տա­կա­հար­մար չէ: Հա­մե­նայն դեպս, այս պա­հին դա օ­րա­կար­գում չկա: Տվյալ պա­հին Ար­ցա­խի պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­նե­րը և քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը պատ­շաճ կեր­պով դի­մա­կա­յում են օ­տա­րերկ­րյա գոր­ծա­կալ­նե­րի ներ­թա­փանց­ման փոր­ձե­րին: Հու­սով եմ, որ Ար­ցա­խում մեր քա­ղա­քա­կան ճյու­ղի ներգ­րավ­վա­ծու­թյան կա­րի­քը չի լի­նի նաև ա­պա­գա­յում: Այ­նուա­մե­նայ­նիվ մշա­կու­թա­յին և քա­ղա­քակր­թա­կան տե­սան­կյու­նից կան ա­նե­լիք­ներ ինչ­պես ՀՀ տա­րած­քում, այն­պես էլ Ար­ցա­խում: Ա­դեկ­վա­տու­թյան քա­րո­զը պետք է սփռ­վի հայ­կա­կան եր­կու պե­տու­թյուն­նե­րի և սփյուռ­քի գաղ­թօ­ջախ­նե­րով մեկ: Ա­սեմ ա­վե­լին, նույ­նիսկ ՀՀ տա­րած­քում «Ա­դեկ­վա­դը» դեռևս ներ­քա­ղա­քա­կան պրո­ցես­նե­րին մաս­նակ­ցե­լու օ­րա­կարգ չու­նի:
-Հա­մա­գու­մա­րում Ձեր ե­լույ­թի ժա­մա­նակ ըն­դգ­ծե­ցիք, որ 30 տար­վա ըն­թաց­քում Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­կան դաշ­տը թատ­րոն է ե­ղել, և ի­րա­կան հե­ղա­փո­խու­թյու­նը նոր պետք է լի­նի։ Ով­քե՞ր պետք է լի­նեն այդ հե­ղա­փո­խու­թյան ա­կունք­նե­րում, ե­թե քա­ղա­քա­կան աս­պա­րե­զում ե­ղած ան­հատ­նե­րը, ու­ժե­րը այս կամ այն չա­փով այդ 30 տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում և ուղ­ղա­կի, և ստ­վե­րա­յին մաս­նա­կից են ե­ղել Ձեր նշած թատ­րո­նին։
-Մինչ բուն հար­ցին պա­տաս­խա­նե­լը թույլ տվեք շեշ­տել, որ իմ այդ հայ­տա­րա­րու­թյու­նում ես նշել և հիմ­նա­վո­րել եմ իմ այն կան­խա­տե­սու­մը, որ գա­լիք հե­ղա­փո­խու­թյու­նը լի­նե­լու է հա­մաշ­խար­հա­յին մա­կար­դա­կի, և այդ ան­խու­սա­փե­լի գոր­ծըն­թա­ցից ա­ռա­վել շա­հած դուրս կգան այն ան­հատ­ներն ու կա­ռույց­նե­րը, ո­րոնք կա­ռաջ­նոր­դեն այդ ա­լի­քը: Այն փաս­տը, որ խոր­հր­դա­յին Հա­յաս­տանն իր գո­յու­թյան ողջ ըն­թաց­քում սպա­ռել է գրե­թե եր­կու ան­գամ ա­վե­լի, քան ար­տադ­րել, այդ ա­մե­նը հնա­րա­վոր դար­ձավ կազ­մա­կեր­պել, քա­նի որ կո­մու­նիստ­նե­րի հե­ղա­փո­խու­թյան ա­կունք­նե­րում Կա­մո­յի, Ստե­փան Շա­հու­մյա­նի և Մի­կո­յան եղ­բայր­նե­րի նման ան­ձինք կա­յին: Խոր­հր­դա­յին Հա­յաս­տա­նը միշտ ե­ղել է հա­մա­միու­թե­նա­կան ռե­սուրս­նե­րի սպա­ռող, ոչ թե դո­նոր, ո­րով­հետև ժա­մա­նա­կին ցա­րա­կան Ռու­սաս­տա­նի բան­կե­րից թա­լա­նած գու­մար­նե­րի պահ­պա­նու­մը հս­կել են ազ­գու­թյամբ հա­յե­րը: Կա­մոն և իր ըն­կեր­ներն են պահ­պա­նել հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րի «օբ­չյա­գը»: Ըստ այդմ, Կա­մոն և իր ըն­կեր­ներն են մեզ նվի­րել Հրանտ Մաթևո­սյան, Մի­նաս Ա­վե­տի­սյան, Վիկ­տոր Համ­բար­ձու­մյան, ա­տո­մա­կա­յան ու թա­մա­նյա­նա­կան Երևան քա­ղաքն առ­հա­սա­րակ: Կա­մոն և իր ըն­կեր­նե­րը մեզ հա­մար սան­ձե­ցին հե­ղա­փո­խա­կան ա­լի­քը և խոր միջ­նա­դա­րում ապ­րող հայ ժո­ղովր­դին «բր­թե­ցին» դե­պի 20-րդ դար: Յոթ հա­րյու­րա­մյակ կորց­րած հայ ժո­ղո­վուր­դը, հե­տամ­նա­ցու­թյու­նը հաղ­թա­հա­րեց մի քա­նի տաս­նա­մյա­կում:
Տեխ­նի­կա­կան ա­ռա­ջըն­թա­ցի, մաս­նա­վոր­պես սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րի զար­գաց­ման ար­դյուն­քում հա­սա­րա­կա­կան տրանս­ֆոր­մա­ցիա­նե­րի մի նոր ա­լիք է բարձ­րա­նում: Ա­լիք, ո­րը սնան­կաց­նում է մինչ օրս գե­րիշ­խող դե­մոկ­րա­տիան, կա­պի­տա­լիզ­մը և սպա­ռո­ղա­կա­նու­թյու­նը: Սա տն­տե­սա­կան գոր­ծըն­թաց է, այն հնա­րա­վոր է հաշ­վար­կել մա­թե­մա­տի­կա­կան ճշգր­տու­թյամբ: Բանն այն է, որ Սևա­նի կա­նա­չա­պա­տու­մը, Իջևա­նի ան­տա­ռա­հա­տու­մը, Ա­րա­րա­տյան դաշ­տա­վայ­րի ա­նա­պա­տա­ցու­մը և Սյու­նի­քի պո­չամ­բա­րա­պա­տու­մը զուտ ներ­հայ­կա­կան խն­դիր­ներ չեն: Նմա­նա­տիպ խն­դիր­ներ ու­նի ողջ մո­լո­րա­կը: Ողջ մո­լո­րա­կով մեկ սևան­նե­րը կա­նա­չում են: Մար­դիկ սպա­ռում են ա­վե­լի շատ, քան մո­լո­րա­կը կա­րող է ի­րեն թույլ տալ, և շատ ա­վե­լի, քան մարդ տե­սա­կին անհ­րա­ժեշտ է: Սպա­ռո­ղա­կա­նու­թյան մշա­կույթն այ­սու­հետ տն­տե­սա­պես սնանկ է, ինչն իր հեր­թին սնան­կաց­նում է այդ մշա­կույ­թը ծնած դե­մոկ­րա­տիան, ինչն իր հեր­թին սնան­կաց­նում է դե­մոկ­րա­տիան ծնած կա­պի­տա­լիզ­մը, ինչն էլ իր հեր­թին սնան­կաց­նում է կա­պի­տա­լիզ­մը ծնած բո­ղո­քա­կան է­թի­կան: Սա օ­րի­նա­չա­փու­թյուն է, մա­թե­մա­տի­կա: Մեզ մոտ այդ գա­ղա­փար­նե­րի սնան­կու­թյունն ա­ռա­վել ակ­ներև է, սա է պատ­ճա­ռը, որ այն մար­դիկ, ո­րոնք ի պաշ­տո­նե պար­տա­վոր էին քա­րո­զել դե­մոկ­րա­տիան ու կա­պի­տա­լիզ­մը, բո­վան­դա­կա­յին դիս­կուր­սի շր­ջա­նա­կում չկա­րո­ղա­նա­լով դա ա­նել, ստիպ­ված ե­ղան կրել դի­մակ­ներ, դառ­նալ դե­րա­սան ու տա­րա­տե­սակ բե­մա­կա­նա­ցում­նե­րի մաս­նակ­ցել: ՀՀՇ-ի մար­դա­սեր, ին­տե­լի­գենտ լի­բե­րալ-դե­մոկ­րատ­նե­րը քա­ղա­քա­կան սպա­նու­թյուն­նե­րով էին հար­ցե­րը լու­ծում: ՀՀԿ-ի ազ­գա­յին պահ­պա­նո­ղա­կան­ներն ա­զատ խոս­քի ու լի­բե­րա­լիզ­մի ջա­տա­գովն էին դար­ձել: Կորց­նե­լով պայ­մա­նա­կան «Բե­լա­ռու­սիա­յի» հաշ­վին բար­գա­վա­ճե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նը, Խոր­հր­դա­յին Հա­յաս­տա­նը «ան­կա­խա­ցավ» և փոր­ձեց փրկ­վել՝ նոր միու­թյուն մտ­նե­լով, նոր «Բե­լա­ռու­սիա» գտ­նե­լով: Այդ նոր միու­թյու­նը հա­մաշ­խա­րա­յին գլո­բա­լիս­տա­կան շար­ժումն էր, որ­տեղ մենք ապ­րիո­րի խորթ էինք, քա­նի որ չու­նեինք այդ շարժ­ման մեջ մեր «կա­մո­նե­րին»: Չու­նեինք ու չէինք կա­րող ու­նե­նալ, քա­նի որ այս ժո­ղո­վուրդն ա­մեն ին­չում դրսևո­րում է գլո­բա­լիզ­մին, բո­լոր ա­ռում­նե­րով հա­կա­ցուց­ված, ազ­գա­յին սո­ցիա­լիս­տա­կան մո­տե­ցում: Նույ­նիսկ ե­կե­ղե­ցին ու քրիս­տո­նեու­թյու­նը մենք կա­րո­ղա­ցել ենք ազ­գայ­նաց­նել, ինչն աբ­սուր­դա­յին է հն­չում, բայց փաստ է:
Լի­նե­լով գլո­բա­լիս­տա­կան շարժ­ման խորթ զա­վակ­ներ, մենք ստա­ցել ենք ընդ­հա­նուր սե­ղա­նի փշ­րանք­նե­րը «վա­յե­լե­լու» ի­րա­վուն­քը, սա­կայն միայն հս­տակ պար­տա­վո­րու­թյուն­ներ ստանձ­նե­լուց հե­տո: Պար­տա­վո­րու­թյուն­ներ, ո­րոնք բո­լոր ա­ռում­նե­րով հա­կա­սում էին մեր բնա­վո­րու­թյա­նը, մշա­կույ­թին և նույ­նիսկ գո­յու­թյան հրա­մա­յա­կա­նին: ԽՍՀՄ-ից «ան­կա­խա­նա­լիս» մենք ո­րո­շել էինք ստեղ­ծել ազ­գա­յին պե­տու­թյուն, սա­կայն այդ մա­սին մեր երկ­րի գլ­խա­վոր օ­րեն­քում բառ ան­գամ չկար ու չկա մինչ օրս: Ընդ­հա­կա­ռա­կը, մեր գլ­խա­վոր օ­րենքն իր դրույթ­նե­րով հա­կա­սում է ազ­գա­յին պե­տու­թյան գա­ղա­փա­րին և ար­գե­լում է այն: Մեր ազ­գա­յին շա­հից բխող օ­րեն­սդ­րա­կան կար­գա­վո­րում­նե­րը ստո­րա­դաս­վե­ցին գլո­բա­լիս­տա­կան ին­տեգ­րա­ցիան խրա­խու­սող կար­գա­վո­րում­նե­րին: Իսկ այդ կար­գա­վո­րում­նե­րը ներ­մու­ծող ու ի­րա­գոր­ծող քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րը սկ­սե­ցին դեր խա­ղալ, խա­բե­լով ժո­ղովր­դին՝ ազ­գա­յի­նի տակ հրամց­նել հա­կազ­գա­յին կար­գա­վո­րում­ներ մեր կեն­ցա­ղի բո­լոր ո­լորտ­նե­րում՝ ար­դա­րա­դա­տու­թյու­նից մինչև մշա­կույթ: Այլ կերպ լի­նել չէր կա­րող: Կա­պի­տա­լը գլո­բա­լիստ­նե­րի ձեռ­քում էր, նրանք մե­նաշ­նոր­հել էին կա­պի­տա­լի շու­կան: 12,5 ցենտ ինք­նար­ժեք ու­նե­ցող թղ­թադ­րա­մը նրանք մեզ վրա ծա­խում էին 100 դո­լա­րով, ա­պա­հո­վե­լով ա­ներևա­կա­յե­լի՝ 800 տո­կո­սի ե­կա­մուտ: Դո­լա­րը գնե­լուց հրա­ժար­վող­ներ էին Սա­դամ Հու­սեյ­նը, Մուա­մար Քա­դա­ֆին և այլք։
Հեր­թա­կան կոր­ծա­նիչ գրան­տը կամ վար­կը մու­րա­լիս մեր պե­տա­կան այ­րե­րը պի­տի ա­ռա­վե­լա­գույնս ա­զա­տա­կամ ու կոս­մո­պո­լիտ ձևա­նա­յին, այլ պա­րա­գա­յում կզրկ­վեինք օ­տա­րերկ­րյա կա­պի­տա­լից, ո­րը, կրկ­նում եմ, գրե­թե ամ­բող­ջո­վին կենտ­րո­նա­ցած էր գլո­բա­լիստ­նե­րի ձեռ­քե­րում: Ե­թե հրա­ժար­վեինք հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լուց, կմատն­վեինք սո­վի, հա­մա­ձայ­նե­լով մատն­վում էինք ըն­դա­մե­նը չքա­վո­րու­թյան: Մեր պե­տա­կան այ­րե­րը ընտ­րե­ցին չա­րյաց փոք­րա­գույ­նը և հա­գան այդ ան­թա­քույց կո­ղո­պու­տը գո­վա­բա­նող դե­րա­սան­նե­րի դի­մակ­նե­րը: Այլ ելք չկար: Մենք չու­նեինք Ի­րա­նի նավ­թը կամ Չի­նաս­տա­նի մար­դա­քա­նա­կը: Բա­րե­բախ­տա­բար, օ­րի­նա­չա­փո­րեն սնան­կա­նա­լով, գլո­բա­լիզ­մը սկ­սեց նա­հան­ջել հետզ­հե­տե՝ զի­ջե­լով դիր­քե­րը Չի­նաս­տա­նին և Արևել­քին: Սա իր հեր­թին հնա­րա­վո­րու­թյուն է ստեղ­ծում ու­նե­նա­լու այ­լընտ­րան­քա­յին կա­պի­տա­լի աղ­բյուր, աղ­բյուր, ո­րը սո­վա­մա­հի փո­խա­րեն կո­ղոպտ­վե­լու բարձր պատ­վին ար­ժա­նա­նա­լու հա­մար չի պար­տադ­րում վե­րո­հի­շյալ թատ­րո­նում խա­մա­ճիկ լի­նե­լը:
Ցա­վոք, պայ­մա­նա­կան հան­դի­սա­տե­սի մոտ վեր­ջին 30 տար­վա հրամց­վող թատ­րո­նի ար­դյուն­քում բազ­մա­թիվ ա­րա­տա­վոր սո­վո­րու­թյուն­ներ են ձևա­վոր­վել, ո­րոնք թույլ չեն տա­լիս մեկ ակն­թար­թում դա­դա­րեց­նել բե­մա­կա­նա­ցում­ներն ու «հան­դի­սա­տե­սի» հետ, ձեռք ձեռ­քի տված, դուրս գալ թատ­րո­նից: Այս օ­բյեկ­տիվ ի­րո­ղու­թյունն ար­ձա­նագ­րե­լով, մենք՝ «Ա­դեկ­վադ­ներս», ո­րո­շում կա­յաց­րինք մա­սամբ մուտք գոր­ծել թա­տե­րա­բեմ, ցան­կա­նա­լուվ դուրս վռն­դել հան­դի­սա­տե­սին: Մենք դի­մակ­ներ չենք հագ­նե­լու, չենք դի­մա­հար­դար­վե­լու: Մենք այս թատ­րոն ենք ե­կել՝ այն այ­րե­լու նպա­տա­կով:
Մեր այս ա­ռա­քե­լու­թյան մեջ մենք չենք բա­ցա­ռում, որ մեզ կմիա­նան թատ­րո­նում ի­րենց ու­րույն դե­րը ու­նե­ցած բազ­մա­թիվ գոր­ծիչ­ներ: Ես վս­տահ եմ, որ կլի­նեն մար­դիկ, ո­րոնք այս ե­րես­պաշ­տու­թյու­նից զզ­ված ինք­նու­րույն կպատ­ռեն սե­փա­կան դի­մակ­նե­րը, կսր­բեն դի­մա­հար­դա­րու­մը: Ե­թե նրանք ներդ­րում մու­րա­լու նպա­տա­կով ժա­մա­նա­կին ստիպ­ված էին դեր խա­ղալ, հի­մա ար­դեն այդ անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը չկա: Կա­պի­տալն Արևմուտ­քից տե­ղա­փոխ­վում է Արևելք, որ­տեղ մենք մեզ շատ ա­վե­լի հո­գե­հա­րա­զատ ենք զգում: Աշ­խար­հում ի­րա­վի­ճակ է փոխ­վել, և դա ար­ձա­նագ­րում են բո­լոր ու­ղե­ղա­յին կենտ­րոն­նե­րը, կա­պի­տա­լիզ­մի սնան­կա­ցումն ար­դեն ար­ձա­նագր­վում է բարձ­րա­գույն մա­կար­դա­կով: Վեր­ջերս դրա մա­սին խո­սեց Ֆրան­սիա­յի նա­խա­գահ Մակ­րո­նը՝ Մեծ յոթ­նյա­կի շր­ջա­նակ­նե­րում հն­չած իր ե­լույ­թում: Մենք մեր դե­րա­սան­նե­րին պի­տի շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նենք, խնդ­րենք, որ նրանք պատ­ռեն դի­մակ­նե­րը, հան­դի­սա­տե­սին ներ­կա­յա­նան ի­րենց ի­րա­կան դեմ­քով, և բո­լորս միա­սին պի­տի լքենք թատ­րո­նի դահ­լի­ճը:
Մեր միա­բա­նու­թյան քա­ղա­քա­կան ճյու­ղը՝ կու­սակ­ցու­թյու­նը, պետք է պայ­քա­րի, որ­պես­զի Հա­յաս­տա­նում կու­սակ­ցու­թյուն­ներ չլի­նեն: Կա­րե­լի է ա­սել, որ ստեղծ­վել է սուի­ցի­դալ մի կու­սակ­ցու­թյուն, որն իր հետ տա­նե­լով թա­տե­րա­կան ե­րես­պաշ­տու­թյու­նը, պետք է թող­նի մի հա­մա­կարգ, ո­րի մեջ վար­չա­պետն ու պատ­գա­մա­վո­րը մաս­նա­գի­տու­թյուն են, ինչ­պես բժիշ­կը կամ զին­վո­րա­կա­նը: Այդ պաշ­տոն­նե­րը պի­տի տրա­մադր­վեն ոչ թե կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րին, այլ հա­մա­պա­տաս­խան մաս­նա­գի­տաց­ված կր­թօ­ջախ­նե­րին և մաս­նա­գի­տա­կան հա­մույթ­նե­րին: Վար­չա­պետ պետք է լի­նի նա, ով ստա­ցել է վար­չա­պե­տի ո­րա­կա­վո­րում:
-Իմ հար­ցին հետևած Ձեր խոս­քը ոչ թե սոսկ պա­տաս­խան էր, այլ ման­րակր­կիտ վեր­լու­ծու­թյուն, ո­րը բա­վա­կա­նին ինք­նա­տիպ էր։ Ակն­կա­լում եմ նման ան­կեղծ պատասխան նաև հա­ջորդ հարցիս. հան­րու­թյու­նը սևեռ­վեց հա­մա­գու­մա­րում հն­չած Ձեր ե­լույ­թի հատ­կա­պես այն հատ­վա­ծի վրա, ուր որ­պես ընդ­դի­մու­թյան լա­վա­գույն ա­ռաջ­նորդ նշե­ցիք Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նի ա­նու­նը։ Հե­տո պար­զա­բա­նե­ցիք` բո­լոր քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի՝ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի, ՀՀԿ-ի, ՀՅԴ-ի, ԲՀԿ-ի, ԼՀԿ-ի հա­մար ևս ա­մե­նա­նա­խընտ­րե­լի թեկ­նա­ծուն Մի­նա­սյանն է։ Ին­չո՞վ է պայ­մա­նա­վոր­ված նման վս­տա­հու­թյու­նը, որ այդ գոր­ծիչ­նե­րի և քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի հա­մար Մի­նա­սյա­նը կա­րող է ընդ­դի­մու­թյունն ա­ռաջ­նոր­դող լա­վա­գույն թեկ­նա­ծուն լի­նել։
-Պա­տաս­խա­նե­լով ընդ­դի­մու­թյան հնա­րա­վոր կոն­սո­լի­դա­ցիա­յի մա­սին հար­ցին, ա­սա­ցի, որ չեմ կար­ծում, թե կոն­սո­լի­դա­ցիա լի­նե­լու է, ու որ առ­հա­սա­րակ դրա կա­րի­քը կա: Սա­կայն ե­թե ինչ-ինչ ի­րո­ղու­թյուն­նե­րից ել­նե­լով դա այ­նուա­մե­նայ­նիվ տե­ղի ու­նե­նա, կար­ծում եմ` այդ կոն­սո­լի­դա­ցիա­յի ա­ռաջ­նոր­դի հա­մար ա­մե­նա­պատ­րաստ­ված կադրն է Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նը: Եվ ես, ա­յո, վս­տահ եմ, որ վե­րո­հի­շյալ և բազ­մա­թիվ այլ պսևդո­քա­ղա­քա­կան, իսկ ա­վե­լի շուտ՝ թա­տե­րա­կան հա­մույթ­նե­րի հա­մար Մի­նա­սյա­նը միակ կոմպ­րո­մի­սա­յին թեկ­նա­ծուն է, քա­նի որ այ­լընտ­րանք պար­զա­պես չկա: Կա­րող եմ եր­կար անդ­րա­դառ­նալ նրա ան­ցած ճա­նա­պար­հին, ար­ձա­նագր­ված հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րին, սա­կայն դա ա­վե­լորդ եմ հա­մա­րում: Կա փաստ՝ չկա այ­լընտ­րանք, չկա մր­ցա­կից: Կո­պիտ ա­սած, վե­րո­հի­շյալ­նե­րը պետք է ընտ­րեն կամ Ար­թուր Դա­նի­լյա­նին կամ Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նին: Ես վս­տահ եմ, որ նրանց մեջ սթա­փու­թյու­նը կգե­րակշ­ռի, և նրանք ընտ­րեն Մի­նա­սյա­նին: Ա­սեմ ա­վե­լին. ով այս պարզ ի­րո­ղու­թյու­նը հաս­կա­նա, գոր­ծըն­թա­ցին մաս­նա­կից լի­նե­լու, հնա­րա­վո­րու­թյուն կս­տա­նա մնա­ցա­ծը լքե­լու են թա­տե­րա­բեմն ու մնա­լով լու­սանց­քում՝ հա­մալ­րե­լու են շր­ջիկ կր­կես­նե­րի ծաղ­րա­ծու­նե­րի շար­քե­րը:
-Ի դեպ, ան­ցած տա­րի­նե­րին հա­ճախ է մա­մու­լում գր­վել, որ նա­խա­գա­հա­կա­նի գորշ «կար­դի­նալ­նե­րից» մե­կը Սերժ Սարգ­սյա­նի փե­սա Մի­քա­յել Մի­նա­սյանն է։ Ըստ Ձեզ, Հա­յաս­տա­նը քա­ղա­քա­կան թատ­րո­նի վե­րա­ծե­լու մեջ Մի­նա­սյանն մեղ­քի իր բա­ժինն ու­նի՞։
-Կար­ծում եմ` Մի­նա­սյա­նի «մեղ­քը» ա­վե­լի շուտ այդ թատ­րո­նի սցե­նա­րիստ­նե­րի ու ռե­ժի­սոր­նե­րի հետ մր­ցակ­ցե­լու փոր­ձե­լու մեջ է: Եվ պետք է նշեմ, որ նա թույլ մր­ցա­կից չէր, շատ ան­գամ նույ­նիսկ գե­րա­զան­ցե­լով այդ ո­լոր­տի աշ­խար­հահռ­չակ մաեստ­րո­նե­րին: Նա մեզ պար­տադր­ված այս թատ­րո­նում կա­րո­ղա­ցել էր մտց­նել սե­փա­կան սյու­ժեի տար­րեր: Ընդ ո­րում, պետք է նաև նշեմ, որ Մի­նա­սյա­նի՝ որևէ ֆոր­մալ պաշ­տոն ստան­ձե­լու դեպ­քում մենք կկորց­նենք հայ­կա­կան Մե­դի­չի լի­նե­լու պո­տեն­ցիալ ու­նե­ցող կադր: Հույս ու­նեմ, կա­րիք չի լի­նի, որ նա ստիպ­ված լի­նի ստանձ­նե­լու որևէ ֆոր­մալ պաշ­տոն և հույս ու­նեմ, որ նա կշա­րու­նա­կի լի­նել ռե­ժի­սոր-սցե­նա­րիստ։ Այդ հար­թա­կում նա շատ ա­վե­լի պատ­վա­բեր մր­ցա­կից­ներ ու­նի և ա­ռա­վել օգ­տա­կար է էս ժո­ղովր­դին:
-Այ­սօր քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րը կար­ծեք տե­ղա­փոխ­վել են ընդ­դի­մա­դիր հար­թակ։ Ձեր տպա­վո­րու­թյամբ, սարգ­սյա­նա­կան, քո­չա­րյա­նա­կան կողմ­նա­կից­նե­րի միջև կու­լի­սա­յին պայ­քար կա՞։
-Ցան­կա­ցած թատ­րո­նում կան դե­րա­սան­նե­րի փա­ռա­սի­րու­թյու­նից ծն­վող ինտ­րիգ­ներ, ին­չը չէի ան­վա­նի քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց: Քա­ղա­քա­կան պրո­ցե­սը կա­րող է լի­նել միայն գա­ղա­փա­րա­կան տա­րա­ձայ­նու­թյուն­նե­րի շուրջ: Մինչ­դեռ մենք ըն­դա­մե­նը ա­կա­նա­տես ենք լի­նում հար­թա­կում ներ­կա­յու­թյուն ու­նե­նա­լու հա­մար ի­րար հետ «գզվռտ­վող» դե­րա­սան­նե­րի: Սա նույ­նիսկ ինտ­րիգ էլ չի կա­րե­լի ան­վա­նել, այլ ա­վե­լի շուտ «մու­տի­լով­կա»: Ցան­կա­ցած ներ­կա­յաց­ման մեջ դե­րե­րի քա­նա­կը սահ­մա­նա­փակ է: Շա­տե­րը, այդ թվում նաև Ձեր նշած բևեռ­նե­րում պայ­քա­րում են զուտ սե­փա­կան դերն ամ­րագ­րե­լու հա­մար, չհաս­կա­նա­լով, որ հին ներ­կա­յա­ցում­նե­րը այլևս հան­դի­սա­տե­սի պա­հան­ջար­կը չեն վա­յե­լում, իսկ թատ­րո­նը առ­հա­սա­րակ այ­րե­լու ժա­մա­նակն է՝ իր ողջ խա­ղա­ցան­կով հան­դերձ:
-Հա­վարտ, հա­ճախ հն­չող հար­ցը՝ քա­ղա­քա­կան թեժ ա­շուն կլի­նի՞։ Իշ­խա­նու­թյան այ­սօր­վա քայ­լե­րի տրա­մա­բա­նու­թյունն ի՞նչ է հու­շում՝ շու՞տ կլի­նի Ձեր նշած հե­ղա­փո­խու­թյու­նը։
-Հե­ղա­փո­խու­թյունն ար­դեն մեկ­նար­կել է: ԱՄՆ-ում նա­խա­գահ է դար­ձել իս­թեբ­լիշ­մեն­տի մաս չկազ­մող Դո­նալդ Թրամ­փը, Գեր­մա­նի­այում երկ­րորդ հա­մաշ­խար­հա­յի­նից ի վեր ա­ռա­ջին ան­գամ ազ­գայ­նա­կան­նե­րը մուտք են գոր­ծել Բուն­դես­թագ և ա­րագ տեմ­պով սե­փա­կան ներ­կա­յու­թյունն են ա­ճեց­նում: Դժ­վա­րա­նում եմ ա­սել, թե երբ կա­վարտ­վի այս պրո­ցե­սը, բայց այն միան­շա­նակ մեկ­նար­կել է: Հա­յաս­տա­նում, ըստ այդմ, թեժ են լի­նե­լու տար­վա բո­լոր ե­ղա­նակ­նե­րը։ Ե­թե կու­զեք, սա հա­մա­րեք հա­մաշ­խար­հա­յին քա­ղա­քա­կան կլի­մա­յի տա­քաց­ման մի փոքր մաս­նիկ ըն­դա­մե­նը:
Հար­ցազ­րույ­ցը՝
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ
Դիտվել է՝ 7403

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ