Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Աղ­քա­տու­թ­յան մեջ մե­կը որ ժպ­տում է, ար­վես­տի գործ է»

«Աղ­քա­տու­թ­յան մեջ մե­կը որ ժպ­տում է, ար­վես­տի գործ է»
31.03.2020 | 01:46
Ֆեյս­բու­քի տա­րեգր­քում նկա­տե­ցի ՍԱ­ՄՈՒԵԼ ՈՍ­ԿԱ­ՆՅԱ­ՆԻ լու­սան­կար­չա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը: Ո­ճը, լու­սան­կար­ներն ար­դեն ծա­նոթ էին, հե­ղի­նա­կը՝ ան­ծա­նոթ: Գրե­ցի նրան, ա­ռա­ջար­կե­ցի զրու­ցել լու­սան­կար­չու­թյան մա­սին: Մինչ նյու­թը հրա­պա­րակ­ման էի պատ­րաս­տում՝ Հա­յաս­տա­նում կո­րո­նա­վի­րու­սի բռն­կու­մը ի­րա­վի­ճակ փո­խեց: Փակ­վե­ցինք տա­նը: Բո­լոր զրույց­նե­րը հա­մա­վա­րա­կի մա­սին էին: «Ի՞նչ է լի­նե­լու» հար­ցի պա­տաս­խա­նը դեռ ոչ ոք չգի­տի: Ա­նո­րո­շու­թյու­նը շա­րու­նակ­վում է, կյան­քը՝ նույն­պես: ՈՒ քա­նի որ այս օ­րե­րին հնա­րա­վոր չէ զրույ­ցել ինչ-որ բա­նի մա­սին` շր­ջան­ցել աշ­խարհն ի­րար խառ­նած վի­րու­սի թե­ման, Սա­մուե­լին հարց­նում եմ՝ նկա­րու՞մ է այս օ­րե­րին: Ա­սում է, որ այս օ­րե­րին կար­ծես ժա­մա­նա­կը լու­սան­կա­րի նման կանգ է ա­ռել, և պա­րա­պուրդն օգ­տա­գոր­ծում է ա­պա­գա ա­նե­լիք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ մտո­րում­նե­րով։ «Իսկ չե՞ս ու­զում նկա­րել այդ կանգ ա­ռած ժա­մա­նա­կը» հար­ցին ի պա­տաս­խան՝ ա­սում է. «Մար­դիկ ի­րենց տնե­րում մե­կու­սա­ցած են, փո­ղոց­նե­րը դա­տարկ են։ Չգի­տեմ, դեռ պա­հը չի հա­սու­նա­ցել, որ պատ­կե­րա­յին լեզ­վով ար­տա­հայ­տեմ ներ­կա ի­րա­վի­ճա­կը: Գու­ցե լավ վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլմ ստեղծ­վի այս ա­մե­նից, բայց լու­սան­կա­րի պա­հանջ­ներն այլ են։ Թե­պետ չեմ բա­ցա­ռում. ե­թե կա­րան­տի­նա­յին վի­ճա­կը եր­կա­րաձգ­վի, մարդ­կանց ա­ռօ­րյա­յում շատ բա­ներ կփոխ­վեն, հնա­րա­վոր է՝ պատ­կե­րա­յին լեզ­վով ար­տա­հայտ­վող ի­րա­վի­ճակ­ներ լի­նեն, և անց­նեմ գոր­ծի: Սա ցա­վով եմ ա­սում: Հույս ու­նեմ, որ ա­մեն ինչ լավ կլի­նի, մա­յի­սյան ա­ռա­վոտ­նե­րը կլց­վեն մարդ­կան­ցով, ու մար­դիկ կսկ­սեն գնա­հա­տել ժա­մա­նա­կը և ա­մեն րո­պեն նպա­տա­կա­յին կօգ­տա­գոր­ծեն»:
Ստորև մի փոքր ու­շա­ցու­մով ներ­կա­յաց­նում եմ մեր զրույ­ցը:
-Որ­քա՞ն ժա­մա­նակ է, որ զբաղ­վում ես լու­սան­կար­չու­թյամբ:
-Շուրջ մեկ տա­րի: Շր­ջում եմ մար­զե­րում՝ Լո­ռի, Ա­րա­գա­ծոտն: Ա­մեն տեղ լու­սան­կար­չա­կան սար­քով եմ: Լի­նում է, որ շա­բաթ­նե­րով շր­ջում եմ ու ոչ մի բան չեմ լու­սան­կա­րում: Չեմ սի­րում նկա­րել գե­ղե­ցիկ կադր, որ զուտ գե­ղե­ցիկ է, օ­րա­ցույ­ցին կպց­նե­լու, նա­յե­լու հա­մար է: Չեմ էլ նկա­րում այդ­պի­սի տե­սա­րան­ներ: Ե­թե ծով ու մայ­րա­մուտ նկա­րեի, հա­զա­րա­վոր աշ­խա­տանք­ներ կու­նե­նա­յի: Առ­հա­սա­րակ, սի­րում եմ նկա­րել մար­դու կյան­քը: Սի­րում եմ, երբ տնից ա­սե­լիք եմ կտ­րում- հա­նում: Ե­րաժշ­տու­թյան նման է այդ պա­հը՝ լույս ու ստ­վե­րի: Ինչ-որ դրա­մա կա:
-Ինչ­պի­սի՞ն պետք է լի­նի պա­հը, պատ­կե­րը, որ ո­րո­շես լու­սան­կա­րել:
-Պետք է ի­մաստ ու­նե­նա:
-Բե­մադ­րու՞մ ես նկա­րը:
-Ինչ­քան որ վա­վե­րագ­րու­թյան մեջ թույ­լատ­րե­լի է, պրո­վո­կա­ցիա­ներ ա­նում եմ, բայց քիչ:
Հա­տուկ դիր­քով չեմ նս­տեց­նում մարդ­կանց: Ե­թե մար­դը գի­տի, որ այդ պա­հին նկար­վում է, հա­յաց­քը քա­րա­ցած է լի­նում: Իմ ներ­կա­յու­թյու­նը, այս­պես թե այն­պես, ինչ-որ բան փո­խում է: Սկ­սում եմ ըն­կե­րու­թյուն ա­նել, ըն­թաց­քում գու­ցե ա­սեմ՝ գր­կիր շա­նը, և նկա­րում եմ այն պա­հին, երբ զգում եմ՝ ապ­րում է...
-Հե՞շտ են հա­մա­ձայ­նում մար­դիկ նկար­նե­րիդ հե­րոս­նե­րը դառ­նա­լուն:
-Ո­մանք հա­մա­ձայ­նում եմ, ո­մանք՝ ոչ:
-Ին­չու՞ են հիմ­նա­կա­նում գյու­ղա­կան պատ­կեր­ներ, աղ­քա­տիկ տներ, ա­նա­պա­հով մար­դիկ:
-Ւնձ հա­րա­զատ են գյու­ղա­կան պատ­կեր­նե­րը:
-Ա­պա­հով­ված ըն­տա­նիք­նե­րում դրա­մա չկա՞:
-Չեմ սի­րում շքե­ղու­թյան մա­սին ինչ-որ բան ա­սել: Աղ­քա­տու­թյան մեջ մե­կը որ ժպ­տում է, ար­վես­տի գործ է: Բա­ցի այդ, ժա­մա­նա­կը հաս­կա­նա­լու հա­մար պետք է պատ­մես մար­դու մա­սին, ա­մե­նա­հա­սա­րակ մար­դու:
-Դու Վա­նա­ձո­րից ես, տե­ղի բնու­թյու­նը քեզ չի՞ գրա­վում:
-Գրա­վում է, նկա­րում եմ, բայց ա­վե­լի շատ Երևա­նին մոտ գյու­ղերն են ինձ ո­գեշն­չում: Օ­րի­նակ՝ շատ հե­տաքր­քիր է Աշ­տա­րա­կը: Ա­մեն գյուղ իր կո­լո­րիտն ու­նի, ինձ թվում է` յու­րա­քան­չյուր տա­նը, ա­ռա­վել ևս գյու­ղա­կան, ինչ-որ հե­տաքր­քիր դր­վագ կա:
-Մայ­րա­քա­ղա­քում գոր­ծի չե՞ս դնում լու­սան­կար­չա­կան սարքդ:
-Քա­ղա­քում ինձ հա­մար հե­տաքր­քիր բան չեմ գտ­նում, մի քա­նի կադր եմ ա­րել Կոն­դում:
-Կա՞ն հե­տաքր­քիր պատ­մու­թյուն­ներ լու­սան­կար­նե­րիդ հետ կապ­ված:
-Հար­ցը հաս­կա­ցա, բայց մեկ այլ բան հի­շե­ցի: Հա­ճախ հարց­նում են՝ ին­չու՞ ֆիլմ չես նկա­րում այն մարդ­կանց մա­սին, ո­րոնց նկա­րում ես: Կան մար­դիկ, որ հե­տաքր­քիր չեն որ­պես դրա­մա­տուր­գիա, որ ժա­մա­նա­կագ­րա­կան ար­վես­տով ներ­կա­յաց­նես՝ գրես կամ վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլմ ա­նես, բայց կադ­րով դու գտ­նում ես այն պա­հը, որ ինչ-որ բան է պատ­մում իր մա­սին: Եվ վերջ:
-Լու­սան­կար­չու­թյու­նից բա­ցի ին­չո՞վ ես զբաղ­վում:
-Աշ­խա­տում եմ ՀՕՊ զոր­քե­րում, Երևա­նի խա­ղաղ եր­կն­քի ան­դորրն ա­պա­հո­վող­նե­րից մեկն եմ։ Ա­զատ ժա­մա­նակ կար­դում եմ: Սո­վո­րում եմ թա­տե­րա­կան ինս­տի­տու­տի ռե­ժի­սու­րա­յի բաժ­նում:
-Ի՞նչ է պետք լավ լու­սան­կա­րել սո­վո­րե­լու հա­մար:
-Գր­քեր կար­դալ:
-Լու­սան­կար­չու­թյա՞ն մա­սին գր­քեր:
-Գե­ղար­վես­տա­կան: Անհ­րա­ժեշտ է, որ լու­սան­կա­րի­չը դուրս գա իր տան բա­կից, ա­նընդ­հատ փնտ­րի, տե­սախ­ցի­կի մեջ քիչ հի­շո­ղու­թյուն ու­նե­ցող կրիչ պա­հե­լով, որ սահ­մա­նա­փակ քա­նա­կու­թյամբ լի­նեն նկար­նե­րը: Այդ դեպ­քում մտա­ծե­լու ժա­մա­նակ շատ կլի­նի, ար­դյուն­քը՝ ա­վե­լի լա­վը: Կարևո­րը դրա­ման որ­սալն է։
-Ին­չու՞ ես ա­սում դրա­մա, ու­րախ պա­հը հե­տաքր­քիր չէ՞:
-ՈՒ­րա­խու­թյան մեջ էլ դրա­մա կա: Ոչ տխուր, ոչ ու­րախ, հա­կա­սու­թյուն է պետք՝ պատ­մու­թյուն:
-Ինքդ ի՞նչ ես մտա­ծում քո աշ­խա­տանք­նե­րի մա­սին:
-Միշտ դժ­գոհ եմ: Ինձ թվում է` ե­թե ստեղ­ծա­գոր­ծո­ղը ի­րե­նից գոհ լի­նի, տե­սախ­ցի­կը, վր­ձի­նը, գրի­չը մի կողմ կդ­նի: Նույնն էլ զին­վո­րը. երբ կրա­կում է, չի ա­սում՝ լավ, հե­րիք է, ու վայր դնում զեն­քը: Լավ զին­վո­րը պի­տի գնա մինչև վերջ, թե­կուզ կյան­քի գնով ա­վե­լին ա­նի:
-Քա­նի՞ լու­սան­կար ու­նես:
-Շատ քիչ:
-Ցու­ցա­հան­դես­նե­րի, մր­ցույ­թնե­րի մաս­նակ­ցե՞լ ես:
- Առ­ցանց ցու­ցադ­րու­թյուն­նե­րի եմ մաս­նակ­ցել, մի քա­նի ան­գամ օր­վա լա­վա­գույն կադր ան­վա­նա­կար­գի եմ ար­ժա­նա­ցել, B&W Humanist & Street Photography Corner կայ­քի կող­մից: Այդ կայ­քը ստեղ­ծել են մի քա­նի ան­վա­նի լու­սան­կա­րիչ­ներ տար­բեր եր­կր­նե­րից, ի­րենք էլ ընտ­րել են աշ­խա­տանք­ներս։
-Ան­հա­տա­կան ցու­ցա­հան­դե­սով ներ­կա­յա­նա­լու միտք ու­նե՞ս:
-Դեռ վաղ է այդ մա­սին խո­սե­լը, գու­ցե ընդ­հա­նուր ցու­ցա­հան­դես­նե­րում մի քա­նի գործ ներ­կա­յաց­նեմ: Ես դեռ շատ պետք է փնտ­րեմ, շատ աշ­խա­տեմ:
-Լու­սան­կար­ներդ վեր­նագ­րու՞մ ես:
-Ընդ­հա­նուր խո­րա­գիր ու­նեն լու­սան­կար­ներս՝ «Մեր ժա­մա­նակ­նե­րի իմ հե­րոս­նե­րը»:
-Բայց գու­ցե հե­տո փո­խե՞ս ուղ­ղու­թյու­նը, նոր թե­մա­ներ գտ­նես:
-Մի լու­սան­կա­րիչ, իր կատ­վին նկա­րե­լով, մի ամ­բողջ դրա­մա­տուր­գիա էր ներ­կա­յաց­րել: Մոտ 10 տա­րի աշ­խա­տել էր, կյան­քի մի ամ­բողջ շր­ջան, մի քա­նի կադ­րի հա­մար։ Պատ­կե­րաց­րեք մեր ժա­մա­նա­կի հե­րոս­ներն ինչ­քան շատ են, գու­ցե 5 կյանք էլ չբա­վա­կա­նաց­նի նրանց պատ­կե­րե­լու հա­մար:
-Ինչ­պե՞ս ես ընտ­րում հե­րոս­նե­րիդ:
-Խեն­թու­թյուն է, չեմ կա­րող ա­սել: Հա­կա­սու­թյունն եմ ընտ­րում:
-Ի՞նչ ես զգում լու­սան­կա­րե­լիս:
-Հուզ­վում եմ ա­մեն ան­գամ լու­սան­կար­չա­կան սար­քը ձեռքս վերց­նե­լուց: Ոնց որ ներ­կերդ բա­ցես, որ սկ­սես նկա­րել:
-Ինք­նան­կարն ըն­դուն­ված է նկար­չու­թյան մեջ, լու­սան­կար­չու­թյան մեջ կար­ծես դա մի փոքր ան­լուրջ է թվում:
-Լու­սան­կա­րիչն ինքն ի­րեն նկա­րե­լիս հաս­կա­նում է, որ նկար­վում է ու չի ապ­րում այդ պա­հին: Վրձ­նով նկա­րե­լիս, թե­կուզ հա­յե­լու մեջ ի­րեն նա­յի, կա­րող է գույ­նե­րով փո­խել է­մո­ցիան, լիար­ժե­քո­րեն չի վա­վե­րագ­րում, չի տպագ­րում, նույն պատ­կե­րը չի ստա­նում, ինչ հա­յե­լու մեջ է տես­նում: Գե­ղան­կար­չու­թյամբ զբաղ­վե­լիս ինք­նա­դի­ման­կար նկա­րել եմ, այն ժա­մա­նակ Վան Գոգ էի կար­դում, ո­գեշ­նչ­վել էի։
-Նաև նկա­րում ես:
-Փոքր հա­սա­կում՝ ա­յո: Մա­սուր էի վա­ճա­ռում, այդ գու­մա­րով յու­ղա­ներ­կեր գնում, հա­ջորդ օ­րը գնում ան­տառ՝ նկա­րե­լու: Նույն ման­կա­կան ոգևոր­վա­ծու­թյու­նը, մի քիչ վե­րա­փոխ­ված, ար­դեն լու­սան­կար­չու­թյան մեջ կա: Տուն ես մտ­նում, ապ­րում ես այդ մարդ­կանց հետ, կադր ես գտ­նում, որ զգա­ցածդ ար­տա­հայ­տես կամ չես գտ­նում: Ոնց որ գիրք կար­դաս: Հիմ­նա­կա­նում լու­սան­կար­չու­թյու­նից գնում են դե­պի կի­նո, ես գե­ղան­կար­չու­թյու­նից լու­սան­կար­չու­թյուն ե­կա:
-Սո­ցիա­լա­կան հար­ցեր կա­րո՞ղ ես լու­ծել լու­սան­կար­չու­թյամբ:
-Լու­սա­նա­կար­չու­թյու­նը ե­րե­խա­յիդ նման է, չպետք է ձգ­տես դրա­նով փող աշ­խա­տել, պետք է սի­րես, փայ­փա­յես , աշ­խա­տես, որ ի­րեն լավ նա­յես, ժա­մա­նակ տրա­մադ­րես, որ ինչ-որ բան ստաց­վի:
Զրույ­ցը` Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԻ

Լուսանկարներ

. .
Դիտվել է՝ 7591

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ