Այն ժամանակ Հիսուս խոսեց ժողովրդին և Իր աշակերտներին ու ասաց. «Մովսեսի աթոռի վրա նստեցին օրենսգետներն ու փարիսեցիները. ամեն ինչ, որ նրանք ձեզ ասեն, արե՛ք և պահեցե՛ք, բայց մի՛ արեք ըստ նրանց գործերի, քանի որ ասում են, բայց չեն անում»:
(Մատթ. 23;1-3)
Մենք, որ ապրում ենք Քրիստոսի իրավահաջորդների օրոք, այդ խոսքերը չպետք է ընկալենք իբրև պատմական ակնարկ:
Դրանք միշտ այժմեական և կարևոր են: Եվ ականատես ենք որոշ հոգևորականների անպատասխանատու և գայթակղեցնող ընթացքին, թեև քարոզները հնչում են ըստ էության: Լսել ենք հավատի մեջ փարիսեցիության` կեղծավորության մասին, երբ ամեն ինչ երևութական է, առ աչոք է, ի ցույց այլոց: Փարիսեցիները «Ծանր ու դժվարակիր բեռներ են կապում և դնում մարդկանց ուսերի վրա, բայց իրենց մատով անգամ չեն կամենում շարժել դրանք: Եվ իրենց բոլոր գործերն անում են՝ ի ցույց մարդկանց»: Այս ամենը շատ խոր շերտեր ունի և համամարդկային հիմնախնդիր է և ոչ միայն զուտ թելադրող-ենթակա խնդիր: Մարդկությունը մեկ մարմին է, Եկեղեցին ևս մեկ մարմին է: Մենք մեր մեջ իրավունք չունենք խոչընդոտելու այլոց առաջընթացին ու ազատագրմանը: Հիսուս հանդիմանում է օրենսգետներին և փարիսեցիներին` ժամանակի օրենքի գիտակներին և վարդապետներին` հաստատելով, որ Ինքը եկել է դատապարտելու այդ ամենը` կառուցելու համար նոր երկիր ու նոր երկինք, ուր արդարություն է բնակվում: Չպետք է մեծամիտ ու պարծենկոտ լինենք և մեզ երևակայենք, որ եթե մենք Քրիստոսի հետևորդներն ենք, ուրեմն ինքնըստինքյան զերծ ենք փարիսեցիների խմորով խմորվելու վտանգից, այլապես Տերը չէր զգուշացնի Իր աշակերտներին. «Տեսե՛ք, զգու՛յշ եղեք սադուկեցիների և փարիսեցիների խմորից»:
Հիսուս հանդիմանում է բոլոր ժամանակների փարիսեցիներին և օրենսգետներին խստագույնս և անողորմաբար.
«Վա՜յ ձեզ, կեղծավորներիդ՝ օրենսգետներիդ և փարիսեցիներիդ»,
ա) «որ երկնքի արքայությունը փակում եք մարդկանց առաջ. դուք չեք մտնում և մտնողներին էլ թույլ չեք տալիս, որ մտնեն»: Աստծո կողմից մարդկանց բարօրության համար հաստատված օրենքները չպետք է դարձնել դժվարակիր լուծ և ծանր շղթաներ, անսկիզբ ու անվերջ մի ինքնանպատակ արարողակարգ, որ մարդու մեջ առավել բթացնում է բանականը և գրգռում բնազդները, որ նրանք ստիպված են զսպել: Օրենքի հոգևոր բովանդակությունը չպետք է վերածել անհոգի ձևի և սառնասիրտ տառակերության:
բ) «Որ շրջում եք ծովի ու ցամաքի վրա՝ անգամ մեկին նորահավատ դարձնելու համար, և երբ նա այդպիսին է դառնում, նրան ձեզանից կրկնակի ավելի գեհենի որդի եք դարձնում»: Շատ կարևոր և արժանի գործ է Կենդանի Աստծուն քարոզելը, դա յուրաքանչյուր գիտակից հավատացյալի պարտքն է: Սակայն դատապարտելի է, երբ Աստծո հետ ծանոթացնում և վատ, սխալ ու չար օրինակ ենք հանդիսանում միաժամանակ: Եթե մենք գործով օրինակ չենք ծառայում, դեպի դուրս միտված զուր ջանքեր ենք գործադրում: Մարդիկ, ամեն մեկն իր ցավով ու հոգսով առաջնորդված, կգան եկեղեցի, բայց կփրկվե՞ն արդյոք... Սուրբ Եկեղեցու սրբակենցաղ հայրերը վստահեցնում են. «Փրկվի՛ր ինքդ, և շուրջդ հազարավորներ կփրկվեն»,- նրանք խոսում են ներքին մարդու նորոգման մասին: Եթե մենք այդպես չենք փրկվում, դեպի կործանում ենք տանում ինքներս մեզ և մեր հետևորդներին, քանզի կույր ենք և կույրերի առաջնորդ:
գ) «Որ տալիս եք անանուխի և սամիթի ու չամանի տասանորդը, բայց թողել եք օրենքի ամենից կարևորները՝ արդարադատությունը, ողորմությունը և հավատը. հարկ էր այս անել և այն չթողնել»: Մի կողմից աղոթատներ ենք կառուցում, մյուս կողմից զրկում ու կեղեքում: Միաժամանակ և՛ մարդահաճ ենք, քանզի Տիրոջը` Անկարոտ, Անաչառ ու Ամենատես Դատավորին, փորձում ենք նյութական կաշառքներով հաճոյանալ` որպես թե մի կարոտ մահկանացուի, և՛ մարդահալած ենք, քանզի զրկում ենք կարոտյալներին` մեր ձեռքից հաց ու հոգուց ներում հայցողներին:
դ) «Կու՛յր առաջնորդներ, որ մժղուկները քամում եք և ուղտերը կուլ եք տալիս»: Կարևորում ենք չնչին և աննշանակ բաները և անտեսում ենք առաջնայինը:
ե) «Որ բաժակի ու պնակի դուրսը մաքրում եք, մինչ ներսից նրանք լի են ձեր գողությամբ և անժուժկալությամբ: Կու՛յր փարիսեցի, նախ մաքրի՛ր բաժակի և պնակի ներսը, որպեսզի դրանց դուրսն էլ մաքուր լինի»: Կեղծ ժպիտով կարելի է սրտի նենգությունը քողարկել, բայց ո՛չ վերացնել:
զ) «Որ նման եք սպիտակեցրած գերեզմանների, որոնք դրսից գեղեցիկ են երևում, մինչ ներսից լի են մեռելների ոսկորներով և ամենայն ապականությամբ: Դրսից մարդկանց արդար եք երևում, մինչ ներսից լի եք կեղծավորությամբ և անօրինությամբ»: Այդ նույն փարիսեցիները, որ իրենք իրենց հորջորջում էին ժողովրդի առաջնորդներ ու վարդապետներ, իրենց իսկ առաջնորդության տակ գտնվող ժողովրդին համարում էին օրենքից անգիտակ ու նզովյալ ամբոխ:
Փարիսեցիական խմորի բաղադրությունը շատ բարդ է ու կպչուն. կեղծավորություն, ձևապաշտություն, մոլորություն, արատավորություն, կարծրասրտություն, ամբարտավանություն, ինքնախաբեություն... Այդ խմորը անպայման կպչում է մեզ, եթե լավ չենք լվացվում Արդարի արյունով:
Հիսուս հեղաշրջեց արտաքին աշխարհը` նորոգելով ներքին մարդուն, վերացրեց պատճառները, և վերացան հետևանքները, մարմինների վրա լույս սփռեց ի վերուստ, և ստվերներն ընդգրկեցին հնարավոր նվազագույն և նեղ տարածք: Մարդիկ հաղորդակցվում են ոչ միայն մարմնավոր, նյութական, այլև գլխավորաբար էներգետիկ, հոգևոր մակարդակներում: Ամեն արարք, անգամ ոչ մեղսական, ունի իր հետևանքը: Միևնույն արարքը տարբեր հոգեվիճակներում ունի տարբեր հետևանքներ: Մենք անզեն աչքով չենք զանազանի անկեղծ ժպիտը շինծուից, բայց վերջինս կվնասի իր փինաչի տիրոջը, նաև մեզ, եթե խավարից մաս ունենք:
Լիլիթ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
Գորիս