Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Բա­րի հով­վի կեն­դա­նի օ­րի­նակ

Բա­րի հով­վի կեն­դա­նի օ­րի­նակ
03.12.2019 | 00:08
Շա­տերս ենք կար­դա­ցել ա­վե­տա­րա­նա­կան բա­րի հով­վի օ­րի­նա­կի մա­սին, ով իր կյանքն է դնում իր ոչ­խար­նե­րի հա­մար: Ի­հար­կե, ա­ռա­ջին հեր­թին մտա­ծում ենք, որ դա ան­ձամբ Հի­սու­սին է վե­րա­բե­րում, և դա իս­կա­պես այդ­պես է, որ­պես Հով­վա­պետ, բայց երկ­րա­յին ի­մաս­տով կան նաև մար­դիկ, ո­րոնք ի­րենց նվի­րա­բե­րել են Տի­րոջ զա­վակ­նե­րին ան­կո­րուստ հով­վե­լու և ուղ­ղոր­դե­լու դե­պի փր­կու­թյան նա­վա­հան­գիստ:
Հի­մա պի­տի կար­դաք մե­կի մա­սին, ով Ա­վե­տա­րա­նը փոր­ձեց ապ­րել ըստ գր­ված Խոս­քի։
Ինն­սու­նա­կան թվա­կան­նե­րի մութ ու ցուրտ այն դժն­դակ տա­րի­նե­րին էր: Մար­դիկ ոչ թե ապ­րում էին սահ­մա­նա­յին կռիվ­նե­րի, երկ­րա­շար­ժի ա­վե­րակ­նե­րի, ցր­տի ու սո­վի մի­ջան­կյալ­նե­րում, այլ հա­րա­տևում էին Աստ­ծո ո­ղոր­մու­թյամբ ու զո­րու­թյամբ, այ­լա­պես անհ­նար կլի­ներ այդ պայ­ման­նե­րում ապ­րել ու հաղ­թա­նա­կել ի վեր­ջո։
Ա­հա հենց այդ տա­րի­նե­րին մեր մեջ հայ­տն­վեց քա­հա­նա­յա­կան փա­րա­ջա­յով, ա­րևմ­տա­հա­յե­րեն խո­սակ­ցա­կա­նով մի բա­րե­համ­բույր դեմ­քով մարդ, ով կուշտ ու տա­քուկ Ա­մե­րի­կա­յից կա­մո­վին ե­կել հա­սել էր Հա­յաս­տան, միայն մի նպա­տա­կով՝ Տի­րոջ խոս­քի կեն­դա­նու­թյա­նը հա­ղորդ ա­նե­լու դե­ռևս կո­մու­նիս­տա­կան ա­նաստ­վա­ծու­թյան ա­մուլ սր­տե­րում Քրիս­տոս Տի­րոջ հան­դեպ հա­վատ­քի լույ­սը վա­ռե­լու հա­մար...
Այդ տա­րի­նե­րին շա­տերն էին ե­կել ու մի քիչ մր­սել, մի քիչ խա­վա­րում քայ­լել ու գնա­ցել, բայց այս մի հո­վիվ-քա­հա­նան չգ­նաց, այլ մնաց, որ մեզ հետ հա­վա­սա­րա­պես կրի մեր ազ­գին բա­ժին ըն­կած ա­ռա­քե­լու­թյու­նը: Ա­յո՛ ա­ռա­քե­լու­թյու­նը. այդ մութն ու ցուր­տը, երկ­րա­շար­ժի կո­րուստն ու ա­վե­րը, սովն ու ան­լույս օ­րե­րը, ար­ցա­խյան պա­տե­րազ­մի մեր քաջ ար­ծիվ­նե­րի մահն ու հաղ­թա­նա­կը այդ տա­րի­նե­րին մեր ազ­գի իս­կա­կան ա­ռա­քե­լու­թյունն էին, կրե­լու Հի­սու­սի չար­չա­րանք­նե­րի երկ­րա­յին տա­ռա­պանք­նե­րը, քան­զի սա­տա­նա­խոր­հուրդ այն պե­տու­թյան փլուզ­ման ա­ռա­ջին սե­պը հենց մեր ազ­գի մի­ջո­ցով կա­տար­վեց, իսկ մնա­ցածն ար­դեն հեշտ էր։
Այդ պատ­ճա­ռով սա­տա­նա­յի ողջ կա­տա­ղու­թյու­նը ուղղ­վեց հենց մեր փոք­րիկ կար­ծե­ցյալ ազ­գի դեմ, ում վրա նա ար­դեն 2000 տա­րի է ո­խա­կա­լու­թյան թու­նա­տամ ու­ներ, ոչն­չաց­նե­լու ու պատ­մա­կան քար­տե­զի հուշ դարձ­նե­լու Հա­յոց ազ­գը, ինչ­պես շատ զո­րա­վոր ազ­գե­րի ա­րեց, բայց այս ան­գամ էլ նա ա­տամ կոտ­րեց ու պարտ­վեց, քա­նի որ մեր Հո­վիվն ու Տե­րը ան­ձամբ Աստ­ծո Որ­դին էր, ՈՒմ մենք հա­վա­տա­ցել էինք ա­ռա­ջի­նը:
Ա­հա այդ հո­վիվ-քա­հա­նան սկ­սեց մեզ հետ հի­վան­դա­նոց­ներ ու թշ­վա­ռու­թյան մեջ տա­ռա­պող մարդ­կանց ըն­տա­նիք­ներ այ­ցե­լել և օգ­նել թե՛ խոս­քով, թե՛ գոր­ծով, կա­տա­րե­լով Տի­րոջ Խոս­քը. «Հի­վանդ էի՝ այ­ցե­լե­ցիք, կա­րի­քա­վոր էի՝ օգ­նե­ցիք»:
Այդ այ­ցե­լու­թյան ժա­մա­նակ քա­հա­նան իր հետ բե­րել էր Ա­վե­տա­րան­ներ, ու «Գայ­լե­րը մեր մեջ» իր հե­ղի­նա­կած գր­քույկ­նե­րը, քան­զի բա­րի հո­վի­վը լավ գի­տեր, որ ա­նաստ­վա­ծու­թյան ռե­ժի­մից ա­զա­տագր­ված ժո­ղովր­դի մեջ շու­տով սա­տա­նան կսկ­սի իր մո­լո­րեց­նող ծա­ռա­նե­րին ու­ղար­կել որ­պես գա­ռան մոր­թով գայ­լեր, հո­գևո­րա­պես դեռ ի­րենց աջն ու ձա­խը չտար­բե­րող մեր ժո­ղովր­դի մեջ ի­րենց ո­րոմ­նե­րը ցա­նե­լու հա­մար:
Մենք կար­ծում էինք, թե այս քա­հա­նան մյուս­նե­րի նման շու­տով կգ­նա տա­քուկ ու լու­սա­վոր իր տու­նը՝ Ա­մե­րի­կա, բայց այս մե­կը մնաց, մեզ հետ հա­վա­սա­րա­պես մր­սեց, տա­ռա­պեց, հի­վան­դա­ցավ ու այս­տեղ էլ մա­­հա­ցավ 1997 թվին, այն էլ հենց ապ­րի­լի 24-ին, որ­պես կեն­դա­նի օ­րի­նակ բա­րի հով­վի:
Չնա­յած իր հա­րա­զատ­նե­րը ո­րո­շե­ցին նրա մար­մի­նը տե­ղա­փո­խել Ա­մե­րի­կա, որ մի­գու­ցե գե­րեզ­մա­նը մոտ լի­նի, որ այ­ցե­լու­թյան հա­ճա­խա­կի գնան, բայց մեր սի­րե­լի ու բա­րի հով­վի սիր­տը մնաց Հա­յաս­տա­նում:
Հի­մա ըն­թեր­ցո­ղը ար­դեն կու­զե­նա ի­մա­նալ, թե ով է այդ քա­հա­նա-հո­վի­վը. ա­սեմ, այդ մե­ծա­տա­ռով մար­դը Գրի­գոր քա­հա­նա Հայ­րա­պե­տյանն էր Ֆրեզ­նո­յից, ով մեր տխ­րա­մած տա­րի­նե­րին շա­տե­րի հա­մար Երկ­նա­յին Բա­րի Հով­վի` Հի­սուս Քրիս­տո­սի կեն­դա­նի ար­տա­ցո­լումն է երկ­րի վրա:
Ան­ցավ մի քա­նի ա­միս: 1997 թ. դեկ­տեմ­բե­րի 15-ի գի­շե­րը Ջորջ Քրբ­րի­չյան ա­նու­նով մի բա­րե­պաշտ քրիս­տո­նյա ե­րազ է տես­նում, հայ­տն­վում է ճեր­մակ հան­դերձ­ներ հա­գած տեր Գրի­գոր քա­հա­նան ու ա­սում. «Իմ գրու­թյուն­նե­րես մինն ու­նիս, զայն տուր որ­դոյս՝ տեր Ե­ղիա­յին, որ­պես­զի զայն հրա­տա­րա­կէ: Ես ինք­զինքս քե­զի հայ­տն­վե­ցի, որ­պես­զի հաս­տա­տեմ պատ­գա­մը, և որ մար­դիկ գիտ­նան, որ կեն­դա­նի եմ: Ա­մեն մարդ կխոր­հի թէ մե­ռած եմ, բայց կս­խա­լին. ես ողջ եմ Քրիս­տո­սով և գե­րա­զանց հա­րուստ: Աշ­խար­հի վրա աղ­քատ էի, բայց գան­ձերս եր­կին­քը դի­զե­ցի. ու հի­մա շատ հա­րուստ եմ և կվա­յե­լեմ ու­նե­ցած­ներս»:
Արթ­նա­նա­լուց հե­տո Ջոր­ջը փնտ­րում ու գտ­նում է հի­շյալ գրու­թյու­նը՝ «Յա­վի­տե­նա­կան գան­ձեր» վեր­նագ­րով ու փո­խան­ցում նրա որ­դուն:
Ես էլ պար­զա­պես այդ գան­ձե­րից մի քա­նի տող եմ մեջ­բե­րում՝ ուղղ­ված յու­րա­քան­չյու­րիս.
«Ար­թուն ըլ­լալ. սա Տի­րոջ պատ­գամն է: Հա­յաս­տա­նյաց ե­կե­ղեց­ւոյ Յի­սու­սան­վեր հայ­րե­րը Ար­թուն կոչ­ված են (որ­պես բա­ցատ­րու­թյուն ա­վե­լաց­նեմ, որ Գրի­գոր ա­նու­նը թարգ­ման­վում է Ար­թուն, իսկ մենք Գրի­գոր Լու­սա­վոր­չի հո­գևոր զա­վակ­ներն ենք), այն միակ պատ­ճա­ռաւ, որ երկ­րա­ւոր այս այս կեան­քին մէջ, Եր­կն­քի Թա­գա­ւո­րու­թեան տե­սի­լքը միշտ վառ են պա­հած: Ի­րենց հա­ւատ­քին կան­թե­ղը Ա­վե­տա­րա­նի Բա­րի լու­րո­վը լու­սա­ւո­րած են, երկ­րի վրայ իբրև երկն­քի քա­ղա­քա­ցի­ներ ապ­րած են: Թե ինչ­պէ՞ս կր­ցած են...Ար­թո՛ւն մնա­ցած են....
Տէ­րը պի­տի գայ: Ե՞րբ պի­տի գայ, չենք գի­տէր: Սա­կայն գի­տենք թէ պի­տի գայ: Ա­հա թէ ին­չու Տեր Յի­սուս ը­սաւ. «Ե­րա­նի այն ծա­ռա­յին, ո­րուն Տե­րը գա­լով զինք ԱՐ­ԹՈՒՆ կը գտ­նէ»:
Ա­վե­լաց­նեմ, որ տա­րի­ներ անց նույն հով­վա­կան սխ­րան­քը կա­տա­րեց նաև Ա­մե­րի­կա­յից Հա­յաս­տա­նում վե­րաբ­նակ­ված տեր Տա­ճատ քա­հա­նան, ով ան­ցյալ տա­րի նն­ջեց Հա­յաս­տա­նում՝ շա­տե­րի սր­տե­րում վա­ռե­լով Քրիս­տոս Հի­սու­սի հա­վատ­քի կեն­դա­նի լույ­սի կան­թե­ղը:
Մենք էլ ա­ղո­թենք ու խնդ­րենք, որ Տի­րոջ ընտ­րյալ հո­վիվ­նե­րի սեր­մա­նած բա­րի հուն­դե­րը հա­յոց սր­տե­րում երկ­նա­բույր պտուղ­ներ տան ի փառս Աստ­ծո: Ա­մեն:
Իսկ այս գրու­թյու­նը թող դիտ­վի որ­պես հար­գա­նաց տուրք ե­րա­նե­լի այդ հո­գի­նե­րի հի­շա­տա­կի։
Մեհ­րու­ժան ԲԱ­ԲԱ­ՋԱ­ՆՅԱՆ
Դիտվել է՝ 12960

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ