Նորություններ » Ի վերջո ինչպե՞ս է գնահատել և ի՞նչ առաջարկություններ է տվել թռիչքային անվտանգության եվրոպական գործակալությունը

Ի վերջո ինչպե՞ս է գնահատել և ի՞նչ առաջարկություններ է տվել թռիչքային անվտանգության եվրոպական գործակալությունը

07.04.2020 | 01:18

«Փաստելով 2015-ին ICAO-ի կողմից Հայաստանին տրված բարձր գնահատականը` ապրիլի 3-ի մի շարք հոդվածներում նկարագրված խնդիրները ներկայացվում են որպես ՔԱԿ-ի նոր նախագահի մեղքը։ Ես քաջատեղյակ եմ այդ խնդիրներին, քանզի վերջերս հանդես եմ եկել հետազոտական զեկույցով, որում մանրամասն ներկայացրել եմ իմ առաջարկությունները ուղված ՔԱԿ-ի նախագահին։ Կարող եմ հավաստիացնել հայ հասարակությանը, որ խնդրի բուն պատճառները ավելի խորն են և ունեն համակարգային բնույթ։ Դրանք առկա էին եղել երկար տարիներ՝ նախքան Հայաստանում 2018-ին տեղի ունեցած քաղաքական զարգացումները։ Վերջին աուդիտի արդյունքում հայտնաբերված համակարգային խնդիրները պահանջում են միջամտություն այնպիսի մասնագետների, ովքեր անհաղորդ են եղել անցյալի վատ գործելակերպին, ներառյալ կոռուպցիան, ինչպես նաև ունեն միջազգային փորձ և լավ կապեր, որոնք անհրաժեշտ են իրավիճակը փրկելու համար»,- Հայաստանի հանրությանն ուղղված իր բաց նամակում գրել է քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային կազմակերպության օդային երթևեկության կազմակերպման տարածաշրջանային սպա, առաջատար աուդիտոր ԼԵՈՆԱՐԴ ՈՒԻՔՍԸ։ Նա նաև վստահություն է հայտնել, որ ՔԱԿ-ի նախագահ տիկին Ռևազյանի պաշտոնավարումը Հայաստանին հնարավորություն կտա դրական փոփոխություն կատարել ներկայացված առաջարկությունների համաձայն։ Այլ կերպ ասած, նամակագիրը վստահեցնում է ՀՀ ՔԱԿ-ի նախագահին, որ կանգնած է վերջինիս թիկունքում։ Ընդհանրապես այս բաց նամակը հետաքրքիր մտորումների տեղիք է տալիս։ Մի կողմից ՈՒիքսը չի ժխտում, որ իսկապես 2015-ին ICAO-ն դրական գնահատական է տվել ՀՀ ՔԱԿ-ին, մյուս կողմից նշում է այն խնդիրների մասին, որոնք առկա են եղել մինչև 2018-ը տեղի ունեցած քաղաքական զարգացումները։ Եվ եզրահանգում է, որ դրանք լուծելու համար անհրաժեշտ են այնպիսի մասնագետներ, որոնք «հաղորդ չեն եղել անցյալի վատ գործելակերպին՝ կոռուպցիային»։ Ի՞նչ է սրանով ուզում հասկացնել նամակագիրը։ Եվ հետո արդյո՞ք կոռուպցիան միակողմանի է լինում։

Փաստը մնում է փաստ, որ 2015-ին ICAO-ն իր աուդիտից հետո բարձր գնահատական է տվել ՔԱԿ-ին։ «2015-ին նկատելի էր, որ հիմքերը ճիշտ էին դրվել և դրանց հիման վրա պետք է զարգացնել եղածը։ Այսինքն մշակված և հաստատված օրենքները համապատասխանում էին միջազգային չափանիշներին, անհրաժեշտ էր որպեսզի դրանք կյանքի կոչվեին։ Իհարկե համակարգային խնդիրներ չէին կարող չլինել, քանի որ խորհրդայինից անցում էր կատարվել ազատ տնտեսական, շուկայական հարաբերություների համակարգ, և բոլոր հետխորհրդային երկրների ավիացիոն համակարգում խնդիրները լուծվում էին աստիճանաբար։ Հայաստանը այս առումով բացառություն չէր, և 90-ականներից սկսեցինք կատարելագործել և զարգացման տանել ոլորտը»,- մեզ հետ հեռախոսազրույցում ասացին ավիացիոն մասնագետները։

Այո, մինչև 2015-ը հնարավոր էր ունենալ զարգացող ավիացիա, քանի որ Հայաստանը ուներ ազգային ավիափոխադրող և շահագրգռված էր, որպեսզի միջազգային եվրոպական չափանիշները հստակ գործեին Հայաստանում։ Այնուհետև նույն եվրոպական կառույցների «թեթև ձեռքով» Հայաստանը որդեգրեց բաց երկնքի քաղաքականությունը, և քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտեն զրկվեց ավիացիոն քաղաքականություն մշակելու իրավունքից։ Սա ևս փաստ է։

Ինչպես նաև փաստ է այն, որ ՔԱԿ-ում հմուտ մասնագետներին փոխարինելու եկան անգլերենի իմացությամբ ինչ-ինչ աղջնակներ ու բուն գործից անտեղյակ երիտասարդներ։ «Այսօր ավիացիոն իրավաբանների, տնտեսագետների լուրջ խնդիր կա Հայաստ0նում։ Պրոֆեսիոնալ մասնագետները ցիրուցան եղան վերջին երկու տարվա ընթացքում»,- մեզ հետ զրույցում ցավով նշում էին մասնագետները։ Այո, թերևս «кадры решают всё» ասվածը հավերժական հասկացություն է։ Եվ այսօր երևի թե այսքան իրարանցում չլիներ ՔԱԿ-ի շուրջ, եթե եղած մասնագետներին գնահատեին, կամ ինչպես իրենք մասնագետներն են ասում. «սև ու սպիտակ չանեին»։ Այսօր էլ ուշ չէ համախմբել մասնագետներին, ոլորտի գիտակներին և միասին քննարկել կուտակված խնդիրները, մշակել ծրագիր և լուծում գտնել։

Ինչ վերաբերում է ՔԱԿ-ին լիցենզիայից զրկելուն, ապա դա ֆանտազիայի ոլորտից է. նույնն է, թե ինչ-որ պետություն որոշի Հայաստանում լուծարել որևէ նախարարություն։ Միևնույն ժամանակ փաստ է նաև, որ թռիչքային անվտանգության եվրոպական գործակալության և եվրոպական միության մասնագետների կողմից իրականացվել է կոմիտեի և թվով երկու ավիաընկերությունների գնահատման այց։ Այս մասին փաստում են նաև ՔԱԿ-ում, նշելով. «2020-ի մարտի 6-ին գնահատում անցած երկու ընկերությունները ստացել են գործակալության կողմից նախնական գնահատման արդյունքները, որի վերաբերյալ գործակալությունը ակնկալում է ստանալ կոմիտեի կարծիքը գնահատման արդյունքների վերաբեյալ զեկույցը վերջնական տեսքի բերելու նպատակով։ Գործակալությանն ուղղված դիտարկումները կոմիտեն ուղարկելու է ապրիլի 6-ին»։ Հետաքրքրական է, որ ՔԱԿ-ի այս պարզաբանման մեջ մասնավորապես չի նշվում, թե գործակալությունը նախնական ի՞նչ գնահատական է տվել և ի՞նչ առաջարկներ է ներկայացրել կոմիտեին։

Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆ

Դիտվել է՝ 17148