Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

2020 թ. Մա­յի­սի 28. 1918 թ. պա­տե­րազ­մի հե­րոս­նե­րը զոհ­վել են ոչ այս Հա­յաս­տա­նի հա­մար

2020 թ. Մա­յի­սի 28. 1918 թ. պա­տե­րազ­մի հե­րոս­նե­րը զոհ­վել են ոչ այս Հա­յաս­տա­նի հա­մար
02.06.2020 | 00:39
Ար­դեն հետևում են մնա­ցել և Մա­յի­սի 9-ը, և Մա­յի­սի 28-ը։ 8 տա­րի մա­յի­սին ես մշ­տա­պես գրում և հի­շեց­նում եմ Հա­յաս­տա­նի հա­սա­րա­կու­թյա­նը, որ գար­նան վեր­ջին ա­միսն ա­ռանձ­նա­հա­տուկ ժա­մա­նակ է ողջ հա­յու­թյան հա­մար։ Եվ այդ տե­սա­կե­տը միշտ եմ պն­դե­լու։ Ոչ պա­կաս հետևո­ղա­կա­նո­րեն եմ պն­դում, որ Հա­յաս­տա­նի Ան­կա­խու­թյան օ­րը հենց Մա­յի­սի 28-ն է, ոչ թե «Ան­կա­խու­թյուն» բա­ռի սեպ­տեմ­բե­րյան ՀՀՇ-ա­կան ծաղ­րան­կա­րը։ Բա­ցատ­րու­թյու­նը պարզ է. 1918 թ. ան­կա­խու­թյու­նը մեր նախ­նի­նե­րը նվա­ճել են զեն­քը ձեռք­նե­րին, պաշտ­պան­վե­լով թուր­քե­րից ու մու­սա­վա­թա­կան հրո­սակ­նե­րից, հա­յե­րը պա­տե­րազ­մել են պան­թուր­քիզ­մի դեմ։ Իսկ 1991-ի սեպ­տեմ­բե­րին ոչ ոք մեզ վրա չէր հար­ձակ­վել, ոչ ոք չէր ստի­պում ինչ-որ բան ա­նել կամ չա­նել, ԽՍՀՄ-ն ինք­նի­րեն մա­րում էր, և այն «վե­րաց­րին»։ Այն ըն­դա­մենն ան­կա­խու­թյան վե­րա­կանգ­նում էր, ոչ թե հենց ան­կա­խու­թյունն ին­քը, և Ա­ռա­ջին հան­րա­պե­տու­թյու­նը դրա ա­պա­ցույցն է։ Մեր ազ­գա­յին սր­բա­րա­նի՝ «Հա­յոց մա­յի­սյան հաղ­թա­նակ­նե­րի», հիմ­քի ա­ռա­ջին քա­րը դր­վել է հենց 102 տա­րի ա­ռաջ, ոչ թե 1991-ին։
Այժմ Երևա­նում «քեֆ են ա­նում» ՀՀՇ-ի սա­նե­րը, ո­րոնց սի­րե­լի են «տեր­պետ­րո­սյա­նա­կան» թր­քա­սի­րա­կան խա­ղե­րը։ Հար­գի չէ Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյան ա­կունք­նե­րի մա­սին խո­սե­լը, ա­հա և չե­ղար­կե­ցին Ե­ղեռ­նի զո­հե­րի հու­շա­հա­մա­լիր հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան եր­թը։ Ա­վե­լի ստոր բան դժ­վար էր մտա­ծել։ Բայց միևնույն է, մա­յի­սը հա­յոց հաղ­թա­նակ­նե­րի ա­միսն է, ով և ինչ­պես էլ փոր­ձի հայ ժո­ղովր­դի վզին փա­թա­թել «սի­րիր թուր­քին» ցնոր­քը։ Եվ որ­պես­զի հա­յու­թյան մի­ջից մե­կընդ­միշտ չքա­նա ա­մե­նաչն­չին «ձգ­տու­մը դե­պի թուր­քը», երկ­րի քա­ղա­քա­ցի­նե­րը պետք է պա­հան­ջեն, որ որևէ իշ­խա­նու­թյուն հենց Մա­յի­սի 28-ը ճա­նա­չի Հա­յաս­տա­նի Ան­կա­խու­թյան օր։ Որևէ մեկն ու­զում է ինչ-որ բան նշել նաև սեպ­տեմ­բե­րի՞ն։ Խն­դիր չկա. օ­րենս­դիր­նե­րը կա­րող են Ան­կա­խու­թյան վե­րա­կան­գն­ման օր սահ­մա­նել։ Բայց 1918 թ. մա­յի­սի ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի մա­սին մեր ժո­ղովր­դի հի­շո­ղու­թյու­նը ոչ ոք և ոչ մի ձևով չպետք է ջն­ջի։
1918 թիվ... Ե­ղեռ­նը շա­րու­նակ­վում է, շուր­ջը կայս­րու­թյուն­ներ են խոր­տակ­վում։ Ծա­ռա­ցած է հայ ժո­ղովր­դի ֆի­զի­կա­կան գո­յատևման հար­ցը։ Եվ գտն­վում են խոր­քա­յին հո­գե­կան ու­ժեր. ժո­ղո­վուր­դը կենտ­րո­նաց­նում է կամ­քը։ 1918 թ. մա­յի­սի 28. ա­հա Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խու­թյան հայ­կա­կան պե­տա­կա­նու­թյան վե­րա­կան­գն­ման իս­կա­կան օ­րը։ Ո­րով­հետև այդ ամ­սա­թի­վը կապ­ված է օս­ման­ցի մար­դաս­պան­նե­րի նկատ­մամբ հայ­կա­կան բա­նա­կի փա­ռա­հեղ հաղ­թա­նակ­նե­րի հետ։ Բայց, սկ­սած ՀՀՇ-ի իշ­խա­նու­թյան շր­ջա­նից, ար­դի Հա­յաս­տա­նում, մտած­ված կեր­պով կամ ան­խել­քու­թյու­նից, բո­լոր տա­րի­նե­րին նվա­զեց­վել է 1918 թ. մա­յի­սյան այն օ­րե­րի նշա­նա­կու­թյու­նը։ Պե­տա­կան ան­կա­խու­թյան 1991 թ. վե­րա­կանգ­նու­մը չկա­պե­լով 1918 թ. մա­յի­սի հետ՝ հան­րա­պե­տու­թյան 90-ա­կան­նե­րի տե­րե­րը ոտ­նա­հա­րել են պատ­մա­կան ար­դա­րու­թյու­նը։ Դեռ լավ է, որ խելք­նե­րը հե­րի­քել է Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը նաև Ա­ռա­ջին հան­րա­պե­տու­թյան ի­րա­վա­հա­ջորդ հռ­չա­կե­լուն. չէ՞ որ 1918-ին Ար­ցախն էլ «ինչ-որ մե­կի­նը» չէր՝ բա­ցի Ար­ցա­խի հա­յե­րից և Ար­ցա­խա­հա­յե­րի Ազ­գա­յին խոր­հր­դից, Նա­խիջևանն էլ Ա­ռա­ջին հան­րա­պե­տու­թյան ան­կապ­տե­լի մասն էր, Կար­սի մարզն էլ հայ­կա­կան էր և այլն։ Վի­րա­վո­րա­կան է ա­հա թե ին­չը. Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի կող­մից 1918 թ. մա­յի­սի 28-ի նկատ­մամբ ար­հա­մար­հա­կան վե­րա­բեր­մուն­քի պատ­ճա­ռով մեր երկ­րում քչերն են հի­շում և ա­վե­լի քչե­րը պատ­վում 1918 թ. մա­յի­սի հե­րոս­նե­րին։ Ա­մոթ է, Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներ, մի՞­թե այդ­պես են հոգ տա­նում հայ­րե­նի­քում ապ­րե­լու ի­րա­վուն­քը թշ­նա­մու դեմ պայ­քա­րում նվա­ճած նախ­նյաց հի­շա­տա­կի մա­սին։ Պետք է հի­շել ոչ միայն Ա­րամ Մա­նու­կյա­նին (ոչ թե ՀՀՇ-ա­կան Ա­րամ Մա­նու­կյա­նին, այլ 1918-ի դաշ­նակ­ցա­կան Ա­րամ Մա­նու­կյա­նին) կամ Անդ­րա­նի­կին ու Նժ­դե­հին։ Պետք է հի­շել ու պատ­վել բո­լո­րին, ով­քեր մար­տն­չել են 1918-ի մա­յի­սին։
Հա­յաս­տա­նի ե­րի­տա­սարդ քա­ղա­քա­ցի­նե­րի այ­սօր­վա սե­րունդն ար­ժա­նի՞ է 1918 թ. հե­րոս­նե­րի հի­շա­տա­կի գո­նե մի փոք­րիկ կտո­րին։ Ո՛չ։ Ո­րով­հետև եր­կիրն այժմ կա­ռա­վա­րում են բա­նա­կում ծա­ռա­յե­լուց խու­սա­փած­նե­րը (պատ­ճառ­նե­րը կարևոր չեն. ե­ղել են տաս­նյակ­հա­զա­րա­վոր և՛ սո­վո­րող­ներ, և՛ «տա­փա­կա­թա­թու­թյուն» կամ այլ տկա­րու­թյուն ու­նե­ցող­ներ, ո­րոնք 1991-94 թթ. մար­տի են նետ­վել հա­նուն հա­յու­թյան) և վախ­կոտ­նե­րը։ Եվ այ­սօր­վա ե­րի­տա­սարդ­ներն ու­րախ են հենց այդ հան­գա­ման­քի հա­մար. ին­չու՞ հի­շեն Սի­լի­կյա­նի, նույն Ա­րամ Մա­նու­կյա­նի, Դրաս­տա­մատ (Դրո) Կա­նա­յա­նի, Թով­մաս Նա­զար­բե­կո­վի, Անդ­րա­նի­կի, Խա­նա­սո­րի Վար­դա­նի, հո­րեղ­բո­րոր­դի­ներ Դա­նիել բեկ և Պո­ղոս բեկ Փի­րու­մյան­նե­րի, Սար­դա­րա­պա­տի, Բաշ Ա­պա­րա­նի, Ղա­րա­քի­լի­սա­յի այլ հե­րոս­նե­րի ա­նուն­նե­րը։ Նրանք ու­զում են «լավ ապ­րել» ու համ­բուր­վել-եղ­բայ­րա­նալ թուր­քի հետ։ Նրանք ու­զում են Լան­զա­րո­տի և Ստամ­բու­լի կոն­վեն­ցիա­նե­րը։ Աստ­ված գի­տե, թե էլ ինչ են ու­զում, բայց ոչ ի­րենց ազ­գի պատ­մու­թյան հի­շո­ղու­թյու­նը, ոչ 1918 թ. զոհ­ված­նե­րի հի­շա­տա­կի նկատ­մամբ հար­գան­քը։ Եվ՝ ոչ միայն 1918-ի։ Նրանց պետք չէ 1991-94 թթ. ա­զա­տա­մար­տի մա­սին հի­շո­ղու­թյու­նը, պետք չեն այդ պա­տե­րազ­մի հե­րոս­նե­րը, ինչ­պես պետք չեն 20-րդ դա­րի սկզ­բի պա­տե­րազ­մի հե­րոս­նե­րը։ Նրանց պետք չէ բա­նա­կի և բա­նա­կա­յին կար­գա­պա­հու­թյան նկատ­մամբ հար­գան­քը։ Նրանց երևի ձեռն­տու է միայն «եր­ջան­կու­թյու­նը Լիխ­տենշ­տայ­նի կամ Լյուք­սեմ­բուր­գի ձևով», միայն թե ա­նաշ­խատ փո­ղեր ստա­նան «դրա­մաշ­նորհ­նե­րի» կամ «պարգևավ­ճար­նե­րի» տես­քով։
Հա­յաս­տանն ին­չո՞վ է ե­կել Մա­յի­սի 28-ի հեր­թա­կան օր­վան։ Հան­րու­թյանն ա­վե­լի հի­մա­րաց­նե­լու շատ բարձր տո­կո­սով։ Հան­րու­թյան ա­վե­լի մեծ ա­նա­զա­տու­թյամբ։ Այն բա­նի ա­վե­լի քիչ գի­տակ­ցու­թյամբ, որ Հա­յաս­տա­նը շր­ջա­պատ­ված է թշ­նա­մի­նե­րով՝ պա­տե­րազ­մա­կան հնա­րա­վոր հա­կա­ռա­կորդ­նե­րով։ Այն բա­նի ա­վե­լի քիչ գի­տակ­ցու­թյամբ, որ Թուր­քիա­յի և Ադր­բե­ջա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ներ­կա­յիս միտ­ման դեպ­քում ազ­գին սպա­սում են միայն զր­կանք­ներն ու ռիս­կե­րը։ Հի­շենք վեր­ջին դեպ­քը, երբ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րի պաշ­տոնն զբա­ղեց­նո­ղը փոր­ձեց կա­տա­կել «վա­րակ­վա­ծու­թյան» գծով վրա­ցա­կան վի­ճա­կագ­րու­թյան վե­րա­բե­րյալ, բայց հե­տո ստիպ­ված նե­րո­ղու­թյուն խնդ­րեց Վրաս­տա­նից։ Եվ բո­լո­րը լռում են։ Լռում են ա­մեն ա­ռի­թով։ Ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րու­թյունն օր օ­րի վրա ա­վե­լի ու ա­վե­լի է սար­սա­փեց­նում բնակ­չու­թյանն «իր» վի­ճա­կագ­րու­թյամբ՝ «ա­վե­լի շատ եք վա­րակ­վե­լու և ա­վե­լի շատ մա­հա­նա­լու», և ոչ ոք, պատ­կե­րաց­նու՞մ եք, ոչ ոք չի կանգ­նեց­նում այդ «բայ­ղու­շին»։ Նրա «զի­նա­կից­նե­րը» լռում են, հաս­կա­նա­լի է։ Ինչ­պե՞ս խոս­տո­վա­նեն, որ այդ սրի­կան ինչ-որ մե­կի կող­մից դր­ված է մեր վզին, և ոչ մե­կը, նույ­նիսկ վար­չա­պե­տը, ի­րա­վա­սու չէ կա­ռա­վա­րու­թյու­նից ու նա­խա­րա­րու­թյու­նից հե­ռաց­նե­լու նրան։ Մինչ­դեռ վեր­ջի­նիս ոչ թե գոր­ծից հա­նե­լու, այլ ա­մե­նախս­տա­գույն պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան են­թար­կե­լու ժա­մա­նակն է։
Ա­մեն ինչ շատ հեշտ է բա­ցատր­վում։ Կար­դում ենք https://coronavirus-monitor.info/country/armenia/ կայ­քում, ո­րը, հա­վա­նա­բար, իր տվյալ­նե­րը նո­րաց­նում է ՀՀ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան վի­ճա­կագ­րա­կան հաշ­վետ­վու­թյուն­նե­րի հի­ման վրա. «2020 թ. մա­յի­սի 25-ի դրու­թյամբ Հա­յաս­տա­նում ար­ձա­նագր­ված է Covid-19 կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ման 7113 դեպք։ Վեր­ջին օ­րում վա­րակ­ված­նե­րի թիվն ա­վե­լա­ցել է 452-ով։ Կո­րո­նա­վի­րու­սից մա­հա­ցած­նե­րի ընդ­հա­նուր թի­վը 87 է, այ­սօր գրանց­ված է մահ­վան 6 դեպք։ Հի­վան­դու­թյան ակ­տիվ փու­լում կա 3881 մարդ, նրան­ցից 10-ի դրու­թյու­նը կրի­տի­կա­կան է։ Մա­հա­ցու­թյան մա­կար­դա­կը 1,22 % է։ Վի­րու­սից լիո­վին բուժ­ված­նե­րի թի­վը 3145 է»։ Չհի­շեց­նեք ըն­թեր­ցող­նե­րին, թե այժմ ինչ­քան է Հա­յաս­տա­նի բնակ­չու­թյու­նը։ Մեկ մար­դու հաշ­վար­կով Հա­յաս­տանն աշ­խար­հում ա­ռա­ջա­տարն է կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված­նե­րի գծով։ Ի՞նչ է, այս կեն­սա­բա­նա­կան զենքն ստեղծ­վել է հա­տուկ մեր ժո­ղովր­դի դե՞մ։ Մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը երևի պատ­կե­րաց­նում է, թե, ա­սենք, Չի­նաս­տա­նի, Ի­րա­նի, Ֆրան­սիա­յի, Ռու­սաս­տա­նի, ԱՄՆ-ի բնակ­չու­թյու­նը քա­նի ան­գամ է գե­րա­զան­ցում Հա­յաս­տա­նի բնակ­չու­թյա­նը։ Հի­մա նս­տեք ու հաշ­վեք տո­կոս­նե­րը... Այն­պես որ, նա­խա­րար Թո­րո­սյա­նը պետք է ոչ թե Վրաս­տանն իր վի­ճա­կագ­րու­թյամբ հի­շա­տա­կի, այլ իր ղե­կա­վար­ման կա­ռույ­ցի մա­սին խո­սի։ Երևի ճիշտ էին Հին Հնդ­կաս­տա­նի մի քա­ղա­քի կա­ռա­վա­րիչ­նե­րը, ո­րոնք քա­ղա­քի, այս­պես ա­սած, գլ­խա­վոր բժշ­կին վճա­րում էին ոչ թե նրա հա­մար, թե քա­նի հի­վան­դի է նա բու­ժել, այլ այն բա­նի, որ քա­ղա­քում հի­վանդ­ներ չլի­նեն։
Բայց Հա­յաս­տա­նի բնակ­չու­թյու­նը լուռ է։ Երևի մեր ժող­ջա­նին» դուր է գա­լիս, թե ինչ­պես են ի­րեն խա­բում, հի­մա­րաց­նում ու ա­հա­բե­կում։ Ին­չու՞։ ՈՒ­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք՝ «ժո­ղովր­դի ընտ­րյալ­նե­րը» նս­տած են խոր­հր­դա­րա­նում։ Եվ բո­լո­րը դի­մակ­նե­րով ու ձեռ­նոց­նե­րո՞վ են։ Կար­ծես թե՝ ոչ։ Նա­յում ենք Ար­ցա­խում Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի եր­դմ­նա­կա­լու­թյու­նից հե­տո ճաշ­կե­րույ­թի կադ­րե­րը. բո­լորն ա­ռանց դի­մա­կի ու ձեռ­նո­ցի են, ու­տում-խմում, կե­նաց­ներ են ա­սում։ Երևի նրանց ե­րաշ­խիք­նե՞ր են տվել, որ ի­րենք չեն վա­րակ­վի։ Կամ այլ կադ­րեր. պարզ­վում է, որ կե­ռա­սե­նու վրա կո­րո­նա­վի­րուս չի նս­տում, ու­րեմն կա­րե­լի է ա­ռանց դի­մա­կի և ձեռ­նոց­նե­րի բարձ­րա­նալ ծա­ռը։ Ա՜յ քեզ կա­ռա­վա­րու­թյուն, ա՜յ քեզ «ժո­ղովր­դի ընտ­րյալ» պատ­գա­մա­վոր­ներ։ Բա­ցա­հայ­տո­րեն ձեռք են առ­նում «ժող­ջա­նին», իսկ նա սու­սու­փուս են­թարկ­վում է։ Մինչ­դեռ կան տար­բեր ա­լեր­գիա­ներ, բրոն­խիտ, հեղ­ձուկ ու­նե­ցող­ներ, ո­րոնց հա­մար շն­չա­ռա­կան օր­գան­նե­րի նոր­մալ գոր­ծու­նեու­թյան ցան­կա­ցած սահ­մա­նա­փա­կում սպառ­նա­լիք է կյան­քին, ցան­կա­ցած «ձեռ­նո­ցա­նյութ» կա­րող է մաշ­կի տար­բեր ախ­տա­հա­նում­ներ ա­ռա­ջաց­նել։ Եվ հան­կարծ՝ հար­կադ­րա­կան անխ­տիր «մի­ջոց­ներ»։ Մի՞­թե ոչ մե­կին հե­տաքր­քիր չէ, թե 2020 թ. մա­յի­սին աշ­խար­հում ինչ են խո­սում այդ կո­րո­նա­վի­րու­սի մա­սին, ա­սենք, Ի­տա­լիա­յում, Գեր­մա­նիա­յում, Ի­րա­նում, Չի­նաս­տա­նում, ՌԴ-ում, Իս­րա­յե­լում, Լե­հաս­տա­նում։
Ա­հա Ի. Մեչ­նի­կո­վի անվ. պատ­վաս­տա­նյու­թե­րի ու շի­ճուկ­նե­րի ԳՀԻ-ի գի­տա­կան ղե­կա­վար, ՌԳԱ ա­կա­դե­մի­կոս Վի­տա­լի Զվերևի կար­ծի­քը. «Խու­ճա­պի մի մատն­վեք։ Նա­յեք թվե­րին, մա­հա­ցու­թյան տո­կոս­նե­րին։ Գի­տե՞ք, որ այս տա­րի աշ­խար­հում տու­բեր­կու­լյո­զից կմա­հա­նա մե­կու­կես մլն մարդ։ Հի­մա, չգի­տես ին­չու, բո­լո­րը մա­հա­նում են կո­րո­նա­վի­րու­սից, բայց ման­րակր­կիտ վեր­լու­ծու­թյուն ա­նու՞մ են։ Վի­րու­սը նոր են սկ­սել ու­սում­նա­սի­րել։ Հենց որ ի­մա­նան ինչն ին­չոց է, էլ չեն վա­խե­նա։ Ա­ռայժմ տես­նում եմ, թե վա­խից ինչ­պես է ի­րադ­րու­թյու­նը լար­վում։ Կամ մարդ­կանց ստի­պում են մշ­տա­պես ձեռ­նոց կրել։ Ին­չու՞։ Կեղտ հա­վա­քե­լու և ինչ-որ սալ­մո­նել­նե­րով վա­րակ­վե­լու հա­մա՞ր։ Կամ փո­ղո­ցում դի­մակ դնել, ին­չը նշա­նա­կում է ա­լեր­գեն­ներ հա­վա­քել։ Պետք է ձեռ­քե­րը լվալ և խու­սա­փել մարդ­կանց, հատ­կա­պես հի­վանդ­նե­րի հետ մո­տիկ շփում­նե­րից։ Իսկ ա­հա զբոս­նե­լը, շարժ­վե­լը շատ անհ­րա­ժեշտ են, հատ­կա­պես ե­րե­խա­նե­րին ու տա­րեց­նե­րին։ Ո­րով­հետև հե­տո կու­նե­նանք թու­լա­ցած ի­մու­նի­տե­տով մարդ­կանց վիթ­խա­րի քա­նակ, և ոչ մի պատ­վաս­տա­նյութ ար­դեն չի փր­կի»։
Բայց քա­նի որ ժա­մա­նա­կա­կից Հա­յաս­տա­նում ռու­սա­կան ա­մեն բան մերժ­վում է, ներ­կա­յաց­նենք, թե ի­րենց կա­ռա­վա­րու­թյու­նից ինչ են պա­հան­ջում Իս­րա­յե­լի բժշ­կա­կան ըն­կե­րու­թյու­նը և «Մի­դաատ» կազ­մա­կեր­պու­թյու­նը. «Նկա­տի առ­նե­լով դի­մակ կրե­լու կա­պակ­ցու­թյամբ ծա­գած բա­նա­վե­ճը՝ մենք բազ­մա­կող­մա­նիո­րեն ու­սում­նա­սի­րել ենք այդ հար­ցը։ Մեր կար­ծի­քով՝ դրա հա­ճա­խա­կի կրելն ա­վե­լի շուտ կա­րող է վնաս հասց­նել, քան նկա­տե­լի օ­գուտ տալ... Դի­մակ­նե­րը մարդ­կանց մեջ միայն անվ­տան­գու­թյան կեղծ զգա­ցում են ա­ռա­ջաց­նում, նրանք չեն փո­խա­րի­նում հի­գիե­նա­յի կա­նոն­նե­րին, ո­րոնք ա­ռա­վել կարևորն են հա­մայ­նա­ճա­րա­կի պայ­ման­նե­րում։ Այս­պի­սով, բժշ­կա­կան դի­մակ­նե­րի պար­տա­դիր կր­ման մա­սին հրա­մա­նա­գի­րը կա­րող է վնաս հասց­նել վա­րա­կի դեմ պայ­քա­րին» (տես իս­րա­յե­լա­կան sramed.org կայ­քը)։
Լռում է, սա­կայն, ժո­ղո­վուր­դը։ Հա­մա­ձայն է մեռ­նե­լու, միայն թե «ազ­գի ընտ­րյալ­նե­րը» մնան նա­խա­րա­րու­թյուն­նե­րում ու խոր­հր­դա­րա­նու՞մ։ Բայց խոսք կա՝ ին­չին ձգ­տում էիք, դրան էլ հա­սաք, կամ էլ, ըստ անգ­լիա­կան ա­սաց­ված­քի, ա­մեն ժո­ղո­վուրդ ար­ժա­նի է իր իշ­խա­նու­թյա­նը։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 13723

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ