Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Պատերազմի պատրաստվելը դպրոցական հանդես չէ, որ չհասցնեիք

Պատերազմի պատրաստվելը դպրոցական հանդես չէ, որ չհասցնեիք
03.02.2021 | 11:29

Պատերազմից ու պարտությունից հետո աղմուկը չի դադարում, ավելին՝ գնալով ավելի է ահագնանում է: Օրական կտրվածքով ներկա ու նախկին որևէ մի «չինովնիկ» «պատիվ է անում» խոսել ու բացահայտել ինչ-ինչ մութ կետեր, որոնց մասին, չգիտես՝ ինչպես, միայն «ինքը գիտի»:

Պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը, որ հուլիվուդյան դերասանին բնորոշ ժպիտով հայտարարում էր «նոր պատերազմ, նոր տարածքեր», այժմ խիստ հանդարտ տոնով արդարանում է, թե «անհպում պատերզմ էր, չհասցրեցինք պատրաստվել, ի՞նչ արած»: Նախկին նախարարը, որ պարտությունից հետո շուրջ երեք ամիս ընդհատակում էր, փոխանակ բացատրություն տալու, թե ի՞նչ նոր տարածքների մասին էր ակնարկում, այժմ խոսում է հարաբերություններ հարթել չկարողանալու ու երկրորդական այլ հարցերի մասին: Դավիթ Տոնոյանը, վստահ եմ, նոր տարածքների մասին խրոխտ հայտարարություններ անելիս՝ հստակ գիտեր, որ միֆի ու անիրականանալի երազանքի մասին է խոսում, քանզի, փաստացի, այժմ խոսոտվանում է՝ պաշտպանական համակարգում մի շարք, անթիվ խնդիրներ ու բացթողումներ են եղել:


Նույնպիսի հանդարտությամբ պատերազմի մասին խոսում է պատերազմի օրերին պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչ համարվող Արծրուն Հովհաննիսյանը, որ, ի դեպ, ժամանակակից՝ 5-րդ սերնդի պատերազմի մասին գիտական աշխատություններ ունի: «Օդային գերակայության» առաջին հատորը տպվել է 2016–ին, իսկ երկրորդ հատորը պատերազմից առաջ` օգոստոսին, գնաց տպարան։ Ցավոք, հենց իմ նկարագրածով են մեր դեմ կռվել թուրք-ադրբեջանական զորքերը։ ԶՈւ ԳՇ պետ Օնիկ Գասպարյանը ևս լավ գիտեր այդ տեսակ պատերազմի նրբությունները, իմ երկրորդ հատորի վրա նա է մակագրել, բայց ինքն էլ չհասցրեց բանակը բարեփոխել այդ ուղղությամբ: Առհասարակ այս տարիներին ես տեսել եմ բացառիկ ու եզակի շատ գեներալների, միջին օղակի սպաների, որոնք այլ, առաջադեմ մտածելակերպ ունեն, բայց չհասցրինք բանակը վերափոխել, չհերիքեց ժամանակը, ռեսուրսը և այլն»,- հարցազրույցներից մեկում ասում է նա:


Վերոնշյալ երկու պաշտոնյաներն էլ մեր հասարակության շրջանոմ բավական մեծ վարկանիշ ու համբավ ունեին: Դավիթ Տոնոյանին քննդատելու պատճառով ծանոթներից մեկը նեղացել էր ինձանից, Հովհաննիսյանին իր ոլորտի «գուրու» չհամարելու համար արժանացել եմ որոշ գործընկերներիս պարսավանքին, բայց ինչպես դասականն էր ասում՝ ես ճիշտ էի, նրանք՝ սխալ: Տոնոյանն էլ, Հովհաննիյանն էլ ընդամենը մեկ բան են արել՝ մանիպուլացրել են՝ մեկն իր հոլիվուդյան ժպիտով, մյուսը՝ «տակտիկական նահանջով»:
Բանակի խնդիրները, վստահ եմ, հինգ մատի պես են իմացել է թե՛ Հովհաննիսյանը, թե՛ Տոնոյանը, բայց դրանք հերթով ու արագացված տեմպերով լուծելու փոխարեն նախընտրել են «ելակ-կոլա» PR արշավի մաս կազմել, շահել զինվորի ծնողի սիրտը, որը չէր էլ պատկերացնում՝ որդին բանակում ելակ վերջին անգամ է ուտում: Հարցերը, այո, ցավոտ են, բայց դրանց օր առաջ պատասխաններ պետք է տրվեն՝ համապատասխան հետևություններ անելու համար: Պատերազմը «Ամանորի» կամ «Այբբենարանի» հանդես չէ, որ չհասցնես պատրաստվել: Հուլիսից դեռ գիտեիք, որ թուրք-ադրբեջանական զորքերը հարձակվելու են, ի՞նչ էիք անում, ինչպե՞ս էիք պատրաստվում: Հերթո՛վ ներկայացրեք գործողությունների ու քայլերի այն հաջորդականությունը, որ, իբրև թե, իրագործել եք: Միայն պաթետիկ խոսքերով՝ բանակ չես պահի: Ես կասեի «պաթոս» բառն առհասարակ պետք է ջնջել՝ բանակի մասին խոսելիս, արտահայտվելիս, երգ ու բանաստեղծություն գրելիս, ֆիլմ նկարելիս ու անգամ մտորելիս:


Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 62591

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ