Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Բաց նամակ

Բաց նամակ

Բաց նամակ
06.12.2019 | 00:52
ՀՀ նա­խա­գահ, պա­րոն
ԱՐ­ՄԵՆ ՍԱՐԳՍ­ՅԱ­ՆԻՆ
ՀՀ վար­չա­պետ, պա­րոն
ՆԻ­ԿՈԼ ՓԱ­ՇԻՆ­ՅԱ­ՆԻՆ
«Հա­յաս­տան» հա­մա­հայ­կա­կան
հիմ­նադ­րա­մի տնօ­րեն պա­րոն ՀԱՅ­ԿԱԿ ԱՐ­ՇԱՄ­ՅԱ­ՆԻՆ
«Բաց նա­մա­կը» գրե­լու ա­ռիթ դար­ձան օ­րերս մա­մու­լում հայ­տն­ված հետևյալ ու­շագ­րավ հրա­պա­րա­կում­նե­րը.
ա) «Այս տա­րի «Հա­յաս­տան» հա­մա­հայ­կա­կան հիմ­նադ­րա­մի տա­րե­կան դրա­մա­հա­վաքն անց­կաց­վում է «Ես իմ ա­նուշ Հա­յաս­տա­նի» խո­րագ­րի ներ­քո։ Ար­դյուն­քում, այս տա­րի մոտ ժա­մը 4-ի դրու­թյամբ հա­վաք­վեց 9856100 դո­լար։ 22-րդ հե­ռուս­տա­մա­րա­թո­նի ըն­թաց­քում հա­վաք­ված գու­մար­նե­րը փո­խանց­վե­լու են խմե­լու ջրի մա­տա­կա­րար­ման և արևա­յին է­ներ­գիա­յի կի­րառ­ման ծրագ­րե­րի ի­րա­կա­նաց­մա­նը Ար­ցա­խում, ինչ­պես նաև Հա­յաս­տա­նի ե­րեք մար­զե­րում՝ Տա­վուշ, Լո­ռի և Շի­րակ»։
բ) «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գահ Ար­մեն Սարգ­սյանն աշ­խա­տան­քա­յին այ­ցով ժա­մա­նել է Ա­րա­բա­կան Միա­ցյալ Է­մի­րու­թյուն­ներ։ Նա­խա­գահն այ­սօր Ա­բու Դա­բիում ներ­կա է գտն­վել Մաս­դար ըն­կե­րու­թյան և Հա­յաս­տա­նի պե­տա­կան հե­տաք­րք­րու­թյուն­նե­րի ֆոն­դի (Ա­ՆԻՖ) միջև հա­մա­տեղ զար­գաց­ման մա­սին հա­մա­ձայ­նագ­րի ստո­րագր­ման պաշ­տո­նա­կան ա­րա­րո­ղու­թյա­նը։ Ըստ հա­մա­ձայ­նագ­րի՝ Հա­յաս­տա­նում 400 մե­գա­վատտ ընդ­հա­նուր հզո­րու­թյամբ արևա­յին է­ներ­գիա­յի նա­խագ­ծեր են մշակ­վե­լու և ա­վե­լի քան 300 մի­լիոն ԱՄՆ դո­լա­րի ներդ­րում­ներ են ի­րա­կա­նաց­վե­լու: Հա­մա­ձայ­նագ­րով նա­խանշ­ված ա­ռա­ջին նա­խա­գի­ծը 200 մե­գա­վատտ հզո­րու­թյամբ արևա­յին ֆո­տո­վոլ­տա­յին կա­յան­նե­րի կա­ռու­ցումն է Հա­յաս­տա­նի արևմուտ­քում»։
Եր­կու դեպ­քում էլ խոս­քը վե­րա­բե­րում էր արևի է­ներ­գիա­յի օգ­տա­գործ­մա­նը և, բնա­կա­նա­բար, ես չէի կա­րող ան­տար­բեր մնալ ու չար­ձա­գան­քել, ո­րով­հետև այդ կարևոր թե­ման գտն­վում է իմ ու­շադ­րու­թյան կենտ­րո­նում և ո­րոշ պար­զա­բա­նում­նե­րի կա­րիք ու­նի: Ա­յո, 26 տա­րի շա­րու­նակ զբաղ­վել եմ արևա­յին տեխ­նի­կա­յի ստեղծ­ման ու զար­գաց­ման գոր­ծե­րով՝ նպա­տակ հե­տապն­դե­լով ար­դյու­նա­բե­րու­թյան, գյու­ղատն­տե­սու­թյան ու մաս­նա­վոր հատ­վա­ծի հա­մար ստեղ­ծել հե­ռան­կա­րա­յին մի այն­պի­սի նոր ուղ­ղու­թյուն, ո­րը հնա­րա­վո­րու­թյուն տար խու­սա­փե­լու տն­տե­սա­կան ճգ­նա­ժա­մից, բա­վա­րար աշ­խա­տա­տե­ղեր ստեղ­ծե­լու մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րի հա­մար, հատ­կա­պես ա­ղե­տի գո­տու բնակ­չու­թյան հա­մար (Սպի­տա­կում ծանր վի­ճակ է ստեղծ­վել, մի քա­նի օ­րից նշ­վե­լու է Սպի­տա­կի երկ­րա­շար­ժի 31 տա­րին, աշ­խա­տա­տե­ղե­րից բա­ցի կա «դո­միկ­նե­րից» ա­զատ­վե­լու խն­դիր, բնակ­չու­թյու­նը այն­պի­սի վի­ճա­կի է հա­սել, որ վա­խից Փա­շի­նյանն իր սգո ու հի­շա­տա­կի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը երկ­րա­շար­ժի է­պի­կենտ­րոն Սպի­տա­կից տե­ղա­փո­խել է Գյում­րի, չգի­տեմ ին­չու, կամ վա­խե­նում է, կամ ա­մա­չում, կամ էլ եր­կու­սը միա­սին), մեկ-եր­կու կար­գով ա­վե­լաց­նե­լու երկ­րի ՀՆԱ-ի ծա­վալ­նե­րը, բա­վա­րար մի­ջոց­ներ ստեղ­ծե­լու պա­տե­րազ­մող մեր երկ­րի հա­մար զենք ար­տադ­րե­լու և գնե­լու հա­մար, կան­խե­լու և բա­ցա­ռե­լու ար­տա­գաղ­թը, բարձ­րաց­նե­լու Հա­յաս­տա­նի մի­ջազ­գա­յին հե­ղի­նա­կու­թյու­նը, նպաս­տե­լու Ար­ցա­խի մի­ջազ­գա­յին ճա­նաչ­մա­նը և նման շատ ու շատ քաղցր բա­ներ:
Աշ­խա­տանք­նե­րի տե­սա­կան, գի­տա­հե­տա­զո­տա­կան, կոն­ստ­րուկ­տո­րա­կան և փոր­ձարկ­ման փու­լերն ար­դեն ա­վար­տել ենք ու հա­սել ներ­դր­ման գոր­ծին (զանգ­վա­ծա­յին ար­տադ­րու­թյուն կազ­մա­կեր­պե­լու փու­լին), ո­րի հա­մար փող չու­նենք: Ա­սեմ, որ թվարկ­ածս աշ­խա­տանք­նե­րի հա­մար էլ փող չեմ ու­նե­ցել, ա­մեն ինչ ար­վել է իմ աղ­քա­տիկ ռե­սուրս­նե­րի հաշ­վին՝ մեր ե­րե­խա­նե­րի բե­րա­նից կտ­րե­լով, ա­րյուն ու քր­տինք թա­փե­լով, վերջ­նա­կան ար­դյունք­նե­րից գոհ եմ, ո­րով­հետև մեր մր­ցա­կից­նե­րից ա­ռաջ ենք ան­ցել, փաս­տո­րեն դր­սում ու ներ­սում մր­ցա­կից­ներ չու­նենք: Սրանք լոկ խոս­քեր չեն, ա­մեն ինչ ի­րա­տե­սա­կան է և ի­րա­գոր­ծե­լի: Արևա­յին ծրա­գի­րը 1993 թվին նա­խա­պես քն­նար­կել էի ա­կա­դե­մի­կոս Պա­րիս Հե­րու­նու հետ ու ներ­կա­յաց­րել «Եր­կր­նե­րի հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի ծրա­գիր» ան­վամբ՝ նա­խան­շե­լով հե­ռուն գնա­ցող մեր նպա­տակ­նե­րը. Հա­յաս­տա­նի կամ, ա­վե­լի ճիշտ կլի­նի ա­սել, հա­յու­թյան հա­մար ստեղ­ծել հե­ռան­կա­րա­յին մի նոր ո­լորտ, ո­րը թույլ կտա մեր ար­ժա­նի տեղն ա­պա­հո­վել աշ­խա­տան­քի մի­ջազ­գա­յին բա­ժան­ման մեջ՝ մո­նո­պոլ դիր­քեր ա­պա­հո­վե­լով խիստ ե­կամ­տա­բեր ու հե­ռան­կա­րա­յին նոր ո­լոր­տում: Քա­ղա­քա­կան դի­վի­դենդ­նե­րի ստա­ցու­մը, հատ­կա­պես Ար­ցա­խի մի­ջազ­գա­յին ճա­նաչ­ման տե­սա­կե­տից, ե­րաշ­խա­վոր­ված կլի­նի, ե­թե հաշ­վի առ­նենք այն հան­գա­ման­քը, որ արևա­յին է­ներ­գիա­յի օգ­տա­գործ­ման հայ­կա­կան տար­բե­րա­կը տա­րած­վե­լու է աշ­խար­հով մեկ՝ սկ­սե­լով է­կո­լո­գիա­կան ա­ղե­տից խու­սա­փե­լու ար­դյու­նա­վետ գոր­ծըն­թա­ցը: Հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի ծրա­գիրն ու­նի տն­տե­սա­կան, քա­ղա­քա­կան ու սո­ցիա­լա­կան կարևոր բա­ղադ­րիչ­ներ: Ճա­պո­նա­ցի մի գիտ­նա­կան հրա­պա­րա­կել է մարդ­կու­թյա­նը սպառ­նա­ցող ա­ղետ­նե­րի ցան­կը, ա­տո­մա­յին պա­տե­րազ­մից հե­տո, 2-րդ կե­տով հի­շա­տակ­վում է հա­մաշ­խար­հա­յին է­կո­լո­գիա­կան ա­ղե­տը, ո­րը գա­լու է միան­գա­մից՝ տրա­դի­ցիոն է­ներ­գա­կիր­նե­րի (գազ, ա­ծուխ, փայտ, ա­թար, տորֆ, մա­զութ, դիզ­վա­ռե­լիք և այլն, թվով 18) անխ­նա օգ­տա­գործ­ման պատ­ճա­ռով, ա­մեն ժամ ակ­տի­վաց­վող ջեր­մո­ցա­յին է­ֆեկ­տի մե­խա­նիզ­մով, ար­դյուն­քում մարդ­կու­թյու­նը կս­տա­նա ան­կա­ռա­վա­րե­լի մի այն­պի­սի պրո­ցես, ո­րի դեմն առ­նե­լը անհ­նար կդառ­նա, ոչ ժա­մա­նակ կմ­նա, ոչ էլ մի­ջոց­ներ կգտն­վեն:
Փր­կու­թյան ճա­նա­պար­հը մեկն է՝ պետք է օր ա­ռաջ սկ­սել արևի է­ներ­գիա­յի զանգ­վա­ծա­յին կի­րա­ռու­թյու­նը կամ, մեր տեր­մի­նա­բա­նու­թյամբ՝ եր­կր­նե­րի ու աշ­խար­հա­մա­սե­րի հե­լիո­ֆի­կա­ցիան, դա կդառ­նա է­կո­լո­գիա­կան ա­ղե­տից փրկ­վե­լու է­ֆեկ­տիվ ու աշ­խա­տող տար­բե­րա­կը, ո­րի հա­մար մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյու­նը միայն շնոր­հա­կալ կլի­նի հայ ժո­ղովր­դին, բայց մենք ա­ռաջ ենք գնա­ցել ու կանգ­նել ենք ֆի­նան­սա­կան փա­կու­ղու ա­ռաջ, մեր նախ­կին ու ներ­կա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի պետ­քը չէ, թե մեր գոր­ծերն ինչ ա­վարտ կու­նե­նան:
Հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի տն­տե­սա­կան հիմ­նա­վո­րու­մը կա­ռուց­ված է հետևյալ հաշ­վարկ­նե­րի վրա. արևա­յին տեխ­նի­կան մարդ­կանց հա­մար կդառ­նա պա­հանջ­ված ու ա­ռա­ջին անհ­րա­ժեշ­տու­թյան ա­ռար­կա, կտա­րած­վի աշ­խար­հով մեկ, ե­թե դա տն­տե­սա­պես շա­հա­վետ լի­նի օգ­տա­գոր­ծող­նե­րի ¥ա­ռա­ջին հեր­թին¤, հե­տո միայն բնու­թյան հա­մար, երկ­րորդ հեր­թին՝ որ­պես հետևանք և երկ­րոր­դա­յին ար­դյունք: Այ­լընտ­րան­քա­յին է­ներ­գիա­յի ո­լոր­տի զանգ­վա­ծա­յին տա­րած­ման հիմ­նա­կան խո­չըն­դոտն այն է, որ մշ­տա­պես ա­ռա­ջին պլա­նում են պահ­վում է­կո­լո­գիա­կան ա­ղե­տից խու­սա­փե­լու խն­դիր­նե­րը՝ ան­կախ տրա­մադր­վող մի­ջոց­նե­րի չա­փից, ո­րից հե­տո քն­նարկ­ման է դր­վում ո­լորտ­նե­րի տն­տե­սա­կան նպա­տա­կա­հար­մա­րու­թյան հար­ցը, այն աշ­խար­հում լուծ­ված հա­մա­րել չի կա­րե­լի՝ ներդ­րում­նե­րի փոխ­հա­տու­ցե­լիու­թյան մեծ ժամ­կետ­նե­րի պատ­ճա­ռով (5-10 տա­րի):
Հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի հայ­կա­կան ծրագ­րի մեջ այդ ժամ­կետ­նե­րը կր­ճա­տել ենք՝ մինչև 1-2 տա­րի, սրանք նր­բու­թյուն­ներ են, ո­րոնք ըմ­բռ­նե­լու և ըն­դու­նե­լու հա­մար պետք է ծա­նո­թա­նալ հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի ծրագ­րի դրույթ­ներն, ո­րը, ի մի­ջի այ­լոց, հրա­պա­րակ­վել է «Ի­րա­տե­սում»: Հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի ծրա­գի­րը բազ­մա­թիվ ան­գամ փոր­ձել եմ քն­նարկ­ման դնել ՀՀ ԱԺ-ում, բայց ա­պար­դյուն, դրան էլ են դեմ:
-Խնդ­րին տե­ղյակ եմ, բայց դա մեզ հե­տաքր­քիր չէ,- սա ՀՀ ԱԺ տն­տե­սա­կան հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Բաբ­կեն Թու­նյա­նի խոս­քերն են, ո­րոնք ինձ է փո­խան­ցել հանձ­նա­ժո­ղո­վի ան­դամ Հո­վիկ Ա­ղա­զա­րյա­նը:
Ի­հար­կե, ե­թե մնա­յինք Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հույ­սին, ա­պա հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի գոր­ծը ա­ռաջ չէր գնա, գլուխ չէր գա: Հի­մա մեկ տար­բե­րակ ենք փոր­ձում, թե ինչ­պես հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի գոր­ծը տե­ղա­փո­խել սփյուռք՝ այն դարձ­նե­լով հա­մա­հայ­կա­կան ար­դյու­նա­բե­րու­թյան ա­ռա­ջին կա­րևոր գոր­ծը: Ե­թե սփյուռ­քում գու­մար­ներ են հա­վաք­վում Ար­ցա­խում արևա­յին տեխ­նի­կան տա­րա­ծե­լու հա­մար, ա­պա ոչ մի խո­չըն­դոտ չկա, որ գու­մար­ներ հա­վաք­վեն՝ արևա­յին տեխ­նի­կա­յի ո­լոր­տը շա­հա­վետ հայ­կա­կան բիզ­նես­ներ դարձ­նե­լու հա­մար: Հաշ­վարկ­նե­րը ցույց են տա­լիս, որ արևա­յին տեխ­նի­կա­յի մի­ջազ­գա­յին շու­կա­յի ծա­վալ­նե­րը գե­րա­զան­ցե­լու են 12 տրի­լիոն դո­լա­րը: Ե­թե հաշ­վի առ­նենք նաև ներդ­րում­նե­րի վե­րա­դար­ձի ան­հա­վա­նա­կան կարճ ժամ­կետ­նե­րը, ա­պա արևա­յին բիզ­նես­նե­րի ե­կամ­տա­բե­րու­թյու­նը ա­րագ տեմ­պե­րով կհաս­նի ե­ռա­նիշ տրի­լիոն­նե­րի: Սրանք ի­րա­կան թվեր են, ո­րոնց հա­վա­տում են մեր շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցի­նե­րը:
-Այս իշ­խա­նու­թյուն­ներն էլ Ձեզ չեն օգ­նում, ա­մոթ ի­րենց,- այս­պի­սի խոս­քե­րով փո­ղո­ցում կամ հե­ռա­խո­սով ինձ հա­ճախ են դի­մում երկ­րի ճա­կա­տագ­րով մտա­հոգ մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րը։ Ես էլ եմ մտա­հոգ: Իմ 26 տա­րին տվե­ցի մեր ա­նուշ Հա­յաս­տա­նի տն­տե­սու­թյու­նը փա­կու­ղուց դուրս բե­րե­լու կարևոր գոր­ծին, բայց 30 տար­վա ըն­թաց­քում չգտն­վեց խել­քը գլ­խին մի իշ­խա­նու­թյուն, որն ըն­դու­ներ հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի ծրագ­րի կարևո­րու­թյու­նը և խո­չըն­դոտ­ներ չս­տեղ­ծեր դրա ի­րա­կա­նաց­ման ճա­նա­պար­հին, միայն խան­գա­րում են և չգի­տես՝ ին­չու:
Լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րից տե­ղե­կա­նում ենք, որ հե­ռուս­տա­մա­րա­թո­նի ըն­թաց­քում հա­վաք­ված 9856100 դո­լա­րի մի մասն ուղղ­վե­լու է ֆո­տո­պա­նել­նե­րով հո­սանք ստա­նա­լու գոր­ծին: Մի՞­թե դա է հու­սա­հա­տու­թյան շե­մին հա­սած ու շփոթ­ված մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րին հու­զող ա­մե­նա­կարևոր հար­ցը։ Մի՞­թե այլ խն­դիր­ներ մենք չու­նենք: Հայտ­նի չէ, թե արևից ստա­ցած է­լեկտ­րա­կան է­ներ­գիան ինչ­պես է ազ­դե­լու Հա­յաս­տա­նի ներ­քին գոր­ծե­րի, ար­տա­գաղ­թի, գոր­ծազր­կու­թյան, մարդ­կանց սո­ցիա­լա­կան վի­ճա­կի բա­րե­լավ­ման վրա: Հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի հար­ցում մենք գնա­ցել ենք արևա­յին տեխ­նի­կա­յի մի նոր, չծեծ­ված ճա­նա­պար­հով և բա­վա­րար նա­խադ­րյալ­ներ ստեղ­ծել ար­դյու­նա­բե­րու­թյան մի նոր ո­լոր­տի կա­յաց­ման հա­մար, ին­չը Հա­յաս­տա­նին ու Ար­ցա­խին կտա տն­տե­սա­կան ու քա­ղա­քա­կան ան­նա­խա­դեպ դի­վի­դենդ­ներ, պետք է սկ­սել։ Փո­ղերն ար­դեն, կար­ծես թե կան, այս տա­րի հա­վաք­վել է նպա­տա­կա­յին 9856100 դո­լա­րը: Բայց ոչ, այդ գու­մար­նե­րը հա­վաք­վել են արևա­յին այլ նպա­տակ­նե­րի հա­մար՝ Ար­ցա­խում և Հա­յաս­տա­նի ե­րեք մար­զե­րում արևից միայն է­լեկտ­րա­կան հո­սանք և միայն ֆո­տո­պա­նել­նե­րով ստա­նա­լու հա­մար:
Հարց՝ ու՞մ է սա հե­տաքր­քիր: Իմ կար­ծի­քով այդ սահ­մա­նա­փա­կու­մը մի­տում­նա­վոր են ստեղ­ծել և հար­մա­րեց­րել են միջ­նորդ կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի բիզ­նես շա­հե­րի ա­պա­հով­մա­նը: Խոս­քը վե­րա­բեր­ում է չի­նա­կան ար­տադ­րու­թյան ֆո­տոէ­լե­մենտ­նե­րի ներ­մուծ­մամբ ու ի­րաց­մամբ զբաղ­վող հայ­կա­կան ըն­կե­րու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք շատ են ու ներ­կա են հայ­կա­կան շու­կա­յում: Հա­մա­հայ­կա­կան դրա­մա­հա­վա­քի կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րի կող­մից խնդ­րի մի­տում­նա­վոր խե­ղա­թյուր­ման պատ­ճա­ռով էր, որ դրա­մա­հա­վա­քը այդ­քան սահ­մա­նա­փակ ընդ­գր­կում ու­նե­ցավ: Ե­թե խոս­քը արևա­յին տեխ­նի­կա­յի զար­գաց­ման մա­սին է, ա­պա այս­տեղ ճա­նա­պարհ­նե­րը շատ են, Հա­յաս­տա­նում, Ար­ցա­խում ու սփյուռ­քում արևա­յին տեխ­նի­կան պատ­կե­րաց­նում են ա­կա­դե­մի­կոս Պա­րիս Հե­րու­նու «Արև» է­լեկտ­րա­կա­յան­նե­րի ձևով, ո­րոշ չա­փով էլ Հա­մա­զաս­պյա­նի հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի ծրագ­րով: Հե­րու­նի-Հա­մա­զաս­պյան ուղ­ղու­թյուն­նե­րը չեն քն­նարկ­վում, դրանց մա­սին խոսք չկա, խո­սում են միայն չի­նա­կան ֆո­տո­պա­նել­նե­րից... Բո­լո­րը գի­տեն, որ Հա­յաս­տա­նում ֆո­տո­պա­նել­ներ ար­տադ­րող բո­լոր ըն­կե­րու­թյուն­նե­րը կախ­ված են կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին է­լե­մենտ­ներ ար­տադ­րող չի­նա­կան ըն­կե­րու­թյուն­նե­րից, ֆո­տոէ­լե­մենտ­նե­րի ար­տադ­րու­թյան տեխ­նո­լո­գիա­նե­րին տի­րա­պե­տել են Ա­բո­վյա­նի «Սի­րիուս» և Աշ­տա­րա­կի «Տրան­զիս­տոր» գոր­ծա­րան­նե­րը, բայց այդ տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը կորց­րել ենք ան­վե­րա­դարձ, դրանք այլևս չկան, թա­լան­ված են և աշ­խա­տան­քա­յին վի­ճա­կի բե­րել հնա­րա­վոր չէ: Իսկ ի՞նչ կլի­նի հա­ջորդ դրա­մա­հա­վա­քի ժա­մա­նակ, ե­թե այժմ հան­գա­նա­կած գու­մար­նե­րով Ար­ցա­խում գոր­ծարկ­վեր Հե­րու­նու «Արև» է­լեկտ­րա­կա­յա­նը կամ մի քա­նի բնա­կա­վայր հե­լիո­ֆի­կաց­վեր... օ­րի­նակ՝, Ճար­տար գյուղն ամ­բող­ջու­թյամբ: Դրանք կդառ­նա­յին հա­մաշ­խար­հա­յին կարևո­րու­թյան այն­պի­սի սեն­սա­ցիոն նո­րու­թյուն­ներ, այն­պի­սի ա­րա­գու­թյամբ կտա­րած­վեին աշ­խար­հով մեկ, որ հա­ջորդ դրա­մա­հա­վա­քին բա­ցար­ձակ ար­դյունք­ներ կու­նե­նա­յինք, կս­տա­նա­յինք Ար­ցա­խի լրիվ հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի հա­մար պա­հանջ­վող 120 մի­լիոն դո­լա­րը: Հա­մոզ­ված եմ, որ հա­վաք­ված գու­մար­նե­րը կծախս­վեն ֆո­տո­պա­նե­լա­յին յու­րա­յին­նե­րի բիզ­նես հե­տաք­րք­րու­թյուն­նե­րը բա­վա­րա­րե­լու ու հար­ցե­րը կար­գա­վո­րե­լու նպա­տա­կով, հեր­թա­կան ան­գամ կծախս­վեն ու կմխս­վեն և մեր ֆի­նան­սա­վոր­ման այդ փոք­րիկ ա­ռուն էլ կչո­րա­նա:
Հար­գե­լի պա­րոն Փա­շի­նյան, այս ա­մե­նը հաս­կա­նում են նաև ներդ­րում կա­տա­րող­նե­րը, դա պետք է հաշ­վի առ­նել ու մտա­ծել, թե ինչ­պես հրա­ժար­վել մի քա­նի մի­լիոն դո­լա­րի մաս­նա­վոր մս­խում­նե­րից ու ա­ռաջ տալ 12 տրի­լիոն դո­լա­րի շու­կա խոս­տա­ցող հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի գոր­ծին, ընտ­րու­թյու­նը Ձերն է:
ՀՀ նա­խա­գա­հի գոր­ծերն ա­վե­լի խր­թին են և ան­հաս­կա­նա­լի, չգի­տես, թե պաշ­տո­նա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի ո՞ր կե­տով է իր վրա վերց­րել արևա­յին տեխ­նի­կա­յի ֆո­տո­պա­նե­լա­յին ուղ­ղու­թյան զար­գաց­նո­ղի պար­տա­կա­նու­թյու­նը:
Եղ­բայր, ո՞վ է ձեզ խնդ­րել ար­հես­տա­կան բա­նա­կա­նու­թյու­նից տե­ղա­փոխ­վել արևա­յին ֆո­տո­պա­նե­լա­յին ո­լոր­տը՝ գոր­ծըն­կեր դարձ­նե­լով ա­րա­բա­կան շեյ­խե­րին: Կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին սար­քե­րի և ֆո­տոէ­լե­մենտ­նե­րի մեջ ֆո­տոէ­ֆեկտ­նե­րի ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը մշ­տա­պես ե­ղել է իմ գի­տա­կան հե­տաք­րք­րու­թյուն­նե­րի շր­ջա­նակ­նե­րում, ֆո­տոէ­ֆեկտ­նե­րի հի­ման վրա բազ­մա­թիվ գյու­տե­րի հե­ղի­նակ եմ: Ա­վե­լին, խոր­հր­դա­յին տա­րի­նե­րին իմ մշա­կած ստան­դարտ­նե­րով են փոր­ձարկ­վել և ու­ղե­ծիր դուրս բեր­վել տիե­զե­րա­նա­վե­րի մեջ օգ­տա­գործ­վող ֆո­տո­պա­նել­նե­րը («Ծպ­ՑՏՊ Րպ­ՍՏՎ­ոՌ­վՈ­ՓՌ­Տվ­վՏ­չՏ Ռջ­սց­փպ­վՌÿե և ,Ծպ­ՑՏՊ ՒՏ­ՑՏ­ՏՑ­ՉպՑ­վօւ ՌջՏ­ո­Ր­Ո­Ջպ­վՌռե), ես շատ լավ եմ պատ­կե­րաց­նում ա­կա­մա Ձեր հե­տաք­րք­րու­թյուն­նե­րի դաշ­տում հայ­տն­ված ֆո­տո­պա­նել­նե­րի նր­բու­թյուն­նե­րը, դրանց թույլ և ու­ժեղ կող­մե­րը։ Դուք դրանց ծա­նոթ լի­նել չէիք կա­րող, դրանք խիստ մաս­նա­գի­տա­կան ուղղ­վա­ծու­թյուն ու­նեն և ձևա­վոր­վում են տևա­կան պրակ­տիկ աշ­խա­տան­քի ըն­թաց­քում: Ազ­գի ու պե­տու­թյան ա­նու­նից ար­վող գոր­ծե­րը պետք է ա­նեն պրո­ֆե­սիո­նալ­նե­րը, գոր­ծից տե­ղյակ մար­դիկ։ Աշ­խար­հում քչե­րը գի­տեն այն սա­հանք­նե­րի մա­սին, ո­րոնք թաքն­ված են կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին ձևա­փո­խիչ­նե­րի ար­տադ­րու­թյան ու կի­րա­ռու­թյան ճա­նա­պար­հին: Այն­պես որ մի խոր­հուրդ՝ որ­պես գիտ­նա­կա­նը գիտ­նա­կա­նին. «ծպ ջվՈÿ ոՐՏՊց, վպ սպջՖ Չ ՉՏՊց»: Ե­թե հետևենք ժա­մա­նա­կա­կից աշ­խար­հում տե­ղի ու­նե­ցող տեխ­նո­լո­գիա­կան վե­րա­դա­սա­վո­րում­նե­րին, ա­պա կա­րող ենք փաս­տել հետևյա­լը. Չի­նաս­տա­նը հետզ­հե­տե հրա­ժար­վում է ֆո­տո­պա­նել­նե­րի հա­մար է­լե­մենտ­ներ ար­տադ­րե­լու ծրագ­րե­րից՝ իր տեխ­նո­լո­գիա­կան սար­քա­վո­րում­ներն ու հոս­քագ­ծե­րը վա­ճա­ռե­լով այլ եր­կր­նե­րում: Հա­յաս­տա­նում գոր­ծող ֆո­տոէ­լե­մենտ­նե­րի հա­վաք­ման ար­տադ­րա­մա­սերն ըն­դա­մե­նը հա­վաք­ման ցիկլն են ի­րա­կա­նաց­նում, դրանք հե­ռու են կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին ֆո­տոէ­լե­մենտ­նե­րի ար­տադ­րու­թյուն­ներ կոչ­վե­լու ի­րա­վուն­քից, բայց մեր իշ­խա­նու­թյուն­ներն այդ­պի­սին են դի­տար­կում, ո­րով­հետև է­լեկտ­րո­նա­յին ար­դյու­նա­բե­րու­թյան մա­սին գա­ղա­փար չու­նեն:
Ար­տադ­րա­տեխ­նի­կա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը չի­նա­ցի­նե­րը փո­խա­ռել են ճա­պո­նա­ցի­նե­րից: Խոր­հր­դա­յին տա­րի­նե­րին մեծ ձեռք­բե­րում էր հա­մար­վում, երբ կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին գոր­ծածված ճա­պո­նա­կան ամ­բող­ջա­կան գոր­ծա­րան­ներն ար­տար­ժույ­թով գն­վում էին սե­փա­կան է­լեկտ­րո­նա­յին ար­դյու­նա­բե­րու­թյու­նը զար­գաց­նե­լու հա­մար: Ճա­պո­նա­կան հոս­քագ­ծե­րով էր աշ­խա­տում Ֆրյա­զի­նո քա­ղա­քի կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին սար­քե­րի գոր­ծա­րա­նը: Կրեմ­լի կող­մից դա ըն­կալ­վում էր որ­պես դա­րա­կազ­միկ հա­ջո­ղու­թյուն, բայց ի­րա­կա­նում դա խոր­հր­դա­յին է­լեկտ­րո­նա­յին ար­դյու­նա­բե­րու­թյու­նը քայ­քա­յող, սե­փա­կան շու­կան ճա­պո­նա­ցի­նե­րին զի­ջե­լու ձև էր, ստաց­ված գու­մար­նե­րը ճա­պո­նա­ցի­ներն օգ­տա­գոր­ծում էին ի­րենց ա­պա­գա տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը զար­գաց­նե­լու հա­մար: Տրան­զիս­տոր­նե­րի ար­տադ­րու­թյու­նը ամ­բող­ջո­վին տվե­ցին ԽՍՀՄ-ին, ի­րենք ան­ցան միկ­րոս­խե­մա­նե­րի ար­տադ­րու­թյա­նը, Մինս­կի «Ին­տեգ­րա­լին» տվե­ցին միկ­րոս­խե­մա­նե­րի ար­տադ­րու­թյան 0,35-միկ­րո­նա­նոց տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը, ի­րենք ան­ցան նա­նոս­խե­մա­նե­րի ար­տադ­րու­թյա­նը՝ մի քա­նի քայ­լով ի­րեն­ցից հետ թող­նե­լով պո­տեն­ցիալ մր­ցա­կից­նե­րին՝ ԽՍՀՄ-ը դարձ­նե­լով ի­րենց ար­տադ­րանք­նե­րի հա­մար կա­յուն շու­կա:
Բրեն­դա­յին ֆիր­մա­նե­րը նման գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի դի­մում են մի­ջազ­գա­յին շու­կա­յի 50 տո­կո­սը յու­րաց­նե­լուց հե­տո՝ շա­րու­նա­կե­լով աշ­խա­տել մնա­ցած 50 տո­կո­սի տի­րույ­թում, ար­տադ­րու­թյան մեջ յու­րաց­ված, տվյալ ար­տադ­րան­քի հու­սա­լիու­թյու­նը բարձր մա­կար­դա­կի հասց­րած ֆիր­մա­նե­րի հա­մար դժ­վար չէ ի­րենց մր­ցակ­ցա­յին դիր­քե­րը պա­հել մի­ջազ­գա­յին շու­կա­նե­րի մնա­ցած հատ­ված­նե­րում:
Ֆո­տո­պա­նել­նե­րի ընդ­հա­նուր շու­կա­նե­րում աշ­խա­տող հայ­կա­կան ըն­կե­րու­թյուն­ներն այ­սօր ի­րաց­ման լուրջ խն­դիր­ներ ու­նեն և այդ բա­ցը լրաց­նե­լու հա­մար պատ­րաստ են ձեռ­քե­րը փր­փուր­նե­րին գցե­լու, էկ­զո­տիկ պատ­վեր­ներ ո­րո­նե­լու նաև «Հա­յաս­տան» հա­մա­հայ­կա­կան հիմ­նադ­րա­մի օգ­նու­թյամբ: Հա­մոզ­ված եմ, որ դրա­մա­հա­վա­քի փո­ղե­րի «արևա­յին» մա­սը տրա­մադր­վե­լու է ֆո­տո­պա­նել­ներ ներկ­րող ու տե­ղադ­րող հայ­կա­կան ըն­կե­րու­թյուն­նե­րին, սա ար­դեն կո­ռուպ­ցիա է, կո­ռուպ­ցիան հո պո­զով-պո­չով չի՞ լի­նում, պե­տա­կան կամ բա­րե­գոր­ծա­կան մի­ջոց­նե­րը, մր­ցույթ­նե­րով կհասց­վեն նա­խա­պես հան­ցա­վոր հա­մա­ձայ­նու­թյան ե­կած ըն­կե­րու­թյուն­նե­րին ու կաշ­խա­տեն «ատ­կատ­նե­րով», այս­տեղ ա­պա­ցու­ցե­լու բան չկա, ո­րով­հետև սա աք­սիոմ է՝ կա­յուն հիմ­քե­րի վրա դր­ված հայ­կա­կան «ատ­կա­տա­յին» է­կո­նո­մի­կա­յի հա­մար, տն­տե­սա­կան հե­ղա­փո­խու­թյու­նից խո­սելն ան­գամ ա­վե­լորդ է, ո­րով­հետև ա­մեն ինչ զազ­րա­խո­սու­թյան է վե­րած­վում: Այս հա­մա­տեքս­տում բա­ցատ­րե­լի է, թե, օ­րի­նակ, պա­րոն Թու­նյա­նը ին­չու՞ հրա­ժար­վեց Հա­մա­զաս­պյա­նի հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի երկ­րաս­տեղծ ծրա­գի­րը քն­նարկ­ման դնե­լու ա­ռա­ջար­կից, ո­րով­հետև
ա) այն իս­կա­պես երկ­րաս­տեղծ է,
բ) կա­րող էր ար­ժա­նա­նալ հանձ­նա­ժո­ղո­վի մյուս ան­դամ­նե­րի հա­վա­նու­թյա­նը, ո­րից հե­տո դժ­վար կլի­ներ հա­մա­պա­տաս­խան մար­մին­նե­րում բա­ցատ­րու­թյուն­ներ տալ, թե ին­չու են դրա­մա­հա­վա­քը կան­խամ­տած­ված ձևով շուռ տվել դե­պի արևա­յին է­ներ­գիա­յի օգ­տա­գործ­ման ֆո­տո­վոլ­տա­յին տար­բե­րակ՝ օ­րա­կար­գից դուրս թող­նե­լով Հե­րու­նու «Արև» է­լեկտ­րա­կա­յա­նի տար­բե­րա­կը: Հե­րու­նու դեպ­քում, խո­րա­պես հա­մոզ­ված եմ, դրա­մա­հա­վա­քի ար­դյունք­նե­րը մեկ կար­գով բարձր կլի­նեին:
Կա­րող եմ պն­դել, որ Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նի օ­րոք Հա­յաս­տա­նում կո­ռուպ­ցիան չի վե­րա­ցել, այն ա­վե­լի սան­ձար­ձակ, խոր թաքն­ված ու կազ­մա­կերպ­ված է դար­ձել: Մինչև ֆո­տո­պա­նել­նե­րի հա­մար հան­գա­նա­կու­թյուն­ներ կազ­մա­կեր­պե­լը պետք էր հաս­կա­նալ, թե արևա­յին է­ներ­գե­տի­կա­յի հար­ցում մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րին հատ­կա­պես ի՞նչն է հու­զում ու հե­տաք­րք­րում. բնա­կա­րան­նե­րի ջե­ռու­ցու­՞մը, ո­րը մենք կա­րող ենք ա­պա­հո­վել մատ­չե­լի գնե­րով, բարձր շա­հա­վե­տու­թյամբ բիզ­նես­ներ կազ­մա­կեր­պե­լու բա­ցա­ռիկ հնա­րա­վո­րու­թյու­՞նը, թե՞ մի այլ բան: Ե­թե մեզ հա­ջող­վի Հա­յաս­տանն ու Ար­ցա­խը հե­լիո­ֆի­կաց­նել մեր հայ­կա­կան տար­բե­րա­կով և ու­նե­նալ 350 հա­զար կոմպ­լեկտ 20 կՎտ հզո­րու­թյամբ DVH տի­պի գոր­ծող կոմ­բի­նաց­ված ան­հա­տա­կան հե­լիո­հա­մա­կար­գեր, ա­պա մաս­նա­վոր սեկ­տո­րում կու­նե­նանք 2-3x350000 կամ 700 հա­զա­րից մինչև մեկ մի­լիոն 50 հա­զար աշ­խա­տա­տեղ՝ գյու­ղա­կան բնակ­չու­թյան հա­մար և ան­հա­վա­նա­կան բարձր ե­կա­մուտ­ներ բե­րող տար­բեր բիզ­նես­ներ՝ օգ­տա­գոր­ծե­լով տե­ղա­կան ու ար­տա­սահ­մա­նյան սպա­ռող­նե­րի հետ աշ­խա­տանք­նե­րը կազ­մա­կեր­պե­լու ին­տեր­նե­տա­յին առևտրի ժա­մա­նա­կա­կից ձևե­րը:
Աշ­խա­տա­տե­ղե­րի հաշ­վար­կում հաշ­վի է առն­ված միայն մեր տեխ­նի­կա­յից ուղ­ղա­կիո­րեն օգտ­վող­նե­րի թի­վը. կու­զեն տնե­րը կտա­քաց­նեն, կու­զեն արևա­յին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով ան­մա­հա­կան թթի օ­ղի թո­րեն, կու­զեն՝ տե­ղա­կան կամ ար­տա­սահ­մա­նյան շու­կա­նե­րի հա­մար, արևա­յին քաղց­րա­վե­նիք-սու­ջուխ կամ արևով խո­րո­ված բադ­րի­ջա­նի 300 տե­սա­կի խա­վիար կպատ­րաս­տեն, ի­րենց գործն է, լիար­ժեք դե­մոկ­րա­տիա է:
Այ­սօր­վա դրու­թյամբ աշ­խար­հում արևա­յին տեխ­նի­կան զար­գա­նում է հինգ հիմ­նա­կան ուղ­ղու­թյուն­նե­րով.
1. ջեր­մա­յին է­լեկտ­րա­կա­յան­ներ (հիմ­նա­կա­նում Ա­մե­րի­կա­յում),
2. արևա­յին կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին է­լեկտ­րա­կա­յան­ներ (ո­լոր­տի ա­ռա­ջա­տա­րը Չի­նաս­տանն է, ո­րը դեռ եր­կար կպա­հի զար­գաց­ման տեմ­պե­րը),
3. փոքր, հզո­րու­թյան, 25-200 կՎտ, «Ստիր­լինգ» դա­սի արևա­յին է­լեկտ­րա­կա­յան­ներ (դար­ձյալ հիմ­նա­կա­նում Ա­մե­րի­կա­յում),
4. արևա­յին կեն­ցա­ղա­յին ջրա­տա­քա­ցու­ցիչ­ներ (զանգ­վա­ծա­յին ար­տադ­րու­թյու­նը սկս­վել է Գեր­մա­նիա­յից ու տա­րած­վել աշ­խար­հով մեկ),
5. հա­յե­լա­յին կոն­ցենտ­րա­տոր­նե­րի բա­զա­յի վրա հիմն­ված հե­լիո­հա­մա­կար­գեր (այս ո­լոր­տի ա­ռա­ջա­տա­րը, ան­շուշտ, Հա­յաս­տանն է):
Ինձ հա­ճախ են դի­մում մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րը, խնդ­րում են ջե­ռու­ցիչ հա­մա­կար­գեր, խնդ­րում են սնն­դի վե­րամ­շակ­ման տեխ­նի­կա, զան­գա­հա­րում են, փո­ղո­ցում են կանգ­նեց­նում, ար­դեն ա­մա­չում եմ, ա­մա­չում եմ մեր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի փո­խա­րեն, նրանց ան­տար­բե­րու­թյան ու կարևոր գոր­ծե­րին խան­գա­րող հան­գա­մանք դառ­նա­լու հա­մար, ես ա­մա­չե­լու բան չու­նեմ, ստեղ­ծել եմ բո­լոր անհ­րա­ժեշտ պայ­ման­նե­րը, որ­պես­զի Հա­յաս­տա­նը, Ար­ցա­խը ու­նե­նան ար­դյու­նա­բե­րու­թյան հե­ռան­կա­րա­յին այն­պի­սի ո­լորտ, ո­րը տա­րած­վի աշ­խար­հից աշ­խարհ, իմ ե­րե­խա­նե­րի բե­րա­նից կտ­րել, 26 տա­րի շա­րու­նակ ա­րյուն-քր­տինք եմ թա­փել ու ստեղ­ծել այն, ին­չը պետք է հայ ժո­ղովր­դին, բայց իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը դեմ են։ Ին­չի՞ն են դեմ։ Դեմ են, որ Հա­յաս­տա­նից էլ մի լավ բան դուրս գա, որ Հա­յաս­տանն ու Ար­ցա­խը օ­րի­նակ դառ­նան աշ­խար­հին, որ է­կո­լո­գիա­կան ա­ղե­տից փրկ­վե­լու ճիշտ ճա­նա­պար­հը գտն­վի հայ գիտ­նա­կան­նե­րի շնոր­հիվ, որ հա­մաշ­խար­հա­յին հան­րու­թյա­նը մենք խելք սո­վո­րեց­նենք:
Հար­գե­լի պա­րոն Փա­շի­նյան, ի՞նչն է Ձեզ ստի­պում, ո՞րն է Ձեր անձ­նա­կան-ան­հա­տա­կան-վար­չա­պե­տա­կան մո­տի­վա­ցիան, որ դեմ եք գնում Հա­յաս­տա­նի հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յին, հե­լիո­տեխ­նի­կա­կան ար­դյու­նա­բե­րու­թյան ստեղծ­մա­նը, հե­լիո­տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի զար­գաց­մա­նը: Դուք ընտ­րու­թյան այլ ճա­նա­պարհ չու­նեք, Հա­յաս­տա­նը տն­տե­սա­կան կո­լապ­սից չեն փր­կի ոչ հան­քար­դյու­նա­բե­րու­թյու­նը, ոչ տե­ղե­կատ­վա­կան տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը, ոչ էլ տու­րիզ­մը, ժա­մա­նակն է, որ թա­փեք Ձեր փե­շի քարն ու այն­պես ա­նեք, որ հայ գիտ­նա­կան­նե­րի կա­տա­րած աշ­խա­տանք­նե­րը օգ­տա­գործ­վեն՝ «ի հզո­րու­թյուն Հա­յաս­տան երկ­րի և ի սար­սափ թշ­նա­մի եր­կր­նե­րի»: Երկ­րի բնակ­չու­թյա­նը զր­կել այս­պի­սի ֆան­տաս­տիկ հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րից և բա­վա­րար­վել չի­նա­կան ֆո­տո­պա­նել­նե­րի հա­մար ի­րաց­ման շու­կա ծա­ռա­յե­լով, որ մի քա­նի հո­գի ձեռ­քե­րը տա­քաց­նեն դրա­մա­հա­վաք­նե­րի մի­ջոց­նե­րի հաշ­վի՞ն... Չգի­տեմ՝ ինչ ա­նուն տալ, չեմ պատ­կե­րաց­նում: Փաս­տո­րեն հայ­կա­կան նժա­րի մի կող­մում դր­վում է «ատ­կատ­նե­րով» մի քա­նի մի­լիոն դո­լար աշ­խա­տե­լու գա­ղա­փա­րը, մյուս կող­մում՝ սե­փա­կան քր­տին­քով երկ­րի հա­մար 12 տրի­լիոն դո­լա­րա­նոց մի­ջազ­գա­յին շու­կա ձևա­վո­րե­լու, տն­տե­սա­կան ու քա­ղա­քա­կան դի­վի­դենդ­ներ ստա­նա­լու բա­ցա­ռիկ հնա­րա­վո­րու­թյու­նը, և պարզ­վում է, որ մեր ի­րա­կա­նու­թյան մեջ մի քա­նի մի­լիո­նը ա­վե­լի ծան­րակ­շիռ է, քան տաս­նյակ տրի­լիոն­նե­րը և միայն այն պատ­ճա­ռով, որ դրանք ա­վե­լի մարս­վող, ա­վե­լի «ատ­կա­տա­յի՞ն» են: Չգի­տեմ, չեմ հաս­կա­նում, մեկ-մեկ ինձ թվում է, թե ապ­րում եմ հի­մար­նե­րի թա­գա­վո­րու­թյու­նում. այս­քան գրա­գետ, աշ­խա­տա­սեր, դյու­րա­հա­վատ, հայ­րե­նա­սեր քա­ղա­քա­ցի­ներ և այս­պի­սի իշ­խա­նու­թյուն­նե՞ր, այս­պի­սի Նի­կոլ Փա­շի­նյան և Ար­մեն Սարգ­սյա՞ն: Թող այն­պի­սի տպա­վո­րու­թյուն չս­տեղծ­վի, թե դժ­գոհ եմ, որ ար­հես­տա­կա­նո­րեն զրկ­վել եմ «Հա­յաս­տան» հա­մա­հայ­կա­կան հիմ­նադ­րա­մի ա­պա­գա մր­ցույթ­նե­րին մաս­նակ­ցե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նից։ Հա­կա­ռա­կը, աշ­խար­հում որ­քան շատ մի­ջոց­ներ տրա­մադր­վեն ֆո­տո­պա­նել­նե­րի և արևա­յին այլ ուղ­ղու­թյուն­նե­րի վրա (ո­րոշ տվյալ­նե­րով այ­լընտ­րան­քա­յին է­ներ­գե­տի­կա­յի վրա աշ­խար­հում տա­րե­կան ներ­դր­վում է 970 մի­լիարդ դո­լար), այն­քան մենք ա­պա­հո­վագր­ված կլի­նենք ու «կբաց­վենք» միայն այն ժա­մա­նակ, երբ կու­նե­նանք մեր ար­տադ­րա­տե­սակ­նե­րը (դրանց տե­սակ­նե­րը ան­թիվ-ան­հա­մար են) հոս­քագ­ծե­րի մի­ջո­ցով ար­տադ­րե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նը: Կա­րե­լի էր, ի­հար­կե, հա­նուն սպոր­տա­յին հե­տաք­րք­րու­թյան ու տեխ­նի­կատն­տե­սա­կան հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րի ցու­ցադր­ման, Ար­ցա­խում ու­նե­նալ հե­լիո­ֆի­կաց­ված մեկ բնա­կա­վայր՝ Հե­րու­նի-Հա­մա­զաս­պյան տար­բե­րա­կով, մեկ բնա­կա­վայր էլ՝ Ար­մեն Սարգ­սյա­նի սի­րած ֆո­տո­պա­նել­նե­րով, բայց դրա վրա ժա­մա­նակ ծախ­սել չար­ժե, ո­րով­հետև մեր ներ­կա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին ա­պա­ցու­ցե­լու բան չու­նեմ, նրան­ցից ըն­դա­մե­նը պետք է ա­զատ­վել։ ՈՒ որ­քան շուտ, այն­քան լավ բազ­մա­չար­չար հայ ժո­ղովր­դի հա­մար:
«Ատ­կատ­նե­րի» գոր­ծե­րը կա­յուն հիմ­քե­րի վրա են դր­ված նաև ՀՀ նա­խա­գա­հի մր­ցա­նակ­նե­րի մր­ցութա­յին հանձ­նա­ժո­ղով­նե­րում: 2019 թվա­կա­նի մա­յի­սին նա­մա­կով դի­մել էի ՀՀ նա­խա­գահ Ար­մեն Սարգ­սյա­նին, որ «Պո­ղո­սյան» հիմ­նադ­րա­մի մր­ցա­նակ­նե­րը բա­ժան­վում են «ատ­կատ­նե­րով», պետք է մի­ջոց­ներ ձեռ­նար­կել: ՈՒ­ղիղ կես տա­րի է ան­ցել, մո­տե­ցել է հա­ջորդ տար­վա մր­ցա­նա­կա­կիր­նե­րին ո­րո­շե­լու ժա­մա­նա­կը, բայց մեր հար­գար­ժան նա­խա­գա­հը շա­րու­նա­կում է լռել՝ ինչ­պես ձու­կը ջրում։ Ա­մոթ է, ՀՀ նա­խա­գա­հի մր­ցա­նակ­նե­րը չի կա­րե­լի վա­ճա­ռել ու միա­ժա­մա­նակ խո­սել ար­հես­տա­կան բա­նա­կա­նու­թյուն­նե­րից: ՀՀ նա­խա­գա­հին ու­զում եմ հայտ­նել, որ կի­սա­հա­ղորդ­չա­յին տեխ­նի­կան, ֆո­տո­վոլ­տա­յին է­լեկտ­րո­նի­կան և այլն իր բնա­գա­վառ­նե­րից չեն, է­լեկտ­րո­նա­յին տեխ­նի­կա­յի ու տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի հար­ցե­րում պետք է ծայ­րաս­տի­ճան զգու­շա­վո­րու­թյուն ցու­ցա­բե­րել, սրանք այն ո­լորտ­ներն են, որ­տեղ ա­րա­բա­կան շեյ­խե­րի կամ շար­քա­յին ա­րաբ­նե­րի եր­բեք չենք հան­դի­պել, հա­մե­նայն դեպս, ես իմ տևա­կան գի­տաար­տադ­րա­կան պրակ­տի­կա­յում չեմ հան­դի­պել: Հնա­րա­վոր եմ հա­մա­րում, որ Հա­յաս­տա­նում 400 մե­գա­վատտ ընդ­հա­նուր հզո­րու­թյամբ արևա­յին է­ներ­գիա­յի ծրագ­րե­րում ինչ-ինչ խար­դա­վանք­ներ լի­նեն, պետք է զգույշ լի­նել և խու­սա­փել Հա­յաս­տա­նը ևս մեկ կոտ­րած տաշ­տա­կի ա­ռաջ կանգ­նեց­նե­լու ի­րո­ղու­թյու­նից: Այդ ծրագ­րի ման­րա­մաս­նե­րը անց­նում են գաղտ­նիու­թյան մթ­նո­լոր­տում, շեյ­խե­րի հետ հայտ­նի բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը սկս­վել են Է­ներ­գե­տի­կա­յի ու բնա­կան պա­շար­նե­րի նա­խա­րա­րի նախ­կին տե­ղա­կալ, Գա­գիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի զար­միկ Հայկ Հա­րու­թյու­նյա­նի ան­մի­ջա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թյամբ։ Ցան­կա­լի կլի­ներ, որ այդ ա­րա­բա­կան ծրա­գի­րը քն­նարկ­ման դր­վեր ո­լոր­տի մաս­նա­գի­տա­կան հար­թակ­նե­րում, նաև իմ ան­մի­ջա­կան մաս­նակ­ցու­թյամբ, որ­պես­զի տր­վեր պրո­ֆե­սիո­նալ մաս­նա­գետ­նե­րի օ­բ­յեկ­տիվ գնա­հա­տա­կա­նը: Մինչ­դեռ ա­մեն ինչ դո­ցենտ նա­խա­գա­հի պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան ներ­քո է։ Ին­չու՞։ Մի՞­թե այս­տեղ էլ է կարևոր­վում 300 մի­լիոն դո­լա­րի ներդ­րում­ներ բե­րե­լու ու մի­ջոց­նե­րը քա­մուն տա­լու հե­ռան­կա­րը:
Հար­գե­լի պա­րոն Ար­մեն Սարգ­սյան, մինչև նա­խա­գահ դառ­նա­լը Դուք ինձ ան­ձամբ դի­մե­ցիք հետևյալ խոս­քե­րով. «Ես ան­համ­բեր սպա­սում եմ եր­կր­նե­րի հե­լիո­ֆի­կա­ցիա­յի Ձեր ծրագ­րին»: Ծրա­գի­րը ու­ղար­կե­ցի, բայց ի՞նչ օ­գուտ դրա­նից, ե­թե այն չան­ցավ Ձեր օգ­նա­կան Համ­լետ Գաս­պա­րյա­նի մա­ղով՝ հետևյալ հիմ­նա­վոր­մամբ՝ իմ ին­չի՞ն է պետք արևով տուն տա­քաց­նե­լը, ե­թե ես դա կա­րո­ղա­նում եմ ա­նել գա­զով՝ ըն­դա­մե­նը մեկ կո­ճակ սեղ­մե­լով: Շատ տպա­վո­րիչ է։ Ա­սա՝ ով է ՀՀ նա­խա­գա­հի օգ­նա­կա­նը, ա­սեմ՝ ով է ՀՀ նա­խա­գա­հը: Ինչևի­ցե, հույս ու­նեմ, որ Աստ­ված մեր դեմ մի դուռ կբա­ցի այս փոր­ձու­թյու­նից ա­զատ­վե­լու հա­մար։ Կապ­րենք, կտես­նենք:
Վա­հան ՀԱ­ՄԱ­ԶԱՍ­ՊՅԱՆ
Դիտվել է՝ 40038

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.