Այս լուսանկարն արվել է 1916 թ. Սիրիայում գտնվող Հորանի շրջանում: Սա բացառիկ մի տեսարան է ներկայացնում, թե ինչպես են սովի մատնված և ամիսներ շարունակ խոշտանգումների ենթարկված հայ գաղթական կանայք խմբվել սատկած ավանակի դիակի շուրջ: Լուսանկարի հեղինակը Հասան Ամջան է, ով Ջեմալ փաշայի կողմից նշանակվել էր հայ բռնագաղթյալների տեսուչ: Նա անձամբ զբաղվել է տեղահանված հայերին Սիրիայում ու Լիբանանում վերաբնակեցնելու գործով:

Документы, касающиеся Армении и хранившиеся в архиве ООН, проливают свет на исторические события: от взаимоотношений Республики Армении с Лигой Наций, поддержки мандата Армении 24 мая 1920 года президентом США Вудро Вильсоном до Декларации независимости от 28 мая 1919 года на французском языке.

Գուցե պատահական չի, որ Անիի ավերակները գտնվում են Թուրքիայում, սակայն՝ Հայաստանի անմիջապես սահմանին, որպեսզի մենք այն տեսնենք և դաս քաղենք: Անիի ավերակները իրենց մեջ խորհուրդ ունեն, որովհետև Անին կործանվել է հենց այն արատների պատճառով, որոնք հիմա ծաղկում են Հայաստանում:

Սա բացառիկ լուսանկար է` 1908 թվականի Երիտթուրքական հեղափոխության օրերից, երբ հայերը խանդավառված ազատության, հավասարության, եղբայրության կեղծ կարգախոսներով, ողջունում էին սիոնա-երիտթուրքական հեղափոխությունը։

Թուրքի հետ բարեկամացողների, թուրքին «հումանիտար օգնություն» ուղարկողների ու Մարգարայի ճանապարհը թուրքի առաջ բացողների համար։

Ինչպես գիտենք Ճապոնիան ճանաչեց իր վերջնական պարտությունը Երկրորդ համաշխարհայինում 1945 թ. սեպտեմբերի 2-ին:

1900-ական թթ. սկզբներին սրվել էին հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները: Թումանյանը, իր հետ վերցնելով ամենամտերիմ ընկերոջը՝ Ղազարոս Աղայանին, գնում է Ղազախի շրջան՝ բանակցությունների: Ոչ մի կողմը չի ուզում զիջել: Թուրքերից մեկն առաջարկում է.« Թող ձեզնից մեկը կոխ բռնի մեր փահլևանի հետ: Թե դուք հաղթեք` ձեր ուզածով լինի, թե մենք՝ մեր ուզածով»:

Թեպետ տեսողությունս լուրջ մտահոգություն է պատճառում, մինչ այսօր էլ սիրում եմ վերաթերթել այն գրքերը, որոնք ժամանակին ինչ-որ բան տվել են ինձ, օգնել ինձ վերհանելու այս կամ այն հիմնահարցը:

Նախորդ գրառման մեջ ասվեց պետականաշինությունից բացի մյուս ոլորտներում մեր զգալի պոտենցիալի և քաղաքակրթական պիտանիության մասին։

Ցեղասպանության տարիներին հայ որբերի նկատմամբ թուրքական որբանոցներում գործել է պատժամիջոցների ու բռնությունների մի ամբողջ ցանկ: Սա ևս մեկ անգամ փաստում է, որ կրոնափոխությունն ու անվանափոխությունն իրականացվել են բռնի միջոցներով: Որբանոց մտնելու առաջին պարտադիր պայմանն անվանափոխությունն էր: Իրենց հուշագրություններում դրա մասին են հիշատակում գրեթե բոլոր որբերը: