Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Ալիևը փոր­ձում է ԻՊ-ի առջև Ադր­բե­ջա­նը մա­քուր ներ­կա­յաց­նել և ա­հա­բե­կիչ­նե­րին ընդգր­կել կա­ֆիր­նե­րիս դեմ պա­տե­րազ­մում

Ալիևը փոր­ձում է ԻՊ-ի  առջև Ադր­բե­ջա­նը մա­քուր ներ­կա­յաց­նել և ա­հա­բե­կիչ­նե­րին ընդգր­կել կա­ֆիր­նե­րիս դեմ պա­տե­րազ­մում
13.12.2019 | 00:29
Ադր­բե­ջա­նը վա­ղուց է ցան­կա­նում Ար­ցա­խի և Հա­յաս­տա­նի դեմ նա­խա­պատ­րաստ­վող պա­տե­րազ­մում ներգ­րա­վել Սի­րիա­յում և Ի­րա­քում ձա­խող­ված և ի­րենց հիմ­նա­կան նպա­տա­կին չհա­սած ԻՊ-ի («Իս­լա­մա­կան պե­տու­թյան») մար­տիկ­նե­րին: Թուր­քիան ևս այդ նպա­տակն ու­նի:
Ա­վե­լին, չնա­յած Հա­յաս­տա­նում «թավ­շյա հե­ղա­փո­խու­թյուն» կոչ­վա­ծից հե­տո իր հա­մար ա­ռա­ջա­ցած մի շարք նպաս­տա­վոր գոր­ծոն­նե­րին, ապ­րի­լյան քա­ռօ­րյա­յի ժա­մա­նակ հայ­կա­կան բա­նա­կի մար­տու­նա­կու­թյունն իր կաշ­վի վրա ար­դեն երկ­րորդ ան­գամ զգա­ցած Ադր­բե­ջա­նը դժ­վար թե հա­մար­ձակ­վի մեր դեմ պա­տե­րազմ սան­ձա­զեր­ծե­լու, քա­նի դեռ Հա­յաս­տա­նում ներ­քին ի­րա­վի­ճա­կը երկ­րի ղե­կա­վա­րու­թյան, ու­ժա­յին կա­ռույց­նե­րի վե­րահս­կո­ղու­թյու­նից դուրս չի ե­կել, և (կամ) քա­նի դեռ ԻՊ-ի մար­տիկ­նե­րի հետ չու­նի հա­մա­պա­տաս­խան պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն ու վս­տա­հու­թյուն, որ նրանք կմաս­նակ­ցեն հա­յե­րի դեմ պա­տե­րազ­մին Ադր­բե­ջա­նի, Նա­խիջևա­նի, թերևս նաև Վրաս­տա­նի տա­րած­քից։ Թշ­նա­մին այս ան­գամ մեզ հաղ­թե­լու ի­րա­կան ե­րաշ­խիք­ներ է փնտ­րում, ընդ ո­րում, ե­րաշ­խիք­ներ նույ­նիսկ ա­վել­ցու­կով, որ իր հաշ­վարկ­նե­րում հան­կարծ սխալ­ված չլի­նի:
Ադր­բե­ջա­նի ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյանն ար­դեն քաջ ծա­նոթ է Ադր­բե­ջա­նի բա­նա­կի մար­տու­նա­կու­թյու­նը, նրանք լավ գի­տեն, որ ադր­բե­ջան­ցի զին­վորն ու սպան ա­ռանձ­նա­պես կռ­վող չեն, թեև զեն­քի, ռազ­մա­կան տեխ­նի­կա­յի ա­ռու­մով, բա­ցա­ռու­թյամբ «Իս­կան­դեր» չու­նե­նա­լու, գե­րա­զան­ցում են մեզ, սա­կայն էա­պես զի­ջում են ի­րենց ո­գով ու մար­տա­կան պատ­րաստ­վա­ծու­թյամբ: Գի­տեն նաև, որ հա­յե­րիս ա­ռա­ջին իսկ լուրջ գրո­հի դեպ­քում նրանք զանգ­վա­ծա­բար դի­մե­լու են փա­խուս­տի:
Այլ է ԻՊ-ի մար­տիկ­նե­րի պա­րա­գան, ո­րոնք բազ­միցս ա­պա­ցու­ցել են, որ ան­հա­վատ­նե­րի, թշ­նա­մու դեմ մար­տե­րում Ալ­լա­հու Ակ­բար (Աստ­ված մե­ծա­գույնն է) գո­ռա­լով, պատ­րաստ են, ա­ռանց տա­տան­վե­լու, գնալ անձ­նա­զո­հու­թյան` միան­գա­մայն վս­տահ, որ դրա­նից հե­տո ի­րենց հո­գին գնա­լու է Ալ­լա­հի մոտ, այ­սինքն` Դրախտ:
ԻՊ-ի մար­տիկ­նե­րին մեր դեմ պա­տե­րազ­մում ներգ­րա­վելն Ադր­բե­ջա­նի հա­մար հեշտ խն­դիր չէ, թեև ար­տա­քուստ կա­րող է թվալ դյու­րին: ԻՊ-ն իս­լա­մի հեն­քի վրա ձևա­վոր­ված լուրջ գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյուն, գա­ղա­փա­րա­կան ա­ռաջ­նորդ­ներ ու գա­ղա­փա­րա­խոս­ներ ու­նի: Թող ոչ ոք չկար­ծի, թե ԻՊ-ի շար­քե­րում զուտ վարձ­կան­ներ, զին­ված խու­լի­գան­ներ են կռ­վում ու հա­նուն փո­ղի, գնում ինք­նա­զո­հու­թյան: ԻՊ-ի մար­տիկ­նե­րին զին­ված խու­ժան պատ­կե­րաց­նե­լը շատ մեծ մո­լո­րու­թյուն կլի­նի հա­յե­րիս հա­մար:
Որ­պես հա­վա­տա­կից­նե­րի, ԻՊ-ի մար­տիկ­նե­րին մեր դեմ պա­տե­րազ­մում ներգ­րա­վե­լու Ադր­բե­ջա­նի փոր­ձե­րը մինչ այժմ ձա­խող­վել են, քա­նի որ ԻՊ-ի հա­մար բա­վա­րար չէ զուտ այն, որ մենք, Ղու­րա­նի և ի­րենց պատ­կե­րաց­մամբ, ան­հա­վատ ու նույ­նիսկ կա­ֆիր ենք (այս հաս­կա­ցու­թյա­նը կանդ­րա­դառ­նանք քիչ հե­տո): ԻՊ-ի հա­մար թեև պաշ­տո­նա­պես, ար­տա­քուստ իս­լամ դա­վա­նող, սա­կայն, ըստ էու­թյան, այդ­պի­սին են նաև շատ ադր­բե­ջան­ցի­ներ, և, ընդ­հան­րա­պես, Ադր­բե­ջանն ին­քը, որ­պես պե­տու­թյուն, կա­ֆիր­նե­րի պե­տու­թյուն է, քա­նի որ շեղ­ված է Ալ­լա­հի կամ իս­լա­մի օ­րենք­նե­րից, այդ օ­րենք­նե­րով չի ա­ռաջ­նորդ­վում ու ճիշտ կյանք չի վա­րում: Հետևա­բար ԻՊ-ում ա­ռայժմ, մեր բախ­տից, դեռ ա­նի­մաստ են հա­մա­րում Ադր­բե­ջա­նի կող­մից հա­յե­րի դեմ պա­տե­րազ­մում ներգ­րավ­վե­լը, կա­ֆիր­նե­րի դեմ կռ­վում ի­րենց կյան­քը զո­հե­լը հա­նուն թե­կուզ ար­տա­քուստ հա­վա­տա­կից այլ կա­ֆիր­նե­րի, կա­ֆիր­նե­րի մի պե­տու­թյան դեմ կռ­վե­լը հա­նուն կա­ֆիր­նե­րի մեկ այլ պե­տու­թյան:
Իլ­համ Ա­լիևը շատ լավ հաս­կա­նա­լով վե­րոն­շյալ խո­չըն­դո­տը վե­րաց­նե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը, փոր­ձել ու փոր­ձում է հս­տակ սահ­մա­նա­գիծ անց­կաց­նել պղ­ծու­թյան, այ­լա­սեր­ման օ­րենք­նե­րով ա­ռաջ­նորդ­վող Եվ­րո­պա­յի և Ադր­բե­ջա­նի միջև, որ­պես­զի ԻՊ-ն այլևս դա­դա­րի Ադր­բե­ջա­նը կա­ֆիր­նե­րի պե­տու­թյուն հա­մա­րել: Այդ ա­ռու­մով Ա­լիևի և Ադր­բե­ջա­նի ղե­կա­վա­րու­թյան ա­ռա­ջին խե­լա­միտ քայլն այն է ե­ղել, որ Ադր­բե­ջա­նը, ինչ­պես և Ռու­սաս­տա­նը, ի տար­բե­րու­թյուն Հա­յաս­տա­նի, ԼԳԲՏ ան­ձանց, այ­սինքն` այ­լա­սեր­ված­նե­րի հա­մար գործ­նա­կա­նում լայն ի­րա­վունք­ներ ա­պա­հո­վող Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիան չի ստո­րագ­րել, հրա­ժար­վում է այն ստո­րագ­րել և վա­վե­րաց­նել:
Մինչ­դեռ ՀՀ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի գլ­խա­վո­րած կա­ռա­վա­րու­թյու­նը, փո­խա­նակ Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի տա­կից Հա­յաս­տա­նի ստո­րագ­րու­թյու­նը հետ կան­չե­լու կամ իր գո­յու­թյան ողջ ըն­թաց­քում կոն­վեն­ցիան գո­նե պար­զա­պես ստո­րագր­ված թող­նե­լու (կոն­վեն­ցիա­յի ստո­րագր­ված լի­նե­լը դեռ չի նշա­նա­կում, որ այն ու­ժի մեջ է մտած ու գոր­ծադր­վե­լու է), 2019 թ. գար­նա­նից Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը նպա­տա­կաուղղ­ված գոր­ծըն­թաց է սկ­սել: Ա­վե­լին` ս. թ. դեկ­տեմ­բե­րի 11-ին ՀՀ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը ձայ­նե­րի մե­ծա­մաս­նու­թյամբ` հան­ձին իշ­խող և իշ­խա­նա­կան «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր­նե­րի կա­տա­րած քվեար­կու­թյան, երկ­րորդ ըն­թերց­մամբ և ամ­բող­ջու­թյամբ ըն­դու­նել է Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի դա­տա­վոր­նե­րի վաղ կեն­սա­թո­շա­կա­յին հա­մա­կար­գի ներ­դր­ման սահ­մա­նադ­րա­կան օ­րեն­քի նա­խա­գի­ծը:
Փա­շի­նյա­նա­կան իշ­խա­նու­թյունն իր վե­րոն­շյալ քայ­լով փոր­ձում է վե­րաց­նել Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման ճա­նա­պար­հին ե­ղած պաշ­տո­նա­կան խո­չըն­դո­տը` ՀՀ Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի ներ­կա­յիս կազ­մը, ո­րի միան­գա­մայն են­թադ­րե­լի ո­րո­շումն առ այն, որ Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիան չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը, Հա­յաս­տա­նում հի­շյալ կոն­վեն­ցիան կու­ղար­կի գրո­ղի ծո­ցը և մե­կընդ­միշտ վերջ կտա մեր երկ­րում Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման հնա­րա­վո­րու­թյա­նը:
Հենց վե­րոն­շյա­լը նկա­տի ու­նե­նա­լով, ի­մա­նա­լով, թե ՍԴ-ն իր ան­դամ­նե­րի ներ­կա­յիս կազ­մով ինչ ո­րո­շում է ըն­դու­նե­լու, ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը, չնա­յած Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցումն ա­րա­գաց­նե­լու Եվ­րո­պա­յի պա­հան­ջին, նշ­ված փաս­տա­թուղթն ա­ռայժմ չի ու­ղար­կում Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան` կոն­վեն­ցիա­յի սահ­մա­նադ­րա­կա­նու­թյան հար­ցը ո­րո­շե­լու նպա­տա­կով (մինչև կոն­վեն­ցիան վա­վե­րաց­ման հա­մար ԱԺ ներ­կա­յաց­նե­լը, այն հի­շյալ նպա­տա­կով ՍԴ ու­ղար­կե­լը ՀՀ օ­րեն­սդ­րու­թյան պա­հանջն է), սպա­սում է մինչև ՍԴ-ի ներ­կա­յիս կազ­մը տուն ճա­նա­պար­հե­լու հար­ցը լու­ծի:
Պղ­ծու­թյան, այ­լա­սեր­ման օ­րենք­նե­րով ա­ռաջ­նորդ­վող Եվ­րո­պա­յի և Ադր­բե­ջա­նի միջև սահ­մա­նա­գիծ անց­կաց­նե­լու Իլ­համ Ա­լիևի երկ­րորդ քայ­լի մա­սին հայտ­նի դար­ձավ օ­րերս: Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հը Բաք­վի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նի 100-ա­մյա հո­բե­լյա­նին նվիր­ված հան­դի­սա­վոր մի­ջո­ցառ­ման ըն­թաց­քում ու­նե­ցած ե­լույ­թում հայ­տա­րա­րել է եվ­րաին­տեգ­րաց­մա­նը դեմ լի­նե­լու մա­սին` ըն­դգ­ծե­լով, որ ի­րենք կա­ռու­ցում են ա­վան­դա­կան ար­ժեք­նե­րի վրա հիմն­ված պե­տու­թյուն ու չեն կա­րող ին­տեգր­վել նրանց հետ, ով­քեր տղա­մար­դու և կնոջ միջև տար­բե­րու­թյուն չեն դնում:
Ա­լիևը միա­ժա­մա­նակ նշել է նաև, որ փոք­րե­րը պետք է լսեն մե­ծե­րին, խո­սել է կա­նանց պաշտ­պա­նե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյան մա­սին, միա­ժա­մա­նակ, նշել, որ դա չի նշա­նա­կում կնոջ և տղա­մար­դու միջև տար­բե­րու­թյուն չդ­նել: Ա­լիևն այս­պի­սով վե­րա­հաս­տա­տել է Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի նույ­նիսկ ստո­րագ­րու­մից Ադր­բե­ջա­նի հրա­ժար­վե­լու գա­ղա­փա­րա­կան հեն­քը և իս­լա­մի օ­րենք­նե­րին ան­դա­վա­ճան լի­նե­լու իր ղե­կա­վա­րած պե­տու­թյան պատ­րաս­տա­կա­մու­թյու­նը:
Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գահն իր հի­շյալ հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րով միա­ժա­մա­նակ, ըստ էու­թյան, հս­տակ ըն­դգ­ծել է Ադր­բե­ջա­նի տար­բե­րու­թյու­նը Եվ­րո­պա­յից ու նրա պո­չը բռ­նած Հա­յաս­տա­նից, որն ա­վե­լի վաղ` 2013 թ. մա­յի­սի 20-ին, ըն­դու­նել է «Կա­նանց և տղա­մարդ­կանց հա­վա­սար ի­րա­վունք­նե­րի և հա­վա­սար հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րի ա­պա­հով­ման մա­սին» Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան օ­րեն­քը (ոչ պաշ­տո­նա­կան հա­կիրճ ան­վա­նու­մը` «Գեն­դե­րի օ­րենք»), 2017 թվա­կա­նի դեկ­տեմ­բե­րի 13-ին ըն­դու­նել է «Ըն­տա­նի­քում բռ­նու­թյան կան­խար­գել­ման, ըն­տա­նի­քում բռ­նու­թյան են­թարկ­ված ան­ձանց պաշտ­պա­նու­թյան և ըն­տա­նի­քում հա­մե­րաշ­խու­թյան վե­րա­կան­գն­ման մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քը, իսկ փա­շի­նյա­նա­կան իշ­խա­նու­թյան օ­րոք էլ սկ­սել է Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը նպա­տա­կաուղղ­ված գոր­ծըն­թաց, ինչ­պես նաև հան­դես ե­կել իս­լա­մի և քրիս­տո­նեու­թյան տե­սան­կյու­նից ա­նըն­դու­նե­լի օ­րեն­սդ­րա­կան այլ նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րով:
Վե­րոն­շյալ օ­րենք­նե­րով Հա­յաս­տա­նը ոչ միայն օ­րեն­սդ­րո­րեն վե­րաց­րել է տղա­մարդ­կանց և կա­նանց տար­բե­րու­թյու­նը և ըն­տա­նի­քի ա­վան­դա­կան մո­դե­լը, ոչ միայն օ­րեն­սդ­րա­կան հենք է ա­պա­հո­վել, որ­պես­զի ե­րե­խա­նե­րը, ցան­կու­թյան դեպ­քում, չլ­սեն ի­րենց ծնող­նե­րին ու կա­րո­ղա­նան չեն­թարկ­վել նրանց, այլև երկ­րի օ­րեն­սդ­րու­թյուն է ներ­մու­ծել «գեն­դեր» (սո­ցիա­լա­կան սեռ) հաս­կա­ցու­թյու­նը: «Գեն­դեր» կոչ­վա­ծը նշա­նա­կում է, որ մար­դը կա­րող է ու­նե­նալ աստ­վա­ծա­տուր սե­ռից տար­բեր­վող սո­ցիա­լա­կան սեռ, և այդ­պի­սի մար­դիկ, նշ­ված օ­րեն­քի հա­մա­ձայն, նույն­պես պետք է ու­նե­նան նոր­մալ մարդ­կանց հա­վա­սար ի­րա­վունք­ներ և հա­վա­սար հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ, ին­չը գործ­նա­կա­նում ա­պա­հո­վե­լուն, ինչ­պես նաև այլ լծակ­նե­րով հա­սա­րա­կու­թյանն այ­լա­սե­րե­լուն է նպա­տա­կաուղղ­ված Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիան:
Չբա­ցա­ռե­լով, որ Ա­լիևի վե­րոն­շյալ հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը եվ­րո­պա­կան հա­մա­պա­տաս­խան կա­ռույց­նե­րի հետ Ար­ցա­խի և (կամ) այլ հար­ցե­րում խո­շոր առևտուր սկ­սե­լու նպա­տակն ու­նեն, ա­ռա­վել հակ­ված ենք կար­ծե­լու, որ այդ հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներն Ադր­բե­ջա­նի մաքր­վե­լու, այլևս կա­ֆիր­նե­րի պե­տու­թյուն չհան­դի­սա­նա­լու կամ ար­դեն իսկ այդ ճա­նա­պար­հը բռ­նե­լու վե­րա­բե­րյալ ո­րո­շա­կի հա­ղոր­դագ­րու­թյուն­ներ են` ուղղ­ված ԻՊ-ին:
Միա­ժա­մա­նակ կաս­կա­ծից գրե­թե դուրս է, որ Ա­լիևի ուղ­ղորդ­մամբ Ադր­բե­ջա­նի հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը, Կով­կա­սի մահ­մե­դա­կան­նե­րի վար­չու­թյան ղե­կա­վար և Ադր­բե­ջա­նի հոգևոր ա­ռաջ­նորդ Ալ­լահ­շու­քյուր Փա­շա­զա­դեն կամ նրան են­թա­կա մար­դիկ, ճարպ­կո­րեն օգտ­վե­լով Հա­յաս­տա­նի ղե­կա­վա­րու­թյան թույլ տված սխալ­նե­րից, ԻՊ-ին, այս­պես ա­սած, ներ­քին խո­ղո­վակ­նե­րով, ոչ հրա­պա­րա­կայ­նո­րեն ներ­կա­յաց­նում ԵՆ Հա­յաս­տա­նում «Իս­լա­մա­կան պե­տու­թյան» հե­տաք­րք­րու­թյանն ար­ժա­նի օ­րեն­սդ­րա­կան վի­ճա­կը, այդ ա­ռու­մով առ­կա զար­գա­ցում­նե­րը` նպա­տակ ու­նե­նա­լով հա­յե­րիս ան­հա­վատ­նե­րից (ըստ Ղու­րա­նի, քրիս­տո­նյա­ներն ան­հա­վատ են) ա­ռա­վել ան­հա­վատ, կա­ֆիր ներ­կա­յաց­նե­լով, մեր դեմ գրգ­ռել աշ­խար­հի խո­շո­րա­գույն ա­հա­բեկ­չա­կան կա­ռույ­ցին:
Ան­հա­վատ­նե­րից ա­վե­լի ան­հա­վատ ու պիղծ, քա­նի որ Հա­յաս­տանն իր ըն­դու­նած հի­շյալ օ­րենք­նե­րով, Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի ստո­րագր­մամբ ու դրա վա­վե­րաց­մա­նը նպա­տա­կաուղղ­ված գոր­ծըն­թաց սկ­սե­լով, մի խոս­քով, պղ­ծու­թյան և այ­լա­սեր­ման օ­րեն­սդ­րու­թյան ըն­դուն­ման ճա­նա­պար­հը բռ­նե­լով, դեմ է գնա­ցել ու գնում նույ­նիսկ Աստ­վա­ծաշն­չին, իր կրո­նին` քրիս­տո­նեու­թյա­նը, և ա­վան­դա­կան ար­ժեք­նե­րին:
Քա­ղա­քա­կան իս­լա­մի ու­սում­նա­սի­րու­թյան կենտ­րո­նի (CSPI) նա­խա­գահ, դոկ­տոր Բիլ Ուոր­նե­րը բա­ցատ­րե­լով իս­լա­մում «կա­ֆիր» հաս­կա­ցու­թյու­նը, նշել է, որ «ան­հա­վատ»-ը չե­զոք տեր­մին է, իսկ կա­ֆի­րը (kafir) չե­զոք բառ չէ: Կա­ֆի­րը միայն նա չէ, ով հա­մա­ձայն չէ իս­լա­մի հետ: Կա­ֆի­րը կյան­քի չար, զզ­վե­լի, ստո­րին ձև է, կա­ֆի­րին կա­րե­լի է խոշ­տան­գել, սպա­նել, խա­բել և այլն, հետևա­բար, սո­վո­րա­կան «ան­հա­վատ» բա­ռը չի ար­տա­ցո­լում իս­լա­մի քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նու­թյու­նը:
Ին­չու ենք կար­ծում, որ Ա­լիևի նպա­տա­կը հենց այն է, ին­չի մա­սին վե­րը նշե­ցինք: Կար­ծում ենք` նկա­տի ու­նե­նա­լով նաև israelnationalnews.com (թարգ­մա­նա­բար` Իս­րա­յե­լի ազ­գա­յին նո­րու­թյուն­ներ) կայ­քում 15.11.2019 թ. հրա­պա­րակ­ված Uzay Bulut-ի «Մեր Աստ­վա­ծը պատ­վի­րում է դա­ժան լի­նել կա­ֆիր­նե­րի դեմ» հոդ­վա­ծում նշ­ված տե­ղե­կու­թյու­նը: Ա­հա մի հատ­ված այդ հոդ­վա­ծից. «Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ Ռե­ջեփ Թա­յիփ Էր­դո­ղա­նը ներ­կա է գտն­վել ուր­բա­թօ­րյա ա­ղոթք­նե­րին Ստամ­բու­լի Չամ­լիք Մեծ մզ­կի­թում (Խոս­քը Ստամ­բու­լի Չամ­լը­ջա շր­ջա­նում կա­ռուց­ված, այս տար­վա գար­նա­նը հան­դի­սա­վո­րու­թյամբ բաց­ված և 65 000 հա­վա­տա­ցյա­լի հա­մար նա­խա­տես­ված «Մեծ Չամ­լը­ջա» մզ­կի­թի մա­սին է.- Ա. Հ.): Նրան ու­ղեկ­ցում էին Ստամ­բու­լի նա­հան­գա­պետ Ա­լի Եր­լի­կա­յը, քա­ղա­քա­պետ Էք­րեմ Ի­մա­մօղ­լուն, Ստամ­բու­լի ոս­տի­կա­նու­թյան պետ Մուս­տա­ֆա Չա­լիշ­կան և իշ­խող «Ար­դա­րու­թյուն և զար­գա­ցում» կու­սակ­ցու­թյան (ԱԶԿ) Ստամ­բու­լի մաս­նա­ճյու­ղի ղե­կա­վար Բայ­րամ Չե­նոա­կը:
Ա­ղոթ­քից հե­տո մզ­կի­թի հա­ֆի­զը կար­դաց Ղու­րա­նի «Ալ-Ֆաթխ» չա­փա­ծո հատ­վա­ծը, ո­րը թարգ­մա­նա­բար նշա­նա­կում է «հաղ­թա­նակ, փա­ռա­հեղ հաղ­թա­նակ, նվա­ճում»: Այ­նու­հետև Էր­դո­ղա­նը վերց­րեց խո­սա­փո­ղը՝ բա­նաս­տեղ­ծու­թյան մի մա­սը կար­դա­լով ա­րա­բե­րե­նով, այ­նու­հետև թուր­քե­րե­նով: Նա ծխա­կան­նե­րին ա­սաց.
«Մեր Աստ­վա­ծը պատ­վի­րում է մեզ դա­ժան լի­նել կա­ֆիր­նե­րի (ան­հա­վատ­նե­րի) նկատ­մամբ: Ո՞վ ենք մենք Մու­համ­մա­դի ում­մա (ժո­ղո­վուրդ): Հետևա­բար (Աստ­ված) պատ­վի­րում է մեզ գթա­սիրտ լի­նել մի­մյանց հան­դեպ: Այս­պի­սով մենք ո­ղոր­մած կլի­նենք մի­մյանց նկատ­մամբ: Բայց մենք դա­ժան կլի­նենք կա­ֆիր­նե­րի հան­դեպ: Ինչ­պես Սի­րիա­յում»:
Էր­դո­ղանն ա­սել է նաև, որ Աստ­ված ի­րենց Սի­րիա­յում խոս­տա­ցավ հաղ­թա­նակ և ան­խու­սա­փե­լի նվա­ճում, ի­րենք տես­նում են, որ դա տե­ղի է ու­նե­նում հենց հի­մա, ա­պա շա­րու­նա­կել իր խոս­քը. «Ալ­լա­հի թույ­լտ­վու­թյամբ մենք կտես­նենք շատ ա­վե­լին ... Այ­սօր Դոլ­մա­բահ­չե պա­լա­տում ես պետք է հան­դի­պեմ ար­տա­սահ­մա­նյան ո­րոշ եր­կր­նե­րի նա­խա­գահ­նե­րի: Ես խնդ­րում եմ ձեր թույ­լտ­վու­թյու­նը հի­մա գնալ այն­տեղ»:
«Այ­նու­հետև ծխա­կան­նե­րը ա­ջակ­ցե­ցին Էր­դո­ղա­նին ՝ բղա­վե­լով «Ալ­լահ Աք­բար» (Ալ­լա­հը մեծ է)»,- ներ­կա­յաց­նե­լով ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի հա­ջոր­դա­կա­նու­թյու­նը, գրել է հոդ­վա­ծա­գի­րը:- Այն փաս­տը, որ երկ­րի քա­ղա­քա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը լուրջ ա­ռար­կու­թյուն­ներ չի ար­տա­հայ­տել այդ հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ, մտա­հո­գիչ է մի քա­նի պատ­ճառ­նե­րով»:
Այ­նու­հետև Uzay Bulut-ը մեջ­բե­րել է իս­լա­մում «կա­ֆիր» հաս­կա­ցու­թյան վե­րա­բե­րյալ քա­ղա­քա­կան իս­լա­մի ու­սում­նա­սի­րու­թյան կենտ­րո­նի (CSPI) նա­խա­գահ, դոկ­տոր Բիլ ՈՒոր­նե­րի բա­ցատ­րու­թյու­նը.
«Իս­լա­մը աշ­խար­հը բա­ժա­նում է մահ­մե­դա­կան­նե­րի և ան­հա­վատ­նե­րի, կա­ֆիր­նե­րի: քա­ղա­քա­կան իս­լա­մում միշտ կա եր­կու տար­բեր մո­տե­ցում՝ կա­ֆիր­նե­րի նկատ­մամբ ՝ դուա­լիս­տա­կան է­թի­կա: Ա­մե­նա­խիստ մի­ջոց­նե­րը կա­րող են կի­րառ­վել ան­հա­վատ­նե­րի նկատ­մամբ, կամ նրանք կա­րող են հա­մար­վել որ­պես լավ հարևան, ե­թե ան­հա­վատ­նե­րը հնա­զանդ­վում են իս­լա­մին ամ­բողջ քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մեջ և հա­սա­րա­կա­կան կյան­քում…
«Քա­ղա­քա­կան իս­լամն ուս­մունք է, ո­րը վե­րա­բե­րում է ան­հա­վատ­նե­րին, կա­ֆիր­նե­րին… Ե­ռագ­րու­թյու­նը (Ղու­րան, Սյու­րահ [Մու­հա­մե­դի կեն­սագ­րու­թյու­նը] և Հա­դի­սը [Մու­հա­մե­դի ա­վան­դույթ­նե­րը]) ոչ միայն պաշտ­պա­նում է կրո­նա­կան գե­րա­կա­յու­թյու­նը կա­ֆիր­նե­րի նկատ­մամբ. այլև կա­ֆիր­նե­րին ու­ղար­կում է Դժոխք, իսկ մահ­մե­դա­կան­նե­րը գնում են Դրախտ, ինչ­պես նաև նրա վար­դա­պե­տու­թյու­նը պա­հան­ջում է, որ մու­սուլ­ման­նե­րը գե­րիշ­խեն կա­ֆիր­նե­րի նկատ­մամբ բո­լոր ա­ռում­նե­րով՝ մինչև իսկ քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն և մշա­կույթ: Այս գե­րիշ­խա­նու­թյու­նը քա­ղա­քա­կան է, ոչ թե կրո­նա­կան»:
Ինչ­պես նշել է հոդ­վա­ծա­գի­րը, դոկ­տոր ՈՒոր­ներն այ­նու­հետև բե­րել է օ­րի­նակ­ներ այն մա­սին, թե ինչ­պես են իս­լա­մա­կան սուրբ գրու­թյուն­նե­րը բնու­թագ­րում «կա­ֆիր» հաս­կա­ցու­թյու­նը.
«Ղու­րա­նը ո­րո­շում է կա­ֆի­րին և ա­սում, որ կա­ֆի­րին ա­տում են (40:35), ծաղ­րում են նրան (83:34), պատ­ժում են (25:77), գլ­խա­տում են (47: 4), խա­բում (6:25), միշտ դա­վադ­րու­թյուն­ներ են ա­նում նրա դեմ (86:15) ա­հա­բե­կում (8:12), ոչն­չաց­նում (6:45), սպա­նում (4:91), խա­չում (5:33), պա­տե­րազ­մում նրանց դեմ (9:29), նրանք տգետ են (6: 111), չար (23:97), խայ­տա­ռակ­ված (37:18), ա­նիծ­ված (33:60), նրանց հար­կա­վոր է առևան­գել (Բու­խա­րի 5,59,537), բռ­նա­բա­րել (Իս­հակ 759), և մու­սուլ­մա­նը կա­ֆի­րի ըն­կեր չէ (3:28)»:
Uzay Bulut-ը վկա­յա­կո­չել է նաև դոկ­տոր Էնդ­րյու Բոս­տո­մի գրա­ծը`«Ջիհ­հա­դի ժա­ռան­գու­թյու­նը. Սուրբ իս­լա­մա­կան պա­տե­րազ­մը և ոչ մահ­մե­դա­կան­նե­րի ճա­կա­տա­գի­րը», ո­րը ման­րա­մասն վեր­լու­ծել է Էր­դո­ղա­նի խոս­քե­րը ՝ իս­լա­մա­կան աղ­բյուր­նե­րի հա­մա­ձայն և նշել.
«Ղու­րա­նի հե­ղի­նա­կա­վոր մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րը` դա­սա­կան և ժա­մա­նա­կա­կից, ինչ­պես նաև կա­նո­նա­կան հա­դի­սը, մար­գա­րե իս­լամ Մու­համ­մա­դի ա­վան­դույթ­նե­րը, պաշտ­պա­նում են Էր­դո­ղա­նի` ոչ մու­սուլ­ման­նե­րի հան­դեպ ա­տե­լի և գի­շատ­չա­յին տե­սա­կետ­նե­րը:
Այս­պի­սով, ոչ մու­սուլ­ման­նե­րի նկատ­մամբ դա­ժա­նու­թյու­նը Էր­դո­ղա­նի բա­ցա­ռիկ կո­չը չէ, այն պատժ­վում է Ղու­րա­նի կող­մից»:
Այս­պի­սով Էր­դո­ղանն իս­լա­մա­կան աշ­խար­հում միան­գա­մայն ներ­դաշ­նա­կո­րեն է գոր­ծում Իլ­համ Ա­լիևի հետ: Պատ­կե­րաց­նե­լու հա­մար այ­լա­սեր­ված­նե­րի, պիղծ օ­րենք­նե­րով ապ­րող­նե­րի նկատ­մամբ իս­լա­մի վե­րա­բեր­մուն­քը, հի­շեց­նենք ըն­դա­մե­նը մեկ օ­րի­նակ հարևան Ի­րա­նից, որ­տեղ, The Jerusalem Post-ի տե­ղե­կաց­մամբ, այս տար­վա հուն­վա­րին հրա­պա­րա­կավ կա­խա­ղան են բարձ­րաց­րել 31-ա­մյա ի­րան­ցի մի տղա­մար­դու` մե­ղա­վոր ճա­նաչ­ված հա­մա­սե­ռա­մո­լու­թյան մա­սին օ­րեն­քի խախտ­ման, ա­վե­լի ո­րո­շա­կի` տղա­մարդ­կանց հետ սե­ռա­կան կա­պեր ու­նե­նա­լու հա­մար: Ի կա­տար ած­ված մա­հա­պատ­ժից հե­տո, ի­րա­նա­կան ISNA գոր­ծա­կա­լու­թյան տե­ղե­կաց­մամբ, Կա­զե­րուն քա­ղա­քի բնա­կիչ­ներն ի­րենց գո­հու­նա­կու­թյու­նը և շնոր­հա­կա­լու­թյունն են հայտ­նել ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րին:
Նշենք նաև, որ «Իս­լա­մա­կան պե­տու­թյու­նը» 2016 թ. Տո­րոն­տո­յում միա­սե­ռա­կան­նե­րի «Հպար­տու­թյան շքեր­թը» ընտ­րեց իր թի­րախ: Այս մա­սին noranor.ca կայ­քը դեռ այն ժա­մա­նակ տե­ղե­կաց­րեց.
«ԱՄՆ-ում տե­ղա­կայ­ված Մեր­ձա­վոր Արևել­քի հե­տա­զո­տա­կան ինս­տի­տուտն իր զե­կույ­ցում ե­րեք­շաբ­թի հայտ­նել է, որ Telegram հե­ռուս­տաա­լի­քը, որն ա­ջակ­ցում է «Իս­լա­մա­կան պե­տու­թյուն» ա­հա­բեկ­չա­կան խմ­բա­վոր­մա­նը, անդ­րա­դար­ձել է Տո­րոն­տո­յում հա­ջորդ ա­միս կա­յա­նա­լիք միա­սե­ռա­կան­նե­րի «Հպար­տու­թյան շքեր­թին»՝ նշե­լով մի­ջո­ցառ­ման անց­կաց­ման օ­րը, ժամն ու վայ­րը:
«Տո­րոն­տո­յի միա­սե­ռա­կան­նե­րի շքեր­թը հո­յա­կապ թի­րախ է: Լավ ա­ռիթ է բազ­մա­թիվ կա­ֆիր սո­դո­միտ­նե­րի սպա­նե­լու հա­մար», – ըստ ՄԱ­ՀԻ-ի՝ նշ­ված է ե­ղել հա­ղոր­դագ­րու­թյուն­նե­րի կայ­քում հրա­պա­րակ­ված նկա­րում:
«Սա «Հպար­տու­թյան ա­միսն է»,– աս­վում է երկ­րորդ նկա­րում,– «Թի­րախ ընտ­րեք և սկ­սեք կրա­կել»: Եր­րորդ նկա­րում զին­ված ան­ձը հար­ձա­կում է ի­րա­կա­նաց­նում Wall Street-ում: Դրան կից գրառ­ման մեջ աս­վում է հետևյա­լը. «Մենք պա­տե­րազ­մը կբե­րենք ձեր եր­կր­ներ: Օռ­լան­դոն դեռ սկիզբն է»:
Գրա­ռում­նե­րը Հյու­սի­սա­յին Ա­մե­րի­կա­յում հար­ձա­կում­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լու սպառ­նա­լիք­նե­րի մի մասն են կազ­մում: Կի­րա­կի ԱՄՆ-ի Ֆլո­րի­դա նա­հան­գի 5-րդ խո­շոր քա­ղաք Օռ­լան­դո­յի Pulse գի­շե­րա­յին ա­կում­բում ի­րա­կա­նաց­ված հար­ձա­կու­մից հե­տո հա­մա­ցան­ցում բազ­մա­թիվ նման սպառ­նա­լիք­ներ են հայ­տն­վել»:
«Ֆեյս­բուք»-ի օգ­տա­տե­րե­րից Ար­սեն Բա­լունցն օ­րերս իր է­ջում գրել է.
«ՀՀ-ն ներ­կա կա­ռա­վա­րու­թյու­նը և ար­տա­քին ու­ժե­րը հա­մա­տեղ ա­մեն ինչ ա­նում են, որ­պես­զի մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյան առջև փոխ­վի հայ մար­դու և ազ­գի դեմ­քը, նրա բա­րո­յա­կան և հոգևոր ար­ժեք­նե­րը, որ­պես­զի սկու­տե­ղի վրա մա­տուց­վի զո­հա­սե­ղա­նին հայ ազ­գը իս­լա­միստ հոր­դա­նե­րին, ո­րոնք ա­տում են կյա­ֆիր­նե­րին, նրանց, ով­քեր հե­ռա­ցել են Աստ­ծո պատ­վի­րան­նե­րից...
Սա է դա­ժան ի­րա­կա­նու­թյու­նը և մո­տե­ցող ող­բը, ե­թե հայ ազ­գը չգ­նա ա­պաշ­խար­ման ճա­նա­պար­հով և չմեր­ժի չա­րին և նրա կա­մա­կա­տար­նե­րին, այն պիղծ օ­րենք­ներն ու կոն­վեն­ցիա­նե­րը, ո­րոնք ար­հես­տա­կա­նո­րեն ներ­մուծ­վում են այ­սօր հա­յի ի­րա­կա­նու­թյան մեջ...
Ողբ է այ­սօր ազ­գի ներ­սում, բայց նման է հար­սա­նի­քի, մի մեծ թվա­ցյալ հաղ­թա­նա­կի, ո­րը ի­րա­կա­նում դա­վադ­րու­թյուն է և մեծ մո­լո­րու­թյուն շա­տե­րի հա­մար... »:
Նրանց, ով­քեր կմ­տա­ծեն, թե ԻՊ-ն ո՜ւր, Հա­յաս­տանն ուր, հի­շեց­նենք 2019 թ. նո­յեմ­բե­րի 7-ին ՌԴ Անվ­տան­գու­թյան դաշ­նա­յին ծա­ռա­յու­թյան տնօ­րեն Ա­լեք­սանդր Բորտ­նի­կո­վի հայ­տա­րա­րու­թյունն առ այն, որ «Իս­լա­մա­կան պե­տու­թյան» մար­տիկ­նե­րը ԱՊՀ-ում պատ­րաստ­վում են էքս­պան­սիա­յի:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 6645

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ