«Ռուսաստանին ռազմավարական պարտության հասցնելու համար Հավաքական Արևմուտքը, ՈՒկրաինայից հետո, ձգտում է ապակայունացնել իրավիճակը հետխորհրդային տարածքի այլ հատվածներում, այդ թվում՝ Հարավային Կովկասում, խարխլելու Ռուսաստանին տարածաշրջանի երկրների հետ կապող դաշինքային և գործընկերային հարաբերությունները: Ռուսաստանը կշարունակի զարգացնել փոխադարձ հարգալից և փոխշահավետ համագործակցություն տարածաշրջանի բոլոր պետությունների հետ»,- ասված է ՌԴ ԱԳՆ հայտարարության մեջ։                
 

Հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին կա­ռա­վա­րու­թ­յան ստեղ­ծու­մը դառ­նում է ան­խու­սա­փե­լի

Հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին կա­ռա­վա­րու­թ­յան ստեղ­ծու­մը դառ­նում է ան­խու­սա­փե­լի
05.06.2020 | 00:33
Ան­ցած մի քա­նի օ­րե­րը ցայ­տուն կեր­պով ար­ձա­նագ­րե­ցին իշ­խա­նա­կան թի­մի և ա­ռա­ջին հեր­թին վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի քա­ղա­քա­կան խու­ճա­պի նշան­նե­րը։ Այս ա­ռու­մով‚ թերևս‚ կա­րող ենք նշել‚ որ իշ­խա­նա­կան հա­մա­կար­գի և ան­ձամբ կա­ռա­վա­րու­թյան ղե­կա­վա­րի ոչ ա­դեկ­վա­տու­թյան ցու­ցա­նի­շը նոր ռե­կորդ սահ­մա­նեց (ի­հար­կե‚ բա­ցա­սա­կան ա­ռու­մով)։ Դժ­վար չէ նկա­տել‚ որ իշ­խա­նու­թյու­նը գտն­վում է խոր խու­ճա­պի մեջ՝ ինչ­պես միշտ փոր­ձե­լով իր վրա­յից գցել պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը և ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճակն իր ամ­բողջ բար­դու­թյուն­նե­րով բար­դել ժո­ղովր­դի վրա։ Ոչ ա­դեկ­վա­տու­թյան ցու­ցիչ է նաև այն‚ որ իր և իր ըն­տա­նի­քը կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված լի­նե­լու մա­սին հռ­չա­կած վար­չա­պե­տը կա­րող է ա­մե­նօ­րյա ռե­ժի­մով հան­դի­պում­ներ կազ­մա­կեր­պել‚ ընդ ո­րում‚ ա­մեն օր ընդ­լայ­նե­լով մարդ­կանց հետ շփ­ման շր­ջա­նա­կը։
Կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի պրակ­տի­կա­յում ան­նա­խա­դեպ երևույթ է‚ երբ իբրև թե ինք­նա­մե­կու­սաց­ման մեջ գտն­վող վա­րա­կա­կիր վար­չա­պե­տը հան­դի­պում­ներ է վա­րում‚ այն էլ առ­կա ձևա­չա­փով և ա­մեն օր ընդ­լայ­նե­լով իր հետ շփ­վող մարդ­կանց թի­վը։ Սրան ա­վե­լաց­նենք նաև վար­չա­պե­տի՝ ժա­մը մեկ ի­րար հա­կա­սող հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը‚ որ­տեղ զգաց­վում է վեր­ջի­նիս ոչ հա­վա­սա­րակ­շիռ ու ոչ ա­դեկ­վատ վի­ճա­կը։ Ըստ էու­թյան‚ վար­չա­պետն ինքն էլ որևէ պատ­կե­րա­ցում չու­նի‚ թե հա­մա­ճա­րա­կա­յին խոր ճգ­նա­ժա­մից ու տա­պա­լու­մից ինչ­պես պետք է դուրս գալ։ Բա­ցի այդ‚ ակն­հայ­տո­րեն զգաց­վում է‚ որ վար­չա­պե­տին ա­մե­նից շատ սար­սա­փեց­նում է երկ­րի ա­պա­գա սո­ցիալ-տն­տե­սա­կան հե­ռան­կա­րը‚ այդ պատ­ճա­ռով ա­նընդ­հատ հարց է բարձ­րաց­նում‚ որ եր­կի­րը փա­կե­լու դեպ­քում պետք է պատ­րաստ լի­նենք սո­ցիալ-տն­տե­սա­կան ա­հագ­նա­ցող մար­տահ­րա­վեր­նե­րի։
Մի խոս­քով‚ ի­րա­վի­ճակն այն­քան ծանր է‚ որ նույ­նիսկ հան­գա­մանք­նե­րին ոչ միշտ ա­դեկ­վատ նա­յող վար­չա­պետն ու նրա թի­մա­կից­նե­րը դա շատ լավ հաս­կա­նում են‚ ու դրա­նով են պայ­մա­նա­վոր­ված նրանց ան­կու­մա­յին տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը։ Կա­ռա­վա­րու­թյան ղե­կա­վա­րից ու կա­ռա­վա­րու­թյան ան­դամ­նե­րից ա­վե­լի լավ ոչ ոք չի բնու­թագ­րում Հա­յաս­տա­նում այս պա­հին տի­րող ի­րա­վի­ճա­կը։ Վեր­ջին­ներս ի­րա­վի­ճակն ան­վա­նում են ծայ­րա­հեղ ծանր՝ եր­բեմն նաև նշե­լով‚ որ ա­ռող­ջա­պա­հա­կան հա­մա­կար­գում ըն­դա­մե­նը եր­կու-ե­րեք օր­վա ռե­սուրս­ներ ու­նեն։
Այս պայ­ման­նե­րում իշ­խա­նու­թյան վար­կա­նի­շը ա­մե­նա­ցածր մա­կար­դա­կում է‚ և պարզ է‚ որ այլևս իշ­խա­նու­թյու­նը չու­նի հե­ղի­նա­կու­թյուն‚ ին­չի պատ­ճա­ռով վար­չա­պե­տի՝ դի­մակ կրե­լու‚ ձեռ­քեր լվա­նա­լու‚ սո­ցիա­լա­կան հե­ռա­վո­րու­թյուն պահ­պա­նե­լու մա­սին ա­մե­նօ­րյա պար­զու­նակ հոր­դոր­նե­րը բա­ցար­ձա­կա­պես ու­շադ­րու­թյան չեն ար­ժա­նա­նում։
Իշ­խա­նու­թյան նկատ­մամբ կա վս­տա­հու­թյան մեծ ճգ­նա­ժամ‚ և հաս­կա­նա­լի է‚ որ թե հա­սա­րա­կու­թյան ա­ռողջ խա­վե­րի‚ թե նույ­նիսկ աս­տի­ճա­նա­բար ու­ղեղ­ներն ա­ռող­ջա­ցող պո­ղոս­նե­րի մոտ հարց է ա­ռա­ջա­նում՝ ինչ­պես ենք այս ա­մե­նը հաղ­թա­հա­րե­լու։ Ա­ռա­ջին հեր­թին հենց պո­ղոս­ներն են մաշ­կի վրա զգում ի­րենց ընտ­րած ու պաշ­տե­լի ղե­կա­վա­րու­թյան գոր­ծու­նեու­թյան ար­դյունք­նե­րը։ Փաս­տո­րեն‚ պո­ղոս­ներն են ա­ռող­ջա­պա­հա­կան խն­դիր­նե­րի առջև ա­մե­նաան­պաշտ­պա­նը‚ և ա­ռա­ջին հեր­թին հենց նրանք են ճա­շա­կե­լու սո­ցիալ-տն­տե­սա­կան ճգ­նա­ժա­մի պտուղ­նե­րը‚ ու ար­դեն իսկ ճա­շա­կում են։
Հա­սա­րա­կու­թյան և քա­ղա­քա­կան շր­ջա­նակ­նե­րում հարց է ա­ռա­ջա­նում՝ ինչ­պես պետք է այս ի­րադ­րու­թյու­նից դուրս գանք‚ և գրե­թե աս­տի­ճա­նա­բար ձևա­վոր­վում է կոն­սեն­սուս այն հար­ցի շուրջ‚ որ այ­սօր­վա իշ­խա­նա­կան թիմն ի վի­ճա­կի չէ որևէ լու­ծում տա­լու։ Կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի ե­րեք ա­միս­նե­րը ցույց են տվել‚ որ կա­ռա­վա­րող թիմն ա­մեն ինչ տա­պա­լել է։ Վար­չա­պետն իր վար­քագ­ծով վկա­յում է‚ որ դուխ չու­նի փո­խե­լու իր թի­մի ան­դամ­նե­րին՝ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րար‚ պա­րետ‚ ոս­տի­կա­նա­պետ‚ ո­րոնք պետք է ա­պա­հո­վեին կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րը թե գրա­գի­տու­թյան‚ թե մաս­նա­գի­տա­կան‚ թե օ­րեն­քի կի­րարկ­ման ա­ռում­նե­րով։ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը չի ցու­ցա­բե­րում որևէ ցան­կու­թյուն‚ ո­րից կա­րե­լի է հաս­կա­նալ‚ թե ու­զում է ինչ-որ բան փո­խել։ Ա­պա­վի­նե­լով իր թի­մի ձա­խո­ղակ­նե­րին՝ նա փաս­տա­ցի վտան­գում է նաև սե­փա­կան վար­կա­նի­շը։
Այս պայ­ման­նե­րում քա­ղա­քա­կան տար­բեր շր­ջա­նակ­ներ բարձ­րա­ձայ­նում են Փա­շի­նյա­նի ու նրա թի­մի՝ րո­պե ա­ռաջ հե­ռա­նա­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյան մա­սին‚ քա­նի որ դա կա­րող է լի­նել ի­րա­վի­ճա­կը փր­կե­լու դե­ղա­տոմ­սը։ Ի­հար­կե‚ լա­վա­գույն տար­բե­րակն այն կլի­ներ‚ որ Նի­կոլ Փա­շի­նյանն այն­քան ա­դեկ­վա­տու­թյուն և պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն ու­նե­նար‚ որ­պես­զի ըն­դու­ներ‚ որ ճգ­նա­ժա­մա­յին պայ­ման­նե­րում եր­կիր կա­ռա­վա­րելն իր ու իր թի­մի գոր­ծը չէ‚ և հայ­տա­րա­րեր‚ որ թող­նում գնում է։ Սա­կայն հա­սա­րա­կու­թյան մեջ հա­մոզ­մունք կա‚ որ գո­նե այս պա­հի դրու­թյամբ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը պատ­րաստ չէ նման քայ­լի։ Նախ՝ հո­գե­բա­նա­կան տե­սա­կե­տից մշ­տա­պես ան­հա­վա­սա­րակ­շիռ վի­ճա­կում է‚ երկ­րորդ՝ նրա մոտ‚ այ­նուա­մե­նայ­նիվ‚ ո­րո­շա­կի վա­խեր կան իր ա­պա­գա­յի վե­րա­բե­րյալ. բա­վա­կա­նին լուրջ ա­տե­լու­թյան‚ թշ­նա­ման­քի մթ­նո­լորտ է ստեղ­ծել‚ և նա ո­րո­շա­կի ե­րաշ­խիք­ներ պետք է ու­նե­նա վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նից հե­ռա­նա­լուց հե­տո‚ ա­ռա­վել ևս‚ որ այժմ նրա ան­վան շուրջ բա­վա­կա­նին լուրջ կո­ռուպ­ցիոն սկան­դալ­ներ են շր­ջա­նառ­վում‚ խոս­քը ծխա­խո­տի‚ ա­դա­ման­դի մաք­սա­նեն­գու­թյան‚ զեն­քի վա­ճառ­քի մա­սին է։ Նույ­նիսկ այն հիմ­նա­կան հաղ­թա­թուղ­թը‚ որ խա­ղար­կում էր Փա­շի­նյա­նը‚ թե ին­քը մա­քուր է‚ թա­թախ­ված չէ կո­ռուպ­ցիա­յի մեջ‚ մեծ հար­ցա­կա­նի տակ է հայ­տն­վում ներ­կա­յաց­ված փաս­տաթղ­թե­րի ֆո­նին։ ՈՒ­շագ­րավ է‚ որ նա այդ­պես էլ խու­սա­փում է հեր­քել բարձ­րաց­ված մե­ղադ­րանք­նե­րը‚ ինչն ա­վե­լի մեծ կաս­կած­ներ է ա­ռա­ջաց­նում։
Ա­հա այս հա­մա­տեքս­տում մի քա­նի տար­բե­րակ է շր­ջա­նառ­վում՝ այ­նուա­մե­նայ­նիվ‚ ինչ­պես կա­րող է հե­ռա­նալ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը։
1. Ի­հար­կե‚ մեծ շքե­ղու­թյուն կլի­նի մտա­ծել այս պա­հին Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­նե­րի մա­սին‚ ո­րի ար­դյուն­քում կձևա­վոր­վի նոր կա­ռա­վա­րու­թյուն։ Այս տար­բե­րա­կը որևէ մեկն այ­սօր լուրջ չի դի­տար­կում‚ ա­վե­լին‚ պա­տաս­խա­նա­տու քա­ղա­քա­կան շր­ջա­նակ­ներն այս պա­հին ոչ նպա­տա­կա­հար­մար են հա­մա­րում հենց հի­մա նման սցե­նա­րը։ Սա­կայն մոտ ա­պա­գա­յի տե­սա­կե­տից ճգ­նա­ժա­մի մեղ­մա­ցու­մից հե­տո ար­տա­հերթ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյուն­նե­րի հարցն օր­հա­սա­կան է դառ­նում։
2. Փա­շի­նյա­նի հե­ռաց­ման ա­վե­լի ռեալ տար­բե­րակ­նե­րի թվում կա­րե­լի է դի­տար­կել այն‚ որ կո­րո­նա­վի­րու­սով պայ­մա­նա­վոր­ված՝ ճգ­նա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա­լուց հե­տո Նի­կոլ Փա­շի­նյանն էլ ա­վե­լի կխր­վի ա­պա­տիա­յի‚ խու­ճա­պի մեջ։ Եվ նրա թիմն էլ‚ հաս­կա­նա­լով‚ որ Փա­շի­նյանն այլևս այն ա­ռաջ­նոր­դը չէ‚ ո­րի շուրջ պետք է կոն­սո­լի­դաց­վել ու ինք­նա­մո­ռաց անձ­նա­զո­հու­թյամբ խոր­տակ­վել նրա հետ նույն նա­վում‚ չի բա­ցառ­վում՝ ՀՀ վար­չա­պե­տը դր­սից կամ ներ­սից ազ­դակ­ներ ստա­նա‚ ա­ռա­ջարկ­վի մինչև ճգ­նա­ժա­մի ա­վար­տը դե­յու­րե մնալ վար­չա­պետ‚ սա­կայն միա­ժա­մա­նակ ստեղծ­վի հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին լուրջ պրո­ֆե­սիո­նալ մաս­նա­գետ­նե­րից ձևա­վոր­ված կա­ռա­վա­րու­թյուն։ Այդ կա­ռա­վա­րու­թյան միակ ու ա­մե­նա­կարևոր գոր­ծա­ռույթն այն կլի­նի‚ որ փոր­ձի եր­կի­րը հա­նել այս ճգ­նա­ժա­մից կամ գո­նե մեղ­մել վտանգ­նե­րը։ Ի՞նչ ալ­գո­րիթ­մով դա կա­րող է տե­ղի ու­նե­նալ։ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ստիպ­ված հա­մա­ձայ­նում է այս սխե­մա­յին‚ սկ­սում է քա­ղա­քա­կան խոր­հր­դակ­ցու­թյուն­նե­րի շարք այն ու­ժե­րի հետ‚ ո­րոնք ֆոր­մալ կամ ոչ ֆոր­մալ ա­ռու­մով որևէ կերպ չեն ա­սո­ցաց­վում նախ­կին­նե­րի հետ՝ ՀՅԴ‚ Վա­նե­ցյա­նի «Հայ­րե­նիք»‚ «Ազ­գա­յին օ­րա­կարգ»‚ «Մեկ Հա­յաս­տան» և այլն։ Կա­րող են բա­նակ­ցու­թյուն­ներ ըն­թա­նալ նաև խոր­հր­դա­րա­նա­կան ու­ժե­րի՝ «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տա­նի»‚ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տա­նի» հետ։ Քա­ղա­քա­կան կոն­սուլ­տա­ցիա­նե­րի ար­դյուն­քում կա­րող է պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն ձեռք բեր­վել հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին կա­ռա­վա­րու­թյուն ստեղ­ծե­լու շուրջ‚ որ­տեղ ա­ռանց­քա­յին պաշ­տոն­նե­րին կն­շա­նակ­վեն ի­րենց հա­մա­կար­գե­րում հարգ­ված պրո­ֆե­սիո­նալ մար­դիկ‚ ո­րոնց խոս­քը հե­ղի­նա­կա­վոր և ծան­րակ­շիռ կլի­նի ինչ­պես հա­սա­րա­կու­թյան‚ այն­պես էլ մաս­նա­գի­տա­կան շր­ջա­նակ­նե­րի մոտ։ Պետք է փոխ­վեն Երևա­նի քա­ղա­քա­պե­տը‚ ոս­տի­կա­նա­պե­տը‚ է­կո­նո­մի­կա­յի‚ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան և այլ ո­լորտ­նե­րում ա­ռանց­քա­յին պաշ­տոն­ներ զբա­ղեց­նող պաշ­տո­նյա­ներ‚ ո­րոնք պա­տաս­խա­նա­տու են հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին ծրագ­րե­րի ձևա­վոր­ման ու ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար։ Չի բա­ցառ­վում՝ այդ ըն­թաց­քում ո­րո­շա­կի ե­րաշ­խիք­ներ տր­վեն Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին՝ նրա և նրա ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի անվ­տան­գու­թյան ա­ռու­մով։
Ճգ­նա­ժա­մի կա­ռա­վա­րե­լիու­թյան մա­կար­դա­կը բարձ­րաց­նե­լուց հե­տո ար­դեն պետք է հայ­տա­րար­վի ար­տա­հերթ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյուն­ներ անց­կաց­նե­լու մա­սին։ Կձևա­վոր­վի նոր Ազ­գա­յին ժո­ղով‚ ո­րը կար­տա­ցո­լի տվյալ պա­հին առ­կա տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը‚ ին­չի ար­դյուն­քում կս­տեղծ­վի նոր կա­ռա­վա­րու­թյուն։ Այ­սօր­վա գլ­խա­վոր խն­դի­րը հա­կաճգ­նա­ժա­մա­յին լուրջ‚ պրո­ֆե­սիո­նալ կա­ռա­վա­րու­թյուն ձևա­վո­րելն է։ Կլի­նի դա Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հետ‚ թե ա­ռանց նրա՝ քա­ղա­քա­կան կոմպ­րո­մի­սի խն­դիր է։ Փա­շի­նյանն այ­սօր ա­նըն­դու­նակ է ղե­կա­վա­րե­լու եր­կի­րը‚ խն­դի­րը Հա­յաս­տանն ու Ար­ցա­խը կո­լապ­սից փր­կելն է‚ ե­թե դա դեռ հնա­րա­վոր է։ Ի­հար­կե‚ այս­տեղ քա­ղա­քա­կան կամք է հար­կա­վոր ինչ­պես վար­չա­պե­տի‚ այն­պես էլ ընդ­դի­մա­դիր դաշ­տի քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի կող­մից։ Ի­հար­կե‚ չի բա­ցառ­վում‚ որ ի­րա­վի­ճակն այն­քան ծան­րա­նա‚ որ Փա­շի­նյա­նի կար­ծի­քը չհարց­նեն։ Այս պա­հին կա­րող ենք նկա­տել‚ որ ՀՀ գոր­ծող վար­չա­պե­տը հույ­սը դնում է ինչ-որ հրաշ­քի վրա‚ և այդ հրաշ­քը‚ ինչ­պես ցույց տվե­ցին վեր­ջին շա­բաթ­նե­րը‚ բժշ­կա­կան դի­մակ­ներն են‚ ձեռ­քե­րը մա­քուր պա­հե­լը‚ սո­ցիա­լա­կան հե­ռա­վո­րու­թյուն պա­հե­լը։ Եվ չէինք ա­սի‚ թե դա շատ հու­սադ­րող հրաշք է‚ ա­ռա­վել ևս‚ որ այդ կա­նոն­ներն այդ­պես էլ չփր­կե­ցին Փա­շի­նյա­նին կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­վե­լուց‚ ե­թե ի­հար­կե‚ հա­վա­տանք‚ որ նա ի­րոք վա­րակ­վել է։
Ա­րամ Վ. ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 4365

Մեկնաբանություններ