Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Կա­րող էր ծի­ծա­ղե­լի լի­նել, ե­թե այդ­քան տխուր չլի­ներ

Կա­րող էր ծի­ծա­ղե­լի լի­նել, ե­թե այդ­քան տխուր չլի­ներ
18.10.2019 | 00:50

Վեր­ջերս «Ի­րա­տեսն» անդ­րա­դար­ձել էր ԱԺ գրա­դա­րա­նի խնդ­րին, թե ինչ­պես է այն խոր­հր­դա­րա­նի աշ­խա­տա­կազ­մի կա­ռուց­ված­քից ան­հե­տա­ցել, և ինչ բա­ժին է հի­մա «տնա­վոր­վել» գրա­դա­րա­նի նախ­կին սե­նյա­կում։ Ի՞ն­չը ստի­պեց վեր­հի­շել այս ման­րա­մաս­նը։ Օ­րերս ԲՀԿ խմ­բակ­ցու­թյան ան­դամ Նաի­րա Զոհ­րա­բյա­նը ֆեյս­բու­քյան իր է­ջում տե­ղադ­րել էր ի­րա­պես հիաս­քանչ մի լու­սան­կա­րը Նի­դեր­լանդ­նե­րի Սե­նա­տի գրա­դա­րա­նից։ Հզոր տե­սա­րան էր, ո­րը հեր­թա­կան ան­գամ ստի­պում էր ցավ ապ­րել ու եզ­րա­կաց­նել՝ մեր խոր­հր­դա­րա­նա­կան «քայլ ա­րած» մե­ծա­մաս­նու­թյան հա­մար ար­հա­մարհ­ված ու ան­կյուն քշ­ված շատ ար­ժեք­նե­րի նման գիրքն էլ, գրա­դա­րանն էլ «նախ­կին­նե­րից» մնա­ցած ծանր ժա­ռան­գու­թյուն են, ո­րոն­ցից ժամ ա­ռաջ պետք է ա­զատ­վել։ Զար­գա­ցած եր­կր­նե­րի օ­րենս­դիր մարմ­նում գրա­դա­րա­նը ոչ միայն գրա­պա­հոց է, այլև տե­սար­ժան վայ­րին հա­մա­հունչ կա­ռույց, որն օ­տա­րերկ­րա­ցի­նե­րի զար­մանքն ու հիաց­մունքն է հա­րու­ցում։


Հի­մա կա­սեք՝ ինչ մանր-մունր բա­նե­րի հետևից ենք ըն­կել, երբ «Հա­յոց լե­զու», «Հայ գրա­կա­նու­թյուն», «Հա­յոց պատ­մու­թյուն» ա­ռար­կա­նե­րը բու­հե­րում դա­սա­վան­դելն է ար­դեն ոչ պար­տա­դիր դառ­նում։ «Ե­կե­ղե­ցու պատ­մու­թյուն» ա­ռար­կա­յից հրա­ժար­վե­լու մեծ ցան­կու­թյուն ու­նե­ցող ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան հեր­թա­կան «գլուխ­գոր­ծոցն» է սա։ «Բարձ­րա­գույն կր­թու­թյան և գի­տու­թյան մա­սին» օ­րեն­քի այս փո­փո­խու­թյամբ իշ­խա­նու­թյու­նը հետևո­ղա­կա­նո­րեն ոչն­չաց­նում է այն ա­մե­նը, ին­չը հայ­կա­կան է ու ազ­գա­յին։ Պե­տա­կա­նու­թյան ող­նա­շա­րը կոտ­րող օր­վա իշ­խող­նե­րը չեն խոր­շում Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի կեղծ հայ­րե­նա­սի­րա­կան եր­կու բա­ռի հա­մար բյու­ջեից դուրս գրել 49 մլն դրամ՝ նրա մտ­քի «գո­հար­նե­րը» մեծ պաս­տառ­նե­րով տա­րա­ծե­լու հա­մար, մինչ­դեռ գրա­կան ի­րա­կան ար­ժեք ներ­կա­յաց­նող ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի հրա­տա­րակ­ման հա­մար բյու­ջեն դա­տարկ է։


Կոնկ­րե­տաց­նենք. այս տա­րի մե­ծա­նուն հա­յե­րի՝ Հով­հան­նես Թու­մա­նյա­նի և Կո­մի­տա­սի 150-ա­մյակն է, նրանց գոր­ծու­նեու­թյան, ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի մա­սին բազ­մա­թիվ ան­տիպ, ար­ժե­քա­վոր աշ­խա­տանք­ներ կան, սա­կայն դրանց հե­ղի­նակ­նե­րը, ֆի­նան­սա­կան պատ­ճառ­նե­րով, չեն կա­րո­ղա­նում դրանք հրա­տա­րա­կել։ Զո­րօ­րի­նակ, պատ­մա­բան, հրա­պա­րա­կա­խոս, տն­տե­սա­կան մշա­կու­թա­բան ԽԱՉԱ­ՏՈՒՐ ԴԱ­ԴԱ­ՅԱ­ՆԸ Կո­մի­տա­սի մա­սին արժեքավոր աշ­խա­տու­թյուն է հե­ղի­նա­կել, ո­րը նոր լույ­սի տակ է ներ­կա­յաց­նում Կո­մի­տաս մար­դուն, սա­կայն այն գր­քի չի վե­րած­վել մի պարզ պատ­ճա­ռով, ո­րի մա­սին հե­ղի­նա­կը նր­բո­րեն նկա­տում է. «Չեմ դի­մե­լու որևէ ան­հա­տի կամ պե­տա­կան կա­ռույ­ցի, թե փող տվեք՝ գործս տպագ­րեմ (պե­տա­կան մար­մի­նը գի­տե ում և ին­չի հա­մար է ֆի­նա­նա­սա­վո­րում)։ Դա ան­բա­րո կլի­ներ Կո­մի­տա­սի հի­շա­տա­կի հան­դեպ և ան­հա­րիր իմ ար­ժա­նա­պատ­վու­թյանն ու սկզ­բունք­նե­րին։ Թող մնա ան­տիպ­նե­րիս պա­հո­ցում»։ ՈՒ քա­նի՜ քա­նի ար­ժե­քա­վոր գործ է մնում ան­տիպ, այն դեպ­քում, երբ Փա­շի­նյա­նի գրքի հրա­տա­րա­կիչն ստա­նում է 100 հա­զար դո­լար։ Չենք զար­մա­նա, ե­թե մի օր էլ բյու­ջեից գու­մար դուրս գրեն՝ Փա­շի­նյա­նի մտ­քի գո­հար­նե­րը բու­հե­րում պար­տա­դիր դա­սա­վանդ­ման ա­ռար­կա դարձ­նե­լու հա­մար։ Թե չէ, Թու­մա­նյա՜ն, Կո­մի­տա՜ս... Նրանց փո­խա­րի­նե­լու է եկել Փաշ­ին­յա­նը։


Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3748

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ