Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«ԱԺ-ում քն­նար­կում­նե­րը հա­ճախ լեզ­վա­կան փոխհ­րաձ­գու­թ­յուն­նե­րի կամ վի­րա­վո­րանք­նե­րի դաշտ են տե­ղա­փոխ­վում»

«ԱԺ-ում քն­նար­կում­նե­րը հա­ճախ լեզ­վա­կան փոխհ­րաձ­գու­թ­յուն­նե­րի կամ վի­րա­վո­րանք­նե­րի դաշտ են տե­ղա­փոխ­վում»
24.12.2019 | 01:22
7-րդ գու­մա­րու­ման Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի գոր­ծու­նեու­թյունն «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր ՍՈ­ՖՅԱ ՀՈՎ­ՍԵ­ՓՅԱՆՆ ար­դյու­նա­վետ է հա­մա­րում, քա­նի որ մի շարք օ­րենք­ներ են ըն­դուն­վել, որ կա­րող են խթա­նել բնակ­չու­թյան բա­րե­կե­ցու­թյու­նը: «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում տի­կին Հով­սե­փյանն ա­ռանձ­նաց­նում է՝ խոր­հր­դա­րա­նա­կան աշ­խա­տանք­նե­րի ա­ռա­ջին կի­սա­մյա­կը կա­րե­լի է ո­րա­կել որ­պես կողմ­նո­րոշ­ման ու օ­րենք­նե­րի ու­սում­նա­սի­րու­թյան փուլ, երկ­րոր­դը՝ օ­րենք­նե­րի մշակ­ման ու տար­բեր նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րով հան­դես գա­լու ըն­թացք: Վս­տահ է՝ 2020-ին օ­րենս­դիրն ա­վե­լի ար­դյու­նա­վետ է աշ­խա­տե­լու:
«Բնա­կան էր, որ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան մա­սով սկզբ­նա­կան շր­ջա­նում դժ­վա­րու­թյուն­ներ կլի­նեին, քա­նի որ մեկս մյու­սին ճա­նա­չե­լու, մի­մյանց կա­րո­ղու­թյուն­ներն ու ու­նա­կու­թյուն­նե­րը հաս­կա­նա­լու խն­դիր ու­նեինք: Չեմ ժխ­տի՝ ե­ղել են նաև դժ­վա­րու­թյուն­ներ, ո­րոնք բաց ու ան­կեղծ հա­ղոր­դակց­ման ար­դյուն­քում հաղ­թա­հար­վել են: Դրանք հիմ­նա­կա­նում կապ­ված են ե­ղել մո­տե­ցում­նե­րի հետ: Օ­րի­նակ՝ մար­զե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ պատ­գա­մա­վոր­նե­րը գրե­թե բո­լոր հար­ցե­րը կամ խն­դիր­նե­րը դի­տար­կում են մար­զե­րի բնա­կիչ­նե­րի աչ­քե­րով՝ ի տար­բե­րու­թյուն այն պատ­գա­մա­վոր­նե­րի, որ ա­վե­լի քիչ են շփ­վում մար­զաբ­նակ­նե­րի հետ: Ինչ վե­րա­բե­րում է խոր­հր­դա­րա­նա­կան­նե­րիս թե­րա­ցում­նե­րին, ա­պա դրանց ցցուն, ընդ­գծ­ված օ­րի­նակ­ներ կամ դեպ­քեր չեմ կա­րող նշել»,- ըն­դգ­ծում է Սո­ֆյա Հով­սե­փյա­նը:
Ի տար­բե­րու­թյուն «Իմ քայ­լի» ներ­կա­յա­ցուց­չի՝ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր Ի­ՎԵ­ՏԱ ՏՈ­ՆՈ­ՅԱ­ՆԸ նկա­տում է՝ խոր­հր­դա­րանն այդ­քան էլ ար­դյու­նա­վետ չի աշ­խա­տել. «Ցա­վոք սր­տի, մեկ տար­վա ըն­թաց­քում շատ կարևոր, օ­րա­կար­գա­յին օ­րեն­սդ­րա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րի քն­նարկ­ման փո­խա­րեն Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը վե­րած­վում էր օ­րա­կար­գի հետ կապ չու­նե­ցող ա­ռան­ձին հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի կամ երևույթ­նե­րի քն­նարկ­ման հար­թա­կի, ին­չի օգ­տա­կար գոր­ծո­ղու­թյան գոր­ծա­կիցն ինձ հա­մար զրո­յա­կան էր: Բո­լորս էլ պետք է քաջ գի­տակ­ցենք այն ա­ռա­քե­լու­թյու­նը, ո­րի հա­մար ժո­ղո­վուր­դը մեզ գոր­ծու­ղել է խոր­հր­դա­րան: Հու­սով եմ՝ ե­կող տա­րի խոր­հր­դա­րա­նա­կան աշ­խա­տանքն ամ­փո­փե­լիս, հնա­րա­վոր կլի­նի խո­սել մեր աշ­խա­տան­քի նոր ո­րա­կի ու բո­վան­դա­կու­թյան մա­սին»:
ԲՀԿ-ա­կան պատ­գա­մա­վորն ըն­դգ­ծում է՝ «սի­րո և հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյան հե­ղա­փո­խու­թյու­նից» հե­տո տո­տալ ան­հան­դու­ժո­ղա­կա­նու­թյու­նը նաև խոր­հր­դա­րա­նա­կան հար­թակ է տե­ղա­փոխ­վել: Հա­վե­լում է՝ բո­վան­դա­կա­յին քն­նա­դա­տու­թյան դի­մաց անձ­նա­կան վի­րա­վո­րանք­նե­րի տե­ղա­տա­րա­փի առ­կա­յու­թյունն ար­դեն օ­րի­նա­չափ է դար­ձել: «Ե­թե խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը բո­վան­դա­կա­յին քն­նա­դա­տու­թյան է են­թար­կում այս կամ այն օ­րեն­սդ­րա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թյու­նը, ա­պա դա երբևէ ինք­նան­պա­տակ չի ար­վում: Ինք­ներդ էլ բազ­մա­թիվ ան­գամ ա­կա­նա­տես եք ե­ղել, որ քն­նա­դա­տու­թյուն­նե­րից հե­տո քն­նար­կում­նե­րը, դժ­բախ­տա­բար, տե­ղա­փոխ­վել են լեզ­վա­կան փոխհ­րաձ­գու­թյուն­նե­րի կամ վի­րա­վո­րանք­նե­րի դաշտ: Կար­ծում եմ՝ վա­ղուց ժա­մա­նակն է դա­դա­րեց­նե­լու պայ­քա­րը ան­ցյա­լի ստ­վեր­նե­րի դեմ: Մեր երկ­րում տե­ղի են ու­նե­ցել փո­փո­խու­թյուն­ներ, ժո­ղովր­դի ա­զատ կա­մար­տա­հայտ­ման մի­ջո­ցով ձևա­վոր­վել է նոր խոր­հր­դա­րան, և պետք է փոր­ձել ա­ռա­վե­լա­գույնս ար­դյու­նա­վետ աշ­խա­տել մեզ վե­րա­պահ­ված գոր­ծա­ռույթ­ներն ի­րա­կա­նաց­նե­լու հա­մար: Շատ կցան­կա­նամ՝ հե­տայ­սու ա­ռիթ չու­նե­նանք բարձ­րա­ձայ­նե­լու, որ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյան ներ­կա­յաց­րած օ­րեն­սդ­րա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րը, նախ­կի­նում ձևա­վոր­ված վատ ա­վան­դույ­թի հա­մա­ձայն, շա­րու­նա­կա­բար և օ­րի­նա­չա­փո­րեն մերժ­վում են կա­ռա­վա­րու­թյան կամ խոր­հր­դա­րա­նա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյան կող­մից: Բո­լորս պետք է քաջ գի­տակ­ցենք՝ հա­մա­տեղ ու ար­դյու­նա­վետ աշ­խա­տան­քից շա­հե­լու են մեր բնակ­չու­թյունն ու Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը»,- ա­սում է Ի­վե­տա Տո­նո­յանն ու շեշ­տում՝ փո­խա­դարձ լեզ­վակ­ռիվ­ներն ու կս­միթ­նե­րը որևէ լավ բա­նի չեն հան­գեց­նե­լու:
«Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան քար­տու­ղար ԱՐ­ՄԱՆ Ա­ԲՈ­ՎՅԱՆՆ էլ հա­վե­լում է, որ նա­խորդ տա­րի ի­րենց խմ­բակ­ցու­թյու­նը հան­դես է ե­կել 90-ից ա­վե­լի օ­րեն­սդ­րա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րով, ո­րոն­ցից ըն­դուն­վել է միայն 9-ը: Հա­վա­տաց­նում է՝ խմ­բակ­ցու­թյու­նը հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րի սահ­մա­նում ա­րել է ա­ռա­վե­լա­գույնն ու փոր­ձել հնա­րա­վո­րինս ար­դյու­նա­վետ աշ­խա­տել: Պա­րոն Ա­բո­վյանն ըն­դգ­ծում է՝ այլ խմ­բակ­ցու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նը հեշտ չի ե­ղել, յու­րա­քան­չյուր նա­խագ­ծի շուրջ բա­վա­կան բուռն քն­նար­կում­ներ են ծա­վալ­վել. «Մեր խմ­բակ­ցու­թյան կող­մից լուրջ աշ­խա­տանք­ներ են տար­վել ար­տա­սահ­մա­նյան գոր­ծըն­կեր­նե­րի հետ: Բո­լոր հար­ցե­րը, որ քն­նարկ­վել են ներ­քին ու ար­տա­քին հար­թակ­նե­րում, չեն վրի­պել մեր ու­շադ­րու­թյու­նից: Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի աշ­խա­տանք­ներն էլ ա­վե­լի ար­դյու­նա­վետ դարձ­նե­լու հա­մար պետք է ա­ռա­վել ի­րա­տես լի­նենք, մի կողմ դնենք անձ­նա­կան ամ­բի­ցիա­ներն ու աշ­խա­տենք մեր հայ­րե­նի­քի հզո­րաց­ման ու բար­գա­վաճ­ման հա­մար»:
«Լու­սա­վոր Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր Ա­ՆԻ ՍԱՄ­ՍՈ­ՆՅԱ­ՆԸ խոր­հր­դա­րա­նի մե­կա­մյա աշ­խա­տան­քը դի­տար­կում է ե­րեք բա­ղադ­րի­չով՝ գա­ղա­փա­րա­քա­ղա­քա­կան, ըստ կա­րո­ղու­թյուն­նե­րի ու հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան պատ­րաս­տա­կա­մու­թյան։ «Գա­ղա­փա­րա­քա­ղա­քա­կան ա­ռու­մով այն աչ­քի չի ըն­կել: Մեկ տար­վա ըն­թաց­քում խոր­հր­դա­րա­նը հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ է ու­նե­ցել ինս­տի­տու­տի­ցիո­նալ փո­փո­խու­թյուն­նե­րով զար­գաց­նե­լու պառ­լա­մեն­տա­րիզ­մը, սա­կայն հենց տար­վա սկզ­բում մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը երկ­րորդ ան­գամ երկ­րում սու­պեր­վար­չա­պե­տա­կան հա­մա­կարգ հաս­տա­տեց: Ե­թե օ­րեն­սդ­րի աշ­խա­տանք­նե­րը գնա­հա­տենք ըստ կա­րո­ղու­թյուն­նե­րի, ա­պա, ի տար­բե­րու­թյուն նա­խորդ­նե­րի, այս խոր­հր­դա­րանն ա­ռա­վել քան զար­գա­ցած է, ին­տե­լեկ­տուալ և աչ­քի է ընկ­նում պառ­լա­մեն­տա­կան դի­վա­նա­գի­տու­թյամբ: Ինչ վե­րա­բե­րում է հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյա­նը, ա­պա թեև իշ­խող մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը մշ­տա­պես պատ­րաս­տա­կա­մու­թյուն է ցու­ցա­բե­րում, բայց հա­ճախ կարևոր քն­նար­կում­նե­րի ժա­մա­նակ մեր գոր­ծըն­կեր­նե­րը չհար­դուր­ժող են այ­լընտ­րան­քա­յին մո­տե­ցում­նե­րի և խոս­քի նկատ­մամբ։ Սա, կար­ծում եմ, բարձր լե­գի­տի­մու­թյան բար­դույթ է, ո­րը նրանք չեն կա­րո­ղա­նում հաղ­թա­հա­րել, իսկ դա վտան­գա­վոր է։ Հե­տա­գա աշ­խա­տանք­ներն էլ ա­վե­լի ար­դյու­նա­վետ դարձ­նե­լու հա­մար մե­ծա­մաս­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ պատ­գա­մա­վոր­նե­րին հոր­դո­րում եմ ընդ­դի­մու­թյան կող­մից ներ­կա­յաց­ված նա­խագ­ծերն ա­վե­լի հա­ճախ հեր­թա­կան նս­տաշր­ջա­նի օ­րա­կար­գում նե­րա­ռել: Սեր և հա­մե­րաշ­խու­թյուն եմ մաղ­թում գոր­ծըն­կեր­նե­րիս»։
Խոր­հր­դա­րա­նի աշ­խա­տանք­նե­րի ար­դյու­նա­վե­տու­թյունն ու ա­նար­դյու­նա­վե­տու­թյունն ա­մե­նից լավ թերևս մենք՝ լրագ­րող­ներս, կա­րող ենք գնա­հա­տել: Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի աշ­խա­տող­ներն օր­նի­բուն լու­սա­բա­նող­ներս տես­նում ենք թե՛ աշ­խա­տող­նե­րին, թե՛ գլուխ պա­հող­նե­րին, թե՛ նիս­տե­րից հա­ճա­խա­կի բա­ցա­կա­յող­նե­րին, թե՛ ուղ­ղա­կի կո­ճակ սեղ­մող­նե­րին: Ի տար­բե­րու­թյուն պատ­գա­մա­վոր­նե­րի, ո­րոնք ու­նեն ի­րենց աշ­խա­տա­սե­նյակ­նե­րը, պարգևավ­ճար­ներ են ստա­նում ու գոր­ծու­ղում­նե­րի մեկ­նում, անն­կա­րագ­րե­լի բարդ է մեր աշ­խա­տան­քը, երբ ինչ-որ հար­ցի առն­չու­թյամբ հար­ցազ­րույց ենք ցան­կա­նում վերց­նել, իսկ պատ­գա­մա­վո­րը «տե­ղում չէ», «այ­սօր չի գա­լու», «ար­դեն դուրս է ե­կել», «հան­դիպ­ման է» և այլն: Ըստ մեր ու­սում­նա­սի­րու­թյան՝ ա­մե­նից պար­տա­ճա­նա­չը «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տա­նի» պատ­գա­մա­վոր­ներն են, ան­պար­տա­ճա­նա­չը՝ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տա­նի­նը»: Իմ-քայ­լա­կան­նե­րը` խոր­հր­դա­րա­նի նվի­րյալ­նե­րը, հա­մես­տո­րեն, լու­ռու­մունջ աշ­խա­տում են, ուղ­ղա­կի փա­փուկ ա­թոռ­ներ զբա­ղեց­նող­ներն ԱԺ են գա­լիս ա­սել-խո­սե­լու և գե­ղե­ցիկ լու­սան­կար­ներ հրա­պա­րա­կե­լու հա­մար:
7-րդ գու­մար­ման Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը ես ան­վա­նում եմ «ծա­փա­հա­րող­նե­րի»: Իշ-խա­նա­փո­խու­թյու­նից հե­տո օ­րենս­դիր մար­մին ե­կած­ներն ա­մեն մի «հու­զիչ» ե­լույ­թից հե­տո ծափ տա­լուց չեն կաշ­կանդ­վում: Ե­թե նախ­կի­նում պատ­գա­մա­վոր­նե­րը ծա­փա­հա­րում էին ի­րենց հյու­րըն­կա­լած ա­շա­կերտ­նե­րին, ու­սա­նող­նե­րին կամ օր­վա հո­բե­լյա­րին, ա­պա «ե­րի­տա­սար­դա­կան» խոր­հր­դա­րա­նը հիմ­նա­կա­նում վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին է ծա­փա­հա­րում: Մեզ՝ լրագ­րող­նե­րիս հա­մար երևույ­թը խորթ է, ըստ տրա­մա­բա­նու­թյան՝ քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի ե­լույթ­նե­րից, հար­ցու­պա­տաս­խան­նե­րից ոչ թե ոգևոր­վել, այլ դա­տո­ղու­թյուն­ներ ա­նել է պետք: Նո­րեկ­նե­րը, փաս­տո­րեն, ի­րենց ա­ռաջ­նոր­դի ա­սա­ծը ոչ թե ի գի­տու­թյուն են ըն­դու­նում, այլ որ­պես ան­վե­րա­պահ ճշ­մար­տու­թյուն և հայտ­նում ի­րենց հա­մա­ձայ­նու­թյու­նը նրա ա­մեն մի ա­սա­ծին:
Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱՆ
Դիտվել է՝ 5689

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ