Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Մա­մու­լի զար­մա­նա­լի կոն­ֆե­րան­սը Կա­պա­նում և նա­խա­գա­հի մի շարք թեկ­նա­ծու­նե­րի տա­րօ­րի­նակ պա­տաս­խան­նե­րը Ստե­փա­նա­կեր­տից

Մա­մու­լի զար­մա­նա­լի կոն­ֆե­րան­սը Կա­պա­նում և նա­խա­գա­հի մի շարք թեկ­նա­ծու­նե­րի տա­րօ­րի­նակ պա­տաս­խան­նե­րը Ստե­փա­նա­կեր­տից
07.02.2020 | 01:40
Ե­թե այդ­պես ա­սեն, այն էլ՝ Ստե­փա­նա­կեր­տում, ա­պա դա մե­ծա­մաս­նու­թյան նե­րո­ղա­միտ ժպի­տը կա­ռա­ջաց­նի։ Ար­ցա­խում զին­վո­րա­կան­նե­րը միշտ էլ արտ­գործ­նա­խա­րար­նե­րից պա­կաս չեն ի­մա­ցել։ Դա ի­րա­կա­նու­թյունն է, բա­ցի դրա­նից, Ար­ցա­խի պաշտ­պա­նու­թյան բա­նա­կի հրա­մա­նա­տա­րու­թյու­նը միշտ ու­ղիղ կա­պի մեջ է ե­ղել և է, օ­րի­նակ, հա­կա­մար­տու­թյան գո­տում ԵԱՀԿ գոր­ծող նա­խա­գա­հի անձ­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Ան­ջեյ Կաս­պր­չի­կի հետ, մշ­տա­կան շփ­ման մեջ է ԵԱՀԿ գոր­ծող նա­խա­գա­հի անձ­նա­կան ներ­կա­յա­ցուց­չի դաշ­տա­յին օգ­նա­կան­նե­րի հետ և այլն։ Էլ չենք ա­սում, որ մի շարք պատ­մա­կան ժա­մա­նա­կա­հատ­ված­նե­րում Ար­ցա­խի զո­րա­պե­տե­րը, ծան­րակ­շիռ հան­գա­մանք­նե­րի բե­րու­մով (օ­րի­նակ՝ Սամ­վել Բա­բա­յա­նը), շատ ա­վե­լի տե­ղե­կաց­ված են ե­ղել, քան ԼՂՀ ԱԳ նա­խա­րար­նե­րը։
Ներ­կա դեպ­քում ի՞նչ կա­րող էր չի­մա­նալ և ին­չին տե­ղյակ չլի­նել պա­տե­րազ­մող երկ­րի ԱԽ քար­տու­ղա­րը, թե­կուզ՝ նախ­կին։ Չենք ըն­դու­նում հա­վա­նա­կա­նու­թյու­նը։ Կա­րո՞ղ են տե­ղյակ չլի­նել խոր­հր­դա­րա­նի խոս­նա­կը, նախ­կին վար­չա­պե­տը, ո­րոնք նույն­պես ԼՂՀ ԱԽ-ի կազ­մում են։ Այդ հա­վա­նա­կա­նու­թյունն էլ չենք ըն­դու­նում։ Ար­դեն պարզ­վել է, որ Փա­շի­նյա­նի հա­մար նա­խա­գա­հի միակ «վատ» թեկ­նա­ծուն գե­նե­րալ Վի­տա­լի Բա­լա­սա­նյանն է։ Նա և Ա­շոտ Ղու­լյա­նը, իսկ ե­թե ինչ-որ կերպ Սամ­վել Բա­բա­յա­նին էլ թույլ տան մաս­նակ­ցել ընտ­րու­թյա­նը, ա­պա նա էլ ա­զա­տագ­րա­կան շարժ­ման վե­տե­րան են, և Ար­ցա­խում նրանց բո­լորն են ճա­նա­չում։ Նրանք ինչ-որ բան ինչ-որ մե­կին ա­պա­ցու­ցե­լու կա­րիք չու­նեն։ Բայց ա­ռայժմ, բա­ցի Մա­սիս Մա­յի­լյա­նից, բո­լո­րը լռում են, չեն շտա­պում պա­տաս­խա­նել Փա­շի­նյա­նին։ «Ին­չու՞» հար­ցը հաս­կա­նա­լի է. Ար­ցա­խում որևէ մե­կը չի կաս­կա­ծում, որ և՛ Բա­լա­սա­նյա­նը, և՛ Ղու­լյա­նը, և՛ Բա­բա­յա­նը դեմ են ե­ղել և են ոչ միայն «Մադ­րի­դյան սկզ­բունք­նե­րին», այլև ցու­ցա­կով միա­կող­մա­նիո­րեն «տա­րածք­ներ հանձ­նե­լու» ինչ-ինչ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի։ Ե­թե որևէ մե­կին հե­տաք­րք­րում է այդ «ցու­ցա­կը», թող ծա­նո­թա­նա Մա­սիս Մա­յի­լյա­նի պա­տաս­խա­նին, որն ա­զատ դր­ված է հա­մա­ցան­ցում։ Դա նույն­պես ա­պա­ցույց է, որ Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի հա­սա­րա­կու­թյունն ինչ-որ թա­տե­րա­կա­նաց­ված բե­մադ­րու­թյուն է դի­տում, ոչ թե «հար­ցու­պա­տաս­խան­նե­րի» ի­րա­կան գոր­ծըն­թաց։ Ե­թե մի բան լի­ներ, ա­պա Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հի բո­լոր թեկ­նա­ծու­նե­րը, նույ­նիսկ Ար­ցա­խի բո­լոր պաշ­տո­նա­տար դեմ­քե­րը պար­զա­պես ի­րենց պա­տաս­խան­նե­րը Փա­շի­նյա­նին կու­ղար­կեին այլ կա­պու­ղի­նե­րով կամ էլ կպա­հան­ջեին Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի ԱԽ-ե­րի ար­տա­հերթ ու փակ նիստ։ Ին­չու՞ չէ, այդ­պի­սի փորձ ար­դեն կա. 2019 թ. մար­տի 12-ին Ստե­փա­նա­կեր­տում Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի ԱԽ-ե­րի հա­մա­տեղ նիս­տում կող­մերն ի­րար շատ բան ա­սա­ցին փակ աշ­խա­տա­կար­գով։ Եվ նույն Փա­շի­նյա­նը կաս­կած­ներ չպետք է ու­նե­նա, թե ար­ցախ­ցի­ներն ինչն են ըն­դու­նում, ին­չը՝ ոչ։ Բայց չէ՞ որ հի­մա ոչ մի նման բան չկա։
Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, հայ­կա­կան մեկ-եր­կու ԶԼՄ հի­մա պն­դում են, թե իբր «չճա­նաչ­ված ԼՂՀ-ի նա­խա­գա­հի մի շարք թեկ­նա­ծու­ներ ար­ձա­գան­քել են «ղա­րա­բա­ղյան կար­գա­վոր­ման հար­ցում Սերժ Սարգ­սյա­նից մնա­ցած «ժա­ռան­գու­թյան» նկատ­մամբ վե­րա­բեր­մունք ար­տա­հայ­տե­լու մա­սին Մա­սիս Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի կո­չին»։ Եվ ար­ձա­գան­քող­նե­րից նշ­վում են ոչ միայն Մա­յի­լյա­նը, այլև Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նը, Ա­շոտ Ղու­լյա­նը և ընդ­դի­մա­դիր Հայկ Խա­նու­մյա­նը։ Հնա­րա­վոր է, չեմ կա­րող ժխ­տել։ Բայց ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նենք. լայն լու­սա­բա­նում ստա­ցավ միայն արտ­գործ­նա­խա­րա­րի պա­տաս­խա­նը։ Ին­չու՞։ Ա­հա թե ինչ է գրել երևա­նյան «Sputnik» հան­դե­սը, բա­ցի Մա­յի­լյա­նից, այլ թեկ­նա­ծու­նե­րի «պա­տաս­խան­նե­րի» էու­թյան մա­սին. «Հա­յաս­տա­նի նախ­կին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի կող­մից քն­նարկ­ված կար­գա­վոր­ման տար­բե­րակն ա­նըն­դու­նե­լի է նաև Հա­րու­թյու­նյա­նի և նրա քա­ղա­քա­կան թի­մի հա­մար։ Նա խոս­տա­նում է, որ Ղա­րա­բա­ղի ղե­կա­վար ըն­տր­վե­լու դեպ­քում ջան­քեր չի խնա­յի Ղա­րա­բա­ղի վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ գտն­վող տա­րածք­նե­րի զար­գաց­ման ու ծաղկ­ման հա­մար։ Խա­նու­մյա­նի հայ­տա­րա­րու­թյու­նում նշ­վում է, որ նրա հա­մար ա­նըն­դու­նե­լի են ցան­կա­ցած ժա­ռան­գու­թյուն, ցան­կա­ցած փաս­տա­թուղթ, ո­րոն­ցում խոս­վում է տա­րած­քա­յին զի­ջում­նե­րի մա­սին։ Ա­շոտ Ղու­լյա­նի թի­մի հա­մար Ղա­րա­բա­ղի ան­կա­խու­թյու­նը նվա­զա­գույն խն­դիրն է, իսկ վերջ­նա­կան նպա­տա­կը միա­վո­րումն է Հա­յաս­տա­նի հետ։ Ներ­կա­յիս տես­քով Ղա­րա­բա­ղի տա­րած­քը Ղու­լյա­նը հա­մա­րում է միակ հու­սա­լի ե­րաշ­խի­քը։ Նա նաև հա­մոզ­ված է, որ ա­ռանց Ղա­րա­բա­ղի մաս­նակ­ցու­թյան չեն կա­րող լի­նել լիար­ժեք ու բո­վան­դա­կա­յին բա­նակ­ցու­թյուն­ներ։
Այ­սինքն, ոչ մե­կը «կողմ» չէ, պար­զա­պես ան­հաս­կա­նա­լի է, թե ին­չու «կողմ» չեն, ե­թե հաշ­վի առ­նենք, որ Հա­յաս­տա­նի եր­րորդ նա­խա­գա­հը բա­նակ­ցու­թյուն­ներ չի վա­րել տա­րած­քա­յին զի­ջում­նե­րի, «տա­րածք­ներ հանձ­նե­լու» և նման բա­նե­րի մա­սին։ Որ­պես­զի ըն­թեր­ցող­նե­րը չկաս­կա­ծեն, կր­կին հի­շեց­նենք. զին­վո­րա­կան­նե­րը, հատ­կա­պես ԼՂՀ պաշտ­պա­նու­թյան բա­նա­կի գե­նե­րալ­նե­րը, միշտ դեմ են ե­ղել թշ­նա­մու հետ տա­րածք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ ցան­կա­ցած «գոր­ծարք­նե­րի», թե­կուզ և ԵԱՀԿ ՄԽ-ի հո­վա­նու ներ­քո։ Բա­ցար­ձա­կա­պես միշտ հենց Ար­ցա­խի զին­վո­րա­կան­ներն են ե­ղել ԼՂՀ Շա­հու­մյա­նի շր­ջա­նի, ինչ­պես նաև Գե­տա­շեն ու Մար­տու­նա­շեն գյու­ղե­րի, Ար­ցա­խի Մար­տա­կեր­տի և Մար­տու­նու շր­ջան­նե­րի օ­կու­պաց­ված մա­սե­րի ա­զա­տագր­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյան կողմ­նա­կից­ներ։
ՈՒս­տի ստի­պո­ղա­կան հարց է դր­վում. իսկ ինչ­պի­սի՞ հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ ու­նեն այն ան­ձինք, ո­րոնց մա­սին ար­դեն հայտ­նի է, որ նրանք ԼՂՀ նա­խա­գա­հի թեկ­նա­ծու են լի­նե­լու մար­տի 31-ի ընտ­րու­թյու­նում։ Այդ հար­ցին պա­տաս­խա­նե­լու հա­մար հա­վա­նա­բար հար­կա­վոր են ինչ-որ տվյալ­ներ, ա­սենք, Ար­ցա­խում ինչ-որ սո­ցիո­լո­գիա­կան հարց­ման։ Բա­ցի դրա­նից, մար­տի 31-ին լի­նե­լու են ոչ միայն նա­խա­գա­հա­կան, այլև խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյուն­ներ։ Այ­սինքն, այդ օ­րը չա­փա­զանց կարևոր է բո­լոր տե­սան­կյուն­նե­րից։ Բա­ցի Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հի մեր թվար­կած թեկ­նա­ծու­նե­րից նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նի հա­մար պայ­քա­րե­լու մտադ­րու­թյան մա­սին հայ­տա­րա­րել են նաև խոր­հր­դա­րա­նի ան­կախ պատ­գա­մա­վոր Ռուս­լան Իս­րա­յե­լյա­նը, ստե­փա­նա­կերտ­ցի հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ Քրիս­տի­նա Բա­լա­յա­նը, ՀՅԴ («Դաշ­նակ­ցու­թյուն») կու­սակ­ցու­թյան Ար­ցա­խի կո­մի­տեի ղե­կա­վար Դա­վիթ Իշ­խա­նյա­նը, ընդ­դի­մա­դիր «Միաս­նա­կան Հա­յաս­տա­նի» ա­ռաջ­նորդ Վա­հան Բա­դա­սյա­նը և «Ազ­գա­յին վե­րած­նունդ» խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մա­դիր կու­սակ­ցու­թյան ղե­կա­վար Հայկ Խա­նու­մյա­նը։ Խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյա­նը մաս­նակ­ցե­լու մտադ­րու­թյան մա­սին հայտ­նել է վեր­ջերս գրանց­ված «Հե­ղա­փո­խա­կան Ար­ցախ» նոր կու­սակ­ցու­թյու­նը։ Ար­ցա­խի ԿԸՀ ղե­կա­վար Սր­բու­հի Ար­զու­մա­նյա­նը ի­րա­զե­կել է ԶԼՄ-նե­րին. «Ա­ռա­ջի­կա ընտ­րու­թյուն­նե­րում քվո­րում սահ­ման­ված չէ։ Նա­խա­գահ կըն­տր­վի այն թեկ­նա­ծուն, ո­րի օգ­տին ձայն կտա ընտ­րու­թյա­նը ներ­կա­յա­ցած­նե­րի 50 %-ը։ Խոր­հր­դա­րան կանց­նի այն կու­սակ­ցու­թյու­նը, ո­րի օգ­տին կք­վեար­կի ներ­կա­յա­ցած­նե­րի 5 %-ը»։ Չա­փա­զանց հատ­կան­շա­կան է, որ Ար­ցա­խում ա­ռա­ջին ան­գամ նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նի հա­մար կին թեկ­նա­ծու է ա­ռա­ջադր­վում։ Բայց մենք չենք հա­մա­ձայ­նի այն «եզ­րա­կա­ցու­թյա­նը», ո­րը ներ­կա­յաց­րել է «ԽՈՉ­ՍՈջրՍՌռ ցջպս» հա­մա­ցան­ցա­յին լրատ­վա­մի­ջո­ցը. «Քա­ղա­քա­գետ­նե­րը նշում են, որ ԼՂՀ-ի նո­րա­գույն պատ­մու­թյան ըն­թաց­քում ա­ռա­ջին ան­գամ չի կա­րե­լի կան­խա­գու­շա­կել քվեար­կու­թյան ար­դյունք­նե­րը, թեև քա­ղա­քա­կան ան­ցյալ չու­նե­ցող թեկ­նա­ծու­նե­րի հա­մար, ան­կախ սե­ռից և տա­րի­քից, հաղ­թե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը նվա­զա­գույն են»։
Ստե­փա­նա­կերտ­ցի վեր­լու­ծա­բան Հրա­չյա Ար­զու­մա­նյա­նը դեռ 2019 թ. հոկ­տեմ­բե­րի 16-ին կա­տա­րել է տի­պիկ «ա­զա­տա­կան» կան­խա­գու­շա­կում-քա­ղա­քա­կան պատ­վեր. «Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյանն ու Վի­տա­լի Բա­լա­սա­նյանն ան­ցյալ են, ո­րը Ղա­րա­բա­ղի բնա­կիչ­նե­րը պետք է թող­նեն ան­ցյա­լում։ Դա ա­նե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն է Մա­սիս Մա­յի­լյա­նը»։ ՈՒղ­ղա­կի աչք չի՞ ծա­կում, թե մար­տի 31-ին Ար­ցա­խում ով է լի­նե­լու Փա­շի­նյա­նի դրա­ծոն։ Թեև չշ­տա­պենք. շատ տվյալ­ներ կան, որ Հա­յաս­տա­նի վար­չա­պե­տը մտա­դիր է «խա­ղա­լու» ԼՂՀ նա­խա­գա­հի եր­կու-ե­րեք թեկ­նա­ծու­նե­րով, ոչ միայն Մա­յի­լյա­նով, մա­նա­վանդ որ նույն Հա­րու­թյու­նյա­նի, Ղու­լյա­նի կամ ընդ­դի­մա­դիր Խա­նու­մյա­նի դիր­քո­րո­շում­նե­րը քիչ են տար­բեր­վում Մա­սիս Մա­յի­լյա­նի պա­տաս­խա­նի դրույթ­նե­րից։ Երևա­նյան «Sputnik» հան­դե­սի հոդ­վա­ծի վերջ­նա­գիրն ինչ-որ տեղ ծի­ծա­ղե­լի է. «Փա­շի­նյա­նի կոչն ըն­դուն­ված է. Ղա­րա­բա­ղի նա­խա­գա­հի թեկ­նա­ծու­նե­րը հրա­ժար­վե­ցին Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյու­նից»։ Ի՞նչ «Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյուն», հար­գե­լի­ներ։ «Մադ­րի­դյան սկզ­բունք­նե՞­րը», «Հոգ­լանդ-Բրայ­զա­յի պլան­նե՞­րը»։ Կոնկ­րետ Սերժ Սարգ­սյա­նի «ժա­ռան­գու­թյուն» կա­րե­լի է ճա­նա­չել միայն 2016 թ. Վիեն­նա­յի և Սանկտ Պե­տեր­բուր­գի պայ­մա­նագ­րե­րը, ո­րոնք բա­րե­հա­ջող կեր­պով խոր­տա­կեց ան­ձամբ վար­չա­պետ Փա­շի­նյա­նը դեռ 2018-ին։ Այն­պես որ, նշ­ված թեկ­նա­ծու­նե­րը հրա­ժար­վում են հենց «Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյու­նից», այ­սինքն Վիեն­նա­յի և Սանկտ Պե­տեր­բուր­գի պայ­մա­նագ­րե­րի՞ց։ ՈՒ­շա­ցել են. նրան­ցից հրա­ժար­վել է Հա­յաս­տա­նը 2018-ին։ Կամ էլ «Մադ­րի­դյան սկզ­բունք­նե­րից»՝ ՄԽ-ի առն­վազն եր­կու ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րի մեկ­նա­բա­նու­թյամբ։ Մեր կար­ծի­քով, Մա­յի­լյա­նը, Հա­րու­թյու­նյա­նը, Ղու­լյա­նը և Խա­նու­մյա­նը պետք է ճշ­տեն. այն, ին­չից ի­րենք հրա­ժար­վում են, «Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյու՞նն» է, թե՞ հենց «Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյուն» ձևա­կեր­պու­մը Փա­շի­նյա­նի հի­վան­դա­գին երևա­կա­յու­թյան պտուղն է, և ի­րենք հրա­ժար­վում են հենց վար­չա­պե­տի ձևա­կեր­պու­մից։ Ա­վե­լի շատ հս­տա­կու­թյուն ու ճշգր­տու­թյուն է պետք, ո­րով­հետև ո­լոր­տը շատ նր­բին է։ Եվ, օ­րի­նակ, հաշ­վի առ­նե­լով, որ ԼՂՀ ԱԳ նա­խա­րար­նե­րից մե­կը՝ Գեոր­գի Պետ­րո­սյա­նը, նաև ՀՅԴ կու­սակ­ցու­թյան բյու­րո­յի ան­դամ էր, ա­պա Փա­շի­նյա­նին և Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հի բո­լոր թեկ­նա­ծու­նե­րին չպե՞տք է թվա, որ կար­գա­վոր­ման գոր­ծըն­թա­ցի նր­բու­թյուն­նե­րին և «Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյա­նը» հիա­նա­լի տե­ղյակ ան­ձանց թվին են պատ­կա­նում նաև «Դաշ­նակ­ցու­թյան» բյու­րո­յի և նույն «Դաշ­նակ­ցու­թյան» Ար­ցա­խի կո­մի­տեի բո­լոր ան­դամ­նե­րը։ Մենք այս ա­մե­նը հի­շեց­րինք նրա հա­մար, որ Փա­շի­նյանն ու Ստե­փա­նա­կեր­տում նա­խա­գա­հի նրա «լավ թեկ­նա­ծու­ներն ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նեն բո­լոր նր­բե­րանգ­նե­րին և չհա­մա­րեն, թե ի­րեն­ցից բա­ցի չկան ա­վե­լի տե­ղե­կաց­ված, թե­կուզ և նախ­կին, պաշ­տո­նա­տար ան­ձինք ու հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ­ներ Երևա­նում և Ստե­փա­նա­կեր­տում։
«Պա­տաս­խան­նե­րի» հետ կապ­ված բե­մա­կա­նա­ցու­մը, իբր դուք մնում եք «Սարգ­սյա­նի ժա­ռան­գու­թյա՞ն», թե՞ ինձ հետ, մեր կար­ծի­քով, հա­ջո­ղու­թյուն չու­նե­ցավ։ Այն հրա­պա­րա­կավ չմեր­կաց­վե՞ց Հա­յաս­տա­նում և Ար­ցա­խում։ Ո­չինչ, դա դեռ առջևում է, բա­վա­կան է, որ նրա հետևորդ­նե­րը տա­նուլ տան Ար­ցա­խի ընտ­րու­թյուն­նե­րը կամ էլ փոր­ձեն կեղ­ծել դրանց ար­դյունք­նե­րը։ 2019 թ. գործ­նա­կա­նում բո­լո­րը նշում էին, որ, չնա­յած Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի շտա­բի լուրջ ֆի­նան­սա­կան ծախ­սե­րին, Ար­ցա­խի շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցի­նե­րը հա­տուկ վե­րա­բեր­մունք ու­նեն գե­նե­րալ­ներ Բա­բա­յա­նի և Բա­լա­սա­նյա­նի նկատ­մամբ։ Ե­թե վեր­հի­շենք ևս մեկ չա­փա­զանց լա­վա­տե­ղյակ քաղ­գործ­չի՝ ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան գծով Հա­յաս­տա­նի երկ­րորդ և եր­րորդ նա­խա­գահ­նե­րի գլ­խա­վոր խոր­հր­դա­կան, «Հա­յաս­տա­նի ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյուն» կու­սակ­ցու­թյան ա­ռաջ­նորդ Գառ­նիկ Ի­սա­գու­լյա­նի ան­ցյալ տար­վա վեր­ջի մի շարք հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը, ա­պա, այս տար­վա հուն­վա­րի սկզ­բի դրու­թյամբ, ի­րեն հա­մակ­րող շար­քա­յին ընտ­րող­նե­րի թվով ա­ռա­ջին տե­ղում էր գե­նե­րալ Բա­լա­սա­նյա­նը։ Իսկ Բա­բա­յա­նին «ո­րա­կազր­կել են»՝ իբր վեր­ջին 10 տա­րում չի ապ­րել Ար­ցա­խում։ Այդ պատ­ճա­ռով հա­սա­րակ մար­դիկ հա­վա­տում են նրան, ով մար­տն­չել է ի­րենց զա­վակ­նե­րի կող­քին, իսկ 2016 թ. ապ­րի­լին նույ­նիսկ ան­ձամբ է փր­կել դրու­թյու­նը Մար­տա­կեր­տի և Աս­կե­րա­նի ճա­կատ­նե­րում։ Ար­ցա­խում ա­մեն մե­կը գի­տեր, որ մարդն ԱԽ-ում լքել է իր ա­ռանձ­նա­սե­նյա­կը և մեկ­նել ռազ­մա­ճա­կատ՝ թշ­նա­մու ու­ժե­րը հյու­սի­սա­յին ուղ­ղու­թյու­նում ջախ­ջա­խե­լու հա­մար։ Այն­պես որ, ԼՂՀ նա­խա­գա­հի թեկ­նա­ծու­նե­րի հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րի վե­րա­բե­րյալ Ի­սա­գու­լյա­նի գնա­հա­տա­կա­նը կաս­կա­ծի են­թար­կե­լը, մեր կար­ծի­քով, ա­նօ­գուտ և անշ­նոր­հա­կալ գործ է, մա­նա­վանդ, ե­թե գի­տենք, որ նա ա­մի­սը մի քա­նի ան­գամ լի­նում է Ար­ցա­խում և ակ­տի­վո­րեն շփ­վում տե­ղի քաղ­գոր­ծիչ­նե­րի մե­ծա­մաս­նու­թյան հետ, ԼՂՀ բնակ­չու­թյան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի պատ­կերն ան­մի­ջա­կա­նո­րեն գի­տի, ոչ թե պա­րապ վկա­նե­րի և կեղծ փոր­ձա­գետ­նե­րի պատ­մած­նե­րից։
Վար­չա­պետ Փա­շի­նյանն էլ դա գի­տի։ Մենք ար­դեն տե­ղե­կաց­րել ենք ըն­թեր­ցող­նե­րին, հղում ա­նե­լով «Գո­լոս Ար­մե­նիի» թեր­թի հոդ­վա­ծա­գիր Մա­րի­նա Մկրտ­չյա­նին, որ Փա­շի­նյա­նը հա­տուկ նպա­տա­կով Ար­ցախ է ու­ղար­կել իր մեր­ձա­վոր, «Սո­րո­սի հիմ­նադ­րա­մի վկա» ոմն Դա­նիել Իոա­նի­սյա­նին։ Կարճ հի­շեց­նենք, թե այդ «գործ­չի» մա­սին ինչ է գրել Մ. Մկրտ­չյա­նը. «Այ­սօր Դա­նյան (նրան այդ­պես են կո­չում ըն­կեր­նե­րը) սե­փա­կան հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն ու­նի՝ Ար­ցա­խում մաս­նա­ճյու­ղով։ Ան­ցյալ տար­վա վեր­ջին Դա­նյան դար­ձավ Հան­րա­յին խոր­հր­դի ան­դամ, ո­րի ղե­կա­վարն է մեկ այլ սո­րո­սա­կան՝ Ստե­փան Սա­ֆա­րյա­նը։ Ա­մեն գոր­ծա­կալ իր պար­տա­կա­նու­թյուն­ներն ու­նի։ Այ­սօր գաղտ­նիք չէ, որ Դա­նյայի վրա դր­ված է Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյու­նում ընտ­րար­շա­վի վե­րահ­սկ­ման ա­ռա­քե­լու­թյու­նը»։ Հա­վա­նա­բար հենց այդ Դա­նյան էլ Փա­շի­նյա­նին պար­բե­րա­բար տե­ղե­կաց­նում է, թե ինչ է կա­տար­վում Ար­ցա­խում, ինչ­պի­սին է «օ­տար­նե­րի» նկատ­մամբ տե­ղա­ցի հա­յե­րի վե­րա­բեր­մուն­քը, ի­րա­կա­նում ինչ տրա­մադ­րու­թյուն­ներ են տի­րում ար­ցա­խյան հա­սա­րա­կու­թյան շր­ջա­նում և այլն։ Հույս ու­նենք, որ Դա­նյան կույր ու խուլ չէ, կա­րո­ղա­նում է տես­նել և լսել այն, ինչ տե­սել և լսել է գո­նե միայն Գառ­նիկ Ի­սա­գու­լյա­նը։
Այ­սօր Փա­շի­նյա­նը մտա­ծում է՝ ի՞նչ ա­նել։ Չէ՞ որ ոչ մե­կը, ան­գամ «իր» թեկ­նա­ծու­նե­րից, պա­տաս­խան չի տվել, ին­չի հա­մար հա­վա­նա­բար նա­խա­տես­ված էր հար­ցու­մը։ Իսկ ե­թե են­թադ­րենք, որ և՛ Մա­յի­լյա­նի, և՛ մյուս­նե­րի պա­տաս­խան­նե­րը նա­խա­պես հա­մա­ձայ­նեց­ված են ե­ղե՞լ։ Ին­չի՞ հա­մար։ Տրա­մա­բա­նու­թյու­նը պարզ է. քա­նի որ ֆի­նան­սա­կան մի­ջոց­նե­րը (ա­սենք՝ Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի) քիչ են ազ­դում շար­քա­յին ընտ­րող­նե­րի տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի վրա, պետք է այն­պես ա­նել, որ շար­քա­յին ընտ­րո­ղը հա­վա­տա, թե բո­լոր թեկ­նա­ծու­նե­րը դեմ են տա­րածք­նե­րով «առևտրին», բո­լո­րը վճ­ռա­կա­նո­րեն և ար­մա­տա­կա­նո­րեն են տրա­մադր­ված։ Այդ ժա­մա­նակ էլ հարց է ծա­գում՝ ու՞մ ընտ­րել։ Գու­ցե նրան, ով ֆի­նանս­նե՞ր է շաղ տա­լիս։ Գու­ցե նրան, ով հետ­նա­բե­մե­րում խո­սում է, թե «Երևա­նից միայն ու միայն ի­րեն են սա­տա­րում»։ Մեր կար­ծի­քով, հար­ցի էու­թյունն այն է, որ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը բարդ եր­կընտ­րան­քի մեջ են. կամ պետք է Ստե­փա­նա­կեր­տում Դա­նյա­յի կա­մա­կա­տար­նե­րի մի­ջո­ցով այն­պի­սի բան հո­րի­նեն, ո­րի դեպ­քում հնա­րա­վոր դառ­նա ար­ցախ­ցի­նե­րի քվեար­կու­թյան ար­դյունք­նե­րի կեղ­ծու­մը, կամ հար­կա­վոր է թա­տե­րա­կա­նաց­ված ներ­կա­յա­ցում, ո­րի նպա­տա­կը շար­քա­յին ընտ­րող­նե­րի ա­պա­կողմ­նո­րո­շումն է, ա­ռա­ջին հեր­թին՝ նրանց գի­տակ­ցու­թյան ա­պա­կողմ­նո­րո­շու­մը։
Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ինչ­քան էլ ֆան­տաս­տիկ թվա, կա նաև այս­պի­սի գոր­ծոն. իսկ Ար­ցա­խի ընտ­րու­թյուն­նե­րին, ա­սենք, ինչ­պե՞ս են վե­րա­բեր­վում Այ­սր­կով­կա­սի ռազ­մա­վա­րա­կան տե­րե­րը՝ Ռու­սաս­տա­նը և Ի­րա­նը։ Ա­ռայժմ Մոսկ­վա­յից ու Թեհ­րա­նից պաշ­տո­նա­պես ո­չինչ չի հն­չել, բայց կան­խազ­գա­ցում կա, որ եր­կու մայ­րա­քա­ղա­քից էլ հետևում են ի­րադ­րու­թյան զար­գաց­մա­նը։ Օ­րի­նակ, սույն նյու­թի հե­ղի­նա­կի հետ մաս­նա­վոր զրույց­նե­րի ժա­մա­նակ Երևա­նում հա­վա­տար­մագր­ված ի­րան­ցի դի­վա­նա­գետ­նե­րը չէին թաքց­նում, որ նրանց ա­վե­լի շատ վս­տա­հու­թյուն են ներ­շն­չում Ստե­փա­նա­կեր­տի նախ­կին զին­վո­րա­կան­նե­րը, քան քա­ղա­քա­ցիա­կան դեմ­քե­րը։
Մենք հա­մոզ­ված ենք, որ են­թա­գի­տակ­ցա­կան մա­կար­դա­կում ար­ցախ­ցի­ներն էլ են ա­ռաջ­վա պես ա­վե­լի շատ վս­տա­հում ան­մի­ջա­կա­նո­րեն կռ­ված­նե­րին. պետք է ի­մա­նալ պա­տե­րազ­մող երկ­րի, ընդ ո­րում, ցան­կա­ցած երկ­րի, հա­սա­րակ, շար­քա­յին բնակ­չու­թյան հո­գե­բա­նու­թյու­նը։ Զին­վո­րա­կան­նե­րը միշտ են հարգ­ված, նրանց վրա միշտ են հույս դնում։ Ա­հա այդ գոր­ծոն­ներն էլ փոր­ձում են Ար­ցա­խում «կոտ­րել» Նի­կոլ Փա­շի­նյանն ու զա­նա­զան «դա­նիե­լիոա­նի­սյան­ներ» ի­րենց մանկ­լա­վիկ­նե­րով։ Կհա­ջող­վի՞ նրանց Ար­ցա­խի հա­յե­րին ա­պա­կողմ­նո­րո­շել, թե՞ ոչ, կտես­նենք 2020 թ. մար­տի 31-ից հե­տո՝ ԼՂՀ նա­խա­գա­հա­կան ու խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյուն­նե­րի ար­դյունք­նե­րով։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 6390

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ