Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Ով որ բարձ­րաց­նում է իր ան­ձը, կխո­նարհ­վի, և ով որ խո­նար­հեց­նում է իր ան­ձը, կբարձ­րաց­վի (Ղուկ. 18:14)

Ով որ բարձ­րաց­նում է իր ան­ձը, կխո­նարհ­վի, և ով որ խո­նար­հեց­նում է իր ան­ձը, կբարձ­րաց­վի  (Ղուկ. 18:14)
17.04.2020 | 00:04
Ի՞նչ հո­գով ենք մենք ա­ղոթ­քի կանգ­նում Աստ­ծո առջև, ի՞նչ կեց­վածք ու­նենք այդ պա­հին, ի՞նչ ենք վկա­յում մեր ան­ձի և ու­րիշ­նե­րի մա­սին, ինչ­պե՞ս կա­րող է այն­պես պա­տա­հել, որ մեկ ակն­թար­թում ի չիք դառ­նան մեր թվա­ցյալ ար­ժա­նիք­նե­րը, ո­րոնց վրա հույս էինք դրել. ա­հա այն հար­ցադ­րում­նե­րը, ո­րոնց պա­տաս­խա­նում է Հի­սու­սի կող­մից պատմ­ված «Փա­րի­սե­ցին և մաք­սա­վո­րը» ա­ռա­կը: Այն ուղղ­ված է նրանց, ով­քեր «...ի­րենք ի­րեն­ցով պար­ծե­նում էին, թե ար­դար են, և ար­հա­մար­հում էին ու­րիշ շա­տե­րին» (Ղուկ. 18; 9): Ներ­կա­յաց­վում են եր­կու ա­ղո­թող­ներ, ո­րոնց տար­բե­րու­թյունն ա­ղոթ­քում հայ­տն­ված հո­գու դրսևոր­ման մեջ է: Փա­րի­սե­ցին ինքն իր հետ ա­ղո­թողն է: Նա իս­կա­պես ե­րախ­տա­գետ չէ Աստ­ծուն, այլ մի ինք­նա­գոհ է, որ իր ան­ձը հա­մե­մա­տում է ու­րիշ­նե­րի հետ` նշե­լով նրանց բաց­թո­ղում­ներն ու ցու­ցադ­րե­լով իր ա­ռա­վե­լու­թյուն­նե­րը: Մաք­սա­վո­րը, սա­կայն, ա­սում է մե­ղա­վո­րի ա­ղոթքն ու Աստ­ծուն ցույց է տա­լիս իր մեղ­քե­րը` ա­ռանց նկա­տի ու­նե­նա­լու ու­րիշ­նե­րին: Ինքն ի­րեն հա­վա­նող պար­ծեն­կո­տը զղ­ջում չու­նի, ար­ժա­նա­վո­րու­թյուն էլ չու­նի, մարդ­կանց խա­բե­լով` կար­ծում է, թե Աստ­ծուն էլ է խա­բում: Միայն ու­րիշ­նե­րին երևա­լու հա­մար կա­տար­ված օ­րի­նա­պա­հու­թյու­նը ճշ­մա­րիտ ա­ռա­քի­նու­թյուն չէ, բուն ա­ռա­քի­նու­թյան հո­գին չկա դրա մեջ, միայն կեղևն է փայ­լուն, իսկ մի­ջու­կը` փտած: Աստ­ված ար­տա­քի­նը չի ըն­դու­նում, այլ սիրտ ու հո­գի է փնտ­րում: Իսկ մե­ղա­վո­րը կըն­դուն­վի Աստ­ծու կող­մից կա­տա­րյալ զղ­ջու­մով, որ պա­րու­նա­կում է ան­կեղծ ցավ, հա­տուց­ման պատ­րաս­տա­կա­մու­թյուն և չմե­ղան­չե­լու վճ­ռա­կա­նու­թյուն: Քրիս­տո­նեա­կան բա­րե­պաշ­տու­թյան ճշ­մա­րիտ սխ­րան­քի հա­մար հար­կա­վոր է փա­րի­սե­ցու ար­տա­քին բա­րի գոր­ծե­րին միա­ձու­լել մաք­սա­վո­րի ներ­քին խո­նար­հու­թյու­նը:
Այս սկզ­բունք­նե­րը ոչ միայն ա­ղոթ­քին են վե­րա­բե­րում, այլև ընդ­հա­նուր առ­մամբ` ա­մեն գոր­ծի: Քրիս­տո­նյան պար­տա­վոր է հետևել իր յու­րա­քան­չյուր ա­րար­քին, նույ­նիսկ խոս­քին ու հա­յաց­քին: Նրա կյանքն ազ­դում է իր ողջ շր­ջա­պա­տի վրա: Բայց այս­տեղ պետք է զգու­շա­նալ կեղ­ծա­վո­րու­թյու­նից. պետք չէ ար­տաք­նա­պես զար­դար­վել բա­րե­գոր­ծու­թյամբ ու ա­ռա­քի­նու­թյամբ, իսկ ներ­սից լց­ված լի­նել չա­րու­թյամբ ու ինք­նա­հա­վա­նու­թյամբ: Քրիս­տո­նյան պետք է ան­դա­դար աշ­խա­տի իր հո­գու փր­կու­թյան հա­մար. մաք­րի այն ա­ռատ ար­ցունք­նե­րով մեղ­քից ու չա­րի­քից, հետևի իր գոր­ծե­րին ու մտ­քե­րին` միշտ զո­րա­նա­լով Աստ­ծո շնոր­հով: Պետք չէ պար­ծե­նալ սե­փա­կան լավ ու բա­րի գոր­ծե­րով, հա­կա­ռակ դեպ­քում այդ գոր­ծե­րը կկորց­նեն ի­րենց ար­ժեքն ու նշա­նա­կու­թյու­նը: Խո­նարհ, ա­պաշ­խա­րող մե­ղա­վորն ա­վե­լի ար­ժե­քա­վոր է Աստ­ծո աչ­քին, քան նա, ով ար­դար է երևում ու պար­ծե­նում է դրա­նով: Բա­րի գոր­ծե­րի մա­սին պետք չէ շատ խո­սել, ո­րով­հետև դրանք գործ­վում են ոչ թե մեր կող­մից, այլ Աստ­ծո Շնոր­հի կող­մից` մեր մի­ջո­ցով: Ա­մեն բան մեր մեջ Աստ­ծուց է` բա­ցի մեղ­քից: Նա մեր մի­ջից շա­րու­նա­կա­բար ու­զում է ար­մա­տա­խիլ ա­նել պար­ծեն­կո­տու­թյան մո­լա­խո­տը` դրա տե­ղը ճշ­մա­րիտ բա­րե­գոր­ծու­թյուն և ա­ռա­քի­նու­թյուն սեր­մա­նե­լու հա­մար: Իսկ պար­ծեն­կո­տու­թյու­նը բթաց­նում է մարդ­կա­յին միտքն ու այն դարձ­նում ան­հա­ղորդ Աստ­ծո կամ­քի հան­դեպ: Պար­ծեն­կո­տը լց­ված է ինք­նա­խա­բեու­թյամբ. նա այդ­պես է երևում, այդ­պես քայ­լում և այդ­պես ա­ղո­թում: ՈՒ­րիշ­նե­րից մի կողմ քաշ­վե­լով, կար­ծես ա­սե­լով. «Ինձ մի՛ դիպ­չեք, ո­րով­հետև ես սուրբ եմ»,- նա «ա­ռան­ձին կանգ­նած» է ա­ղո­թում: Միան­գա­մայն գոհ ի­րե­նից, նա կար­ծում է, թե Աստ­ված և մար­դիկ նույն գո­հու­նա­կու­թյունն են ար­տա­հայ­տում իր մա­սին: Ո­չինչ այն­քան վի­րա­վո­րա­կան չէ Աստ­ծո հա­մար կամ այն­քան վտան­գա­վոր մարդ­կա­յին հո­գու հա­մար, որ­քան պար­ծեն­կո­տու­թյունն ու ինք­նա­գո­հու­թյու­նը: Սա ա­մե­նաան­հու­սա­լին, ա­մե­նաան­բու­ժե­լին է բո­լոր մեղ­քե­րից: Սրա­նից են ծն­վում ե­սա­սի­րու­թյու­նը, գլուխ­գո­վա­նու­թյու­նը, փա­ռա­սի­րու­թյունն ու ա­մե­նից կոր­ծա­նա­րար հպար­տու­թյու­նը: Իսկ հպար­տու­թյու­նը հենց Աստ­ծուն մեր­ժելն է. ե­թե ինչ-որ մեկն իր բա­րի գոր­ծը վե­րագ­րում է ի­րեն, այլ ոչ թե Աստ­ծո Շնոր­հին, ա­պա նա ի՞նչ է ա­նում, ե­թե ոչ ապս­տամ­բում Աստ­ծո դեմ և մեր­ժում Նրա գո­յու­թյունն ու ներ­կա­յու­թյունն իր կյան­քից ներս: Ով բարձ­րամ­տե­լով ի­րեն բո­լոր մարդ­կան­ցից վեր է դա­սում և իր հա­մար բո­լո­րից ա­վե­լի մաս­նա­վոր փառք ու պա­տիվ փնտ­րում, դուրս է գա­լիս մարդ­կա­յին կար­գից, և հույժ ի­րա­վա­ցիո­րեն է ա­մեն­քից ար­հա­մարհ­վում նա, ով բո­լո­րին ար­հա­մար­հեց: Իսկ այն գո­վես­տը, որ այդ­պի­սին լսում է, մար­դա­հա­ճո­ներն ի­րեն տա­լիս են ի­րենց շա­հա­սի­րու­թյան պատ­ճա­ռով: Ա­ռե­րես աս­ված գո­վես­տը, թե­կուզ և ճշ­մա­րիտ լի­նի, սին է և սնա­պար­ծու­թյան գրգ­ռիչ: Ա­ռա­քի­նու­թյու­նը, թեև ար­ժա­նի է զար­ման­քի ու գո­վա­սան­քի ու­րիշ­նե­րի աչ­քում և Աստ­ծո առջև, բայց ե­թե մար­դը թույլ է տա­լիս ի­րեն հպար­տա­նալ դրա­նով, ա­պա նա ընկ­նում է ա­մե­նա­ցածր աս­տի­ճա­նին և նման է դառ­նում դևին, որ եր­բեմն առ­նում է նաև Լույ­սի Հրեշ­տա­կի կեր­պա­րանք:
Այս­տե­ղից է ա­ռա­ջա­նում նաև ու­րիշ­նե­րին դա­տե­լու մեծ մեղ­քը: Դա­տե­լով ու­րիշ­նե­րին, ինք­նա­հա­վան մար­դը չի նկա­տում սե­փա­կան բա­րո­յա­կան մեր­կու­թյու­նը, որ ծածկ­վում է միայն Աստ­ծո Շնոր­հով: Այդ ներ­քին ամ­բար­տա­վա­նու­թյունն ար­տա­հայտ­վում է նաև մար­դու ար­տա­քին կեց­ված­քի ու շար­ժուձևի մեջ` սե­փա­կան բարձ­րա­հո­նու­թյամբ և մյուս­նե­րին վերևից նա­յե­լով: Իսկ խո­նարհն ու ա­պաշ­խա­րո­ղը «չի էլ հա­մար­ձակ­վում աչ­քե­րը եր­կինք բարձ­րաց­նել» (Ղուկ. 18; 13): Նրա կեց­վածքն ար­տա­հայ­տում է ոչ թե ա­նարգ ստր­կամ­տու­թյուն, այլ համ­բե­րու­թյուն, խո­նար­հու­թյուն և ինք­նաքն­նա­դա­տու­թյուն: Այդ­պի­սի հո­գին կմո­տե­նա Աստ­ծուն, ո­րով­հետև ան­կեղ­ծո­րեն թո­ղել է իր մե­ղա­վոր ըն­թաց­քը և ե­րախ­տա­պարտ է այն Շնոր­հի հա­մար, որ տր­վել է ի­րեն: Նա մտա­ծում է միայն իր վար­քի մա­սին, ոչ ո­քի չի դա­տում, ոչ ո­քից բարձր ի­րեն չի հա­մա­րում, այլ ըն­թա­նում է ինք­նաքն­նու­թյան ճա­նա­պար­հով և այդ­պես է ար­դա­րա­նում: Նրան բա­զում խոս­քեր պետք չեն. մաք­սա­վո­րը մեկ խոսք ա­սաց, և նրա ա­ղոթքն ըն­դու­նե­լի ե­ղավ: Ի տար­բե­րու­թյուն մաք­սա­վո­րի, փա­րի­սե­ցին շատ բան խո­սեց, բայց չար­դա­րա­ցավ ու մերժ­վեց:
«Ին­չո՞ւ է հպար­տա­նում մար­դը, որ հող է ու մո­խիր», - ա­սում է Ի­մաս­տու­նը (Սիր. 10; 9): Մարդն ան­կյալ ու մե­ղա­վոր էակ է և Աստ­ծո առջև պար­ծե­նա­լու ո­չինչ չու­նի: Ա­պաշ­խա­րու­թյան մի­ջո­ցով նա պետք է վե­րա­դառ­նա իր Երկ­նա­վոր Հոր մոտ և իր կյան­քը հանձ­նի Աստ­ծո Շնոր­հի ա­ռաջ­նոր­դու­թյա­նը, որ­պես­զի Աստ­ված բարձ­րաց­նի նրան, ով խո­նարհ­վում է:
Տեր Պարգև քա­հա­նա ԶԵՅ­ԼԱ­ՆՅԱՆ
Սի­սիա­նի տա­րա­ծաշր­ջա­նիհոգևոր հո­վիվ
Դիտվել է՝ 2763

Մեկնաբանություններ