Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                

Թո­րո­ս­յա­նի փա­փուկ բար­ձը չօգ­նեց

Թո­րո­ս­յա­նի փա­փուկ բար­ձը չօգ­նեց
20.03.2020 | 03:27

Очень вырос в целом мире
Грип­па вирус, три-че­тыре,
Ширится, растёт забо­ле­вание.
Если хи­лый, сразу в гр­об,
Сох­ранить здоровье чт­об,
Применяйте, люди, обти­рание.

Վլա­դի­միր Վի­սոց­կին երբ ստեղ­ծում էր այս տո­ղե­րը, ո՜վ գի­տի ինչ տի­պի վի­րուս էր տա­րած­ված աշ­խար­հում այդ ժա­մա­նակ։ Վի­րուս­նե­րը միշտ էլ ե­ղել են, բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րում։ Մեր օ­րե­րում տոն տվողն ու մարդ­կանց (իշ­խա­նա­վոր, թե շար­քա­յին) գոր­ծո­ղու­թյան մեջ դնո­ղը կո­րո­նա­վի­րուսն է։
COVID-19-ը շատ եր­կր­նե­րի ստի­պել է մե­կու­սաց­վել։ Ար­դեն 4 օր է, ինչ Հա­յաս­տա­նում էլ է հայ­տա­րար­ված ար­տա­կարգ դրու­թյուն։ Ինչ խոսք, ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կում ար­տա­կարգ դրու­թյու­նը անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն էր, սա­կայն ար­դյոք Հա­յաս­տա­նը չէ՞ր կա­րող խու­սա­փել այս ծայ­րա­հեղ մի­ջո­ցից։ Գու­ցե կա­րո­ղա­նար, ե­թե ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րար ԱՐՍԵՆ ԹՈ­ՐՈ­ՍՅԱ­ՆԸ փա­փուկ բարձ չդ­ներ կա­ռա­վա­րու­թյան գլ­խի տակ։ Հի­շեց­նենք` նա­խա­րա­րը հոր­դո­րում էր ար­տերկ­րից ժա­մա­նած մարդ­կանց ինք­նա­մե­կու­սաց­վել։
Կա­ռա­վա­րու­թյան ար­տա­հերթ նիս­տից հե­տո ա­սու­լի­սում նա­խա­րա­րին հարց­րինք` ար­դյո՞ք այլ պատ­կեր չէինք ու­նե­նա, ե­թե Հա­յաս­տան ժա­մա­նած մարդ­կանց ինք­նա­մե­կու­սաց­ման չու­ղար­կեին, այլ նրանց մե­կու­սա­ցու­մը օ­դա­նա­վա­կա­յա­նից կազ­մա­կեր­պեր պե­տու­թյու­նը, հնա­րա­վոր է և ար­դյունքն ա­վե­լի լա­վը լի­ներ։
Նա­խա­րա­րի պա­տաս­խանն ա­վե­լի քան զար­մա­նա­լի էր. «Կա­րող էր ա­վե­լի վատ ար­դյունք ու­նե­նա­յինք»։ Եվ որ­պես­զի մեզ չմե­ղադ­րեն են­թադ­րու­թյուն­ներ ա­նե­լու մեջ` նա­խա­րա­րին խնդ­րե­ցինք ա­վե­լի հս­տակ պա­տաս­խա­նել մեր հար­ցին։ «Դա հարց չէ, դա Ձեր կար­ծիքն է, շնոր­հա­կա­լու­թյուն»,- ա­սաց նա­խա­րա­րը։ Երբ հա­մա­ռե­ցինք` պա­տաս­խա­նի ակն­կա­լի­քով, հն­չեց Թո­րո­սյա­նի ա­ռար­կու­թյուն չըն­դու­նող եզ­րա­հան­գու­մը` ձեր հար­ցը պա­տաս­խան չի են­թադ­րում։ Երևի մեր հար­ցը նա­խա­րա­րի սր­տով չէր։ Հա­մե­նայն դեպս, չենք կար­ծում, որ պարզ հար­ցը նա­խա­րա­րին հաս­կա­նա­լի չե­ղավ։ Եվ ե­թե նա­խա­րարն ա­վե­լի հս­տակ պա­տաս­խա­ներ մեր հար­ցին, մենք ստիպ­ված չէինք լի­նի են­թադ­րու­թյուն­ներ ա­նե­լու։ Հա­մա­ձայ­նեք, երբ նա­խա­րարն ա­սում է, թե «Կա­րող էր ա­վե­լի վատ ար­դյունք ու­նե­նա­յինք», ա­պա ստաց­վում է, որ ժո­ղո­վուր­դը պե­տու­թյան վրա չի կա­րող հույս դնել։ Այ­սինքն, ե­թե պե­տու­թյու­նը զբաղ­վեր մարդ­կանց մե­կու­սաց­ման հար­ցով, ա­պա մեր ժո­ղո­վուր­դը կա­րող էր կոր­ծան­վե՞լ։ Հետևա­բար, ազ­գը պետք է շնոր­հա­կալ լի­նի, որ պե­տու­թյունն այդ խն­դիրն իր վրա չի վերց­րել։ Թեև մյուս կող­մից ան­հաս­կա­նա­լի է, թե ինչ է նշա­նա­կում «ա­վե­լի վատ կա­րող էր լի­նել» աս­վա­ծը։ Հա­մա­ձայ­նեք, անտ­րա­մա­բա­նա­կան է, երբ պե­տա­կան բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­յի բե­րա­նից է հն­չում այս պա­տաս­խա­նը։
Հի­շենք, որ կո­րո­նա­վի­րու­սի ներ­թա­փան­ցու­մը սկս­վեց Ի­տա­լիա­յից ժա­մա­նած մեր հայ­րե­նակ­ցից։ Այս օ­րե­րին շա­տե­րը գռեհ­կա­բար մե­ղադ­րում էին նրան, որ չի ինք­նա­մե­կու­սաց­վել` մո­ռա­նա­լով, որ պան­դե­միա­յի դեպ­քում պե­տու­թյու­նը հույ­սը դնում է ոչ թե մարդ­կանց ինք­նա­գի­տակ­ցու­թյան վրա, այլ խնդ­րի լու­ծումն իր ձեռքն է վերց­նում։ Վեր­ջա­պես բա­վա­կա­նին ժա­մա­նակ հս­կա­յա­կան «Գոլ­դեն Փե­լես» հյու­րա­նո­ցում մե­կու­սաց­րել էին ըն­դա­մե­նը 31 մար­դու։ Ին­չու՞ ոչ միայն Ի­տա­լիա­յից ժա­մա­նած մեր այդ քա­ղա­քա­ցին, այլև շա­տե­րը, ով­քեր Հա­յաս­տան էին ժա­մա­նում «վտան­գա­վոր» եր­կր­նե­րից, չմե­կու­սաց­վե­ցին այդ նույն հյու­րա­նո­ցում, ի­մա­նա­լով, որ հի­վան­դու­թյան գաղտ­նիու­թյան շր­ջա­նը 14 օր է։ Ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան նա­խա­րա­րը հուն­վա­րից վս­տա­հեց­նում էր, որ ի­րա­վի­ճա­կը վե­րահ­սկ­վում է, խու­ճա­պի կա­րիք չկա և հոր­դո­րում էր ար­տերկ­րից ժա­մա­նած մարդ­կանց ինք­նա­մե­կու­սաց­վել։ Ա­յո, խու­ճա­պի կա­րիք չկա, նման դեպ­քե­րում խու­ճա­պը վատ խոր­հր­դա­տու է։ Սա­կայն, օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում ջեր­մու­թյուն չա­փե­լուց բա­ցի, նա­խա­պես պետք է ի­րա­կա­նաց­վեին կոնկ­րետ մի­ջո­ցա­ռում­ներ, մաս­նա­վո­րա­պես, վտան­գա­վոր գո­տուց ժա­մա­նած ուղևոր­նե­րին պետք էր ան­մի­ջա­պես մե­կու­սաց­նել, պա­հել 14 օ­րից էլ մի քա­նի օր ա­վե­լի` հաս­կա­նալ նրանց ա­ռող­ջա­կան վի­ճա­կը և նոր միայն «դուրս գրել»։
Այ­սօր էլ ուշ չէ, այ­սօր էլ կա­րե­լի է լայ­նա­ծա­վալ մի­ջո­ցա­ռում­ներ ձեռ­նար­կել վի­րու­սի տա­րա­ծու­մը կան­խե­լու ուղ­ղու­թյամբ։ Եվ դրա լա­վա­գույն ձևե­րից մե­կը կա­րող է լի­նել բնակ­չու­թյան պար­տա­դիր թես­տա­վո­րու­մը։ Պատ­րաստ­վու՞մ է ար­դյոք պե­տու­թյունն ի­րա­կա­նաց­նե­լու այդ­պի­սի գոր­ծըն­թաց։ «Ցան­կա­ցած բժշ­կա­կան մի­ջամ­տու­թյուն ար­վում է ըստ բժշ­կա­կան ցու­ցու­մի»,- պա­տաս­խա­նե­լով մեր հար­ցին` ա­սաց Ար­սեն Թո­րո­սյա­նը։ Մեր հեր­թին հի­շեց­նենք ևս մեկ բժշ­կա­կան աք­սիոմ. «Ցան­կա­ցած հի­վան­դու­թյուն հեշտ է կան­խել, քան բու­ժել»։ Ա­ռա­ջին հա­յաց­քից թվում է, թե կան­խար­գե­լու­մը կա­րող է ծախ­սա­տար լի­նել, սա­կայն վի­րու­սի տա­րած­ման դեպ­քում ծախ­սը պե­տու­թյան և ժո­ղովր­դի վրա շատ ա­վե­լի թանկ կա­րող է նս­տել։ Ինչ խոսք, պար­տա­դիր թես­տա­վո­րու­մը ո­րո­շա­կի հա­վե­լյալ ծախս է են­թադ­րում, սա­կայն այն կօգ­նի հի­վան­դու­թյու­նը վաղ շր­ջա­նում հայտ­նա­բե­րել, այ­սինքն` ստա­նալ բուժ­ման լա­վա­գույն ար­դյունք, կն­վա­զի խու­ճա­պը մարդ­կանց շր­ջա­նում, ինք­նա­մե­կու­սաց­ման խն­դիրն էլ ինք­նին կլուծ­վի։ Եվ վեր­ջա­պես պան­դե­միա­յի ժա­մա­նակ բնակ­չու­թյան պար­տա­դիր թես­տա­վո­րումն ա­վե­լի է­ժան կնս­տի պե­տու­թյան վրա, քան պար­տադր­ված «գոր­ծազր­կու­թյու­նը»։
Ժաս­մեն ՎԻ­ԼՅԱՆ
Դիտվել է՝ 12419

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ