Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Կո­րո­նա­վի­րու­սից հե­տո նրա ստեղ­ծող­ներն ինչ աշ­խարհ կպատ­րաս­տեն մեզ հա­մար

Կո­րո­նա­վի­րու­սից հե­տո նրա ստեղ­ծող­ներն ինչ աշ­խարհ կպատ­րաս­տեն մեզ հա­մար

Կո­րո­նա­վի­րու­սից հե­տո նրա ստեղ­ծող­ներն ինչ աշ­խարհ կպատ­րաս­տեն մեզ հա­մար
14.04.2020 | 00:52
Ա­հա թե էլ ինչն է ապ­շեց­նում։ Ինչ­քան ա­րագ գլ­խի ըն­կան նաև մանր «տե­ղա­կան իշ­խա­նիկ­նե­րը», որ կո­րո­նա­վի­րու­սի գոր­ծո­նը կա­րող են օգ­տա­գոր­ծել քա­ղա­քա­կան, ան­գամ ցե­ղաս­պա­նա­կան նպա­տակ­նե­րով։ Վեր­ջերս լու­րեր են գա­լիս, որ Ադր­բե­ջա­նում տե­ղա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված­նե­րին տար­հա­նում են հա­րավ` Թա­լիշս­տան։ Պարզ է, որ թա­լիշ­նե­րը գոհ չեն, թեև բո­ղո­քի խո­շոր գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ դեռ չեն ե­ղել։ Մինչ­դեռ մար­տի 24-ին, ակն­հայ­տո­րեն վերևից ե­կած հրա­մա­նով, Բաք­վի ԶԼՄ-ներն սկ­սե­ցին կեղ­ծիք տա­րա­ծել, թե իբր Ի­րա­նը «գի­տակ­ցա­բար այս­տեղ թմ­րա­մո­լու­թյուն և զա­նա­զան վտան­գա­վոր հի­վան­դու­թյուն­ներ է տա­րա­ծում, այդ թվում` կո­րո­նա­վի­րուս»։ Բա­քուն, մի­տում­նա­վոր, այդ ախ­տի դեմ պայ­քա­րի կենտ­րոն է հայ­տա­րա­րել Թա­լիշս­տա­նը, և վեր­ջերս հենց այն­տեղ են ու­ղարկ­վում ար­տա­սահ­մա­նից հնա­րա­վոր վա­րա­կա­կիր­նե­րով ե­կող ինք­նա­թիռ­նե­րը։ Թա­լի­շա­կան ա­զա­տագ­րա­կան ու­ժե­րի գոր­ծիչ­նե­րը հա­մոզ­ված են, որ Ադր­բե­ջա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ձգ­տում են հենց Թա­լիշս­տա­նը հայ­տա­րա­րել «կա­րան­տի­նի գո­տի»։ Ճիշտ է, «Թա­լի­շա­կան վե­րած­նունդ» ՀԿ-ի ա­ռաջ­նորդ Իս­մա­յիլ Շա­բա­նովն ա­ռայժմ խո­սում է թա­լիշ­նե­րի «փա­փուկ ե­ղեռ­նի» մա­սին. «Հաշ­վի առ­նե­լով, որ թա­լի­շյան շր­ջա­նը Ապ­շե­րոն թե­րակղ­զուց հե­տո ա­մե­նա­խիտ բնա­կեց­վածն է, այդ գոր­ծո­ղու­թյան ի­մաստն ակն­հայտ է` աս­տի­ճա­նա­բար փո­խել այդ շր­ջա­նի բնակ­չու­թյան ազ­գա­յին կազ­մը»։ Ա­յո, թա­լիշ­նե­րը, ըստ էու­թյան, նույն ի­րան­ցի­ներն են. թա­լիշ­նե­րի և պար­սիկ­նե­րի գե­նե­տիկ նյու­թը պետք է նման կամ ան­գամ նույ­նը լի­նի։ Իսկ գու­ցե նպա­տակն այլ է` սպա­նել թա­լիշ­նե­րին, ոչ թե միայն «աս­տի­ճա­նա­բար փո­խել Թա­լիշս­տա­նի բնակ­չու­թյան ազ­գա­յին կազ­մը»։
Ի դեպ, մո­լո­րա­կի այլ մա­սում` չին-ա­մե­րի­կյան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում, նույն­պես տե­ղե­կատ­վա­կան «տաք» պա­տե­րազմ է ըն­թա­նում։ Այն ժա­մա­նա­կից, երբ կո­րո­նա­վի­րուսն սկ­սեց տա­րած­վել ԱՄՆ-ում, Վա­շինգ­տոնն ու Պե­կի­նը տե­ղե­կատ­վա­կան պայ­քար են մղում կո­րո­նա­վի­րու­սի բռնկ­ման ազ­գա­յին պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան առ­թիվ։ Թրամ­փը փոր­ձում է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը գցել Չի­նաս­տա­նի վրա։ Բայց նա նույ­նիսկ իր երկ­րում է քն­նա­դատ­վել կո­րո­նա­վի­րու­սի վտանգն ար­հա­մար­հե­լու և նրա դեմ պայ­քա­րում խո­շոր ան­հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի հա­մար։ Այժմ տե­ղե­կատ­վա­կան հար­ձա­կում­նե­րից կող­մերն անց­նում են գործ­նա­կան քայ­լե­րի։ ԱՄՆ-ի նա­խա­գա­հի վար­չա­կազ­մը դի­տար­կում է ԱՄՆ-ից տաս­նյակ չի­նա­ցի դի­վա­նա­գետ­նե­րի, լրագ­րող­նե­րի և այլ ան­ձանց ար­տաքս­ման հնա­րա­վո­րու­թյու­նը, ո­րոնք, ինչ­պես են­թադ­րում են ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը, զբաղ­վում են հե­տա­խու­զա­կան տե­ղե­կույթ հա­վա­քե­լով։ Ար­տաք­սու­մը կա­րող էր վե­րա­բե­րել նույ­նիսկ ՄԱԿ-ում (որ­տեղ Չի­նաս­տա­նը մշ­տա­կան տեղ ու­նի) չի­նա­կան ա­ռա­քե­լու­թյա­նը։ Թրամ­փի վար­չա­կազ­մում քն­նարկ­վում է ԱՄՆ-ում ցան­կա­ցած չի­նա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյան կամ ըն­կե­րու­թյան փակ­ման հնա­րա­վո­րու­թյու­նը, ե­թե կաս­կած­ներ կան, թե դրանք հե­տա­խու­զա­կան գոր­ծու­նեու­թյուն են քո­ղար­կում։
Մար­տին չի­նա­կան կա­ռա­վա­րու­թյու­նը հայ­տա­րա­րել էր, որ ՉԺՀ-ից կար­տաք­սի ա­մե­րի­կյան ե­րեք խո­շո­րա­գույն հան­դես­նե­րի` «ՈՒոլ սթ­րիթ ջոռ­նե­լի», «Նյու Յորք թայմ­սի» և «Վա­շինգ­տոն փոս­տի» հա­մար աշ­խա­տող 13 լրագ­րո­ղի։ Պե­կի­նը նաև ո­րո­շել է, որ Չի­նաս­տա­նում գոր­ծող ա­մե­րի­կյան բո­լոր լրա­տու կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րը պետք է չի­նա­կան կա­ռա­վա­րու­թյա­նը ման­րա­մասն տե­ղե­կու­թյուն տրա­մադ­րեն ի­րենց ֆի­նա­նսա­կան ակ­տիվ­նե­րի, կադ­րա­յին կա­ռույ­ցի և կազ­մա­կեր­պա­կան այլ տվյալ­նե­րի մա­սին։ Ա­մե­րի­կա­ցի լրագ­րող­նե­րը պն­դում էին, որ ի­րենց ար­տաք­սել են Չի­նաս­տա­նում հա­մայ­նա­ճա­րա­կի հետ կապ­ված գոր­ծե­րի վի­ճա­կի մա­սին ճշ­մար­տու­թյու­նը հայտ­նե­լու փոր­ձի հա­մար։ Մո­տա­վո­րա­պես նույն ժա­մա­նակ Թրամփն ու նրա վար­չա­կազ­մի բարձ­րաս­տի­ճան ան­դամ­նե­րը, նե­րա­ռյալ պետ­քար­տու­ղար Մայքլ Փոմ­փեոն, սկ­սե­ցին «նոր կո­րո­նա­վի­րուսն» ան­վա­նել «չի­նա­կան վի­րուս» կամ «ու­հա­նյան վի­րուս»։ Վեր­ջին ան­վա­նու­մը նշում էր չի­նա­կան այն նա­հան­գը, որ­տեղ, ինչ­պես են­թադ­րում են, ա­ռա­ջին ան­գամ հայ­տն­վել էր վի­րու­սը։ Թրամփն սկ­սեց պն­դել, որ «չի­նա­կան վի­րուս» եզ­րույ­թը ո­րո­շել է օգ­տա­գոր­ծել ի պա­տաս­խան Պե­կի­նի կա­ռա­վա­րա­կան պաշ­տո­նյա­նե­րի այն «ան­հիմն հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի», թե նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը Չի­նաս­տան են բե­րել ա­մե­րի­կա­ցի զին­վոր­նե­րը 2019 թ. հոկ­տեմ­բե­րին։
ԱՄՆ-ի կող­մից դի­վեր­սիա կա­տա­րե­լու վար­կա­ծը, ո­րը կո­րո­նա­վի­րու­սի բռն­կու­մը կա­պում է ռազ­մա­կան խա­ղե­րին մաս­նակ­ցե­լու հա­մար ՈՒ­հան ա­մե­րի­կա­ցի մար­զիկ­նե­րի այ­ցի հետ, ա­ռա­ջին ան­գամ ար­տա­հայ­տել է ՉԺՀ ԱԳՆ-ի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Չժաո Լից­զյա­նը, որն այդ մա­սին Թվի­թե­րում գրել է մար­տի սկզ­բին։ Այ­նու­հետև ա­մե­րի­կյան դի­վեր­սիա­յի վար­կա­ծը կրկ­նել են Չի­նաս­տա­նի այլ պաշ­տո­նյա­ներ և պե­տա­կան լրատ­վա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյուն­ներ։ Սա­կայն նա­խորդ շա­բաթ­վա սկզ­բին ԱՄՆ-ում Չի­նաս­տա­նի դես­պան Ցույ Տյան­կայն ա­մե­րի­կյան «Axios» հան­դե­սի հետ հար­ցազ­րույ­ցում ժխ­տեց «դի­վեր­սիա­յի» վար­կա­ծը` այն ան­վա­նե­լով «խե­լա­գար»։ Բայց... ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը «չհաս­կա­ցան» Պե­կի­նի բա­րի կամ­քի այդ ժես­տը, չնա­յած ա­մեն ինչ շատ հեշտ հաս­կաց­վում էր. հա­նեք ձեր քա­րոզ­չու­թյունն ու մե­ղադ­րանք­նե­րը, և Չի­նաս­տանն էլ կա­նի նույ­նը։ Մար­տի 26-ին «Նյու Յորք թայմս» թեր­թը հա­ղոր­դել է, որ Թրամ­փի վար­չա­կազ­մը դի­տար­կում է որ­պես դի­վա­նա­գետ կամ լրագ­րող աշ­խա­տող մե­ծա­թիվ չի­նա­ցի­նե­րի ար­տաքս­ման հնա­րա­վո­րու­թյու­նը։ Ա­ռան­ձին դեպ­քե­րում քն­նարկ­վում է ԱՄՆ-ում չի­նա­կան ո­րոշ ԶԼՄ-ների բյու­րո­նե­րի փակ­ման հնա­րա­վո­րու­թյու­նը։ Ա­մե­րիա­ցի ո­րոշ պաշ­տո­նյա­նե­րի կար­ծի­քով` ԱՄՆ-ում աշ­խա­տող չի­նա­ցի բազ­մա­թիվ լրագ­րող­ներ ի­րա­կա­նում չի­նա­կան հե­տա­խու­զու­թյան գաղտ­նի գոր­ծա­կալ­ներ են և կա­նո­նա­վոր կեր­պով հաշ­վե­տու են լի­նում Չի­նաս­տա­նի ար­տա­քին հե­տա­խու­զու­թյան գլ­խա­վոր վար­չու­թյան և պե­տանվ­տան­գու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան ա­ռաջ։ Չի­նաս­տա­նի ժո­ղովր­դա-ա­զա­տագ­րա­կան բա­նա­կը (ՉԺԱԲ) նույն­պես ար­տա­սահ­մա­նում, այդ թվում` ԱՄՆ-ում, ու­նի սե­փա­կան հե­տա­խու­զա­կան քո­ղարկ­ված ցանց։ Պետ­դե­պար­տա­մեն­տի մա­մու­լի քար­տու­ղար Մոր­գան Օր­թա­գու­սը Թվի­թե­րում հայ­տա­րա­րել է, որ Չի­նաս­տա­նի կոմ­կու­սին հաշ­վե­տու քա­րոզ­չա­կան հան­դես­նե­րի աշ­խա­տա­կից­նե­րը ոչ թե «լրագ­րող­ներ» են, այլ օ­տա­րերկ­րյա գոր­ծա­կալ­ներ։
2020 թ. մար­տի 2-ին Թրամ­փի վար­չա­կազ­մը սահ­մա­նա­փա­կեց այն օ­տա­րերկ­րյա քա­ղա­քա­ցի­նե­րի թի­վը, ո­րոնց թույ­լատր­վում է ԱՄՆ-ում աշ­խա­տել չի­նա­կան լրա­տու կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րում։ Վեր­ջին­ներս կա­տա­րե­ցին այդ հրա­հան­գը և Չի­նաս­տան հետ կան­չե­ցին ի­րենց ա­վե­լի քան 60 աշ­խա­տա­կից­նե­րի։ Բայց հի­մա Սպի­տակ տա­նը կար­ծում են, որ ԱՄՆ-ում մնա­ցած 100 լրագ­րող­նե­րի մեծ մա­սը հե­տա­խու­զու­թյան գաղտ­նի գոր­ծա­կալ է։ Այժմ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը են­թադ­րում են, որ ա­ռա­ջին հետ­կան­չից հե­տո կա­տար­վել է ԱՄՆ-ում «չի­նա­ցի լր­տես­նե­րի կենտ­րո­նա­ցում»։ Իսկ մար­տի 25-ին չի­նա­կան անգ­լա­լե­զու «Global Times» պաշ­տո­նա­կան հան­դե­սը կրկ­նեց այն միտ­քը, թե նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը Չի­նաս­տան է ե­կել ա­մե­րի­կա­ցի այն հե­ծան­վոր­դի մի­ջո­ցով, որն ան­ցյալ տար­վա հոկ­տեմ­բե­րին ՈՒ­հան էր ժա­մա­նել Հա­մաշ­խար­հա­յին 7-րդ ռազ­մա­կան խա­ղե­րին մաս­նակ­ցե­լու հա­մար։ «Global Times»-ը հաս­տա­տում էր, որ չի­նա­կան քա­ղա­քա­ցի­ներն ու փոր­ձա­գետ­ներն ԱՄՆ-ին կոչ են ա­նում հրա­պա­րա­կե­լու ՈՒ­հան ժա­մա­նած մար­զիկ­նե­րին վե­րա­բե­րող ման­րա­մաս­նե­րը։ Նման մե­ղադ­րանք­նե­րը, ո­րոնք տա­րա­ծում են այն կար­ծի­քը, թե նոր կո­րո­նա­վի­րուսն ստեղծ­վել է ԱՄՆ-ի ռազ­մա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­յում, ա­րա­գո­րեն ժո­ղովր­դա­կա­նու­թյուն են ստա­նում չի­նա­կան սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րում։ Սա­կայն Թրամ­փի վար­չա­կազ­մը կար­ծես չի ու­զում նա­հան­ջել այն բանն օգ­տա­գոր­ծե­լուց, ո­րը շա­տերն ան­վա­նում են ռա­սիս­տա­կան լե­զու «կո­րո­նա­վի­րու­սի մա­սին»։ «Fox News» ա­լի­քի հետ հար­ցազ­րույ­ցում Թրամ­փը նշել է, որ «չի­նա­կան վի­րուս» ար­տա­հայ­տու­թյունն սկ­սել է օգ­տա­գոր­ծել միայն չի­նա­ցի պաշ­տո­նյա­նե­րի հայտ­նած դա­վադ­րու­թյան վար­կած­նե­րի պատ­ճա­ռով, և ա­սել է, որ այլևս չի կի­րա­ռե­լու այդ եզ­րույ­թը։ Իսկ Փոմ­փեոն շա­րու­նա­կում է պն­դել։ Մար­տի 25-ին Փոմ­փեոն հե­ռուս­տա­կոն­ֆե­րանս անց­կաց­րեց G7 միու­թյան ա­ռաջ­նորդ­նե­րի հետ։ Բայց G7-ն այդ­պես էլ չկա­րո­ղա­ցավ պայ­մա­նա­վոր­վել կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մայ­նա­ճա­րա­կի գծով հա­մա­տեղ հայ­տա­րա­րու­թյան մա­սին, ո­րով­հետև, ըստ ա­մե­րի­կյան «ABC News» լրատ­վա­մի­ջո­ցի աղ­բյու­րի, Փոմ­փեոն պն­դում էր որ ցան­կա­ցած հայ­տա­րա­րու­թյուն պար­տա­դիր կեր­պով պա­րու­նա­կի «ու­հա­նյան վի­րուս» հաս­կա­ցու­թյու­նը։
Ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան հա­մաշ­խար­հա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյու­նը (ԱՀԿ) նշել է, որ Չի­նաս­տա­նը ո­րոշ սխալ­ներ է թույլ տվել կո­րո­նա­վի­րու­սի բռնկ­ման դեմ իր ա­ռա­ջին քայ­լե­րում։ Բայց ար­դյուն­քում ԱՀԿ-ն դրա­կան է գնա­հա­տել չի­նա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը։ Սա­կայն ԱՄՆ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը շա­րու­նա­կում են հա­մայ­նա­ճա­րա­կի մեղ­քը գցել ճգ­նա­ժա­մի նկատ­մամբ Պե­կի­նի «սխալ վե­րա­բեր­մուն­քի» վրա։ «Սկզ­բում Չի­նաս­տա­նը փոր­ձել է ճն­շել այդ նոր բա­նը։ Այ­նու­հետև աշ­խա­տել է պաշտ­պա­նել սե­փա­կան բնակ­չու­թյա­նը` ընտ­րո­ղա­բար քն­նա­դա­տա­կան տե­ղե­կույթ փո­խա­նա­կե­լով, ինչ­պի­սին են գե­նե­տիկ հա­ջոր­դա­կա­նու­թյուն­նե­րի մա­սին տվյալ­նե­րը, հե­տո շա­րու­նա­կում էր դի­մադ­րու­թյուն ցույց տալ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան մի­ջազ­գա­յին մար­մին­նե­րին, ո­րոնք օգ­նու­թյուն էին ա­ռա­ջար­կում և լրա­ցու­ցիչ տե­ղե­կու­թյուն­ներ փնտ­րում ու խնդ­րում»,- լոն­դո­նյան «Թայմ­սում» մար­տի 26-ին գրել է Անգ­լիա­յում ԱՄՆ-ի դես­պան Վու­դի Ջոն­սո­նը։ Ինչ­պես տես­նում ենք, կո­րո­նա­վի­րու­սի շուրջ ԱՄՆ-ի և Չի­նաս­տա­նի տե­ղե­կատ­վա­կան պա­տե­րազ­մը շա­րու­նակ­վում է և կա­րող է տա­րած­վել երկ­կողմ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի այլ ո­լորտ­նե­րի վրա։ Կա­տակ­ներն ա­վարտ­վել են։
Կա­րե­լի՞ է ու­ժե­ղա­ցող տե­ղե­կատ­վա­կան պա­տե­րազ­մի (ԱՄՆ-Ի­րան, ԱՄՆ-ՉԺՀ) ֆո­նին են­թադ­րել, որ մո­լո­րա­կում վե­րած­նունդ է սպաս­վում։ Կար­ծում ենք` ոչ։ Կո­րո­նա­վի­րու­սից հե­տո աշ­խարհն իս­կա­պես կփոխ­վի ո­րա­կա­պես։ Նա­յեք, թե ով­քեր են ա­ռա­վել ան­պաշտ­պան ե­ղել. տա­րեց­նե­րը, ա­վագ սե­րուն­դը։ Դա երկ­րագն­դի բնակ­չու­թյան հենց այն շերտն է, ո­րը փո­խան­ցում է տե­ղե­կույ­թը, ա­ռա­ջին հեր­թին` իր հի­շո­ղու­թյան շտե­մա­րա­նից։ Տա­րեց­ներն են փո­խան­ցում ա­վան­դույթ­նե­րի, սո­վո­րույթ­նե­րի, սո­վո­րա­կան ազ­գա­յին բա­րո­յա­կա­նու­թյան մա­սին տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը։ Այ­սինքն, ինչ-որ տո­կո­սով կն­վա­զի այն մարդ­կանց թի­վը, ո­րոնք պատ­րաստ են կարևոր տե­ղե­կույթ փո­խան­ցե­լու ե­րի­տա­սարդ սերն­դին։ Հարց. ու՞մ է դա պետք։ Պա­տաս­խան. գլո­բա­լիստ­նե­րին, ո­րոնց հա­մար ա­վե­լի հեշտ կլի­նի կա­ռա­վա­րել հի­շո­ղու­թյու­նից զրկ­ված կամ կի­սատ-պռատ հի­շո­ղու­թյամբ, կամ ի­րենց ժո­ղովր­դի ա­վան­դույթ­նե­րը, սո­վո­րույթ­նե­րը, բա­րո­յա­կա­նու­թյու­նը թե­րի ի­մա­ցող մարդ­կանց։ Այդ­պի­սի­նե­րին կա­րե­լի է պար­տադ­րել ինչ ա­սես, սո­վո­րեց­նել, ա­սենք, որ 1945-ին Բեռ­լի­նը գրո­հով գրա­վել են անգ­լո-սաք­սե­րը, ոչ թե խոր­հր­դա­յին զին­վոր­նե­րը։ Եվ դա ա­մե­նա­պարզն է։ Օ­րի­նակ, հա­յե­րիս կա­րե­լի է ու­սու­ցա­նել, որ «ե­ղեռն չի ե­ղել»։ Հաս­կա­նու՞մ եք, թե ին­չի մա­սին է խոս­քը։ Չէ՞ որ ա­մեն եր­կիր, ա­մեն ազգ ու­նի իր Սր­բա­զան գի­տե­լիք­նե­րը Պատ­մա­կան հի­շո­ղու­թյան մա­սին։
«Հա­մաշ­խար­հա­յին կառ­վա­րու­թյան» հա­մար լավ են, չէ՞, հլու-հնա­զանդ ստ­րուկ­նե­րի հո­տե­րը, ո­րոնք հի­շո­ղու­թյուն չու­նեն, ա­ռա­ջին հեր­թին` ազ­գա­յին։ Բայց զու­գա­հե­ռա­բար կարևոր տն­տե­սա­կան հարց է լուծ­վում։ Բո­լորն այժմ տն­տե­սա­կան գեր­ճգ­նա­ժա­մի բռն­կում են կան­խա­գու­շա­կում։ Պատ­կե­րաց­նու՞մ եք, թե ողջ աշ­խար­հում ինչ­քան «կտն­տե­սեն» կա­ռա­վա­րու­թյուն­նե­րը` 5-10, ան­գամ 15-20 տա­րի ծե­րու­թյան թո­շակ չվ­ճա­րե­լով այժմ մա­հա­ցող տա­րեց մարդ­կանց։ Ստաց­վում է, որ կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ ակ­տի­վո­րեն չպայ­քա­րե­լով շա­հագր­գռ­ված­նե­րից են կեղծ ժո­ղովր­դա­վար­նե­րի լի­բե­րալ և նեո­լի­բե­րալ կա­ռա­վա­րու­թյուն­նե­րը։ Ինչ­քան շատ ծե­րեր մա­հա­նան, այն­քան շատ «կտն­տես­վի»։ Բայց ինչ­քան շատ ձգես «կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րը», այն­քան շատ քա­ղա­քա­ցի­ներ կսկ­սեն կաս­կա­ծել, մեկ էլ տե­սար սկ­սե­ցին կռա­հել։ Այդ ժա­մա­նակ «V-ն նշա­նա­կում է վեն­դե­տա» կի­նոն­կա­րի ա­վարտն էլ հե­ռու չի լի­նի. մի­լիար­դա­վոր զայ­րա­ցած «գվի­դո­ֆոքս­ներ» պայ­թեց­նում են ի­րենց եր­կր­նե­րի խոր­հր­դա­րան­նե­րը և այլն։ Ոչ, «հա­մաշ­խար­հա­յին կա­ռա­վա­րու­թյան» պա­րագ­լուխ­նե­րը այդ­պի­սի ա­վար­տի հա­մար չեն խա­ղար­կել ա­մեն ինչ. նրանց դեռ պետք են խա­մա­ճիկ­ներն աշ­խար­հի եր­կր­նե­րի հա­րյու­րա­վոր մայ­րա­քա­ղաք­նե­րում։
Նշա­նա­կում է ա­ռայժմ, ինչ­պես աս­վում է բի­լիար­դում, միայն «փորձ­նա­կան գն­դակն» է խա­ղի մեջ մտց­ված, դեռ փորձ է։ Բայց այն շուտ կվեր­ջա­նա։ Թշ­նա­մի եր­կր­նե­րի հա­մար կա­րող են մի քա­նի ա­միս ընտ­րել, նաև պաշտ­պա­նու­թյան և անվ­տան­գու­թյան կա­ռույ­ցը կթու­լաց­նեն, թե չէ հան­կարծ որևէ մե­կի «նյար­դե­րը կա­րող են չդի­մա­նալ»։ Ի­րենց և հլու կա­մա­կա­տար­նե­րի հա­մար` 1 կամ 2 ա­միս։ Վի­ճա­կա­գիր­նե­րը կհաշ­վեն, թե քա­նի մի­լիարդ է «տն­տես­վել» հա­մայ­նա­ճա­րա­կի ա­ռա­ջին ա­լի­քի շնոր­հիվ։ Ըստ ստաց­ված թվե­րի էլ կո­րո­շեն, թե կո­րո­նա­վի­րու­սը երբ «վե­րա­դառ­նա»։ Հնա­րա­վոր է նաև, որ մի նորն «ար­ձա­կեն». աս­վում է, չէ՞, որ Չինաս­տա­նում հայ­տա­րա­րել են ինչ-որ խան­տա վի­րու­սի մա­սին։ Ին­չու չէ։ Հո միայն ԱՄՆ-ի ար­տո­նու­թյու­նը չեն վի­րուս ստեղ­ծելն ու մո­լո­րա­կի վրա բաց թող­նե­լը։ Օ­րի­նակ, ի­մա­նա­լով, որ Ի­րա­նի ԻՀՊԿ-ն հա­տուկ զոր­քեր ու­նի կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի դեպ­քի հա­մար, կա­րող ենք են­թադ­րել, որ ի­րան­ցի­նե­րը (առն­վազն 2011 թվա­կա­նից) պատ­րաստ­վում էին ոչ միայն կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քից պաշտ­պան­վե­լուն, այլև կեն­սա­բա­նա­կան հա­կա­հար­ձակ­ման։ Ի­մա­նա­լով, որ սո­ցիա­լիզ­մի և կա­պի­տա­լիզ­մի գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյուն­նե­րի դի­մա­կա­յու­թյան ժա­մա­նակ ԽՍՀՄ-ում (ի­մա` Ռու­սաս­տա­նում) և Չի­նաս­տա­նում կա­յին պա­տե­րազ­մի դեպ­քում կեն­սա­բա­նա­կան, ման­րէա­բա­նա­կան և քի­միա­կան պաշտ­պա­նու­թյան սե­փա­կան հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ, տե­ղին է են­թադ­րել, որ Ռու­սաս­տանն ու Չի­նաս­տա­նը, նույն­պես բա­վա­կա­նա­չափ նե­րուժ ու­նեն թշ­նա­մուն հա­կա­հար­ված հասց­նե­լու հա­մար։
Ա­վաղ, խո­սակ­ցու­թյունն ա­վարտ­ված չէ. չա­փա­զանց շատ հար­ցեր են ծա­գել աշ­խար­հի այ­սօր­վա ի­րադ­րու­թյան պատ­ճա­ռով։ Եվ դրանց մեծ մասն ա­ռայժմ լու­ծում չի գտել։ Բայց մո­լո­րակն սպա­սում է, մի­լիար­դա­վոր քա­ղա­քա­ցի­ներ են սպա­սում բո­լոր մայր ցա­մաք­նե­րում։ Ժա­մա­նակն է, որ ԱՄՆ-ը շատ բան պատ­մի աշ­խար­հին։ Այդ թվում այն մա­սին, թե հուն­վա­րի վեր­ջին ին­չու էին ձեր­բա­կալ­վել ա­մե­րի­կա­ցի ոմն պրո­ֆե­սոր Չառլզ Լի­բե­րը և նրա ա­սիս­տենտ­նե­րը, ին­չու էր կո­րու­նա­վի­րուսն ար­տո­նագր­վել ԱՄՆ-ում դեռևս 2007 թ. մա­յի­սի 22-ին, այն ինչ­պես հայ­տն­վեց Չի­նաս­տա­նում և Ի­րա­նում (ԱՄՆ-ի եր­կու կոշտ մր­ցա­կից­նե­րը հա­մաշ­խար­հա­յին աս­պա­րե­զում), հե­տո Ռու­սաս­տա­նում, Եվ­րա­միու­թյան եր­կր­նե­րում և այ­լուր։ Մենք չենք ցան­կա­նում տա­րա­ծել լու­րերն ու են­թադ­րու­թյուն­նե­րը։ Մենք ԱՄՆ-ին ա­ռա­ջար­կում ենք վեր­ջա­պես սկ­սել ճշ­մար­տու­թյունն ա­սել։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 8356

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.