«Հացի արքան»՝ ռուսների Մանթաշյանցը

Պատմական (Իրադարձային)

Նիկոլայ Ալեքսանդրովիչ Բուգրովը Նիժնի Նովգորոդի նշանավոր վաճառական էր, հնադավանների աշխարհիկ առաջնորդ, հացարդյունաբերող, ֆինանսիստ, մեկենաս, Նիժեգորոդյան նահանգի և Ռուսաստանի խոշորագույն բարերարներից մեկը։

Լինելով շոգեմեքենական ալրաղացների ընկերության սեփականատեր՝ հանդիսացել է համառուսական ձեռնարկատեր, որին անվանել են «հացի արքա»։ Երրորդ անգամ կորցնելով կին ու երեխաներ՝ հրաժարվել է ճոխ կյանքից և լիովին նվիրվել աղքատների հոգսը թեթևացնելու գործին։
Կատարելագործել է ալրի արտադրությունը, 1896 թ․ ռուսական բանակին հացամատակարարման իրավունք ստացել։ Հացը և հացամթերքները Վոլգայով փոխադրելու համար ունեցել է նավակներից ու շոգենավերից բաղկացած մի ամբողջ նավատորմիղ, որը ղեկավարել է անձամբ։

Կառուցել է աղքատանոցներ, օթևանատներ և այլ բարեգործական հաստատություններ։ Իր կյանքի ընթացքում 10 մլն ռուբլու ողորմություն է բաժանել։
Եղել է Նիժնի Նովգորոդի խոշորագույն տնատերը, զգալի միջոցներ է տրամադրել քաղաքային շինարարությանը, որի եկամուտների մի մասով պահել է գիշերային օթևաններ։ Բացի այդ, կառուցել է «Այրիների տունը», Վոլգա-Կամսկի բանկի և քաղաքային դումայի շենքերը, քաղաքային կոյուղին։

Տարեկան եկամուտը բաժանել է հետևյալ կերպ. 45%-ը՝ քաղաքի շենք-շինությունների կառուցմանն ու պահպանմանը, 45%-ը՝ ֆիրմայի զարգացմանը, 10%-ը՝ անձնական կարիքներին ու բարեգործությանը։
Ապրել է վերին աստիճանի համեստ կենսակերպով։
Ինչու՞ եմ այս մարդուն անդրադառնում։ Բանն այն է, որ նա մահացել է Մանթաշյանցից 3 օր առաջ՝ 1911 թ․ ապրիլի 16-ին։ Եվ ահա հայատյաց «Русское слово» թերթի խմբագիր Վլաս Դորոշևիչը ապրիլի 21-ին, երբ Մանթաշյանցի դին դեռևս Պետերբուրգում էր, տպագրում է «Երկու միլիոնատեր» վերնագրով մի նողկալի հոդված, ուր քստմնելի որակումներ է տալիս ինչպես «հացի արքային», այնպես էլ «նավթի արքային»։ Ո՞րն էր պատճառը՝ հեղինակություն ձեռք բերելու մոլուցքը։

Նույն կերպ են վարվում նաև Դորոշևիչի մերօրյա հայ գրչակները, որոնք կիլոմետրերով սուտ ու կեղծիք են հրապարակում Մանթաշյանցի հասցեին։ Նրանք գիտեն, որ, բացի չունեցած համբավին կշիռ տալուց, սուտ ու կեղծիքը լավ են վճարվում, այնինչ, ճշմարտությունը արժեք չունի։

Խաչատուր Դադայան

Հեղինակի նյութեր

• Գաբրիել Սունդուկյանի զայրույթը
• Աներևակայելի կանայք
• Հայկական նավերը Կասպից ծովում
• Նիկոլ. բայց ոչ Սա, մեկ ուրիշը․․․ (հոկտեմբերի 5-ին ընդառաջ)
• Այսօր նրա ծննդյան օրն է՝ 150-ամյակը, և ես կատարեցի ուխտս (2019 թ. սեպտեմբերի 26-ին գրած հուշերից)
• Բարերարյալը՝ Արմենակ Մուրադյան (հատված ինքնակենսագրությունից)
• Բարերարյալը՝ Տիգրան Նալբանդյան
• Արմեաշկա (Յ․ Տէր-Գրիգորեանի՝ Վանօյի, հուշերից)
• Թիֆլիսի կուսանաց անապատը
• Երախտիք
• «Զի ուր գանձն ձեր է, անդ եւ սիրտք ձեր եղիցին»
• «Նա չէր մոռանում մեր ազգային հիմնարկները»
• «Հայ վաճառականնե՛ր, ձեր փառքի տունը, ուր անմահ կը մնաք, ձեր տառապեալ հայրենիքն է»
• «Նավթարքան» և Անմահը
• Երեք Ալեքսանդր. Խաչատուր Դադայան
• Ռուսաց Պյոտր I ցարը և հայ վաճառական Պետրոս Ապրոն
• «Քո քսակը ազգի շտեմարանն է»
• Պատվո Լեգեոնի շքանշանը և հայերը
• Ալեքսանդր Մանթաշյանց - 180
• Խաղաղութիւնը եւ հերոսութեան նոր ըմբռնումը

Մեկնաբանություններ