Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » «Պետք է վայրկ­յան ա­ռաջ, Նա­րե­կա­ցու ա­սած, այս հա­վա­միտ գո­ռոզ­նե­րը մեր տե­սա­դաշ­տից վե­րա­նան»

«Պետք է վայրկ­յան ա­ռաջ, Նա­րե­կա­ցու ա­սած, այս հա­վա­միտ գո­ռոզ­նե­րը մեր տե­սա­դաշ­տից վե­րա­նան»

«Պետք է վայրկ­յան ա­ռաջ, Նա­րե­կա­ցու ա­սած, այս հա­վա­միտ գո­ռոզ­նե­րը մեր տե­սա­դաշ­տից վե­րա­նան»
17.11.2020 | 00:20
Պա­տե­րազմ, կա­պի­տու­լյա­ցիա, դա­վա­ճա­նա­կան փաս­տա­թուղթ և գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ, թանկ ու մե­ծա­քա­նակ զո­հեր, ներ­քա­ղա­քա­կան լար­վա­ծու­թյուն, քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազմ հրահ­րե­լու վար­չա­պե­տի կո­չեր։ Մեր հա­սա­րա­կու­թյու­նը շատ ու­ժեղ հար­ված­ներ է ստա­ցել ու ստա­նում։ Մար­դիկ բա­րո­յա­հո­գե­բա­նա­կան վատ վի­ճա­կում են, ու շատ բարդ է ա­սել, թե այս ա­մենն ինչ­պես և երբ կհաղ­թա­հա­րենք։ Էթ­նո­հո­գե­բան ԿԱ­ՐԻ­ՆԵ ՆԱԼ­ՉԱ­ՋՅԱ­ՆԻ հետ զրու­ցել ենք այս թե­մա­յով։
-Այ­սօր մեր հան­րու­թյու­նը բա­րո­յա­հո­գե­բա­նա­կան ի՞նչ վի­ճա­կում է։
-Մեր հա­սա­րա­կու­թյու­նը հատ­կա­պես վեր­ջին 2,5 տա­րում շատ վայ­րի­վե­րում­նե­րով ան­ցավ, այն­պի­սի տե­սա­նե­լի ու ան­տե­սա­նե­լի ազ­դե­ցու­թյուն­նե­րի թի­րախ դար­ձավ, որ և բա­րո­յա­պես, և խոս­քի կուլ­տու­րա­յի տե­սա­կե­տից շատ ցած ըն­կավ։ Շատ չխո­րա­նա­լով երևույթ­նե­րի մեջ, այ­դու­հան­դերձ, պա­տե­րազ­մի ա­ռա­ջին օ­րից մեր ազ­գին բնո­րոշ ինք­նա­վե­րելք տե­ղի ու­նե­ցավ։ Տե­սանք, որ ինչ­քան էլ հայ մար­դու վրա ա­պա­կա­նող, ա­պա­կա­ռու­ցո­ղա­կան ազ­դե­ցու­թյուն­ներ ու­նե­նան, երբ վտանգ­ված է հայ­րե­նի­քը, կայ­ծը բո­ցա­վառ­վում է։ Ա­վաղ, մենք լու­սա­վոր ե­րի­տա­սարդ­նե­րի սե­րունդ կորց­րինք ու դեռևս լիո­վին չենք գի­տակ­ցում, թե ինչ է կա­տար­վել։ Այդ օ­րե­րին մենք ինք­նա­կազ­մա­կերպ­վել էինք, բայց թշ­նա­մին մեր թի­կուն­քում շա­րու­նա­կում էր գոր­ծել։ Քա­ղա­քա­կան մեծ պար­տու­թյուն գրան­ցե­ցինք, երբ թույլ տվե­ցինք, որ մեր սր­բա­զան երկ­րում գու­նա­վոր հե­ղա­փո­խու­թյուն տե­ղի ու­նե­նա։ Այ­սօր­վա ի­րա­վի­ճա­կը դրա հետևանքն է։ Հի­մա մար­դիկ հո­գե­բա­նո­րեն տա­պալ­ված են, շատ ճիգ ու ջանք պի­տի գոր­ծադ­րել, որ կա­րո­ղա­նանք այս կք­ված ող­նա­շարն ուղ­ղել։ Ա­մե­նա­խայ­տա­ռակ ձևով Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ծուն­կի են ե­կել, գետ­նա­տա­րած են ե­ղել թուր­քի ա­ռաջ։ Թուր­քը մեզ ծաղ­րում է, մենք, որ­պես եր­կիր, դա­դա­րել ենք գոր­ծոն լի­նե­լուց։ Շա­տերն այս ա­մե­նը չէին հաս­կա­նում, բայց կա­յին, չէ՞, նկա­տող­ներ, զգու­շաց­նող­ներ։ Ա­վե­լին ա­սեմ` այս ա­ղետն ա­վե­լի շուտ է տե­ղի ու­նե­ցել, երբ ժո­ղովր­դի կր­թա­կան մա­կար­դա­կը հետևո­ղա­կա­նո­րեն ի­ջեց­նում էին։ Հայ մար­դուն միշտ բնո­րոշ է ե­ղել իր մտա­վո­րա­կան­նե­րին հար­գե­լը, նրա խոս­քը լսե­լը։ Ես ման­կա­վար­ժի աղ­ջիկ եմ ու հի­շում եմ, երբ անց­նում էի, ու ինձ ա­սում էին՝ դա­սա­տուի աղ­ջիկ է, մեծ հպար­տու­թյուն էի ապ­րում։ Մար­դիկ մեծ ակ­նա­ծանք ու­նեին կր­թյալ, ու­սյալ, մտա­վո­րա­կան մար­դու հան­դեպ։ Տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում վար­կա­բեկ­վեց միտ­քը, մտա­վո­րա­կա­նու­թյու­նը։ Մաս­նա­գետ մար­դիկ այ­սօր բա­ցատ­րում, աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան վեր­լու­ծու­թյուն­ներ են ներ­կա­յաց­նում, իսկ խա­նու­թի հա­վա­քա­րա­րը, իր «քա­ղա­քա­կան» գի­տե­լիք­նե­րով, հար­ձակ­վում է այդ մար­դու վրա։ Եր­կի­րը հասց­րել են ծան­րա­գույն վի­ճա­կի։
-Ինչ­պե՞ս այ­սօր վե­րա­կանգ­նենք աղ­ճատ­ված հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, ի­րա­կան ար­ժեք­նե­րը, մարդ­կանց ող­նա­շարն ինչ­պե՞ս ուղ­ղենք, կորս­ված ար­ժա­նա­պատ­վու­թյունն ինչ­պե՞ս վե­րա­կանգ­նենք։
-Ո­րո­շա­կի ցն­ցում տե­ղի ու­նե­ցավ, երբ այդ չա­րա­բաս­տիկ թուղ­թը ստո­րագր­վեց։ Ո­մանք սթափ­վում են, հաս­կա­նում են ար­դեն, թե ինչ է տե­ղի ու­նե­նում։ Մեր զին­վոր­նե­րը, սպա­նե­րը հրաշք­ներ գոր­ծե­ցին։ Մենք պետք է շեշ­տը նրանց վրա դնենք։ Մենք կա­րող ենք ոտ­քի կանգ­նել, մեր ար­ժա­նա­պատ­վու­թյու­նը վե­րա­կանգ­նել, պար­զա­պես մեզ դա­վա­ճա­նել են։ Պա­տե­րազ­մում հայ ժո­ղո­վուր­դը, մեր պա­տա­նի­ներն ի­րենց մե­ծա­գույն ար­ժա­նա­պատ­վու­թյամբ են դրսևո­րել, բայց մեզ մոտ հա­մա­կար­գա­յին դա­վա­ճա­նու­թյուն է տե­ղի ու­նե­ցել։ Մեր ժո­ղովր­դին պետք է մեր դրա­կան կող­մե­րը մատ­նա­ցույց ա­նենք։ Մարդ­կանց հետ պի­տի ան­կեղծ լի­նել։ Այ­սօր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը և Ար­ցախն են հանձ­նել, և սուլ­թան­նե­րի ե­րա­զանքն ենք ի­րա­կա­նու­թյուն դարձ­րել։ Դուք գի­տե՞ք, թե թուր­քա­կան ինչ ե­րա­զանք ենք ի­րա­կա­նա­ցել, երբ Մեղ­րիով Ադր­բե­ջա­նը Թուր­քիա­յին ենք միաց­րել։ Մարդ­կանց աչ­քե­րը բա­ցել է պետք։ Հե­ղա­փո­խու­թյան «ան­հու­սա­լի զո­հե­րը» մնա­ցել են տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի տակ, իսկ գի­տակ­ցու­թյան ա­ղա­վա­ղու­մը շտ­կե­լը բա­վա­կա­նին տևա­կան ժա­մա­նա­կի հարց է։ Այ­դու­հան­դերձ, մեր ժո­ղովր­դին պետք է դա­ժան ի­րա­կա­նու­թյունն ա­սել, պի­տի հաս­կա­նան, թե ին­չի հետ գործ ու­նեն։
-Մինչև հաս­կա­նան, բա­վա­կան ժա­մա­նակ է պետք։ Մենք ու­նե՞նք այդ ժա­մա­նա­կը, կո­րուստ­ներն ա­վե­լի մեծ չե՞ն լի­նե­լու։
-Ա­յո, հա­սա­րա­կա­կան գի­տակ­ցու­թյան մեջ փո­փո­խու­թյուն­ներ մտց­նե­լը ժա­մա­նա­կի և ճշգ­րիտ աշ­խա­տան­քի խն­դիր է։ Կողմ­նա­կից չեմ, որ այ­սօր պի­տի սկ­սենք մարդ­կանց գի­տակ­ցու­թյու­նը փո­խե­լով ի­րա­վի­ճա­կի մեջ բե­կում մտց­նել։ Շատ շտապ լու­ծում­ներ են պետք, մենք ու­շա­ցել ենք, մենք ա­մեն վայր­կյան ու­շա­նում ենք։ Պետք է այս իշ­խա­նու­թյու­նը՝ իր Նի­կո­լով հան­դերձ, մեր տե­սա­դաշ­տից ընդ­հան­րա­պես դուրս մղ­վի։ Պետք է ազ­գա­յին ու­ժեր գան իշ­խա­նու­թյան։
-Ին­չու՞ հրա­պա­րա­կում քիչ մարդ է հա­վաք­վում։
-Մար­դիկ այս ա­մե­նում քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն են տես­նում։ Տես­նում են դեմ­քեր, ո­րոնց չեն վս­տա­հում, ինչ-որ ա­ռու­մով չվս­տա­հե­լու հիմ­քեր ու­նեն։ Սա­կայն պետք է վայր­կյան ա­ռաջ, Նա­րե­կա­ցու ա­սած, իշ­խա­նու­թյան այս հա­վա­միտ գո­ռոզ­նե­րը մեր տե­սա­դաշ­տից վե­րա­նան։ Պի­տի գան կոա­լի­ցիոն ու­ժեր, ո­րով­հետև մեկ մար­դը, ե­թե լա­վա­գույնն էլ լի­նի, չի կա­րող այս ողջ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը կրել։ Մտ­քի հա­մախմ­բում է պետք, պրո­ֆե­սիո­նալ, ազ­գան­վեր մարդ­կանց մեկ­տե­ղում։ Մեր ժո­ղովր­դի ար­գան­դը չի չո­րա­ցել, կան այդ­պի­սի մար­դիկ, պար­զա­պես նրանք շատ հա­մեստ են, մեջ­տեղ ընկ­նել չեն սի­րում։ Այ­սօր իշ­խա­նու­թյան գա­լը չի կա­րող վա­յելք հա­մար­վել։ Որ­պես­զի ինչ-որ բան վա­յե­լես, նախ պետք է այն գո­յու­թյուն ու­նե­նա, իսկ հի­մա մեր երկ­րի գո­յու­թյան խն­դիրն է դր­ված։ Ինչ­քան այս իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը եր­կար մնան, այն­քան ի­րենց նպա­տակ­ներն ա­վե­լի հե­ռուն կգ­նան։ Մենք ի՞նչ գի­տենք, թե ինչ ծրագ­րե­րով ու հրա­հանգ­նե­րով են նրանք ե­կել։ Թեև շատ բան ար­դեն ակն­հայտ է, կան­խա­տե­սում­ներ էլ ա­րել ենք։ Ժո­ղովր­դի ցաս­ման ա­լիք պի­տի բարձ­րա­նա, իշ­խա­նու­թյու­նը պի­տի վայր­կյան ա­ռաջ հե­ռա­նա։ Այս­տեղ մեր ժո­ղովր­դի ի­մաստ­նու­թյու­նը պի­տի խո­սի, իշ­խա­նու­թյա­նը չպետք է հա­ջող­վի քա­ղա­քա­ցիա­կան բա­խում­ներ հրահ­րել։ Իշ­խա­նու­թյու­նը գնա­լու է մինչև վերջ։ Հայ­րե­նի­քը հանձ­նե­ցին, տղա­նե­րի ա­րյու­նը նրանց խղ­ճին է (ե­թե ի­հար­կե, խիղճ ու­նեն), հի­մա էլ քա­ղա­քա­ցիա­կան բա­խում­նե­րի են գնում։ Տես­նում եք, թե ուր ենք հա­սել, ինչ­քան ենք ըն­կել, ով­քեր են մեր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը։
-Ինչ­պես նշե­ցիք` այն իշ­խա­նու­թյու­նը, որ ստո­րու­թյուն ստո­րու­թյան հետևից է ա­նում, ինք­նա­կամ կհե­ռա­նա՞։
-Ինք­նա­կամ` եր­բե՛ք։ Այդ մար­դը հրա­ժա­րա­կան չի տա։ Բայց ժո­ղովր­դի ցա­սու­մը, հե­ղե­ղը մի բան է, ո­րից իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­ցող­նե­րը շատ են վա­խե­նում։ Երբ տես­նի, որ մեր հայ­րե­նի­քի ա­րյու­նոտ­ված հո­ղը ոտ­քե­րի տակ ե­րե­րում է, կհե­ռա­նա։ Շատ կարևոր է ժո­ղովր­դի չքա­ղա­քա­կա­նաց­ված ըմ­բոս­տու­թյու­նը, մեր ժո­ղո­վուր­դը շատ զգա­յուն է այդ ա­ռու­մով։ Պի­տի մար­դիկ հաս­կա­նան, որ այս­տեղ իշ­խա­նու­թյան խն­դիր չէ, այլ հայ­րե­նի­քը փր­կե­լու հարցն է զո­հա­սե­ղա­նին։ Մեր ու­ժա­յին կա­ռույց­նե­րը պի­տի հաս­կա­նան, որ ա­նօ­րի­նա­կա­նու­թյուն­ներ չպետք է թույլ տան, չի կա­րե­լի ա­նօ­րեն հրա­ման­նե­րի են­թարկ­վել։ Մի ա­ղետ էլ այս 2,5 տա­րում տե­ղի ու­նե­ցավ օ­րի­նա­կա­նու­թյան հետ։ Այս կա­ռույց­նե­րից շատ բան է կախ­ված, ե­թե ա­ռաջ­նորդ­վեն օ­րի­նա­կա­նու­թյամբ, նշա­նա­կում է` հա­նուն հայ­րե­նի­քի են գոր­ծե­լու։
Ճե­պազ­րույ­ցը՝
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ
Դիտվել է՝ 8500

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.